Trong 1 căn nhà

VUA CÀ PHÊ ĐẶNG LÊ NGUYÊN VŨ: ĐỪNG DỒN TIỀN SẮM SỬA TIVI ĐIỆN THOẠI, ĐẦU TƯ VÀO SÁCH MỚI LÀ ĐẦU TƯ KHÔN NGOAN

Theo Chủ tịch Tập đoàn Trung Nguyên, nếu thu nhập trung bình của người Việt Nam vào khoảng 2.600 USD/năm (tương đương khoảng 68,9 triệu đồng/năm), thì mỗi người nên dành 600 USD (khoảng 15,9 triệu đồng) để đầu tư vào sách, thay vì chi tiêu cho điện thoại hay các món đồ tiêu dùng ngắn hạn.

Ông nói: "Muốn hiểu một ngôi nhà thì mình xem cái gì là chủ đạo trong ngôi nhà đó, đại đa số thấy là cái TV lớn. Nhưng thực ra phải nhìn vào tủ sách. Khi mình quan sát tủ sách mình có thể biết con người đó như thế nào, sơ bộ đánh giá con người qua những gì họ đang đọc và hiểu tương đối về họ".

"Hiện nay đa phần đều đầu tư không thông minh: 2.600 USD để mua điện thoại di động, rồi sắm sửa gì đó hết. Cái đó không phải. Khi chúng ta giàu về tri thức thì mới biết làm giàu vật chất, làm giàu thể chất", ông Vũ chia sẻ.

Theo: Trí thức trẻ

MXH: Từng viên gạch nhỏ

Mỗi bài đăng là một viên gạch – đừng bỏ dở nửa chừng

Bạn đăng bài đều được 3 hôm.

Hôm thứ tư... mệt, nghỉ một hôm.

Rồi hôm sau lại bận, lại lười, lại thấy “viết cũng chẳng ai quan tâm”.

Thế là thôi.

Tự nhủ: chắc mình không hợp.

Nhưng bạn biết không?

Mỗi bài đăng là một viên gạch.

Một viên nhỏ xíu.

Xây lên từ từ.

Chưa ai thấy, chưa ai khen – nhưng nó đang tạo ra nền móng cho thương hiệu của bạn.

Không ai xây nhà xong sau 3 viên gạch.

Cũng chẳng ai tin tưởng một người mới xuất hiện vài hôm rồi biến mất.

Thương hiệu cá nhân – không xây bằng cảm hứng.

Mà xây bằng sự kiên trì.

Bạn có thể không giỏi viết – không sao.

Bạn có thể nói chưa trôi chảy – không sao.

Bạn có thể chưa ai tương tác – cũng không sao.

Điều quan trọng là: bạn còn ở đó.

Còn đăng. Còn chia sẻ. Còn xuất hiện.

Vì trong lúc bạn nghĩ không ai quan tâm,

Thì có người đang đọc – mà không thả tim.

Có người đang xem – mà chưa mua (nhưng sẽ mua).

Có người đang dần tin – vì bạn vẫn ở đây, vẫn là bạn.

Nếu bạn đã bắt đầu… xin đừng dừng lại.

Không cần tăng tốc, chỉ cần đều đặn.

Dù là bài viết nhỏ, một đoạn ngắn, một chia sẻ vụn vặt – vẫn là một viên gạch.

Và nếu bạn cần một nơi để được nhắc nhở, được đồng hành và được học đúng cách chia sẻ –

Tuần này, mình có lớp học miễn phí về xây thương hiệu cá nhân để bán hàng.

Mình chia sẻ cách xây từng “viên gạch” thật, chắc và đúng người.

Không ép bạn chạy nhanh – chỉ giúp bạn đi đúng.

Vì căn nhà nào cũng bắt đầu từ nền móng.

Thương hiệu nào cũng bắt đầu từ những chia sẻ nhỏ – lặp lại đủ lâu.

Bạn đã sẵn sàng đặt tiếp “viên gạch” tiếp theo chưa?

Cafe cùng Tony

Chuyện của Võ Tòng đánh mèo: Sếp Nhật

 💢Công ty tôi vừa có một tên người Nhật sang làm dự án trong khoảng 3 tháng, và tôi được giao nhiệm vụ lái xe cho hắn. 

Lâu nay toàn lái xe cho các sếp Việt Nam, giờ lần đầu tiên được lái cho sếp Nhật nên tôi thấy hứng thú lắm ! Tôi tức tốc ra vỉa hè mua quyển sách “Tự học tiếng Nhật cấp tốc” về để nghiên cứu. “Mình lái xe cho sếp Nhật thì cũng phải biết vài ba câu giao tiếp tiếng Nhật chứ !”.

Từ khi mua sách về, tôi nghiên cứu và tự học rất miệt mài, gần như không lúc nào tôi rời quyển sách (chỉ trừ lúc ăn cơm, lúc tắm, lúc ngủ, lúc xem tivi, lúc đi chơi và đi làm). Bởi thế, hôm gặp sếp Nhật tôi tự tin lắm, chủ động bắt tay rất thân thiện và chào hỏi “cực kỳ” trôi chảy bằng tiếng Nhật:

– Mi đua ku ra, ta xoa ku mi !

Có vẻ như tên Nhật đó không hiểu tôi nói gì thì phải, hắn lắc đầu ngơ ngác rồi hỏi lại:

– Xoa ku ta chi ? Ngu chi cho xoa, xa ku ta ra, xoa ku mi đi !

Tất nhiên là tôi cũng không hiểu hắn nói gì, vậy nên cuối cùng cả hai quyết định sử dụng tiếng Anh, dù rằng trình độ tiếng Anh của tôi và hắn cũng bập bẹ ngang nhau, nhưng may là vẫn đủ để đoán được ý mà đối phương đang muốn diễn đạt.

Một điều khá thú vị đó là tên sếp Nhật này lại nói được vài câu tiếng Việt, không phải “xin chào”, “cảm ơn” – như mấy ông ngoại quốc, mấy chị đại sứ nước ngoài nào đó hay nói bọ bẹ trên tivi đâu, mà là những câu dài hẳn hoi, kiểu như : “Cấm ăn cắp vặt, ăn cắp vặt là phạm tội !”, hoặc “Vui lòng ăn bao nhiêu lấy bấy nhiêu, ăn không hết sẽ bị phạt tiền”, rồi cả “Không được dắt chó vào công viên này, nếu chó ị ra phải tự mang phân chó về”… Tôi nghe tên sếp Nhật ấy nói mấy câu đó thì ngạc nhiên và khen hắn giỏi quá ! Nhưng hắn chỉ cười mỉm rồi cất giọng đầy khiêm tốn:

– Giỏi gì đâu! Ở bên Nhật, mấy câu đó viết đầy trong siêu thị, nhà hàng, công viên, nhìn nhiều nên quen, nên nhớ thôi !

😂 Một cảm giác tự hào chợt dâng trào trong lòng tôi nghẹn ngào. Tự hào là phải, bởi lâu nay người ta luôn coi tiếng Anh, tiếng Trung là hai ngôn ngữ phổ biến và được sử dụng nhiều nhất trên thế giới, nhưng bây giờ, tiếng Việt đang trỗi dậy và nhăm nhe lật đổ sự thống trị của hai thứ tiếng ấy. Giờ, đi ra nước ngoài, không chỉ ở Đông Nam Á, Châu Á, mà cả Phi, Mỹ, Úc, Âu, đâu đâu ta cũng có thể bắt gặp những dòng chữ tiếng Việt thân thương, dù rằng chúng được viết nguệch ngoạc, sai chính tả, thiếu dấu, thiếu vần, trên những tấm ván, tấm bìa nham nhở, lấm lem, nhưng chỉ vậy thôi cũng đủ để chúng ta cảm thấy nao lòng.

Ban đầu hào hứng bao nhiêu thì sau đó tôi chán nản bấy nhiêu. Người đời dạy rằng: “Thà có một kẻ thù giỏi còn hơn có một ông chủ dở hơi”, quả là không sai. Trước đây, khi lái cho các sếp cũ thì phải 8 rưỡi, 9 giờ sáng tôi mới phải đánh xe đến đón các sếp, rồi chở sếp qua quán phở ăn sáng, xong uống café, đến công ty cũng đã là gần 10 giờ. Sếp làm việc đến 11 giờ thì lại chở sếp đi ăn trưa, uống bia, 3 giờ chiều đưa sếp quay lại công ty rồi 4 rưỡi đón sếp về, thế là xong. Những lúc sếp ăn uống, nhậu nhẹt thì thường là sếp gọi tôi vào ngồi cùng. Nếu hôm nào sếp tiếp khách sang, không được gọi vào, thì tôi lại ra xe ngả ghế xuống ngủ rất thảnh thơi.

Thế nhưng chỉ sau hai tuần làm lái xe cho thằng sếp Nhật dở hơi, tôi trở nên phờ phạc, rã rời. Đúng 6 rưỡi sáng tôi phải dậy chuẩn bị xe qua đón nó. Theo quy định của công ty thì 7 rưỡi mới là giờ làm việc nhưng chỉ khoảng 7 giờ 15 là nó đã có mặt và chui vào phòng làm việc luôn. Ngày trước đi với các sếp cũ tôi thường xuyên được các sếp cho ăn sáng, ăn trưa, uống bia, gái gù, hát hò, chứ từ ngày lái cho thằng Nhật này tôi toàn phải nhịn đói, vì sáng tôi đến đón nó thì nó đã ăn sáng xong rồi, trưa nó ăn qua quýt ngay tại phòng bằng đồ ăn nhanh rồi lại cắm đầu vào làm việc, tối nào nó cũng ngồi lại công ty đến 7, 8 giờ, vậy nên tôi cũng phải ngồi chờ nó với cái bụng đói meo và khuôn mặt bơ phờ.

