Từ giải Nobel văn học 2025

Phan Anh Sơn: Bài bình luận của bác Đặng Thân về giải Nobel năm nay và các năm trước có nhiều điểm thú vị.

“BẬC THẦY CỦA KHẢI HUYỀN HUNGARY”

Đó là tên gọi mà bậc kỳ kiệt Susan Sontag đặt cho chàng: “The Hungarian master of apocalypse” (“bậc thầy về thảm họa/ hậu tận thế của Hungary”). Giờ khắc tên chàng được xướng lên ở Stockholm không ai biết chàng đang ở đâu? Trieste (Ý), Berlin (Đức) hay Szentlászló (Hung)? Chỉ biết rằng chàng đang hội tụ đầy đủ những tiêu chí hạng nhất trên đời của một người đàn ông: “Tam Ánh” (tóc ánh bạc, ví ánh kim, chim ánh thép). Phụ nữ nào muốn chung hưởng vinh quang thì tìm chàng đi. Bởi tuy chàng có hai vợ nhưng đã bỏ luôn cả rồi. Có thế mới không bị quấy rầy khi ngồi viết những thứ nhảm nhí, nhả nhím, bí hiểm, biếm hỉ trong nhân luân hay thiên đạo. Ai vừa nói chàng già quá đấy? Dù chàng sinh năm Thìn đẹp rất (1952) nhưng bè lũ Nobel là không có tuổi. Bởi Nobel vật lý 1957 Dương Chấn Ninh khi 82 rồi vẫn có em Vong Phi 28 tuổi đòi lấy; chênh 54 niên chớ mấy. Hiện (2025) họ vẫn sống cùng nhau, và Dương Chấn Ninh đã 103 tuổi (sinh năm 1922).

Những tộc người xuất phát từ Trung Á có chất bí hiểm, mà lại cực hữu dụng. Như người Đột Quyết gây giống cho người Duy Ngô Nhĩ; Tatar và Bashkir ở Nga và Siberia; Uzbekistan, Turkmen, Kazakhstan, Kyrgyz, và Azerbaijan; rồi Thổ Nhĩ Kỳ đã thành lập Đế chế Seljuk rồi Đế chế Ottoman, và sau đó là Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ, là dòng hậu duệ mạnh mẽ nhất. Như người Hung Nô để lại các giống cơ bản Mông Cổ, Hán, Nhu Thiên, Thổ Dục Hồn và Hung. Chả thế, Hungary có mỗi 9,6 triệu dân (gần bằng TPHCM) mà ẵm 16 cái Nobel rồi. 

I - ÔI, NOBEL! 

Đã quá lâu rồi, gần 1/4 thế kỷ, Ủy ban Nobel mới trao được một cái Nobel văn học nên hồn. Giữa hai Nobel của hai người Hung, 2002 của Imre Kertész  “nhân chứng lạnh lùng của phi lý” (existential witness of totalitarianism) và 2025 của László Krasznahorkai “nhà tiên tri mộng loạn của tận thế” (visionary prophet of apocalypse) là cả đống các ông bà lãng xẹt. Cả một “vùng trũng Nobel” có một “cảm giác lãng nhách tập thể”:

 Giai đoạn 2003-14: Nobel đi tìm linh hồn (mà quên mất văn chương). Sau Kertész (2002), có một loạt gương mặt rất “có đạo đức nhưng hơi bị hết hồn”. Thực ra là Nobel mất hướng. Sau Kertész, Nobel rời bỏ ý niệm “thiên tài văn chương” để chạy theo “đạo đức toàn cầu”. Họ trao giải cho người đại diện cho một lập trường, không phải một giọng văn. Kết quả: 10 năm liền, Nobel như một giáo sư mệt mỏi đi phát bằng danh dự cho những ai “đã chịu khổ đúng hướng”: 

2003 – J.M. Coetzee: lạnh lùng, vô cảm kiểu phòng thí nghiệm đạo đức.

2004 – Elfriede Jelinek: cực đoan nữ quyền, trào ngược tinh thần.

2005 – Harold Pinter: kịch thuyết chính trị hóa, gần như chống văn học.

2006 – Orhan Pamuk: viết đẹp, nhưng chính trị nhiều hơn văn.

2007 – Doris Lessing: triết lý mỏi mệt của thời hậu thuộc địa.

2008 – Le Clézio: nhẹ như hơi sương; đọc xong tưởng là brochure du lịch.

2009 – Herta Müller: viết OK, nhưng nặng mùi “hồi ký chế độ”. 

2010 – Vargas Llosa: ngoại lệ duy nhất, có lửa và cấu trúc.

2011 – Tomas Tranströmer: thơ cực tinh tế, nhưng gần như tịch mịch.

2012 – Mạc Ngôn: chảy mỡ ngôn ngữ nhưng rối loạn giọng điệu.

2013 – Alice Munro: kể chuyện như dạy kỹ năng sống nhẹ nhàng.

2014 – Patrick Modiano: ký ức mờ nhòe, thơm mùi bụi.

 Giai đoạn 2015-24: Nobel bước vào thời “văn học đạo đức học”, đề cao “chứng nhân”, “bản sắc”, “ký ức”, “bị áp bức”, hơn là nghệ thuật ngôn ngữ. Từ Alexievich qua Ernaux tới Glück, văn học trở thành “công cụ nhận lỗi”, không còn trò chơi sáng tạo. Ngoại lệ hiếm hoi có Handke (ngang ngược), Ishiguro (lạnh trí), Fosse (trầm thiền).

2015 – Svetlana Alexievich: là… nhà báo, biên tập viên của “tiếng khóc tập thể”, một Nobel cho… người ghi âm nỗi đau.

2016 – Bob Dylan: là… ca-nhạc sỹ, he he văn học tạm nghỉ, Spottify lên ngôi. 

2017 – Kazuo Ishiguro: văn lạnh, nhưng nhẹ như sương mù London (văn chàng rất dễ dựng phim vì copy tất cả các loại phim ăn khách).

2018 – (hoãn, do bê bối tình dục ở Viện Hàn lâm): cả thế giới văn học xả hơi, ai cũng thốt lên: may quá!

2019 – Peter Handke & Olga Tokarczuk: gây tranh cãi (Handke ủng hộ Serbia, Tokarczuk là “kẻ phá hoại bản sắc Ba Lan”), Nobel cho một kẻ bị tẩy chay và một kẻ gây chia rẽ; thế là Viện Hàn lâm đã… điên trở lại. 

2020 – Louise Glück: thơ “tối giản”, trầm, lạnh như đá. 

2021 – Abdulrazak Gurnah: gốc Zanzibar hậu thuộc địa, một Nobel “hiện thực phải đạo” (politically correct) điển hình: nhân đạo, đúng hướng, nhưng nhạt nhòa. 

2022 – Annie Ernaux: viết như luận án, đọc như nhật ký; chân thật nhưng vô vị.

2023 – Jon Fosse: kịch & tiểu thuyết tối giản, nhịp thở thần học, chữ như tuyết lạnh. 

2024 – Han Kang: bi kịch được tiệt trùng; đẹp, sạch, buồn và… vô vị.

Đến khi Krasznahorkai xuất hiện, thì văn học Đông Âu bỗng trở lại bằng cơn loạn ngôn, không phải đạo đức; và người ta mới nhận ra: sau quá nhiều “ý nghĩa nhân đạo” (cũng như “chính trị phải đạo”), thế giới khát điên rồ. 

.

II - KRASZNAHORKAI

Tất nhiên Krasznahorkai kinh lắm. Những người Hung am hiểu về văn học đều ngưỡng mộ ổng, họ bất bình là sao mãi tận bây giờ, sau Kertész Imre 23 năm, ổng mới nhận được giải Nobel! Ông được đánh giá cao hơn Kertész vì không bỏ nước ra đi, tác phẩm mang tư tưởng gần với “đạo Trời” hơn là tư tưởng Do Thái của Kertész! 

Có bốn tác phẩm lớn tạo thành “trục tinh thần” của Krasznahorkai, thường được gọi là “Tứ khúc Khải huyền” (Apocalyptic Quartet):

1. Sátántangó (1985): sự sụp đổ của cộng đồng và niềm tin.

2. Az ellenállás melankóliája (The Melancholy of Resistance | Nỗi sầu của kháng cự, 1989): hỗn loạn chính trị, khát vọng cứu rỗi, và sự mê hoặc của quyền lực. 

3. Az utolsó farkas (The Last Wolf, Con sói cuối cùng, 2009): suy tưởng hiện sinh về tuyệt chủng và lương tri.

4. Seiobo járt odalent (Seiobo There Below, Seiobo dưới trần, 2008): chiêm nghiệm về cái đẹp thiêng liêng và thời gian bất tận.

Trong đó, Sátántangó vẫn được xem là tác phẩm biểu tượng nhất, vì nó khởi nguồn toàn bộ vũ trụ văn chương của Krasznahorkai, nơi con người, ngôn ngữ, và đức tin cùng rơi vào vòng xoáy tận thế. Đó là tác phẩm quan trọng và nổi tiếng nhất của László Krasznahorkai được giới phê bình quốc tế và chính ông coi là trục trung tâm trong toàn bộ sự nghiệp của mình. Đây là tiểu thuyết đầu tay nhưng cũng là tuyên ngôn nghệ thuật của ông, đặt nền cho toàn bộ phong cách: câu văn dài vô tận, cấu trúc vòng lặp, giọng văn tận thế, và sự phân rã của ý thức con người trong thế giới hậu ý nghĩa.

