Tủ sách Nghệ thuật: Lịch sử kiến trúc (2)

ACROPOLE: Giữa một vùng đồng bằng trải dài từ vịnh Phalere đến dãy Attic tràn ngập nắng Địa Trung Hải là một quả đồi cao 156,2m. Đó là Acropole ở thủ đô Aten, Hy Lạp. Đất nước nổi tiếng với những câu chuyện thần thoại về những người anh hùng và các vị thần trên đỉnh Olympus.

Mỗi thành phố vào thời Hy Lạp cổ đại đều có Acropole nằm trên một ngọn đồi, đó là một quần thế kiến trúc & điêu khắc với những đền đài thờ phụng các vị thần bảo vệ thành phố. Acropole của Aten là nơi có những công trình đẹp nhất, nổi tiếng nhất, nên khi nói đến từ Acropole (Acropolis), thường người ta muốn nói đến Acropole @ Aten.

Hình ảnh: Đền Parthenon, Architectural styles: Doric order/Ancient Greece, Architects: Phidias, Iktinos, Kallikrates

Parthenon (tiếng Hy Lạp: Παρθενών) là một ngôi đền thờ thần Athena, được xây dựng vào thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên ở Acropole (447-432). Đây là công trình kiến trúc đẹp nhất bằng đá còn lại của nghệ thuật Hy Lạp cổ đại, và cũng là một trong những kiến trúc đẹp nhất trong lịch sử kiến trúc thế giới. Các điêu khắc trang trí của ngôi đền bằng đá cẩm thạch (marble) trắng, được coi là đỉnh cao của nghệ thuật Hy Lạp cổ đại. Đền Parthenon là biểu tượng của Hy Lạp cổ đại, là một trong những công trình văn hóa vĩ đại nhất thế giới.

Tên của đền Parthenon dường như có nguồn gốc từ tượng đài kỷ niệm Athena Parthenos ở căn phòng phía Đông công trình. Tên gọi cho Athena là parthenos (παρθένος, "virgin") có nghĩa là vị chúa vẫn còn trinh nguyên.

Mặt bằng đền Parthenon

Pericles đã tạo điều kiện để các nghệ sĩ lớn thực hiện công trình dành cho nữ thần Athena. Phần trang trí do nhà điêu khắc vĩ đại Phidias (Pheidias) thực hiện, phần kiến trúc & xây dựng được hoàn thành với sự lãnh đạo của kts Iktinos.

Quần thể kiến trúc & điêu khắc trên đỉnh Acropole

Parthenon có chiều rộng khác thường so với những kiến trúc cùng loại thời đó vì Phidias muốn tạo 1 không gian lớn cho bức tượng Athena (Athena Parthenos) đồ sộ bằng vàng và ngà voi do ông sáng tác. Đáng tiếc là bức tượng này không còn nữa.

Huyền thoại thần kỳ từ Acropole: Những kiệt tác kiến trúc và điêu khắc của nền văn minh Hy Lạp cổ đại xứng đáng vượt thời gian và không gian như những câu chuyện thần thoại nổi tiếng với những bậc thần linh siêu phàm nhưng cũng rất gần gũi/trần tục. Người Hy Lạp đã hòa tất cả những gì đẹp đẽ nhất trong 1 bản giao hưởng tuyệt vời với những hòa âm của ánh sáng, của kiến trúc, điêu khắc và trên tất cả là tư tưởng và sức sáng tạo bất tận của con người.

(tóm lược từ nhiều nguồn)