Chưa hết, nhiều lần đang đi, nó bắt tôi dừng xe lại, rồi nó mở cửa xe chạy vụt ra. Tôi tưởng nó đi tè nhưng không phải, hóa ra nó nhặt cái vỏ bao cám con cò về để may túi xách.

😂 Đặc biệt có lần tôi chở nó đi công chuyện, vừa đánh lái ra cổng thì tôi quệt ngay vào cái xe đạp cũ nát của ai đó dựng ở mé đường làm chiếc xe đạp đổ kềnh, cái yên xe gãy gập và văng ra. Tôi đang định phóng đi thì thằng sếp Nhật bắt tôi dừng lại, rồi nó mở cửa phi ra. Nó dựng cái xe đạp lên ngay ngắn, móc ra tờ 500 nghìn rồi kẹp vào tờ giấy, để vào giỏ cái xe đạp, trên tờ giấy nó nhờ tôi viết hộ rằng: “Tôi vô tình làm gãy yên xe của bạn. Hãy cầm tiền này để sửa xe, và hãy tha lỗi cho tôi”.

Hôm sau, cũng đúng lúc đánh lái ra cổng, tôi lại quệt vào cái xe đạp cũ nát đó. Lần này thì cái yên không văng ra nữa mà là cái bàn đạp. Thằng Nhật lại nhảy xuống, dựng xe lên, bỏ 500 nghìn vào giỏ xe rồi để lại mảnh giấy: “Tôi vô tình làm gãy bàn đạp của bạn. Hãy cầm tiền này để sửa xe, và hãy tha lỗi cho tôi”.

Hôm sau nữa, cũng đúng lúc đánh lái ra cổng, tôi lại quệt vào cái xe đạp đó. Lần này thì cái yên và cái bàn đạp không văng ra nữa mà là cái chắn xích. Tuy nhiên, hôm đó không có thằng Nhật đi cùng mà chỉ có mình tôi trên xe, vậy nên tôi phóng thẳng. Đang định nhấn ga lao đi thì từ bên đường, một mụ già lao ra chặn ngay đầu xe tôi, mụ vừa dang hai tay, vừa gào thét:

– Thằng chó ! Dừng lại đền tiền sửa xe cho bà đi chứ Tại sao hôm nay mày lại bỏ chạy ?!

Tôi nghe vậy thì mở cửa, thò đầu ra bảo :

– Thôi đi bà ơi ! Cái xe của bà bán cho đồng nát chắc được hai chục ! Hôm nay có mình tôi thôi, thằng Nhật không đi cùng đâu ! Nghỉ sớm đi !

Rồi một lần khác, đang vội nên tôi vượt đèn đỏ và bị công an tuýt còi. Theo bản năng, tôi nhấn ga vọt lên. Công an thấy tôi chạy thì cũng không đuổi theo nữa. Tưởng là xuôi, ai ngờ thằng Nhật ấy chửi tôi, nó nói rằng vượt đèn đỏ và bỏ chạy là phạm luật. Rồi nó bắt tôi quay xe lại chỗ công an nộp phạt đàng hoàng xong mới đi tiếp. Đúng là thằng dở hơi!

Lái xe cho thằng Nhật hâm ấy một thời gian thì tôi đã hiểu được tính cách của nó. Đi đường thấy cái vỏ bao cám con cò nào vứt bên đường thì tôi tự giác dừng lại cho nó xuống nhặt; chẳng may có quệt vào xe cộ hay đồ đạc của ai gây hư hỏng thì tôi cũng tự giác dừng lại để nó xuống trả tiền bồi thường; có lỡ quen chân vượt đèn đỏ hay đi ngược chiều thì cũng tự giác vòng xe ra chỗ công an để nộp phạt.

💢Hôm ấy, thằng sếp Nhật bảo tôi ra sân bay đón một thằng Nhật khác. Cái thằng Nhật này mặt cứ lầm lì, từ lúc lên xe nó không nói với tôi câu nào. Tôi cũng chả quan tâm mà chỉ tập trung vào lái xe. Tập trung là thế, ấy vậy mà qua ngã tư tôi lại quen chân vượt đèn đỏ, và lại bị công an tuýt còi. Tôi đang giảm tốc độ và cho xe chầm chậm táp vào lề bên phải theo hiệu lệnh của công an giao thông thì bất chợt thằng Nhật đó hét lên, và nó hét bằng tiếng Việt :

– Mày dừng lại làm cái gì ! Chạy luôn đi ! Đường đông thế này công an không đuổi theo đâu !

– Em tưởng anh là người Nhật ? – Tôi hỏi hắn bằng giọng thảng thốt !

– Tao là người Nhật, nhưng tao sống ở Việt Nam mấy chục năm rồi ! Chạy nhanh lên !

✍️Võ Tòng Đánh Mèo (Lê Minh-DEBRECEN.vidi69 st)

Ancient Egyptian sun god

A majestic representation of Ra, the ancient Egyptian sun god, with a golden disk above his head.

The golden disk above Ra's head represents the sun, which was a symbol of his power and divinity. It symbolizes the sun's life-giving energy and Ra's role as the ruler of the heavens. The Egyptians believed that Ra traveled across the sky during the day and descended into the underworld at night, only to rise again the next morning. The golden disk is a visual representation of this celestial journey and Ra's connection to the sun.

St từ net

ANH HÙNG BẤT LUẬN THÀNH BẠI

 Anh hùng xin chớ căn cứ vào thành bại. Bởi mưu sự tại nhân, nhưng thành sự lại tại thiên, không ai cưỡng được ý trời. Vậy không nên đánh giá anh hùng dựa vào thành bại. Nhưng thành công và thất bại là gì? Mỗi người có những tiêu chuẩn khác nhau. Nếu bạn làm việc đủ chăm chỉ, cố gắng hết mình và kiên trì cho đến khi vượt qua chính mình, bạn là một anh hùng. Còn lão PP cho rằng, lão không phải anh hùng, bởi mục tiêu lớn nhất là sánh vai với tỉ phú Lý Gia Thành nhưng bị thất bại thì buồn lắm, không thể là anh hùng. Ấy vậy mà rất nhiều thằng đệ từ New York, đến Hồng Kông và Diệc Lam vẫn cứ hò hét ;”Đại ca và Tào Tháo là anh hùng!” Tiên sư cái anh Tào Tháo, cứ xuất hiện trong óc để lão phải nhắc tên. Nếu luận anh hùng, lão cho rằng không nên dựa vào thành bại để luận anh hùng. Các hảo hớn Lương Sơn Bạc dưới sự cầm đầu của Tống Giang sau khi về với triều đình cuối cùng xông pha trận mạc cũng thua vãi đái, người chết, kẻ bị thương, người đi tu, kẻ về quê chăn lợn, tan tác như đống tro tàn gặp gió. Vậy mà bọn họ vẫn được gọi là anh hùng. Không hiểu mấy lão già bụng bia với bộ óc kinh bang tế thế ở bia Ụ pháo có được gọi là anh hùng không? kkk

Mỗi người đều có mộng tưởng, mộng lớn hay nhỏ tùy vào tham vọng của mình. Nhưng ông trời không cho mộng tưởng thành thật thì chỉ bó tay quy phục. Thiên thời, địa lợi, nhân hòa, thiếu đi yếu tố nào đều bất thành.

Trực diện với thành bại cũng vậy, tâm tĩnh và không đắc ý, không ngạo mạn khi thành công và cũng bình tĩnh, không nao núng, không đổ tại này nọ khi thất bại. Điềm nhiên tiếp nhận thành bại, không tự ti, không tự phụ, kiên trì niềm tin, không dựa vào thành bại luận anh hùng, điều quan trọng là trong quá trình ấy,  bạn có thực sự làm việc chăm chỉ, kiên trì và cống hiến hết mình hay không. Quá nhiều người chỉ tập trung vào kết quả mà bỏ qua quá trình quan trọng nhất. Cũng giống như một người trên đường đi đến đích, hành trình có gió có mưa, có chông gai lầy lội, vượt được qua và ngắm nhìn cảnh vật dọc đường đôi khi còn thú vị hơn điểm đến.

Có ai nói Napoleon là kẻ thất bại không? “ Không bàn về thiên tài quân sự, chỉ nói về tình yêu. “Anh hùng khó qua ải mỹ nhân”. Tình yêu của Napoléon dành cho Josephine mê mệt đến mức thậm chí ông còn thản nhiên mỉm cười khi được biết Josephine ngoại tình. Thật khâm phục người Pháp vì sự cởi mở và bao dung của họ đối với đời sống tình dục. Điều thú vị là sau này Napoléon ly dị Josephine vì bà không thể sinh con cho ông để củng cố vương triều. Từ góc nhìn này, có thể khẳng định, Napoleon chỉ quan tâm tận hưởng hiện tại và không đếm xỉa tới kết quả. Bên trong nhà thờ Saint-Piere Saint-Paul bên rìa thành phố Paris là lăng mộ của hoàng hậu Josephine, người phụ nữ hơn 6 tuổi mà Napoleon Đại đế say đắm. 

Mặc dù Napoléon bị đánh bại và bị bắt trong trận Waterloo và bị lưu đày lần thứ hai và cuối cùng chết vì bệnh tật ở nước ngoài, nhưng cuộc đời của ông vẫn rất oanh liệt. Mặc dù người dân Pháp hiện nay vẫn còn có những quan điểm và tranh luận khác nhau về thành bại của ông nhưng không thể nghi ngờ rằng ông là một người hùng, một nhân vật lịch sử vĩ đại. Chúng ta có thể xóa bỏ một số thành tựu to lớn trước đây của ông ta vì trận Waterloo hay vì tình yêu không bất hủ? không thể!