Tiểu thuyết của ông đậm chất thần thoại nhưng đời thường, dễ đọc. Chính ông phát biểu: “Cuộc sống của tôi chẳng có kế hoạch, tôi chẳng thích lên kế hoạch. Một ngày nào đó trong tuổi thơ, tôi đã sống theo cách mà tôi nghe thấy từ tiếng nói của những nhân vật chưa tồn tại và liên tục muốn bước vào cái thực tại mà con người chúng ta đang nhận thức. Tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc viết ra những giọng nói này. Tôi không đi đâu đó với ý định viết sách, mà để không nghĩ đến việc viết sách. Nhưng một trong số hàng trăm hay hàng ngàn nhân vật chưa tồn tại ấy có thể chạm đến tôi ở bất cứ nơi nào bằng sự hiện diện của họ, bằng một chuyển động, bằng một cử chỉ. Trong khoảnh khắc họ chạm mặt tôi, tôi nghe thấy những lời nói của họ, câu chuyện của họ, số phận của họ… bằng một sức mạnh khủng khiếp, họ giận dữ chỉ ra rằng, họ có một chỗ đứng nơi đây.” Có thể nói, đây là tư tưởng bao trùm lên những sáng tác của ông. 

.

III - SÁTÁNTANGÓ

1. Ở VN & TRÊN TG:

Đã có hai cuốn của Krasznahorkai được dịch ra tiếng Việt. Đó là War & War (Chiến tranh & chiến tranh, 2017) và Sátántangó (Vũ điệu quỷ Satan, 2022). Có lẽ độc giả Việt chưa mấy để ý đến ông, do cách viết rất khó: giọng văn âm u, một câu kéo dài cả mấy trang… Nhưng, vấn đề lớn là dịch giả (nói chung & nói riêng). Nghe nói dịch giả tiếng Hung cuốn này chỉ quen viết báo cáo và giải trình. 

Ngay cái nhan đề Vũ điệu quỷ Satan là quá xa ý tác giả rồi (nghe như một tên phim “kịch xà phòng”). Sátántangó rất rõ ràng là từ ghép của “Satan” và “tango”. Sao lại coi thường Krasznahorkai khi ông đã dụng công dùng từ “tango”? “Satan” thì ai cũng hiểu là quỷ, nên dịch “quỷ Satan” là thừa. Đây là điệu tango của quỷ, nhưng cũng hàm ý về một điệu nhảy định mệnh. Nếu dịch thành “Điệu tango của quỷ” sẽ chính xác hơn về nhịp, không khí và ẩn dụ. Bởi tango là điệu nhảy có bước tiến, bước lùi, y hệt cấu trúc tiểu thuyết này (6 chương tiến, 6 chương lùi). Nó cũng là điệu nhảy hai người, đầy mê hoặc, quyến rũ và hủy diệt, biểu tượng của sự đồng lõa giữa người và quỷ, giữa kẻ bị dẫn dụ và kẻ thao túng. Vì vậy, nhan đề “Điệu tango của quỷ” vừa đúng về ngữ pháp, chuẩn xác và trang trọng, vừa chạm đúng vào trái tim biểu tượng của tác phẩm. Các cách dịch khác: “Điệu tango Satan” (vừa huyền bí, vừa trừu tượng), “Tango Quỷ” (ngắn, ám ảnh, hợp bìa sách hoặc phim). 

Phải nói ngay là cuốn sách đình đám này chưa chắc được mấy người mua đâu, nên các nhà văn dấn thân chớ vội nghĩ đến tiền. Sách ra năm 1985, thời nhộm nhoạm ấy đủ thứ lo, mấy cao thủ bỏ tiền mua sách. Cuốn sách chỉ trở nên đình đám khi được đạo diễn Béla Tarr dựng thành phim năm 1994. Phim dài tới bảy tiếng rưỡi, dễ mấy ai kiên nhẫn mà xem, ngoài các cán bộ như chị Ngô Phương Lan, chớ nhấp nhổm như anh Trần Lực thì lấy đâu ra kiên nhẫn mà ngồi xem cả ngày không ăn trưa! Nhưng!! 

Phim hay đến từng xăng ty mét vuông. Mở đầu là cảnh nông trang (XHCN) hoang nát và một đàn bò ngơ ngáo, đạo diễn cho kéo dài miên man, đến suốt… 6 phút, mà chỉ có cảnh động là hai anh bò lần lượt nhảy phóc lên đít hai chị bò, từng ấy đã đủ làm người xem… liệt kháng ngay từ đầu. Tiếp đó, khi có nhân vật người xuất hiện thì choán giữa khung hình là một chị ngồi zửa bướm trên cái chậu thau. Zất kỹ càng. Zưng chắc chắn khán giả đã bị thôi miên, để yên cho đạo diễn dắt vào tiểu thuyết trường thiên vĩ đại của Krasznahorkai. 

Sau cú phim quá hoành tráng ấy thiên hạ bắt đầu quan tâm tới Sátántangó. Ước chừng hai vạn bản tiếng Anh đã được bán ra, toàn cầu. Suy ra, bản gốc tiếng Hung chắc bán được hai-ba ngàn cuốn! Lãi lọ cồn. 

2. NỘI DUNG: 

Vào khoảng đầu những năm 80, đâu đó ở miền Đông Nam Hungary, vũ điệu độc đáo của Sátántangó diễn ra trên những tàn tích sống động của một khu trang trại nông nghiệp cũ. Irimiás đến thế giới khép kín và bất động này, cùng với Petrina, để làm lóa mắt những người dân địa phương sống ở nông thôn này, những người đang bám víu sinh tồn, với những hy vọng và ảo tưởng mới. Tiểu thuyết đầu tay này của ông trở thành một tác phẩm kinh điển của văn học Hungary và thế giới hiện đại. Sátántangó, chứa tải những kiến thức xã hội học, như một câu chuyện ngụ ngôn muôn thuở về sự mong manh của đời người, về sự giải thoát và vướng víu, về ân sủng và lòng thương xót của Thượng đế, về những thảm họa sắp xảy ra. Văn phong cuốn hút, người đọc dễ “lên đồng”. 

Truyện được kể theo nhiều góc nhìn khác nhau, cấu trúc “tiến-lùi” giống vũ điệu tango. Sách có 12 phần: 6 phần tiến, rồi 6 phần hồi lại (gồm các tựa chương tiến rồi lùi). Dưới đây là diễn biến chính:

a) Khởi đầu – tiếng chuông: Truyện mở đầu khi Futaki (một cư dân trong trang trại) nghe thấy tiếng chuông vào một buổi sáng cuối thu, báo hiệu một điều bí ẩn sắp tới. Tiếng chuông này cũng xuất hiện ở cuối truyện, tạo tính vòng lặp. Đồng thời, người ta biết rằng Irimias, người đã được cho là chết, đang trở về trang trại cùng người cộng sự Petrina. 

b) Irimias & Petrina – sự phục sinh/ “cứu rỗi”: Khi Irimias và Petrina xuất hiện, những người dân trong trang trại đón nhận họ như những cứu tinh, tin rằng họ sẽ đem lại thay đổi, cứu vãn tình hình. Nhưng thực ra, Irimias là nhân viên tình báo trá hình (spy, nội gián) làm việc cho nhà nước, sử dụng dân làng như công cụ để mở rộng mạng lưới giám sát. Ông ta lôi kéo người dân rời bỏ trang trại cũ, đến một trang trại mới, rồi từ đó giải tán họ, phân tán họ để điều khiển và giám sát. 

c) Sự tan vỡ của ảo tưởng & số phận của nhân dân: Những người dân từng trao niềm tin cho Irimias dần nhận ra sự sai lệch, nhưng họ đã mất chỗ dựa. Có cái chết, có sự tan vỡ, ví dụ như cái chết của cô bé Esti, một nhân vật trẻ tuổi mang nhiều ẩn ý về niềm tin, hy vọng, và khát khao thoát khỏi thực tại. Trong khung truyện này, bác sĩ trong trang trại (người gần như quan sát hành động của cộng đồng) cố gắng ghi lại, can thiệp bằng cách ghi chép, nhưng cuối cùng nhận ra rằng việc “ghi lại”, hay viết, có thể là cách duy nhất để phản kháng lại sự tàn phá, dù thật nhỏ nhoi. 

d) Kết thúc vòng lặp: Kết thúc truyện quay trở lại tiếng chuông đầu truyện, vòng tuần hoàn thời gian, vòng vũ điệu giữa hy vọng và thất vọng, giữa đen tối và ánh sáng. Truyện không kết thúc bằng một giải pháp rõ ràng, mà để lại nhiều khoảng trống suy ngẫm, về ý nghĩa, về sức mạnh, về cái thiện và cái ác, và về số phận con người dưới áp lực quyền lực. 