Hãy nhắc lại Sở bá vương Hạng Vũ, dù bị Lưu Bang đánh bại và mổ bụng tự sát ở bên sông Ô Giang. Nhưng nhìn vào cuộc đời của ông, thực sự là rất tuyệt vời. Tại sao dân gian vẫn gọi ông là anh hùng vì cái kết thất bại?

Có một chiếc vòng xoay được chia thành 10 phần bằng nhau, trong đó có 7 phần sơn màu đỏ và 3 phần còn lại sơn màu xanh, sau đó một người bắt đầu quay chiếc vòng xoay và hỏi bạn đoán xem sẽ dừng lại ở màu gì. Chắc chắn bạn sẽ đoán màu đỏ bởi màu đỏ chiếm 7 phần. Đến một đứa trẻ con cũng chọn màu đỏ bởi xác suất 70% lớn hơn xác suất 30% rất nhiều. Nhưng liệu vòng xoay có dừng ở vị trí màu xanh không? Vâng, điều đó là có thể. Bạn đã chọn màu đỏ và tình cờ bàn xoay dừng lại ở vị trí màu xanh. Bạn có thể nói rằng quyết định bạn vừa đưa ra là sai lầm không? Bạn có hối hận khi chọn màu đỏ thay vì màu xanh không? Lão có thể khẳng định với bạn rằng quyết định và lựa chọn của bạn không có vấn đề gì, vấn đề là vận may của bạn chưa đủ tốt mà thôi.

Nhưng xui xẻo không phải là lỗi của bạn mà do thượng đế. Nếu bạn hiểu được điều này thì có lẽ không quá khó để chấp nhận những kết quả đi ngược lại mong đợi, những cảm xúc tiêu cực khác như tự trách móc, chán nản, tiếc nuối,… sẽ không xuất hiện, từ đó giảm thiểu những đau đớn  về sau. Tiếp theo trong tình huống này là gì? Bạn chỉ cần quay lại. Từ sự việc này, chúng ta có thể hiểu một sự thật là chúng ta không thể sử dụng kết quả cuối cùng để suy ra quyết định đó là đúng hay sai. Ngay cả khi bạn đã làm đúng 70% thì 30% đó bao gồm nhiều yếu tố không thể kiểm soát được có thể là lý do thực sự khiến kết quả cuối cùng trái ngược với mong đợi. Hãy bình tĩnh tìm ra nguyên nhân và thử lại lần nữa. Tuy nhiên, trong cuộc sống, hầu hết mọi người đều bị mù quáng bởi những phán xét theo thói quen. Mọi người đều có thói quen sử dụng kết quả cuối cùng để suy ra tính đúng đắn của quyết định.

Sau bài “Luận ngạo mạn” nhiều bạn trẻ nhắn tin yêu cầu lão bàn về sự hồi sinh sau thất bại. Kèm theo thất bại là hổ nhục, lão từng viết trong một bài là “Hổ nhục, tủi nhục hay hổ thẹn đều làm lòng quặn đau không thể chống chế. Chỉ biết ngậm đắng nuốt cay im lặng trong nhẫn nhục. Làm người chưa từng một lần bị hổ nhục thì con đường nhân sinh chưa thể gọi là hoàn chỉnh.” Muốn không tủi nhục thì chỉ có thể đứng lên trong thất bại. 

“Ai chiến thắng mà chẳng hề chiến bại

Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần”

Lão thích câu thơ này của Tố Hữu và đã thầm đọc lại muôn vàn lần để khởi động lại ý chí tìm ra những cơ hội mới, tìm ra đường đi nước bước tiếp theo. Sau khi bị mất tiền, muốn khôi phục lại nhà máy phải cần đến vốn. Ngân hàng quay lưng lại và không chi tiền cho vay bởi sự quản lý nguồn vốn quá sơ xuất của mình. Thôi đành liều mạng dùng số vốn còn lại đánh những canh bạc cuối cùng với Donald Trump xem có thể kiếm chác từ lão tỉ phú này không. Nhưng càng đánh càng bại bởi sòng bạc của Trump quá đỏ, Trump quá cứng cựa. Thật ra thì “Cờ bạc là bác thằng bần”, tính chuyện kiếm tiền ở bất kỳ sòng bạc nào đều là điên rồ và hoang tưởng. Thất bại nối tiếp thất bại, khi tỉnh táo ngộ ra thì đã hơi muộn. Khi những cay đắng đến liên tiếp và hy vọng tiêu tan như bong bóng thì lão từng nghĩ đến tự tử. 

Các bạn chắc sẽ cười thầm bởi một lão từng xưng là “Hero” (Anh hùng) lại nghĩ đến tự tử? Wait a minute! Lão Elon Musk cũng từng nghĩ đến việc tự tử, bạn có biết không? Khi Musk tham dự Hội nghị thượng đỉnh DealBook 2023 ở New York, anh ta tiết lộ rằng anh từng trải qua một "cuộc khủng hoảng hiện sinh" lúc còn nhỏ và từng nghĩ đến việc tự tử khi mới 12 tuổi. Trong cuộc phỏng vấn với các phóng viên, Musk nói rằng khi còn nhỏ anh đã nghĩ đến một câu hỏi "sâu sắc": "Ý nghĩa của cuộc sống là gì khi cuối cùng là sự tử vong? Chẳng phải tất cả đều vô nghĩa sao? Tại sao không tự tử cho xong mà tại sao cứ phải sống?" Điều đã thay đổi suy nghĩ của anh ấy về việc tự tử là một cuốn sách - cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng "The Hitchhiker's Guide to the Galaxy" của Douglas Adams.

Musk nói: "Cuộc sống của tôi thực sự có hạn, nhưng nếu chúng ta có thể mở rộng tầm nhận thức của mình thì chúng ta có thể tìm thấy ý nghĩa cuộc sống đẹp đẽ đến từ vũ trụ."

Mối liên kết không thể tách rời giữa Musk và vũ trụ bắt đầu từ đó...

Musk tiếp tục tiết lộ rằng ngay cả trong những khoảnh khắc hạnh phúc của tuổi thơ, suy nghĩ của anh thường giống như một cơn bão táp cuồng nhiệt. Nguyên nhân không ngoài  “nguồn ý tưởng” luôn tuôn trào trong đầu anh và hơn thế nữa là “tuổi thơ khó khăn đã làm gia tăng hoàn cảnh tự phát” trong anh.

Một tuổi thơ khó khăn? Đúng vậy, tuy hiện tại anh đã là tỷ phú và là người giàu nhất thế giới, nhưng con đường trưởng thành của anh không hề dễ dàng, thậm chí có thể nói là có chút khốn khổ...

Musk sinh ra ở Pretoria, Nam Phi vào năm 1971. Khi còn nhỏ, anh là một cậu bé có phần vụng về và chỉ thích đọc sách, sau khi bố mẹ ly hôn, anh sống với bố. Cậu bé Musk thường xuyên bị các bạn cùng lớp bắt nạt ở trường, các bạn thường đuổi theo và đẩy anh xuống cầu thang bê tông, có lần anh bị đánh đến mức phải nhập viện. Theo hồi ức của Musk: "Đó là lý do tại sao việc trưởng thành trở nên rất khó khăn. Không có cơ hội để nghỉ ngơi relax trong nhiều năm. Tôi bị các bạn cùng lớp đánh ở trường và hoàn cảnh cũng tồi tệ không kém khi về nhà". 

Mọi thứ Musk phải gánh chịu ở nhà đều là do cha anh, Errol Musk…

Mẹ của Musk, Meyer từng nói rằng chồng cũ của bà là một người rất nóng nẩy hung hăng, mặc dù ông đã hứa sẽ thay đổi sau khi kết hôn nhưng trên thực tế, tình hình sau khi kết hôn lại trở nên tồi tệ hơn… Errol không chỉ đánh vợ mà còn bạo hành tinh thần con cái. Musk và anh trai Kimbal từng mô tả cha của họ là " chỉ có một phút thân thiện, và phút tiếp theo ông sẽ bạo hành không ngừng nghỉ trong một giờ hoặc hơn. Ông nghiêm khắc ra lệnh cho Musk và anh trai "im lặng". Ngồi trong bốn giờ và lắng nghe "bài giảng" của ông. Bất cứ khi nào Musk nhớ lại những bài thuyết giáo nặng nề và kéo dài của cha mình, anh đều nói đó là một kiểu “tra tấn tinh thần”…

Musk sau đó đã đến Mỹ, nhưng ngay cả sau khi thoát khỏi môi trường thời thơ ấu, chấn thương tâm lý khi còn nhỏ đã ảnh hưởng sâu sắc đến anh.

Musk cho biết anh mắc hội chứng Asperger và suy sụp tinh thần vào năm 2022. Thời điểm đó, Musk gặp phải hàng loạt rắc rối, gặp thử thách lớn sau khi mua lại Twitter (nay đổi tên thành “X”); rất lo ngại về danh tiếng và bị khán giả la ó khi tham gia một chương trình hài kịch. Con trai 2 tuổi bị mọi người bám theo một cách điên cuồng. Theo tác giả Ben Mozrich, Musk nhốt mình trong văn phòng và chán nản đến mức các nhân viên của ông gần như đã gọi cảnh sát vì sợ Musk sẽ làm hại chính mình. Ảnh hưởng của cha anh đối với Musk còn vượt xa điều đó, tính cách, thái độ đối với gia đình và cách làm việc của anh đều mang bóng dáng của cha ở một mức độ nhất định. Mối quan hệ giữa hai người có lúc căng thẳng, có lúc ấm áp. Cách đây 7 năm, Musk đã cắt đứt liên lạc với ông bố Errol Musk vì ông ta có con với cô con gái riêng Jana Bezuidenhout ít hơn 41 tuổi của mình. Tuy nhiên, cách đây không lâu, Musk đã gặp lại bố để nối lại mối quan hệ giữa hai người. 

Ơ, đang nói về lão PP sao lại xiên sang lão  Musk? Yes, lấy Musk để làm đệm cho PP. Lão đã nghĩ đến sự kiện bắt tay thần chết trên Thái Bình Dương trong lúc vượt biển và nghĩ, đến cái chết ta còn chẳng sợ, sợ chi thất bại? Đành phải chịu nhẫn nhục để làm lại từ đầu. Trước đây ra vào khách sạn 5, 6 sao giờ rút xuống 3, 4 sao. Trước đây 3 ngày một tiệc nhỏ, 4 ngày một tiệc lớn, giờ tự mình ra chợ mua rau về nấu nướng. Lão bắt đầu dùng máu con tim viết lên những kinh nghiệm thành bại, gian truân, đau đớn, cay đắng được tuôn trào ra từ ngòi bút. Lão lao vào viết báo thuê cho các tờ báo Hồng Kông, và rồi các quan hệ được xây dựng lên từ các bạn đọc yêu quý. Có người chủ động đến gặp và cho lão cơ hội đóng cổ phần vào một nhà máy sản xuất mỹ phẩm và thực phẩm chức năng. Từ đó, một trang mới huy hoàng mở ra. 

Thành công nhỏ nhặt không thể so sánh với tham vọng ban đầu, nhưng lão đã học được “Tri túc thường lạc” biết đủ là vui. Niềm vui không đến từ tiền bạc, vật chất. Mà niềm vui lão theo đuổi đã chuyển sang một vế khác. Niềm vui đến từ tinh thần, bạn bè, cộng đồng. Lão vui với bạn bè, với cỏ cây, với những nụ cười đến từ các cụ già, em nhỏ ở quê hương mình. Đấy chính là niềm vui thiêng liêng mà lão tìm thấy và tận hưởng những ngày cuối cùng của cuộc đời. Xin đừng luận anh hùng bằng thành bại. Lão chỉ muốn làm một chiếc lá 🍁 mùa thu rụng về cội nguồn của mình và hóa thành đất nơi sinh ra mẹ và các con của mẹ…

Peter Pho

Sự ngạo mạn sẽ dẫn đến đâu?

LUẬN VỀ NGẠO MẠN 

Đầu những năm 90 là những năm đỉnh cao của lão PP trong tiền tài và danh vọng. Sự nghiệp đang lên như diều gặp gió. Nhưng chính vì ngạo mạn mà dẫn đến sụp đổ thảm hại, như diều hâu đang dũng mãnh bách chiến bách thắng, ngạo nghễ làm chủ cả bầu trời, bỗng dưng bị trúng mưu hèn kế bẩn của loài chim sẻ rồi rơi bịch xuống đất. Quay đầu nhìn lại, cả lão PP và người cháu quản lý công ty đã mắc bệnh ngạo mạn. Ngạo mạn bởi tiền vào quá dễ, quá thuận lợi, và có quá nhiều quan hệ chống lưng, nên kiêu ngạo mất cả đề phòng. Đối phương đã dựa vào điểm yếu ấy của mình thiết kế ra một cái bẫy để mình rơi vào. Kết quả hơn nghìn tỷ VND lúc bấy giờ đi tong, đời lại quay lại từ đầu. Lúc ấy nếu biết khiêm nhường và chín chắn, doanh nghiệp của gia tộc lão có lẽ cũng chẳng thua kém gì Jack Ma. Bởi công nghiệp cồn, rượu là một trong những ngành nghề phát triển nhanh và vững vàng nhất Trung Quốc. Một kế hoạch thu mua hầu hết các xưởng sản xuất cồn trên đất Vân Nam và Tứ Xuyên đang sắp định hình. Nếu thành công, danh hiệu “Vua Cồn China” chắc thuộc về lão. 

Từ sự thất bại đau đớn này lão mới nhìn ra sự nguy hiểm dại dột của ngạo mạn. Ngạo mạn khiến mình chủ quan mù mắt, còn khiến các chư thần thánh ghét bỏ, dẫn đến rủi ro. Các bạn thấy bây giờ là một PP khác hẳn trước đây, một PP hạ mình sát đất, làm nô lệ cho chúng sinh, viết bài vui chơi cùng các nông hộ, không phân biệt giàu nghèo sang hèn…kkk

Tam Thể là cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của nhà văn người Trung Quốc Lưu Từ Hân. Tên sách phỏng theo Bài toán ba vật thể trong Cơ học. Tuy đây chỉ là cuốn đầu tiên trong bộ ba Chuyện cũ Trái Đất, nhưng người đọc thường gọi cả bộ sách là Tam Thể. Trong tiểu thuyết “Tam Thể”, dù xét về mặt trí tuệ hay công nghệ, con người trên trái đất không thể so sánh được với “Người tam thể”, một dạng sinh vật khác sống trong vũ trụ. Người tam thể có thể dễ dàng chiếm đoạt và ngự trị trái đất. Nhưng chỉ vì sự ngạo mạn khinh thường con người trên trái đất mà kết cục họ đã thất bại. Trong tiểu thuyết, tác giả đã đưa ra một kết luận rất đáng lưu tâm: Sự yếu đuối và thiếu hiểu biết không phải là trở ngại cho sự sinh tồn mà chính là sự kiêu ngạo.

Xuyên suốt lịch sử loài người, có quá nhiều câu chuyện thất bại do ngạo mạn. Napoléon bại trận ở Waterloo, Quan Vũ bất cẩn đánh mất Kinh Châu...

Thậm chí toàn bộ Kinh thánh cũng là một cuốn từ điển ghi lại những rắc rối ưu phiền mà con người tự chuốc lấy vì sự kiêu ngạo của mình. Adam và Eva ăn trái cấm và bị đuổi ra khỏi Vườn Địa Đàng. Họ có phải là người thiếu hiểu biết? KHÔNG. Họ biết rất rõ hậu quả của việc ăn trái cây đó, nhưng họ đã kiêu ngạo. Pharaoh, vua Ai Cập, đã trải qua mười thảm họa tàn khốc. Phải chăng do thiếu hiểu biết? KHÔNG. Ông biết rất rõ hậu quả của việc bắt bớ dân Israel sẽ rất thảm khốc.Tuy nhiên, ông ta đã quá kiêu ngạo. Kinh Thánh ghi lại: “Trái tim Pharaoh đã chai sạn”. Ý nghĩa ban đầu của sự cứng cỏi trong lòng Pharaoh bởi “nghĩ rằng mình mạnh mẽ và có thể làm chủ được”. Sự thật đó là do kiêu ngạo.

Và sự cố Tháp Babel nổi tiếng. Người ta cố gắng vươn tới bầu trời từ việc xây tháp Babel, họ không biết mình cân nặng bao nhiêu mà dám chạm đến trời xanh? Họ đương nhiên biết. Nhưng họ kiêu ngạo... Theo huyền thoại, các thế hệ loài người sau trận đại hồng thủy, nói cùng một thứ ngôn ngữ và di cư về phía tây, đến vùng đất Shinar (שִׁנְעָר). Ở đó, họ cùng nhau dựng lên một thành phố và một tòa tháp đủ cao để chạm tới thiên đường. Nhưng sự ngạo mạn của họ đã khiến Chúa tức giận. Chúa đã tạo ra rào cản trong tiếng nói của họ khiến họ không còn hiểu được lẫn nhau, và làm họ rải rác đi khắp thế giới.

Và Sau-lơ (Saul), Đa-vít (David), Sa-lô-môn (Salomon)... Sự kiêu ngạo giống như một loại ma túy khiến người ta choáng váng và không thể dừng lại. Họ chạy theo ham muốn của bản thân, họ trở nên tự cao tự đại vô cớ. Kinh Thánh là lịch sử cứu chuộc con người nhưng đồng thời cũng là lịch sử về sự kiêu ngạo của con người.

Vừa qua, bệnh viêm phổi Covid -19 Vũ Hán là một ví dụ, lúc bấy giờ đã có người đưa tin trên mạng rằng có một loại virus viêm phổi xuất hiện. Nếu khiêm tốn, mọi người nên nhanh chóng xác minh rằng đây là một vấn đề nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, Công an Vũ Hán đã xử lý người đăng tin theo pháp luật. Họ không biết hậu quả nếu bệnh dịch lây lan hay sao? tất nhiên là biết, nhưng họ ngạo mạn và nhắm mắt làm bậy. Cho đến khi dịch bệnh bùng phát, người ta mới nhận ra người đầu tiên báo tin không phải là dân thường mà là một bác sĩ chuyên nghiệp. Cảnh sát đã "xử lý" các bác sĩ với danh nghĩa "tung tin đồn về dịch bệnh", và truyền thông đã công khai việc này. Thật là kiêu căng và ngạo mạn.

Quyền lực đương nhiên có thể mang lại lợi ích cho nhân loại, nhưng gen của con người tự nhiên ẩn chứa yếu tố ngạo mạn. Nó dường như đang ẩn náu trong một cơ quan nào đó của con người, nó vô hình nhưng sẽ vô tình lọt ra ngoài để diễu võ dương oai. Vì vậy, một khi ngạo mạn gắn liền với quyền lực, nó sẽ ngay lập tức trở nên ngạo mạn và nhe nanh múa vuốt.

Thomas Hobbes gọi nó là đại quái thú Leviathan. (Leviathan, là một loài sinh vật biển thần thoại xuất hiện trong Kinh Thánh. Trong ngành khoa học nghiên cứu ma quỷ, Leviathan là một trong bảy hoàng tử của địa ngục, là tội đồ đố kỵ, ganh tỵ và canh giữ cổng địa ngục).