3. CHỦ ĐỀ & Ý NGHĨA: 

a)  Sự luân hồi/ vòng quay tuyệt vọng: Cấu trúc tiến-lùi, vòng lặp tiếng chuông, sự khởi đầu và kết thúc đồng thời là điểm mở, tất cả gợi lên cảm giác rằng con người bị mắc kẹt trong chu kỳ căng thẳng, hy vọng và thất vọng. 

b) Niềm tin, cứu rỗi giả tạo, và quyền lực ngầm: Irimias tượng trưng cho kẻ cứu tinh giả, kẻ đứng giữa quyền lực nhà nước và người dân, biến niềm tin của dân thành công cụ thao túng. Những người dân trong sự tuyệt vọng dễ bị dẫn dắt bởi ảo tưởng cứu rỗi, và khi nhận ra thực tế nghiệt ngã, họ không còn chỗ dựa.

c) Thời gian, sự hủy hoại, và sự đổ nát: Mưa không ngớt, những ngôi nhà đổ nát, cảnh hoang tàn; tất cả làm nổi bật sự suy tàn của môi trường sống, nhưng cũng là hình ảnh cho sự mục ruỗng tinh thần của con người. 

d) Sự quan sát & viết như phản kháng: Bác sỹ (người kể chuyện) cố ghi chép, ghi lại cái hỗn loạn, cái đau như cách làm sống sót bản thân và phản kháng câm lặng trước quyền lực áp bức. 

e) Cái thiện và cái ác không rõ ràng: Truyện không vẽ ra “Satan” theo hình tượng rõ ràng, mà nhiều lúc quyền lực ác quỷ xuất hiện qua các mối quan hệ, thông qua niềm tin sai lệch, qua hệ thống thao túng. Có lúc Irimias giống nhân vật cứu rỗi, có lúc giống ác quỷ. Nhân vật “tốt” và “xấu” bị mờ đi; ranh giới giữa chúng trở nên mơ hồ. 

Sátántangó nổi bật bởi kết cấu vòng lặp như một bản tango, tiến sáu bước rồi lùi sáu bước, phản chiếu chu kỳ tuyệt vọng của con người. Văn phong đặc trưng với các câu dài miên man, tràn ý thức, mô tả thế giới hoang tàn bằng nhịp điệu mê loạn. Tác phẩm hòa trộn hiện thực tăm tối và huyền ảo triết học, nơi mưa, bùn, rượu, và sự mục ruỗng của một cộng đồng trở thành ẩn dụ cho sự sụp đổ tinh thần sau chủ nghĩa toàn trị. Nhân vật Irimias “cứu tinh giả” hiện thân cho quyền lực thao túng niềm tin, biến tôn giáo và lý tưởng thành bẫy. Giữa sự tan rã ấy, bác sỹ ghi chép như một hành vi phản kháng bằng ngôn từ. Tác phẩm tạo nên một vũ điệu giữa đức tin, ảo vọng và hư vô, nơi địa ngục mang hình dáng của đời sống thường nhật.

Đặng Thân

Tự học

Jim Rohn - bậc thầy tư duy triệu phú từng nói: “Việc tự học sẽ giúp bạn kiếm cả một gia tài.”

Nghe thì đơn giản, nhưng đó là một chân lý mà hàng triệu người vẫn đang bỏ qua, vì họ mãi đợi ai đó đến dạy mình cách thành công.

Người giàu không đợi ai chỉ đường mà họ tự vẽ đường cho mình đi: Elon Musk học chế tạo tên lửa bằng cách đọc sách và kiên trì thực hiện. Steve Jobs bỏ đại học, nhưng tự học thiết kế, mỹ học, công nghệ và tạo ra Apple. Ngay cả Warren Buffett, mỗi ngày vẫn dành 5 tiếng chỉ để đọc, học, nghiền ngẫm.

Tự học là quyền năng mà người nghèo thường xem nhẹ. Người thường hỏi: “Ai sẽ dạy tôi?”. Người thành công hỏi: “Tôi có thể học được gì hôm nay?”

Họ không viện cớ “bận rộn”, họ dành ít nhất 1 giờ mỗi ngày cho kiến thức. Họ hiểu rằng: kiến thức miễn phí đầy trên mạng chỉ thiếu người chịu khó học.

Muốn giàu hãy học như "kẻ khát nước giữa sa mạc":

- Không có t.iền đi học? Internet là trường đại học miễn phí lớn nhất hành tinh.

- Không có người hướng dẫn? Sách là người thầy kiên nhẫn nhất trong đời bạn.

- Không biết bắt đầu từ đâu? Bắt đầu từ chính điều bạn đang sợ.

Giàu có không đến từ may mắn, nó đến từ hành trình bạn âm thầm tích luỹ kiến thức mỗi ngày. Vậy nên đừng hỏi: “Làm sao để giàu?”. Hãy hỏi: “Hôm nay tôi đã tự học gì để giàu hơn ngày hôm qua?”

Vì trong một thế giới mà kiến thức là tài sản thì tự học chính là con đường ngắn nhất để bạn tạo ra cả một gia tài!

(copy từ FB/Tạp chí Doanh Nhân)

Góc tranh luận và lý sự cùn của quân ta

Văn hóa tranh luận kiểu ta. Bài viết cách đây 6 năm. 

Thư giãn cuối tuần - Da mỏng, mặt dầy

Hồi nhỏ tiều phu ở gần trụ sở hai phái đoàn Canada và Ấn Độ trong Ủy ban Quốc tế giám sát hiệp định Genève. Phái đoàn Canada (chúng tôi gọi là Gia Nã Đại) đóng trong ngôi nhà quét vôi trắng, cửa sơn xanh ở số 2 Phạm Sứ Mạnh, phía trước có tấm biển vuông bằng đồng ghi „Délégation Canadienne“. Cạnh đó là khu nhà của phái đoàn Ấn Độ (12 Phan Chu Trinh), cũng có tấm biển ghi bằng các ký tự con giun. Chúng tôi thường đến đó để xin nắp chai bia về đập ra làm xèng chơi. 

Lính Ấn Độ quấn khăn Sik là hình ảnh mà tôi vẫn nhớ từ những năm 50 của thế kỷ trước.

Những ngườil ính Ấn Độ trông đen đúa dữ tợn nhưng rất vui vẻ. Họ hay để dành nắp bia và nắp chai nước ngọt cho tụi trẻ chúng tôi. Các chú lính Gia-Nã Đại thì rất đẹp trai, hay đội mũ nồi xanh hoặc đỏ, cũng vui vẻ, nhưng chẳng mấy khi cho chúng tôi nắp bia.

- Đẹp trai mà keo kiệt! Tôi than phiền. 

Thằng Bằng, con bác Hoàng Tuấn ở cùng nhà, phụ họa: Bọn Gia Nã Đại này vừa tư bản vừa điên. 

Người lớn dạy chúng tôi: Trong Ủy ban Quốc tế chỉ có Ba-Lan là tốt, vì là đồng chí. Gia-Nã-Đại là phe của đế quốc Mỹ, còn Ấn Độ là trung lập ba phải, adua với đế quốc (vì Ấn Độ chống Trung Quốc trong vụ khủng hoảng Tây-Tạng  Xich-Kim, còn ta thì bênh Trung Quốc).

Thế nên tôi hỏi Bằng: 

- Ừ, Gia Nã Đại tư bản, keo kiệt thì đúng rồi, nhưng sao cậu bảo nó điên?

- Xem biển nó ghi là Canadienne kia kìa (đọc là Ca Na điên).

Sau này lớn lên, hiểu biết thêm về Canada, tiều phu phục xứ này sát đất. Một quốc gia với hơn 30 triệu dân, ở sát nước Mỹ, kinh tế phát triển như Mỹ, nhưng lại vượt xa Mỹ về an sinh xã hội, khác xa Mỹ về lối sống, về văn hóa. Canada tuy nhỏ, nhưng luôn đóng góp tích cực vào sinh hoạt quốc tế. Trong cả hai cuộc đại chiến, dù không bị tấn công, quân đội Canada vẫn có mặt khắp mọi nơi để bảo vệ tự do. 

Chắc là các chú lính Canada ngày xưa ít uống bia nên không có nắp bia chứ không keo kiệt.

Lính Canada từng có mặt trong nhiều cuộc chiến, mặc dù đất nước họ không bao giờ bị đe dọa.

Hôm nay tình cờ tiều phu đọc được bài của Jesse Peterson, một người Canada sống ở Việt Nam nhiều năm.  Anh ta khuyên người Việt nên „học văn hóa tranh luận.

Jesse nhớ lại việc cậu em trai ăn chặn cái bánh kem của cậu.

„Bánh kem mẹ làm ngon lắm, nên tôi rất bực mình. Trước khi tôi kịp thốt nên lời nào, nó đã liền bịt miệng tôi bằng câu: "Lần trước anh cũng lén ăn kẹo của em còn gì?".

Thằng em láu lỉnh của tôi đã thành công khi chuyển trọng tâm cuộc tranh luận về việc "nó đang ăn bánh kem của tôi" thành " bởi vì tôi cũng đã lén ăn kẹo của nó".

Việc này cũng giống như khi tranh luận về không khí ô nhiễm ở Hà Nội. Nhiều người lái trọng tâm của cuộc tranh luận về cách giải quyết vấn đề ô nhiễm sang vấn đề: Hà Nội có phải là thành phố ô nhiễm nhất thế giới?....

…..Chẳng hạn, khi tranh luận về ô nhiễm ở Hài Nội, liệu nó có thực sự tệ nhất thế giới hay chỉ là hơi tệ thôi? Một số người Việt có cảm giác vấn đề ô nhiễm không tệ như họ nghe nói và cho rằng đây chắc hẳn là âm mưu nào đó nhằm bôi nhọ Việt Nam.

Tôi thấy người Việt thường phản ứng khi bị chỉ trích; "tu quoque" (tiếng latin), nghĩa là: "Bạn cũng thế" hoặc "ad hominem" (tiếng Latin), nghĩa là công kích cá nhân.

Ví dụ, một người nước ngoài mới đến Việt Nam, bức xúc khi thấy người ta vứt rác ra đường hoài. Anh ta viết trên mạng xã hội,

"Tại sao mọi người cứ vứt rác bữa bãi ra đường như thế? Các bạn không yêu môi trường gì cả."

Thế là nhiều người Việt đọc được thấy bị xúc phạm, tự ái. Thay vì giải quyết vấn đề rác, họ có thể trả lời theo một số cách sau:

"Thấy bẩn thì về nước của bạn mà sống!" 

"Người dân nước bạn cũng thế mà nói ai" 

“Ở đâu cũng có người này, người kia, có người xả rác, có người không nhé."

------

Tôi thấy Jess nhận định khá chính xác về văn hóa tranh luận của người Việt. 

Khi tôi viết về môi trường, nêu các lối sống tiêu thụ, lãng phí của người Việt thì có bác chửi là: Ông ở Đức, nơi đốt nhiều nguyên liệu, tiêu thụ nhiều thịt hơn Việt Nam thì sao không phê người Đức ? 

Khi ai phê phán Trump về việc gì, lập tức bị phản pháo lại bằng các tội lỗi của Obama chẳng hạn.

Để bảo vệ sai lầm của mình, người Việt hay vác tội lỗi của người khác ra bảo, thằng đó còn kinh hơn thế sao mày không chửi nó.

Đó không phải là tranh luận, mà là chạy tội. 

Đã thế, lại còn ăn thua nhau từng câu chữ. Trong vài bài viết của tôi, có những đôi gà chọi nhảy vào kịch chiến tay đôi với nhau một cách càng về sau càng vô nghĩa. Cuối cùng, tôi phải nhảy vào khuyên họ ”không nói không có nghĩa là thua”.

Jess Peterson có đưa ra khái niệm "thick-skin" (da dầy):

"Thick-skin là một bộ áo giáp để bảo vệ cảm xúc của bạn, tránh để những xúc tác bên ngoài kích động bạn, nhờ đó, bạn có thể nhìn một vấn đề với các kỹ năng tư duy phê phán….Chỉ cần phát triển văn hoá tranh luận và thảo luận một cách hiệu quả và bình tĩnh, tìm gốc rễ của vấn đề tranh luận, gạt bỏ cảm xúc sang một bên, chúng ta có thể cùng nhau phát triển. Ít nhất mình có thể nói chuyện cùng nhau.”

Thì ra tay Ca-Na-Điên này giữ được cái đầu lạnh nhờ có da dầy.

Người Việt chúng ta không điên thì da lại mỏng quá (nhưng mặt thì dầy).

https://www.facebook.com/jesse.../posts/10162305496350134

Nguyễn Xuân Thọ

Tầng lớp tinh hoa và dân tộc

 Không có tinh hoa thì ngộ nhận của dân tộc do đám đông thúc đẩy sẽ lên ngôi và ngược lại.

Ngộ nhận dân tộc và tinh hoa

    1. Ngày nay chúng ta thường mặc định là  ý chí của đa số là chân lý, ý chí của một người thường dẫn tới độc tài.  Điều đó nói chung là đúng trong xã hội văn minh như Âu Mỹ, tuy không phải không có ngoại lệ. 

     2. Ở các xã hội kém văn minh (hiện tại hoặc đã từng có trong lịch sử), điều đó trở nên tranh cãi. Một dân tộc có thể ngộ nhận và đồng lòng tự nguyện chọn khả năng sai lầm. Người ta thường cố giữ chân lý đầu bằng cách giải thích bằng cách giải thích rằng dân tộc đó không có tự do lựa chọn và bị áp đặt bởi độc tài. Tuy nhiên ở đây có một ranh giới mờ như Ceasar nói "Không có sư tử nếu như không có đàn cừu". Độc tài không phải bao giờ cũng bắt đầu bằng vũ lực, mà bắt đầu bằng sự tôn vinh của đám đông, khi có một cá thể gãi đúng chỗ ngứa ngộ nhận của xã hội, rồi dẫn đến sự lên đồng tập thể. 

      3. Tôi không tin ở sự quyết định dựa trên đám đông sẽ dẫn tới chân lý. Đám đông là một phép lấy trung bình. Phép trung bình chỉ có thể là phương án sáng suốt nhất trong một số hoàn cảnh ngoại lệ đặc thù. Tôi cho rằng xã hội cần có những bộ óc lóe sáng, với tư duy bừng sáng soi đường, như Voltaire, Montesquieu, Rousseau, Copernicus, Bruno Giordano,... Hầu như luôn luôn họ đơn độc và thiểu số. Lão Tử viết xong Đạo Đức Kinh phải cưỡi lừa mà bỏ nhân thế mà đi. Stendhal viết Đỏ và Đen chỉ in được 300 cuốn, bán không hết. Hàn Phi viết Cô phẫn, xong thấy mình cô đơn cùng cực.  Lấy ý kiến đám đông những tư tưởng đi trước thời đại như vậy là một sự man rợ. Khổng Tử được tôn vinh vạn thế sư biểu, thiết kế ra các thiết chế cho hàng ngàn năm, khi sống cũng "chạy như chó nhà có tang".

     4.  Plato cũng đã từng theo đuổi ý tưởng xã hội phải được vận hành bởi các tinh hoa. Ở đâu đó chân lý nằm giữa dân chủ phổ thông đầu phiếu và dân chủ tinh hoa. Chính vì thế ở một nơi dân trí đủ văn minh cho việc bầu tổng thống trực tiếp như Mỹ, vẫn phải có hai viện, Hạ Viện theo nguyên tắc đầu phiếu phổ thông, có quyền đề xuất,  Thượng Viện theo nguyên tắc tinh hoa, có quyền phủ quyết.   

     5.  Một dân tộc có thể ngộ nhận vì nhiều nguyên do, nhưng nói chung là do thiếu một điều gì đó. Có thể thiếu tri thức, thiếu một căn tính hoặc thiếu một số thứ quan trọng khác. Việt Nam thời Tự Đức là trường hợp thiếu tri thức, lạc hậu với thế giới, nhưng không thể nói là thiếu căn tính. Căn tính của tộc Việt đã được hình thành trong một thời gian dài, thử thách qua nhiều cuộc chiến giữ nước, mất nước rồi cứu nước từ Trần, Lê, Tây Sơn,... Nước Đức thời Hitler đã là cái nôi của khoa học, triết học không thể nói là thiếu tri thức mà là thiếu căn tính. Chủ nghĩa dân tộc thái quá đều bắt nguồn từ mặc cảm thiếu căn tính. 

      6.  Khi cả một dân tộc ngộ nhận, sẽ là thời cơ của những người dân túy, hoặc những kẻ có máu độc tài biết nói giọng dân túy. Nói một cách khác dân tộc đó sẽ tôn vinh một kẻ đại diện cho sự ngộ nhận của mình, cho dù kẻ đó trong thâm tâm có chia sẽ ý thức ngộ nhận đó hay không. Tôi nghĩ Mao Trạch Đông, không phải không thấy được vấn đề của xã hội Trung Quốc như Lỗ Tấn đã chỉ ra, tất nhiên không thể sâu sắc bằng, nhưng ông ta được một bầy cừu tôn làm sư tử để phục vụ ý thức hệ và lý tưởng làm cừu của đám đông nông dân theo ông đến Tây An.  Độc tài có thể cũng là nhân vật rất cô đơn.

     7. Napoleon là một nhà độc tài trên cơ sở một tư tưởng cách mạng. Ông kiên quyết xuất khẩu tư tưởng chống trật tự phong kiến cũ ra toàn châu Âu. Tuy nhiên ông phải lên ngôi hoàng đế, trở thành một nhà độc tài, trái với lý tưởng ban đầu. Có thể nước Pháp lúc đó đã chán chường với sự bất ổn của cách mạng đem lại, cần một vị hoàng đế dù là miễn cưỡng. Cromwell có lẽ cũng gần như vậy, mặc dù ông không lên ngôi hoàng đế. Piotr Đại đế cũng đã phải trở thành độc tài, độc đoán với cả con trai, để cải cách nước Nga. Nếu không muốn độc tài các nhà độc tài này đã không thể ngồi đó, đơn giản vì xã hội đang cần sự độc tài. 

        8. Có những trường hợp may mắn hơn, nhà lãnh đạo không cần trở thành độc tài, nhưng cần sự quả cảm để quyết định sáng suốt nhưng đơn độc. Tổng thống Mỹ Kennedy cho rằng quả cảm, dám quyết định một mình là ưu điểm lớn nhất của nhà lãnh đạo. Tất nhiên, để quả cảm quyết định thành công, mà không phải trở thành độc tài, nhà lãnh đạo cần một môi trường văn minh và phù hợp. Nhưng thật không may, ngay cả tổng thống Kennedy và môi trường dân chủ tự do như Mỹ cũng dẫn tới kết thúc bi thảm của cá nhân ông. 

      9. Tôi thấy Chu Công, Jefferson thật là may mắn được sinh ra ở một thời kỳ có thể áp đặt những tư tưởng tinh hoa, thiểu số và đi trước thời đại để tạo là một thể chế lâu dài và rực rỡ. Trong khi đó Vương An Thạch, Calvin thất bại xót xa. Chẳng qua cũng chỉ là vì môi trường không phù hợp, đâu có phải vì do thiếu ủng hộ của đám đông. Cũng có thể nói đó cũng là kết quả của một sự ngộ nhận dân tộc. Có thể một môi trường tâm lý dân tộc bớt căng cứng sẽ ít có khả năng ngộ nhận hơn. Khi đó có thể chúng ta sẽ cần Bergsson, Molièrre hơn một Nietzche.

Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)

27 Apr. 2022

Buổi tọa đàm quan trọngvề tư duy lượng tử

 

VCCI building - Nơi gặp gỡ để khơi dòng chảy tư duy lượng tử trước cơ hội lịch sử

Phần đầu của buổi tọa đàm

Nội dung chính của buổi tọa đàm

Nguyễn Ái Việt diễn giải vấn đề bằng ngôn ngữ phổ cập/dễ hiểu nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu để tiếp cận và nắm bắt được tư duy lượng tử - một sự chuyển biến về nhận thức của đất nước trước vận hội mới

Sống: Trong xh và gia đình

Trong quan hệ con người, phần lớn rắc rối không bắt đầu từ chuyện lớn. Nó khởi nguồn từ một va quệt nhỏ, một lời lỡ miệng, một sự hiểu nhầm. Tự thân những điều đó chưa đủ sức phá hỏng mối quan hệ. Nhưng phản ứng vội vàng của chúng ta lại biến nó thành xung đột thật sự.

Người ta thường tin rằng mình phải “làm gì đó ngay.” Đó là phản xạ của não bộ – hoặc bật lại, hoặc im lặng nuốt vào. Nhưng cả hai cách đều để người khác cầm nhịp. Phản ứng ngay dễ dẫn đến leo thang, còn im lặng mãi lại biến thành ấm ức. Thứ chúng ta thiếu là khoảng dừng ở giữa.

Khi kéo giãn được nhịp phản ứng, ta bắt đầu thấy rõ bản chất tình huống. Nhiều cuộc cãi vã trong gia đình, nếu để qua một đêm, tự dưng lại hạ nhiệt. Nhiều mâu thuẫn trong công việc, nếu không gấp gáp nhảy vào, sẽ tự phơi ra điểm sai của bên kia. Cái lợi của việc chậm một nhịp là ta giữ được quyền chọn lựa cách phản ứng, thay vì bị cảm xúc dắt mũi.

Trong xã hội, người biết giữ nhịp riêng thường được tôn trọng. Họ không cần lên tiếng nhiều, nhưng mỗi lần nói ra đều đúng thời điểm. Lời của họ có sức nặng hơn vì họ không lãng phí nó cho những va chạm vụn vặt. Trái lại, kẻ lúc nào cũng bộc phát hoặc kẻ lúc nào cũng né tránh, lâu dần đều mất giá trị.

Một ví dụ dễ thấy là công sở. Có đồng nghiệp hay thích công kích. Nếu bạn đáp trả gay gắt ngay, mâu thuẫn sẽ nổ tung. Nếu bạn im lặng mãi, họ sẽ được đà lấn tới. Nhưng nếu bạn chờ cho tập thể chứng kiến cách họ lặp đi lặp lại một hành vi thiếu tôn trọng, rồi mới chọn thời điểm để phản hồi rõ ràng, thì bạn vừa không mất bình tĩnh, vừa khiến cả phòng công nhận bạn đúng.

Trong gia đình cũng vậy. Một đứa trẻ bướng bỉnh đôi khi cần để nó nói hết, rồi mới lựa lời sau đó. Tranh cãi với trẻ lúc nó đang nóng chẳng khác nào đổ thêm dầu vào lửa. Nhưng nếu lần nào cũng nhịn, bạn lại đánh mất vai trò định hướng. Điểm cân bằng là để cho cảm xúc của nó qua đi, rồi mới ra quyết định.

Quan trọng nhất là hiểu rằng xử thế không phải trò thắng–thua. Nó là nghệ thuật điều tiết năng lượng. Người khôn khéo giống như nhạc công: biết khi nào dừng, khi nào ngân dài. Nếu chơi dồn dập từ đầu đến cuối, bản nhạc thành ồn ào vô nghĩa. Cũng vậy, nếu cứ phản ứng mãi, quan hệ nào rồi cũng vỡ.

Nhưng cũng đừng nhầm lẫn rằng im lặng là giải pháp mặc định. Có những lúc sự im lặng chính là đồng lõa. Khi chứng kiến bất công, khi thấy người khác bị chèn ép, hoặc khi giá trị cốt lõi bị xâm phạm, lúc ấy sự lên tiếng trở thành cần thiết. Một lời nói đúng thời điểm có thể ngăn được cả chuỗi sai lầm phía sau.

Nguyên tắc cốt lõi là: đa phần thời gian hãy chậm hơn bản năng nửa nhịp, nhưng một khi đã hành động thì phải hành động dứt khoát. Im thì im hẳn, nói thì nói cho ra ngô ra khoai. Sự lưng chừng mới là thứ làm người khác coi thường.

Sau cùng, giá trị của một người không đo bằng số lần họ thắng trong cãi vã, mà bằng cách họ duy trì được mối quan hệ lâu dài sau hàng trăm xung đột nhỏ. Người được nể trọng nhất không phải là kẻ hay lớn tiếng, cũng không phải kẻ im thin thít, mà là người biết đọc nhịp của tình huống và làm chủ được nhịp của chính mình.

(copy từ FB/Tâm lý học đám đông)

Quan trọng

3 THỨ NHẤT ĐỊNH PHẢI NHỚ

3 thứ vô thường nhất của đời người: đó là công danh, tiền tài và sự nghiệp.

3 thứ vô giá nhất của đời người: đó là sức khoẻ,giữ chữ tín và thời gian.

3 thứ cần phải trân trọng nhất: đó là gia đình, tri kỉ và bản thân mình.

3 thứ nhất định không được đánh mất: đó là sự nhẫn nại, chân thành và lương thiện.

3 thứ huỷ hoại con người nhanh nhất: đó là sự nóng giận, kiêu căng và đố kị 

Hãy sống vui vẻ, chúc các bạn ngày mới tốt lành ❤️

👉 Hãy dũng cảm nhìn lại bản thân và bắt đầu thay đổi, dù chỉ một thói quen nhỏ mỗi ngày. Vì thay đổi chính mình chính là cách nhanh nhất để thay đổi cả cuộc đời. 

TnBS

Đúng sai, chuẩn mực đời người

Có người 20 tuổi đã mất, người 90 vẫn vui sống; có kẻ học cao chạy ship, kẻ ít học làm chủ; người xinh đẹp 40 vẫn độc thân, người bình thường đông con cháu; người hút thuốc, uống rượu lại sống thọ, người làm việc cật lực lại đột tử tuổi thanh xuân. Đúng - sai, chuẩn mực, cuối cùng chỉ có lòng mình làm thước đo. Đời người ngắn ngủi. Một ngày, bạn tỉnh dậy - thêm một ngày sống; không tỉnh dậy - một kiếp người khép lại. Thứ ta nên làm chỉ là dùng tâm nếm từng miếng cơm, ngắm từng đóa hoa, tận hưởng từng khoảnh khắc. Hạnh phúc thực ra rất giản đơn: có nhà để về, có người đợi, có cơm để ăn. Năm tháng yên bình, kỳ thực chỉ là bữa cơm nóng trên bàn, ngọn đèn sáng chờ bạn trở về. Đời người có quá nhiều thứ không kịp: chớp mắt là hết ngày, ngoảnh đầu là hết năm, quay lưng là hết cả một kiếp. Hạnh phúc mà ta theo đuổi không nằm ở quá khứ hay tương lai - nó nằm ở phút giây hiện tại: bữa tối trên bàn, người thân bên cạnh, ba bữa cơm, bốn mùa xuân hạ, gia nhân quây quần mạnh khe bình an, ngọn èn ấm áp trong nhà. Ây mới chính là phong cảnh tuyệt đẹp nhất nhân gian. Hãy sống cho thật tốt. 

Người trí thức/FB-Sưu tầm

Đọc sách: Thực thể Việt nhìn từ các tọa độ chữ

 Nguyễn Ái Việt: Trần Ngọc Vương gọi điện cho tôi nói là sẽ gửi cho tôi bộ sách này và nhờ tôi đọc. Tôi nói sao anh không nhờ một ông cùng nghề văn chương, tôi dân ngoại đạo ý kiến có cân lạng gì đâu. Vương nói, tôi nhờ 2 người đọc đều không trong nghề, mà phải các anh mới có thể đọc bởi vì cuốn sách này đọc không dễ. 

       Chính vì thế tôi mới thấy tò mò và ham. Bản tính tôi thích nghiền sách khó đọc. Một cuốn sách cỡ 400-500 trang, loại khô khan không dễ đọc như Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, nếu cần tôi có thể nghiền trong 1 ngày. Năm 8 tuổi tôi đã đọc Việt sử Thông Giám Cương mục và nhớ cả chi tiết Ngô Quyền có nốt ruồi ở lưng.

       Vì vậy tôi nhận lời đọc bộ sách này. Và quả thật sách không dễ đọc. Một phần do nội dung quá đồ sộ, đề tài dàn trải không hoàn toàn văn học, lịch sử, văn hóa hay xã hội học. Phần khác là do phong cách viết của Trần Ngọc Vương, không kết luận mà để mở ra những không gian tư duy mênh mông cho thế hệ tiếp sau. Do đó có nhiều vấn đề đề ngỏ, người nghĩ không sâu cho rằng anh đang nhàn đàm phiếm luận. Thực ra nếu kết nối lại chúng ta sẽ thấy có một logic xuyên suốt. Tôi thích cách viết như thế. Nếu tôi viết về xã hội, văn học hay lịch sử cũng sẽ viết như thế. 