Montesquieu là một luật sư, nhà xã hội học, nhà văn và triết gia Pháp sống trong thời đại Khai sáng.  Ông đã nói trong cuốn “Tinh thần pháp luật” rằng: Quyền lực có xu hướng bị lạm dụng một cách tự nhiên. Nói cách khác, một khi đã nắm được quyền lực thì sẽ bị sử dụng đến mức vô giới hạn. Cho đến khi nó gặp phải một sức mạnh khác có thể kiềm chế nó. Đặc tính quyền lực này là do tính kiêu ngạo của con người thường bộc lộ ra ngoài để gây rắc rối. Hơn nữa, quyền lực đương nhiên không muốn bị giám sát và hạn chế.

Trong một cuộc họp báo, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng một phóng viên CNN đã xúc phạm ông nên đã thu hồi quyền đưa tin của phóng viên này trong Nhà Trắng. Tuy nhiên, quyền tự do báo chí được bảo vệ bởi Hiến pháp Hoa Kỳ, phóng viên này ngay lập tức kiện tổng thống thông qua luật sư của mình về hành vi này, cuối cùng Trump phải mời phóng viên quay lại. Để ngăn chặn sự lạm dụng quyền lực do bản chất kiêu ngạo của con người gây ra, các bậc tiền bối của Hoa Kỳ đã phát minh ra hiến pháp, phân quyền, tự do báo chí và tư pháp độc lập...

Cơ quan công an Vũ Hán có thể ngang nhiên “xử lý theo pháp luật” đối với các bác sĩ tuyến đầu, vụ việc này còn đáng sợ hơn cả chính bệnh dịch. Tuy nhiên, bệnh dịch ập đến đột ngột và rõ ràng, khiến mọi người nhanh chóng cảm nhận được sự nguy hiểm. Nhưng sự ngạo mạn của quyền lực thường được che giấu và có vẻ hợp lý. Cảnh sát Vũ Hán nhân danh luật pháp và chiêu bài lo ngại xã hội hỗn loạn để xử lý việc các bác sĩ “tung tin đồn”. Trông có vẻ đúng luật và cảm tính. Tuy nhiên, giống như con quỷ Bạch Cốt Tinh đã biến hình, nhưng đấy mới là yêu tinh thực sự. Ôn dịch đã khiến yêu tinh hiện nguyên hình, nhưng cả thế giới phải trả giá quá đắt cho sự ngạo mạn quyền lực này.

Sự ngạo mạn quyền lực sẽ lộ rõ ​​bản chất nếu dư luận xã hội giám sát kịp thời. Dư luận chính là đôi mắt lửa con ngươi vàng của Tôn Ngộ Không, chỉ cần được tự do biểu đạt, yêu quái vừa xuất hiện sẽ bị nhận ra tức thì, rất nhanh sẽ không nơi ẩn nấp. Tuy nhiên, sau khi công an Vũ Hán “xử lý” bác sĩ “theo pháp luật” thì truyền thông không giám sát quyền lực mà phụ thuộc vào quyền lực. Họ ủng hộ hành động của công an Vũ Hán và thổi phồng nó lên. Nếu cảnh sát, truyền thông và tòa án liên minh lại với nhau thành một khối thì họ gần như thiên hạ vô địch thủ,  nghĩa là có thể đánh bại bất cứ kẻ nào trên thế giới. Nếu cơ quan tư pháp không độc lập thì luôn có một trong hàng trăm tội danh trong luật hình sự phù hợp với bạn. Nói cách khác, nếu cảnh sát, giới truyền thông và tòa án kết hợp lại sẽ biến thành một con quái vật khổng lồ với sức mạnh vô song.

Plato nói: Công lý có nghĩa là “mọi người đều thực hiện đúng chức năng của mình, mọi người đều tôn trọng trật tự và mọi người đều ở vị trí của mình.” Nghĩa là, cảnh sát chỉ làm những việc của cảnh sát, bác sĩ chỉ làm những việc của bác sĩ, phóng viên chỉ làm những việc của phóng viên, và tòa án chỉ làm những việc của tòa án.

Leviathan, con quái vật khổng lồ này, cũng giống như Tôn Ngộ Không, nếu không kiềm chế, nó có thể đại náo thiên cung, mang tai họa cho đất nước và nhân dân. Nhưng nếu trói buộc nó bằng một vòng kim cô với một bùa chú hiệu nhiệm, nó có thể mang lại lợi ích cho dân chúng và thậm chí còn có thể tạo ra các thánh đồ.

Trong lịch sử, phần lớn những tai họa mà xã hội loài người phải gánh chịu không phải là sự kiện tự nhiên mà là những thiệt hại do ngạo mạn quyền lực gây ra. Hãy nhìn vào hai cuộc chiến tranh thế giới, một khi con người kiêu ngạo có sức mạnh vô hạn, họ có thể biến xã hội loài người thành địa ngục trần gian. Việc ngăn chặn thói ngạo mạn quyền lực không chỉ đòi hỏi sự sắp xếp của nhiều hệ thống khác nhau mà còn phải có sự bảo vệ cho những người tố giác trong xã hội.

Con tàu Titanic được cho là không thể chìm, nhưng số phận của nó thực ra lại thuộc về người thủy thủ quan sát phía trước bằng kính viễn vọng. Coi thường tiếng nói của “người thổi còi” là coi thường mạng sống của một thuyền người. (Người thổi còi hoặc người tố giác là một người làm rò rỉ, tiết lộ ra công cộng, các thông tin chung quan trọng được giữ bí mật với quần chúng).

Giáo viên, luật sư và bác sĩ là những người thổi còi trong xã hội. Những trường đại học đầu tiên trong xã hội loài người chỉ có ba chuyên ngành là thần học, pháp luật và y học. Nếu tinh thần của một người có vấn đề thì tìm đến thần học, nếu hành vi của một người có vấn đề thì tìm đến pháp học, nếu cơ thể có vấn đề thì tìm đến y học. Điều này cũng đúng với một xã hội: Giáo viên bảo vệ và truyền đạt lương tâm của xã hội. Luật sư bào chữa, điều chỉnh hành vi của xã hội. Các bác sĩ chăm sóc và chữa bệnh cho người dân. Một khi mất đi ba điểm này, giáo viên không được tự do bày tỏ, luật sư bị lệ thuộc vào quyền lực, và bác sĩ không thể đưa ra những phán đoán chuyên môn. Kết quả chắc chắn sẽ là thảm khốc. Nó dường như là một căn bệnh truyền nhiễm, nhưng nếu chúng ta không chữa khỏi căn bệnh này trong xã hội, chúng ta chỉ có thể né tránh trước những thảm họa khác nhau, và cuối cùng chúng ta sẽ không còn nơi nào để trốn tránh.

Khổng Tử nói: “Đạo chi dĩ chính, tề chi dĩ hình, dân miễn nhi vô sỉ, đạo chi dĩ đức, tề chi dĩ lễ, hữu sỉ thả cách”. (Khổng tử nói: Lãnh đạo dân bằng pháp luật dùng nhiều đến hình phạt, dân có thể tránh được sai phạm nhưng mất lòng tự trọng. Lãnh đạo dân bằng đức độ và lễ nghi khiến dân biết xấu hổ mà tự cảm hóa). Nói cách khác: Một quốc gia dựa vào chính trị và trừng phạt để cai trị thì chỉ nuôi dưỡng ra một đám bạo dân vô liêm sỉ, giống như cài đặt một quả bom nổ chậm, nhìn có vẻ yên tĩnh nhưng không ai biết khi nào nó sẽ nổ tung?

Sở dĩ thiên nhiên tràn đầy năng lượng, có sức sống mãnh liệt là nằm ở sự bao la, rộng lớn của nó. Bớt đi ngạo mạn quyền lực, chấp nhận những tiếng nói khác nhau, thậm chí cho phép những tiếng nói gay gắt khó nghe, xã hội mới có thể sôi động, đầy nhựa sống và tiến bộ nhanh chóng. Càng nhiều người thổi còi càng tránh được những tảng băng có thể làm đắm tàu phía trước. Mọi người cùng khiêm nhường và làm đúng chức năng của mình cho một xã hội hài hòa, nhân văn và tiến bộ.

Peter Pho

Chuyện người ta: Chị Ngọc (tiếp theo & hết)

 Duyên "tiền " định ( hết)

Vì sao tui biết chuyện của Hương với Hải. Thì cũng qua lời kể của chị . Mà làm sao chị biết. Thì cũng do lời kể của... Hải. Số là 

sau buổi tình cờ gặp nhau đó, Hải có đến gặp chị vài lần. Hai người ra một quán cà phê kể chuyện xưa nay. Đàn bà " moi " rất hay nên chuyện lớn chuyện nhỏ gì cũng biết hết. Biết để làm chi? Biết người biết ta trăm trận trăm thắng mà. Cái "duyên "là gặp lại Hải mà cái " phận " phải do mình nắm. Người đàn ông tốt phải... giành giật mới có. Mà chị xưa nay vẫn tự nhủ đời mình dẫu sao cũng phải có được một người bên cạnh. Hải là người chị đã từng biết và nay tập ... thương mến cũng dễ mà. Xưa nay khách nào ghé ngang tiệm của chị đều thành khách... ruột. Nên Hải tình cờ đến tiệm lần này , mà để ảnh đi luôn thì đúng là mình... đi chết đi. Chị nhất quyết lần này anh không thoát khỏi tay chị . Khi chị kể, chị cười lớn: thâm thâm em cũng ... muốn chồng dù miệng em nói ra là... hỏng cần đàn ông nữa. Mà đàn ông tốt phải... giành mới có. Buôn bán lăn lộn ở mảnh đất Saigon, không có gì tự nhiên mà đến. Phải chiến đấu. Em tự nhủ như vậy. Tui cũng cười: Rồi chị " dzụ " ổng cách nào khi ổng có cô Hương trẻ đẹp, giàu có ở bên cạnh. Chị nói đàn bà phải có " khôn" mới tìm được chồng và giữ chồng . Nếu muốn được tiếng " tiết hạnh " thì ... ở giá đi.