          Tôi đọc hơn nửa quyển 1 và thôi không đọc nữa. Không phải tôi không thích hay không hiểu, nhưng sách của Vương không phải để đọc ngốn ngấu cho biết chuyện. Phải để suy nghĩ thẩm thấu dần mới thú vị, bởi vì cuốn sách này có nhiều tầng hiểu. Người thường sẽ tìm thấy chi tiết thường, người khá hơn sẽ thấy chi tiết khá hơn, người tri kỷ sẽ thấy chi tiết tri kỷ. Tôi lại không phải là người quen thân nhanh, vài vại bia đã dốc tâm sự gan ruột. Tuy vậy khi Vương gọi điện hỏi đọc đến đâu, tôi nói tôi chưa đọc hết nhưng đủ hiểu một vài điểm thú vị, xứng đáng là phát hiện, đủ để nói về sách của anh, và có thể đoán anh sẽ viết tiếp thế nào, mặc dù không biết là anh sẽ viết những gì. 

          Tôi cũng phải thú thực tuy tôi đọc rất nhiều sách, nhưng hiếm có cuốn nào tôi đọc trọn vẹn mà thường bỏ dở khi thấy mình có thể viết tiếp cuốn sách đó. Nhưng tất nhiên đó không phải là cuốn Thực thể Việt. 

         Nhan đề "Thực thể Việt" quả thực đã khêu gợi trí tò mò của tôi, bởi vì những gì thuộc về văn hóa Việt, tinh thần Việt, sáng tạo Việt đều là thực thể Việt, là những cái tôi đang quan tâm. Tuy nhiên tiểu nhan đề "nhìn từ các tọa độ chữ" là tôi hơi kinh.  Quả thực tôi rất ngại phong cách bình thơ văn bằng chữ, chẻ tư từng câu, bình âm sắc thế nọ, từ ngữ lóng lánh thế kia kiểu "gió lộng xôn xao". Tư duy của tôi khá xa lạ với cách bình phẩm văn chương bằng chữ nghĩa theo kiểu đồ nho như thế. Nhưng rất nhanh, tôi thấy rằng sách của Vương không có bất cứ thứ gì gần giống như thế. 

        Phong cách viết của anh rất đa ngành, phương pháp tư duy lại rất gần khoa học là điều rất hiếm có trong giới nghiên cứu văn học ở Việt Nam. Đọc những đoạn anh viết về hệ thống đê điều, chúng ta có thể tưởng tượng trước rằng anh sẽ ca ngợi đây là công trình vĩ đại của nhiều thế hệ cha ông. Nhưng ta sẽ thấy bất ngờ khi đọc kết luận của anh. Hoặc sự hình thành tư tưởng của kẻ sĩ người Việt cũng rất khoa học và chính xác tạo ra các kết luận bất ngờ đáng suy nghĩ và khác hẳn các mạch văn ca ngợi theo công thức nhàm chán. 

         Tôi rất thích những đoạn anh viết về lịch sử dựa trên nhãn quan văn học, nhưng trái với kiểu nhìn nhân vật lịch sử theo kiểu nhìn nhân vật tiểu thuyết thường thấy. Anh phân tích diễn biến tâm lý lịch sử biến điểm yếu thường thấy của các nhà nghiên cứu văn học bình sử thành điểm mạnh và trở nên người hơn. Anh không tưởng tượng bằng thủ pháp văn chương mà anh dùng phương pháp phân tích tâm lý nhân vật một cách lão luyện để "đọc vị"" các nhân vật lịch sử. Nếu anh còn thời gian, anh sẽ có thể tạo ra một trường phái kể sử của Trần Ngọc Vương, thoát được tính phi nhân và hủ nho của các sử gia cổ điển Việt Nam. 

           Đương nhiên với phong cách đó, chân dung các nhà văn cổ điển Việt Nam sẽ rất hay mà tôi mới chỉ có thể kiểm nghiệm qua bài anh viết về Phan Sào Nam. 

         Nói chung bộ sách "Thực thể Việt" nếu viết riêng cho tôi, thì không cần thiết phải dày như vậy. Nó sẽ bớt dàn trải, cô đọng và kích thích tập trung suy nghĩ hơn. Nói chung những người thích suy nghĩ sẽ thấy đây là một món quà tinh thần để nhấm nháp dần và đọc nhiều lần. Mỗi lần đọc sẽ thấy một giác độ, ánh sáng mới. Giống như kim cương vậy.

https://www.facebook.com/gianinh.tran.3/posts/pfbid02do46cdyYZMcniVYKsGo5LBZ3QXtRiU1vJZWb69q4ibX4QkWRLwoCibiohZjtCY2jl?__cft__[0]=AZVDUJ-xreZ11Jssajul-AhiRrRu_eQ0UbUKWffKxz1L_TKSGlM4Z8GjzsB1OK0GSWdUdqtn9edMCQpbZaOATiKL_gqypoPZTOLVExacl3280CCxaheZ_aoZ-_xhVx_hdfTt_kGcBO1jDj85eji_RxMNuzWufnPEZVZHOkt0eJ2qtw&__tn__=%2CO%2CP-R

MỘT CUỘC GIỚI THIỆU SÁCH ĐỘC ĐÁO

Quyển sách cũng rất độc đáo ngay từ cái tên “ THỰC THỂ VIỆT NHÌN TỪ CÁC TOẠ ĐỘ CHỮ”, gồm hai tập hơn 1000 trang. Nó cũng được phát hành một cách đặc biệt : KHÔNG BÁN. chỉ dành cho những ai đáng đọc và có thể đọc được, theo một tiêu chuẩn đặc biệt ( không tiết lộ ở đây !). Tác giả cũng là một học giả nổi tiếng trong và ngoài nước, và cũng rất chi là đặc biệt…. ngang tàng. Giáo sư Tiến sĩ TRẦN NGỌC VƯƠNG, ( Vuong Tran Ngọc )của ĐHQG HN, trường ĐH KHXH&NV. Đơn vị tổ chức giới thiệu sách cũng đặc biệt  : Viên phát triển công nghệ mới thuộc VUSTA, phối hợp với Tập đoàn dược phẩm Phúc Thái An  thực hiện tại 23 Nguyễn Du, hôm nay. Và đối tượng để giới thiệu sách cũng rất không bình thường : chủ yếu là các học giả, nghệ sĩ và nhà khoa học có tên tuổi . Mỗ là  ngoại  lệ được gửi sách và được mời, và ….cũng đặc biệt là được mời mở đầu buổi giới thiệu bằng một bài phải biểu đề dẫn. Lạ chưa ! Đây là mấy dòng mở đầu lời phát biểu của  Mỗ:

“ Xin chào quý vị hoc giả,  các vị khách quý cùng    các bạn đồng nghiệp.

Xin cảm ơn BTC đã mời tôi phát biểu, chắc có lẽ tôi thuộc hàng tóc bạc  nhất ở đây nên mới được có vinh dự này

Đặc biệt hôm nay là phát biểu ý kiến của mình về những công trình của GS Trần Ngoc  Vương, một nhà khoa học lớn uyên thâm, hiếm có đời nay. Xin nồng nhiệt chúc mùng gs TN Vương . Vương chân nhân, như chúng tôi thường vui gọi, người về tuổi tác là bậc em tôi, nhưng về tài năng là bậc thầy của tôi, nên không khỏi làm tôi lúng túng. Các bạn đều biết, về chuyên môn , với Khxh và nv thì tôi là kẻ ngoại đạo, lẽ ra chỉ nên lót dép để hóng chuyện thôi mới phải. Dù tôi có tập toẹ viết lách, nhưng chỉ là nghiệp dư. Hơn nữa, vì đã có lúc vô lễ , dám nhận xét rằng  nước ta hiện nay không có khxh đúng nghĩa khoa học. Thực ra tôi làm về kh chính xác nhưng duyên phận run rủi cũng đã có nhiều liên hệ , sự kiên va chạm buồn vui với nhiều lãnh đạo cao cấp, nhiều học giả nổi tiếng của  khxh và đọc khá nhiều trước tác của họ. Nhưng khi đọc được nhiều bài viết của GS Vương   ngày trước và nay đọc trong bộ sách này thì xấu hổ mà nói răng. mình đã hồ đồ ngộ nhận để chê bai. Thực ra , Khxh Việt Nam vẫn còn có những trước tác đúng là Khoa học.

Vì sao có lần tôi lỡ lời chê , thậm chí là đề nghị chuyển một số đơn vị sang sáp nhập  cùng Viên HLKhCN thành một Viện HLKH duy nhất, phần còn lại nên sáp nhập vào Học viện chính trị quốc gia,  là bởi vì đa phần những điều tôi đọc được, hiểu được về khxh Việt Nam là những trước tác cung đình, mà đã là cung đình thì khó mà khách quan, trung thực Mà thiếu khách quan và trung thực , những tiêu chuẩn tối thiểu của khoa học thì sao gọi là khoa học đươc! ( Tất nhiên tôi hiểu những cái khó xử của khxh hiện tại,  không đơn giản như khtn chúng tôi )

Vì vậy , cái mà tôi khâm phục ở trước tác của GS Vương chính là sự khách quan, trung thực, vượt ra khỏi khuôn mẫu cung đình nói chung.

Trước tác của GS Vương quá đồ sộ, bao trùm nhiều lĩnh vực trong xã hôi, phải thú thật là tôi không thể đọc hết và hiểu hêt……..”

Đấy Mỗ đã mở đầu như vậy còn phần “thân bài” thì dài lòng thòng, không muốn làm mất thời giờ, nặng đầu của bạn đọc.

Và đây là kết luận:

“ Một lần nữa , chân thành chúc mừng ông bạn vong niên, GS Trần Ngọc Vương nhân dịp ra mắt vựng tập đồ sộ “ Thực thể Việt nhìn từ các toạ độ chữ”. Một công trình mà bất cứ người cầm bút nào cũng mong ước có được trong đời.”