Khi chia tay với chồng trước , Ngọc phải nuôi hai con. Lúc gặp lại Hải thì cháu trai lớn đã lập gia đình. Cháu gái khoảng 17 tuổi . Lúc này Ngọc đã hơn 55 tuổi. Ở VN , tuổi này gọi là... già cũng được rồi. Còn lúc tui gặp và nghe chị kể , thì chị đã gần 70.

Chị nói rằng vào thời điểm những năm 2000, người Việt vẫn mong muốn tìm cách đi định cư nước ngoài. Nhiều cánh cửa mở ra như du học , đi làm v. v   ... Nhưng mau  lẹ và ít tốn kém nhất vẫn là kết hôn. Thế nên Việt kiều cả nam lẫn nữ mà đủ điều kiện bảo lãnh ( độc thân, có thu nhập )đều được..  ưu ái là vậy. Cũng có Việt kiều lợi dụng việc này để trục lợi . Nhưng đa số là họ có hoàn cảnh tìm bạn đời thật sự ,để có thể cùng nhau chia sẻ cuộc sống khó khăn ở xứ người. Tuy nhiên vì không có thì giờ tìm hiểu nhau kỹ ,nên đôi khi việc hôn nhân còn tuỳ thuộc... hên xui. Mà... xui nhiều hơn hên. Thế nên cả nam lẫn nữ, tìm được một người mà mình tin tưởng thật khó. Vì ở cái tuổi trên 50, hôn nhân còn gắn liền tài sản và con cái. 

Những năm gần đây ở VN, kinh tế có khá hơn. Một số người không muốn đánh đổi cuộc sống hiện tại với một cuộc sống ở nước ngoài nữa. Nhưng truyện của Ngọc xảy ra gần 20 năm trước. Bà con nên hiểu như vậy nhé.

Qua cuộc đời của Ngọc, bà con nhìn thấy sự vươn lên của bên thua cuộc thế nào. Bây giờ chị Ngọc vẫn giàu , nếu bạn đọc nào thấy được người Saigon làm ăn như vậy, thì tui kể lại truyện này thật không uổng công. Còn sự làm giàu của Hương, một phần là nhờ những quan hệ độc quyền . Cũng là một bức tranh sinh động hai mươi năm trước. 

Hải có dến nhà Ngọc ăn cơm vài lần. Ngọc có thể nấu được những món miền nam mà đã từ lâu chàng không được nếm. Món gỏi ba khía hoặc chỉ là món canh khổ hoa nhồi thịt. Cộng thêm không khí thân tình của một cháu gái vui vẻ đùa giỡn. Khiến Hải cảm thấy thoải mái thật sự.

Thời gian gặp Hải rất ngắn ngủi vì anh vẫn còn có Hương. Nên Ngọc vào đề nhanh gọn: Anh có thể giúp em và con sang Mỹ không? Em có đủ tiền để đưa cho anh  giống như người ta ,nhưng chỉ có anh là em tin tưởng đưa tiền . Và chỉ có em ,....là anh tin rằng em không làm điều gì "thiệt hại " cho anh. Anh giúp được là công ơn của anh như trời biển...

Nàng nói  thêm rằng từ hồi hai người còn đứng bán chợ trời. Anh có kêu em cùng   đi , nhưng em còn phải lo cha đi cải tạo, mấy em út còn nhỏ. Em đi thì ai lo cho họ. Nay mọi việc đã ổn. Em cũng có tiền và ngay cả giúp anh một việc gì về... tiền, em đều có thể, và có thể trao cho anh không ngần ngại, cũng như ngày xưa khi anh hỏi là em đưa liền...

Hải về Mỹ lần này đầy nặng trĩu nghĩ suy. Tình cảm với Hương cũng chưa đủ sâu nặng mà lời đề nghị của Ngọc thì thật... thực tế. Chàng cần tiền không? Ai mà không cần dù chàng chưa đến nỗi kẹt . Có điều Ngọc cần một sự "làm ơn " là điều chàng suy nghĩ. Sống ở nước ngoài lâu nên cũng bị ảnh hưởng. Cứ khi thấy ai cần trợ giúp là ta... mủi lòng. Hình ảnh cháu gái đáng yêu mà có cuộc sống ở đây , là một tương lai phấn khởi. Mình làm ơn mà. Lại... có tiền nữa... Dĩ nhiên, tình cảm của chàng với Ngọc vẫn là tình bạn, chàng không nghĩ xa hơn.

 Chàng lúc ấy sống đơn giản trong một căn nhà thuê nhỏ. Tình cờ chủ căn nhà này cũng là người Việt  , muốn bán căn nhà. Hải có thể phải dọn đi. Nên đôi lúc Hải cũng thấy phiền. Chàng đã tâm sự với Hương nhưng nàng bận bịu, chưa thu xếp chuyện đó với chàng được. Chàng thử gọi cho Ngọc, Ngọc mau mắn : Anh à! Cứ mỗi lần gặp em là anh bị có chuyện  , chắc cái số mình anh ui . Em chuyển cho anh chín chục ngàn liền, nếu anh cần thêm thì cho em chút thời gian em xoay xở. Em tin anh nên không cần điều kiện gì hết.

Chị kể rằng đó cũng là số tiền lớn mà chị có trong thời gian ấy, chớ bây giờ nó là... chuyện nhỏ rồi. Cũng cái cảm giác như hồi còn bán chợ trời. Người quen gặp lại rồi đưa hết tiền cho người ta mà không biết ảnh ở đâu. Tui nói: Rồi ảnh lấy tiền xong cưới vợ khác thì tức chết hén. ...- Em không bao giờ nghĩ điều đó. Chỉ nghĩ người ta cần , mình có là đưa thôi. Em biết ảnh có cô Hương mà...

Chuyện sau đó thì tui tóm tắt để bà con khỏi... hóng. Hải làm giấy tờ bảo lãnh Ngọc và con gái sang Mỹ. Tiểu bang Texas. Chàng không về VN nữa. Hương là người thông minh nên nàng cũng hiểu chuyện gì xảy ra. Đối với nàng, tuổi trẻ mà có tiền. Vướng bận vào việc làm vợ thật không đáng. Nàng vẫn thích có một chồng Việt kiều nhưng không thể bỏ tất cả vì điều đó.

Ngọc sang lại cửa hàng cho một người trong gia đình , qua sống với Hải . Chị nói nếu được làm ..."vợ " thật thì cũng sẵn lòng. Tui hỏi nhỏ: có " chuyện ấy " không?. Chị cười: Em là người... ham muốn "chuyện ấy" và biết cách làm cho bạn mình... "hài lòng". Người Saigon , lại có học , thì phải học.... đủ thứ chớ...

Ảnh đối với chị thế nào? Tui hỏi. Chị trả lời mà rướm nước mắt ( tại sao chị khóc, lát biết ). Ảnh khi biết em thật lòng với ảnh thì ảnh cũng đối xử với mẹ con em rất tốt. Nên em mới hiểu vì sao phụ nữ thích lấy chồng nước ngoài. Các việc nấu nướng hay đi chợ đều chia sẻ. Lo hướng dẫn con gái nơi học , nơi làm, đôi khi đưa đón. Cho đến khi cháu lấy chồng . Sống với ảnh chỉ được ít năm mà em cảm thấy hạnh phúc như  sống một đời người. Ông trời cho em vậy là đủ.

Hải mất cách đây vài năm vì bệnh tim. Anh có lần phải mổ cấp cứu vì hẹp mạch máu. Phải đặt một ống kim loại . Lần này anh suy tim bất ngờ và mất mau chóng . 

Chị ở một mình cũng buồn nên giao nhà cho con gái và về sống ở VN. Lâu lâu sang bển thăm con và cháu ngoại. Bên đây chị cũng còn con và các cháu nội.

Tui hỏi chị hồi đó gặp ảnh, sao không nói ảnh vì "tình xưa nghĩa cũ "mà cưới chị đi, làm " giả  "  chi cho tốn tiền vậy?. Chị nói rằng tuổi này cần phải... khôn khéo. Người ta giàu , trẻ và đẹp. Còn mình già, mập ...Nếu kêu ổng cưới mắc công ổng so sánh. Mà biết ngỏ lời làm sao. Hỏng lẽ " anh ui anh cưới tui đi ". Nên cách hay nhất là kêu ảnh làm.... giả cộng với đồng tiền thoải mái. Lúc này mà so đo tiền bạc là hỏng. Làm giả để ảnh cảm thấy tự do khi đến với ai khác. Nhưng em biết chắc, chỉ  lỡ mà " gần " em một lần là không dứt ra được. Đàn bà  là phải vậy.... 

Tui nói hình như chuyện này nghe... quen quen...(🤣🤣🤣🤣).

Tui hỏi giờ ở VN làm gì để sống? Còn bán sữa hôn?. Chị thành thật kể rằng hồi đó ảnh đi làm có đóng tiền gì đó , khi ảnh mất thì em được hưởng nếu trên 60 tuổi. Nay em dùng tiền đó để sống ở VN. Tui hỏi một tháng được bao nhiêu?

Chị đáp mỗi tháng họ tự động vô sổ bank cho mình.....900 đô...

Jimmy Nguyen Nguyen (Trang Văn chương Miền Nam)

Chuyện người ta: Chị Ngọc (tiếp theo)

 Duyên " tiền " định (2)

Trở lại với Hải. Anh vượt biên thành công . Đến được đảo và được vào đất Mỹ. Như bao người khác thời ấy . Đi học nghề rồi đi làm. Lấy vợ rồi sinh con. Lo nuôi vợ nuôi con. Khi tuổi hơn 50 thì người vợ bị ung thư , mất sớm. Goá vợ khi tuổi đời còn khá trẻ làm anh lưỡng lự. Ở vậy thì không thể mà lấy thêm lại lo lắng. 

Anh về VN mỗi năm. Đã quên cô Ngọc từ lâu . Nhưng có vài lần lững thững trên mấy con đường khi xưa là chợ trời , anh chợt nhớ lại bao kỷ niệm. Rồi hình ảnh cái cô gái khi nghe anh hỏi mượn tiền. Chỉ biết lục túi gom góp chớ không một lời căn dặn ..." chừng nào anh trả ?". Cái người mà suốt một cuộc đời của anh, anh chưa gặp người thứ hai có tánh tình như vậy. Anh có ý đi tìm lại người xưa . Làm sao kiếm được người đã mấy chục năm không tin tức. Bóng chim tăm cá. Anh cầu trời cho mình gặp mặt một lần dù chỉ nói một lời cám ơn muộn màng.  Nàng ấy bây giờ ra sao? Còn sống hay chết. Giầu hay nghèo?. Anh tự nhủ rằng nếu nàng... nghèo, anh sẵn sàng giúp đỡ.... Anh cứ đi lang thang trên đường mà lòng thầm nghĩ như vậy.

Cũng phải nói rằng với lứa tuổi 50 và sống ở nước ngoài, lại có trình độ văn hóa căn bản. Hải tương đối còn... đẹp trai và phong độ nhờ biết giữ gìn sức khoẻ. Lâu lâu về VN. Việt kiều Mỹ hiền lành lại độc thân, Hải được nhiều cô để ý. Có cả những người trẻ chưa lập gia đình. Cũng nhiều người mai mối đưa đẩy. Cuối cùng Hải cũng tìm được một ý trung nhân. Cô là một giám đốc công ty  . Đã một lần đổ vỡ và đang sống với một cháu gái còn nhỏ. Cô tên Hương, thế hệ sinh vào những năm 80. Cha mẹ là những người có gốc gác làm lớn trong chính quyền. Đến với Hương, Hải cảm thấy vui vẻ vì sự trẻ trung và tự nhiên của nàng. Anh cũng cảm thấy trẻ lại. Có nhiều điều mà anh chưa được... hưởng. Chẳng hạn một tối đi bar cuồng loạn. Hay một cuộc ra Vũng Tàu chơi vào lúc nửa đêm... Chỉ có Hương mang lại cho anh những cuộc vui đó. Đôi lúc tỉnh giấc trong một khách sạn lộng lẫy và một người đẹp nằm thiêm thiếp bên mình. Anh chợt hạnh phúc và cũng biết nó thật ...mong manh , vì anh dư biết nếu mình không là một việt kiều thì không thể nào có diễm phúc ấy . 

Một lần Hương lái xe  đưa Hải đi ăn sáng . Nàng ghé một shop để mua vài hộp sữa cho cháu và cha mẹ của nàng. Muốn Hải đi cùng giúp nàng đem đồ lên xe vì cũng khá nặng.

Hải thấy một chị bán hàng... tròn tròn đang lúi húi. Ai đây ta? Trời ơi là Ngọc. Ngọc cũng ngước nhìn và nhận ra Hải dù đã mấy mươi năm. Hai người hỏi thăm qua lại , đến khi Hương nhắc là có việc gấp nên phải về. Hải nói sẽ trở lại.

Hải đi rồi, Ngọc thoáng giật mình. Sao lại có duyên gặp nhau nhỉ. Ngày xưa , đôi lúc nàng tiếc sao không đi theo Hải. Rồi lại an ủi rằng cái duyên chưa đến. Hôm nay gặp lại Hải bên một người phụ nữ đẹp khiến chị ngẩn ngơ. Rằng anh lúc nào cũng ngoài tầm với của chị. Chị biết xưa anh là người tốt. Người tốt đâu phải dễ kiếm. Chị nhủ thầm khi gặp lại ảnh mình sẽ làm sao. 

Hình như có một thuyết định mệnh rằng cái gì của mình, thì chắc chắn sẽ là của mình. Nhiều người tin thuyết này nên cứ an nhiên tự tại. Chuyện gì đến sẽ đến. Duyên số mà. Có duyên tự khắc nó đến. Không duyên sao mà giữa cả triệu người, lại có một người đi ... mua sữa để khiến hai người gặp nhau. Nhưng đôi khi có duyên mà không có... phận. Hay gọi là có phần ( số ) . Nên cái duyên nó trôi mất tiêu. Duyên là do trời định nhưng phận phải do mình. Để xem Ngọc thay đổi phận mình như thế nào nhé.

Chị có kể thêm về nghề buôn bán mà chị đang làm. Mới đầu là mua sữa trôi nổi trên thị trường. Thí dụ như mua quà biếu. Một ông nọ nằm viện. Ai cũng mang sữa đến biếu. Ông cũng chỉ uống được vài hộp. Sữa không thể để quá date nên tự khắc nó phải ra... chợ. Rồi khi kinh tế Saigon phát triển, mức tiêu thụ những thực phẩm có sữa gia tăng. Bánh kem chẳng hạn. Hồi xưa đâu biết sinh nhật là cái quái gì. Bây giờ mỗi tuần phải dự vài đám mà đám nào cũng một chiếc bánh bự chảng. Nó khiến chị chỉ là buôn bán nhỏ, trở thành buôn bán lớn. Gọi là bán sỉ. Mấy chị ở chợ hùn nhau nhập sữa bột từ khắp nơi trên thế giới. Đem về phân phối. Nó biến chị từ cái cô xách chiếc honda đi lòng vòng kiếm hàng và kiếm khách. Giờ thành ... bà chủ với một số công nhân và cả xe tải. Nói gặp thời thì cũng đúng nhưng nắm được thời cơ cũng phải có kinh nghiệm và bản lãnh.

Buôn bán là một nghệ thuật. Tại sao cả một dãy phố đều bán một loại hàng và giá cả như nhau ( phá giá là chơi bẩn ). Làm sao để mình đông khách hơn các tiệm khác là một cuộc cạnh tranh sống còn. Lúc này trình độ văn hóa và cách ứng xử là một lợi thế ,cộng với trực quan bén nhậy. Chị kể khi gặp một khách viếng cửa tiệm, làm thế nào khiến khách phải mua chút đỉnh mới được. Mặt hàng sữa rất dễ. : - Chào anh( chị ). Mới đến tiệm em lần đầu thì mua một em .... tặng thêm một nghe. Đi nơi khác hỏi giá đi rồi quay lại em. ...Hộp sữa nào gần hết date thì đem tặng còn hơn bán rẻ hay bỏ đi. Cứ vậy mà số lượng khách tăng dần.

Có khách thì cũng phải giữ khách. Giữ được khách do giá cả mà cũng do sự tin tưởng. Chị phải kiểm tra hàng hóa thường xuyên. Nguồn gốc và  phẩm chất . Không cẩn thận mua phải hàng đã bị pha trộn thì sao?. Thời buổi thật giả lẫn lộn. Bán phải sữa giả làm con nít không... lớn thì tu mấy kiếp cũng không hết tội. Thế nên chị nói rằng làm chủ rất vất vả và chuyện này không thể nhờ ai khác. Tui hỏi là sao chị biết sữa bị trộn bột hay không. Chị nói mình phải biết phân chất nếu lô hàng lớn( nhờ các phòng lab quen biết). Nhưng lâu năm trong nghề, giờ chị chỉ cần nếm trong miệng là biết. Thế nên không ai thay thế được là vậy. Và đôi khi ta thấy một cửa tiệm nhộn nhịp khách ra vào. Ta muốn mở một tiệm bán cùng mặt hàng để cạnh tranh. Nhưng không phải có tiền hay có thế lực là được. Nó tuỳ thuộc rất nhiều điều kiện. Và Ngọc, giờ giàu có. Điều đó không phải tự nhiên mà có.

Hương thì sao? Cô là thế hệ 8x. Khi cô lớn lên thì những cái đau khổ của một thời , mà người dân cả hai miền nam bắc từng chịu đựng,nó đã vào quá khứ. Kinh tế không chỉ là quốc doanh hay hợp tác xã , mà tư doanh đã được công nhận. 

Cha của Hương là một y tá bộ đội. Là một người thức thời. Ngay năm 75 ông dám biếu thủ trưởng một chiếc honda do cha ruột trước đó đã cho ông. 

Ông nội của Hương di cư vào nam năm 54. Để lại cha với bà nội lại Hà Nội. Ông ấy vào nam , lấy vợ khác và có vài đứa con. Năm 75 cha con gặp nhau. Được người cha nhắn rằng bớt lý tưởng đi để nhìn vào thực tế. Và cha nàng đã nghe theo, tìm mọi cách để tiến thân. Gia tài chỉ một chiếc xe quý nhưng ông sẵn sàng " hối lộ " để tìm một suất đi học.

Ông thủ trưởng của cha Hương có món quà quá sức tưởng tượng , nên gởi ông đi học khoá y sĩ nào đó mà chỉ người trong ngành mới biết. Cộng với lời phê rất tốt làm nền tảng cho sự tiến thân sau này.

Rồi ông thành y sĩ cho một bệnh viện bộ đội. Chẳng mấy chốc nghe đâu lại được đi " chuyên tu " , trở thành " bác sĩ " hồi nào không hay. Chức vụ cuối cùng là giám đốc một bệnh viện lớn. Dưới tay mình là bao nhiêu bác sĩ " thứ thật ". Mỗi năm tiền quà biếu của nhân viên nhiều lắm. 

Mẹ của Hương là một nữ điều dưỡng. Là con của một ông lớn trong ngành Y . Hai người lấy nhau khi ông mới chỉ là y sĩ quèn. Có thể nhờ vậy mà ông được chuyên tu để thành bác sĩ "thần tốc " cho môn đăng hộ đối chăng? Con đường tiến thân của ông quả thật là vù vù. Nay ông bà đã về hưu. Nhưng trong thời gian còn tại vị, ông kịp mở một công ty cung cấp thiết bị y tế cho các bệnh viện và trao cho vợ chồng Hương làm giám đốc.