(copy từ FB-Gia Ninh Trần)

Chuyện của đàn ông

LUẬT BỐ GIÀ

1. Với vợ – Đừng bao giờ tranh cãi. Đừng bao giờ lớn tiếng.

Đàn ông thực sự không cần cãi nhau với vợ. Không cần la hét, không cần đập bàn. Chỉ cần có nguyên tắc, sống đúng với nó, và để vợ tự hiểu vị trí của mình. Bố Già không ra lệnh, nhưng lời ông nói là luật.

Sai lầm của đàn ông thời nay? Cố gắng “được” trong mọi cuộc tranh luận với vợ. Nhưng nếu bạn “thắng” trong lời nói mà mất đi sự tôn trọng, đó là một cái giá quá đắt.

2. Với con cái – Yêu nhưng không nuông chiều.

Michael được kỳ vọng. Santino được cảnh báo. Connie được bảo vệ. Một người đàn ông yêu con không phải bằng những lời nói sáo rỗng, mà bằng kỷ luật và trách nhiệm.

Sai lầm của nhiều ông bố? Hoặc là quá khắt khe, hoặc là quá dễ dãi. Nhưng nếu bạn không dạy con về kỷ luật, xã hội sẽ dạy chúng bằng những bài học đau đớn hơn nhiều.

3. Với kẻ thù – Kiên nhẫn là thứ vũ khí nguy hiểm nhất.

Bố Già không nóng nảy, không phản ứng ngay. Ông để kẻ thù ngủ yên trong chiếc bẫy mà chúng tự đặt ra. Đến khi nhận ra, đã quá muộn.

Bạn có mắc sai lầm này? Giận dữ, bốc đồng, trả đũa ngay lập tức. Nhưng đàn ông khôn ngoan không đánh ván cờ một nước đi. Họ nhìn xa hơn.

4. Với bạn bè cũ – Ân tình là thứ không bao giờ được quên.

Bố Già nhớ từng ai đã giúp mình, dù chỉ là chuyện nhỏ. Một người đàn ông mất tiền có thể kiếm lại. Nhưng mất danh dự, anh ta mất tất cả.

Bạn có vô tình quên ơn ai đó không? Nếu có, hãy sửa sai ngay, trước khi cuộc đời cho bạn một bài học về sự cô độc.

5. Với kẻ phản bội – Chỉ cần một lần.

Bố Già không hét lên với kẻ phản bội. Ông chỉ lắc đầu. Vì phản bội không phải sai lầm, mà là lựa chọn. Và một khi đã chọn phản bội, hắn không thể tồn tại.

Bài học? Ai đó phản bội bạn một lần, chắc chắn sẽ có lần hai. Đừng cho họ cơ hội đó.

6. Với thuộc hạ – Đừng đòi hỏi trung thành nếu bạn không xứng đáng.

Bố Già không cai trị bằng nỗi sợ. Ông cho họ cuộc sống, gia đình, danh dự. Lòng trung thành không phải thứ được mua bằng tiền.

Bạn có đang sống sao cho người khác muốn theo bạn? Hay chỉ đang đòi hỏi sự tôn trọng mà chưa xứng đáng với nó?

7. Với thế giới bên ngoài – Đừng để ai thấy bạn mạnh thế nào.

Bố Già không khoe khoang. Những kẻ luôn gồng mình tỏ ra mạnh mẽ thường là những kẻ yếu nhất.

Bạn có cần thể hiện quá nhiều? Quyền lực thực sự nằm ở sự im lặng mà người khác phải lắng nghe.

8. Với lời hứa – Một người đàn ông chỉ đáng tin nếu lời nói của anh ta có giá trị.

Bố Già ít nói, nhưng đã nói là giữ lời. Một người đàn ông mà không giữ lời, thì chẳng đáng tin trong bất cứ chuyện gì.

Lời hứa của bạn có giá trị không? Hay chỉ là những câu nói trôi theo gió?

9. Với cảm xúc – Nếu không kiểm soát nó, bạn sẽ tự hủy hoại mình.

Giận dữ làm bạn yếu đi. Sợ hãi làm bạn thất bại. Một người đàn ông có thể mắc sai lầm, nhưng không được mắc sai lầm vì cảm xúc.

Bạn có đang để cảm xúc kiểm soát mình? Nếu có, hãy sửa ngay trước khi nó phá hủy mọi thứ bạn có.

10. Với cuộc sống – Gia đình là tất cả.

Bố Già hiểu một điều: Tiền bạc có thể mất, danh vọng có thể mất. Nhưng nếu đánh mất gia đình, bạn chẳng còn gì cả.

Bạn có đang trân trọng gia đình mình đủ chưa? Hay đang để công việc, tiền bạc, danh vọng cuốn bạn đi quá xa?

(Credit to KIENTHUCKINHTE)

------

Một quyển sách hay về những quy luật trong cuộc sống - Sách Luật Bố già - Bài học từ những ông trùm Mafia

Một đời người

 Không xem thường bất kỳ ai, vì phía sau mỗi con người đều là một thế giới rộng lớn mà ta chưa từng biết đến. Người ta tưởng chừng đơn giản, yếu đuối, thậm chí kém cỏi, nhưng có thể họ đã đi qua những trận bão mà ta không thể nào chịu nổi. Có người hiện tại im lặng, nhẫn nhịn, nhưng bên trong lại chứa đựng nghị lực phi thường. Khi ta khinh thường một ai đó, tức là ta đang giới hạn tầm nhìn và sự trưởng thành của chính mình.

Nhất định phải khiêm nhường, bởi khiêm nhường không phải là cúi đầu trước người khác, mà là biết vị trí của mình trong dòng chảy vô tận của cuộc đời. Trên đời này, luôn có người giỏi hơn ta, tài hơn ta, và cũng có những người kém may mắn hơn ta. Khiêm nhường giúp ta giữ tâm thế vững vàng, không kiêu ngạo khi thành công, không tuyệt vọng khi thất bại. Người càng trưởng thành càng hiểu rằng, cái tôi quá lớn chỉ khiến bản thân lạc lối, còn sự khiêm nhường lại mở ra cho ta vô vàn cơ hội học hỏi, kết nối và được yêu mến.

Nhất định phải lương thiện, vì lương thiện chính là gốc rễ của nhân cách. Lương thiện không làm ta yếu đuối, trái lại, nó là sức mạnh khiến ta an yên giữa cuộc đời đầy biến động. Có thể sự tử tế không phải lúc nào cũng được đền đáp, nhưng gieo một hạt lành sẽ nở ra một khu vườn thiện niệm. Lương thiện là ánh sáng âm thầm soi rọi, làm dịu đi những khổ đau và cho chính ta sự bình yên trong tâm hồn. Người sống lương thiện có thể không giàu có nhất, không quyền lực nhất, nhưng chắc chắn sẽ là người hạnh phúc nhất.

Cuộc đời vốn ngắn ngủi, chẳng ai mang theo được tiền bạc hay danh vọng khi rời khỏi thế gian này. Thứ còn lại chỉ là nhân cách, là ký ức về cách ta đối xử với người khác. Người ta sẽ nhớ về ta không phải vì ta từng đứng ở đâu, mà vì ta đã sống thế nào. Vậy nên, đừng xem thường ai, hãy khiêm nhường để được tôn trọng, và hãy lương thiện để được thanh thản.

Một đời người, chẳng cần quá nhiều hào quang, chỉ cần để lại một dấu ấn tử tế trong lòng ai đó, đã là đủ để sống trọn vẹn.

Đàn ông lập nghiệp/FB

Az élet kérdése

 

(copy từ Fotók Idézetek)

Chuyện già (Quan điểm cá nhân)

Tôi 60 tuổi. Và tôi không thích khi có ai đó đến nhà mình.

Tôi đã sống một mình nhiều năm. Càng lớn tuổi, tôi càng nhận ra rằng tôi không muốn ai bước vào căn nhà này nữa. Ngày xưa thì khác. Khi còn trẻ, tôi rất thích tiếp khách. Nhà lúc nào cũng mở rộng cửa, bữa cơm thơm lừng, tiếng cười nói rộn rã kéo dài tới tận khuya. Tôi bày biện bàn dài, chạy tới chạy lui với những món ăn, đón chào mọi người. Mệt đấy, nhưng là cái mệt dễ chịu. Tôi thấy mình có ích.

Còn bây giờ, mọi thứ đổi thay. Ngay cả khi người thân gọi điện bảo: “Tụi con sẽ ghé qua thăm”, ngực tôi cũng nặng trĩu. Trong đầu lập tức hiện lên những câu hỏi: “Đến làm gì? Bao lâu? Tôi sẽ nói gì, làm gì?” Và tôi chỉ muốn tìm cớ thoái thác.

Sự hiện diện của người khác làm tôi mất cân bằng. Tất cả đồ đạc trong nhà đều nằm đúng chỗ, theo cách khiến tôi thấy dễ chịu. Thế mà chỉ cần ai đó bước vào, đặt cái cốc không đúng chỗ, ngồi lên chiếc ghế tôi vẫn ngồi, mở vòi nước hay tủ lạnh… tôi lập tức thấy khó thở, như thể thế giới của mình bị xáo trộn.

Con cái đến thì khác một chút. Tôi mong chờ chúng, tôi nhớ chúng. Nhưng ngay cả lúc ấy, trong lòng vẫn có một nỗi lo: liệu chúng có thấy thoải mái, đồ ăn có vừa miệng, nhà cửa có đủ ngăn nắp? Tôi căng thẳng cho đến khi chúng đi. Và lúc cửa khép lại, tôi lại thở phào. Tôi lại được làm chính mình: mặc chiếc áo choàng cũ, ngồi một mình trong bếp uống tách trà, nhìn ra cửa sổ, lặng yên không cần phải “tiếp khách”.

Tôi hiểu rằng, ở tuổi này, tôi không còn nhiều năng lượng để giao tiếp. Có ai đó trong nhà, nghĩa là tôi phải cười, phải nói, phải nhập vai “chủ nhà”. Nhưng tôi đã quá mệt để đóng vai ấy. Tôi thấy thanh thản hơn khi chỉ có một mình. Tôi có thể gọi điện cho con, gặp bạn bè ở quán cà phê, đi dạo trong công viên. Nhưng căn nhà – tôi hiếm khi để ai bước vào.

Từng có lúc tôi nghĩ: chắc mình không bình thường, chắc mình trở nên lạnh lùng. Nhưng rồi tôi nhận ra: đây không phải bệnh, cũng không phải tính khí thất thường. Đây là quyền của tôi. Tôi có quyền bảo vệ không gian riêng. Nhà tôi là tấm gương phản chiếu chính tôi. Ở đây, tôi được là thật, không phải đóng vai gì cả. Ai được phép bước qua cánh cửa này, là do tôi quyết định. Và hầu hết câu trả lời là: không ai cả.

Người ta bảo: “Ông sẽ cô đơn mất thôi.” Nhưng tôi vốn đã cô đơn rồi. Và trong sự cô đơn ấy, tôi tìm thấy sự bình yên. Đúng, đôi khi tôi khao khát một vòng tay, một lời trò chuyện. Nhưng tôi đã có những cách khác để kết nối. Riêng ngôi nhà, tôi giữ lại cho mình.

Có thể người khác thấy lạ. Có người sẽ chê: “Già rồi nên khép kín.” Nhưng biết đâu, đó là sự trưởng thành. Tôi đã dành cả đời sống vì người khác – nấu nướng, tiếp đón, làm vui lòng. Giờ đây, tôi chỉ muốn sống cho chính mình.

Và tôi tự hỏi: đó là dấu hiệu của sự cô đơn và mệt mỏi… hay chỉ đơn giản là một nhu cầu tự nhiên, khi tuổi già đến, ta muốn bảo vệ thế giới riêng của mình, không cho ai bước vào?

Anh Chi TTV2-St

Trưởng thành & định hình tính cách

 MUỐN THAY ĐỔI BẢN THÂN TA CẦN LÀM GÌ?

Nhiều người muốn thay đổi cuộc đời, nhưng lại không dám thay đổi chính mình.

Chúng ta hỏi:“Làm sao để thay đổi bản thân? Làm sao để trở thành phiên bản tốt hơn?” Nhưng phần lớn lại chỉ dừng ở suy nghĩ mà không bắt tay vào hành động.

Sự thật là: thay đổi không đến từ một quyết tâm bùng nổ, mà đến từ những việc nhỏ nhất – được lặp đi lặp lại mỗi ngày.

1. DÁM ĐỐI DIỆN VỚI SỰ THẬT

Điều đầu tiên bạn cần không phải là động lực, mà là sự can đảm.

Nếu không can đảm nhìn vào điểm yếu, bạn sẽ mãi chạy vòng quanh trong sự an ủi giả tạo. Chỉ khi thừa nhận thói quen xấu, nỗi sợ hay giới hạn đang kìm hãm mình, bạn mới thật sự có cơ hội bước ra khỏi nó.

2. KỶ LUẬT – CÂY CẦU DUY NHẤT GIỮA MỤC TIÊU VÀ THỰC TẠI

Bạn không cần thay đổi cả cuộc đời trong một ngày. Chỉ cần hôm nay tốt hơn hôm qua 1%. Những việc tưởng chừng nhỏ nhặt – 10 phút vận động, 15 phút đọc sách, đi ngủ sớm hơn một giờ – chính là viên gạch đang âm thầm xây dựng con người bạn.

3. KIÊN NHẪN – HẠT GIỐNG CỦA MỌI KẾT QUẢ

Thay đổi giống như gieo một hạt mầm. Bạn không thể trồng hôm nay và đòi ngày mai thấy cây xanh tươi tốt. Cần thời gian, cần chăm sóc, và cần bạn không bỏ cuộc giữa chừng.

Cuối cùng, hãy nhớ: Bạn không cần trở thành một ai khác, bạn chỉ cần đủ kiên trì để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

Thay đổi không phải để làm hài lòng thế giới. Thay đổi là để một ngày, khi nhìn lại, bạn có thể mỉm cười và nói: “Mình đã đi hết mình cho cuộc đời này.”

TnBS

Mỗi ngày 1 lựa chọn

 

Hình ảnh: từ Yên Bình/FB

SIÊU THƯỢNG LƯU?

Giới tinh hoa thường cho là elite theo nghĩa tốt đẹp, trong các trường hợp khác người ta gọi elite là giới thượng lưu. Thực ra phân tầng kiểu gì cũng tạo ra "lớp váng sữa" elite - tiếng Việt gọi gì cũng được cả...

SIÊU THƯỢNG LƯU?

Mình thích "Nền tảng Ẩn" hơn là vài kiểu chuyển ngữ khác, cho dù đó cũng là tổ chức nhưng không phải học/tu viện, cũng không phải giáo hội. Bản thân Second Foundation như là một kiểu "Trúc lâm Thất hiền" bên Tàu, hoặc "Bảy nhà Thông thái" của Hy Lạp....

Bất kể thời đại biến chuyển ra sao thì thành tố duy nhất mà mọi hệ sắc tộc/dân tộc cũng đều muốn bảo tồn và chuyển giao tiếp tục đó là giới thượng lưu (elite cũng gọi là tinh hoa tinh bông gì cũng ok) - bất chấp thái độ của đa số xưa nay đối với "giới thượng lưu". Chuyện là ở chỗ cách hiểu... 

Hệ sắc tộc/dân tộc muốn duy trì bền vũng thì giới thượng lưu thời nào cũng phải được phát triển mang tính kế thừa với mức passionarity không bị suy giảm. Bạo loạn hoặc cách mạng thường làm đứt gãy: thượng lưu cũ bị tiêu diệt, thượng lưu mới ngay từ lúc xuất hiện thì "công dân hạng hai" và nhanh chóng suy thoái sau 2-3 thế hệ vì passionarity sẽ bằng zero.

"Nền tảng Ẩn" là cần thiết cho việc duy trì giới thượng lưu không bị xuống cấp, ít nhất passionarity trung bình của họ phải luôn cao hơn mức trung bình của xã hội...

Vậy, Nền tảng Ẩn dựa trên những cốt lõi gì, Với hệ sắc tộc/dân tộc Việt thì sao?

Siêu thượng lưu là ngoài nhà nước, đứng trên mọi luật pháp...

Lê Như Hùng

Đi chơi cuối tuần: Cảnh quan trên đường đi (1)

 
Chiến mã đường xa

Dọc theo đường cao tốc (1)

Dọc theo đường cao tốc (2)

Dọc theo đường cao tốc (3)

Dọc theo đường cao tốc (4)

Dọc theo đường cao tốc (5)

Dọc theo đường cao tốc (6)

Dọc theo đường cao tốc (7)

Dọc theo đường cao tốc (8)

Dọc theo đường cao tốc (9)

Dọc theo đường cao tốc (10)

Dọc theo đường cao tốc (11)

Dọc theo đường cao tốc (12)

Dọc theo đường cao tốc (13)

The Anam (2)

 
Góc cafe

Ko gian xanh & tĩnh lặng

Chi tiết gỗ (1)

Chi tiết gỗ (2)

Chi tiết sân vườn

Chi tiết cột

Trở lại với quan niệm ''tối giản'' sau khi đi chơi về.

 1. Học tập tối giản: Chỉ tập trung vào trọng tâm, luyện đề, sửa sai. Không học thêm lan man, thi một lần là đỗ.

2. Cuộc sống tối giản: Ăn mặc gọn gàng, bàn làm việc sạch sẽ, không mua đồ không cần thiết.

3. Cảm xúc tối giản: Không than phiền, xử lý bình tĩnh, dồn năng lượng giải quyết vấn đề.

4. Giao tiếp tối giản: Nói rõ ràng, đi thẳng vấn đề, không vòng vo, không buôn chuyện.

5. Mục tiêu tối giản: 1–2 mục tiêu/năm, chia nhỏ và kiên trì mỗi ngày.

6. Năng lượng tối giản: Ít dùng mạng xã hội, ưu tiên đọc sách, tập thể dục, ngủ đủ.

7. Quan hệ tối giản: Gắn bó gia đình, tránh giao tiếp không cần thiết, giữ mối quan hệ chất lượng.

“Less is more” – Ít chính là nhiều.

👉 Đừng để một năm trôi qua rồi lại than: “Giá như mình bắt đầu sớm hơn”. Một giọt mồ hôi rơi xuống bây giờ, còn quý hơn cả xô nước mắt ngày mai. Hãy bắt đầu thay đổi ngay từ bây giờ.

TnBS

The Anam (1)

 Lối đi

Giữa những căn nhà đơn giản

1 trong những lối vào sảnh đón tiếp/Reception

Nước & cây xanh

Lối đi dẫn đến Beach club restaurant & Bar

Dọc theo hotel building

Một góc hotel bldg