Công ty của Hương chuyên nhập nhũng máy móc y tế hiện đại , cung cấp cho cho các bệnh viện của cả nước. Vì vậy cô luôn được lời mời của các công ty lớn ở Mỹ ,Anh ,Pháp... . Vợ chồng cô đi nước ngoài như đi chợ. Và ta cũng hiểu rằng không phải dễ mà bán được hàng cho bệnh viện. Nó là một mớ bòng bong chằng chịt mà chỉ những người trong ngành mới biết. Có điều lợi nhuận của họ là đồng tiền xương máu của bệnh nhân. Vì giá cả của nó phải được " thổi " lên gấp nhiều lần.

Vợ chồng Hương chia tay sau vài cuộc ghen tuông gì đó. Anh mau chóng có vợ khác. Riêng Hương, đàn ông đến với cô cũng nhiều nhưng không được cô tin tưởng. 

Trong một lần đi Đài Loan du lịch , chuyến đi đó cô gặp Hải. Anh về VN nhưng quá cảnh ở xứ Đài. Sẵn tiện anh book tour đi chơi mấy ngày. Hai người có nói chuyện và hỏi thăm sơ sơ. Hương mến Hải vì sự thành thật . Hải tâm sự là từ hồi trẻ , vượt biên rồi lấy vợ. Chỉ biết cắm đầu đi làm nuôi vợ nuôi con. Đến khi gần cuối cuộc đời, mọi mùi vị ăn chơi đều không biết. Nay được quyền chỉ nghĩ đến thân mình, Hải hối hả... "gỡ vốn". Hương cười lớn. Chưa bao giờ nàng được nghe một lời tâm sự như vậy. Chớ Hải mà " nổ " với nàng là hỏng kiểu rồi. Từ chỗ có cảm tình ban đầu. Về Saigon hai người hẹn nhau đi chơi. Sau này nghe nói Hải cũng mời mẹ con Hương qua Mỹ chơi. Nàng cũng thích cuộc sống xứ này. Nhưng có điều công việc kinh doanh của nàng vẫn tốt nên nàng hơi e ngại. Hải cũng biết vậy nên hai người giữ tình bạn mà hơi " sâu " chút. Giờ mỗi lần về VN, hai người sống với nhau như vợ chồng.

 ( còn tiếp )

Jimmy Nguyen Nguyen (Trang Văn chương Miền Nam)

Chuyện người ta: Chị Ngọc

 Duyên " tiền " định (1)

Đầu năm nay, tui có đi VN du lịch, từ nam ra bắc. Vì có viết bài du lịch trên Facebook nên có một số bạn đến khách sạn cho quà hoặc rủ đi uống cà phê. Xem như là bạn ảo giờ thành bạn thật. Có những bạn lứa tuổi em cháu, nhưng cũng có nhiều bạn đồng trang lứa , cùng hoàn cảnh những ngày thơ ấu. Gặp những bạn này thì tám chuyện cả ngày không hết . Mỗi người là một mảnh đời đôi khi có thể đóng thành phim. Ai kể thì tui nghe . Cũng được dặn là đừng kể lại với ai nhưng không kể là ... chịu hỏng nổi. Dĩ nhiên khi kể lại thì mình thay tên đổi họ chớ. Đọc truyện, mong bà con chú ý đến khung cảnh sống của từng nhân vật. Đừng nôn nóng xem cốt truyện diễn biến ra sao. Thí dụ trong truyện " Lấy vợ phương xa ", cái cần đưa đến cho bạn đọc là cách sống của từng nhân vật và hoàn cảnh chung quanh. Chớ cốt truyện thì cũng hỏng có gì gay cấn.

Truyện hôm nay nói về những người Saigon. Có ăn học. Gặp thời thế đổi thay, lại ở bên thua cuộc. Đã  uyển chuyển theo vận nước. Đã sống và thành  công bằng chính khả năng của mình. Vì sống thật lòng nên luôn có cái kết có hậu. Truyện đã đăng và nhận được nhiều còm nhất . Nay đăng lại trong trang này. Bạn nào đọc rồi thì quẹt qua. Mong bài viết đến với các bạn mới. Truyện tui đã viết đăng cả năm mới hết nên bà  con cứ thủng thẳng xem. Đừng hối nghen. Cám ơn nhiều. Xin bắt đầu...

 Chị tên Ngọc

Nghe kể thì tui đoán tuổi của chị cũng cỡ tui hoặc nhỏ hơn một tuổi. Vì chị có tú tài IBM. Có nghĩa là ở cái năm con mèo  này thì đã gần 70. Nghe mà ...hết hồn. Có điều mấy người cùng thời như tui, tuổi cao mà ... tâm hồn trẻ. Nói chuyện là ôm bụng cười từ đầu đến cuối. Nếu hoàn cảnh phải... đi "bước nữa ", thì cái thế hệ này vẫn... dư sức. Vì họ có một thời "huy hoàng " rồi một thuở... "điêu tàn, " rồi vươn lên, xây dựng cuộc đời khác "đàng hoàng" Bây giờ thì ... "tàn tàn"....nhìn những mùa thu đi nhưng luôn ... mỉm cười . Cái duyên dáng làm người ta trẻ trong ánh mắt, nụ cười. (Còn cái body, coi bộ hơi... rệu rệu . Chịu thôi!)...(🤣🤣🤣).

Mấy người già ngồi nói chuyện thì toàn kể chuyện... ngày xưa. Nhất là gặp người giống người thì càng vui nữa. Bởi dzậy tuổi cao rồi, kiếm người ngang tuổi mà cùng thời thì rất dễ hạp nhau, nói cả ngày không chán. 

Chị xưa dân học trường Pháp ( Regina Pacis ). Ông già cũng " thứ dữ " nên sau 75 bị đi học tập " mút mùa ". Để lại bà già và mấy đứa em nheo nhóc. Chị bỏ đại học ( mà ai được học nữa với lý lịch đó ) , ra... chợ trời. Tui nói hồi đó tui cũng ra chợ trời. Chị hỏi tui mua bán cái gì? Tui nhớ rằng mình vô mấy xóm nghèo mua tủ, bàn ghế. Chùi rửa, đánh dầu lại rồi bày ngay trên lề đường bán luôn. Chị hỏi bán ở đâu? Tui nhớ mang máng là trước bộ Tổng Tham Mưu cũ có một sân cỏ rộng , nên có chỗ bày đồ. Hồi đó  có phong trào hồi hương . Người lánh nạn chiến tranh, đổ về Saigon. Nay hoà bình, họ dọn nhà về xứ. Cái gì không xài họ bán, cái gì cần họ mua. Lúc đó,    tủ   thờ kiểu miền nam bán chạy lắm. Nơi đó tấp nập xe tải. Làm ăn cũng sống được qua ngày, cho đến khi nhà trường kêu đi học lại thì tui nghỉ. Nghe chị kể thì biết chị theo nghề  buôn bán luôn.

Tui hỏi chị bán cái gì? Chị nói mới đầu chị bán vải. Vô chợ Soái Kinh Lâm trong Chợ Lớn , mua lại những cây vải  dở dang. Có cây còn hai ba mét, có cây ít hơn. Đem về cắt ra theo quần hay áo. Cũng kiếm một lề đường trải ra rồi bán. Bày ra hai chục xấp. Khách lựa rồi trả giá. Bán được một xấp. Chừng đếm lại thì còn... 17 xấp. Bán đâu một tuần lễ thì ...hết vốn. Về nhà " chà đồ nhôm " gầy vốn mới. Lần này chị chuyển sang bán... thuốc Tây. Cũng nhờ biết chút tiếng Anh, tiếng Pháp mà đọc hướng dẫn được ,nên biết công dụng từng loại thuốc và cách sử dụng. Người bán nhiều khi không biết giá trị hộp thuốc nên chị có thể mua rẻ. Người mua chỉ cần khai bịnh là chị biết cần dùng thuốc gì. Nghề dạy nghề , chị " mát tay ", kê đơn như... bác sĩ.... Người ta uống ,hết bịnh nên đến mua hoài....

Hồi đó mà bán thuốc rất dễ bị công an bắt . Nên phải giấu thuốc ở  nơi này và bán ở nơi khác. Khách mua thì đứng chờ chút để người bán    đi lấy. Tui nghe chị kể chuyện thì cũng thấy chị có trình độ , nhưng làm ăn thì  cũng cần cái ....miệng. Chị vừa kể vừa chúm chím cười ,(😍😍😍)thì khách nào mà bỏ đi được. 

Buôn có bạn mà bán có phường. Có một anh trẻ ngồi kế bên cũng bán thuốc giống như chị. Tên  Hải. Khi đi lấy thuốc thì nhờ ảnh trông hàng trông khách. Ảnh cũng trạc tuổi với chị. Có bị động viên đi lính. Đang học dang dở trường sĩ quan Dalat thì 75. Ảnh khai là " khoá sinh " nên chỉ học tập có 3 ngày. Cũng nhờ chút trình độ mới bán được thuốc Tây.

Một bữa nọ, ảnh nói nhỏ với chị : Tui muốn nói với em chiện này mà khó nói quá. Chị đưa đẩy: ừa! Khó nói thì nói... chậm chậm thôi chớ có gì đâu... Ảnh bẽn lẽn: hừm hừm nói kỳ quá nhưng cũng phải nói.... Chị hơi hồi hộp, dường như hai gò má đỏ bừng... 

Ngọc à! Em có .... tiền cho mượn mấy trăm... Người ta kêu mua một thùng hàng mà anh không đủ tiền...

Mấy năm này ( 79,80) . Những người vượt biên năm 75 mà định cư ở Mỹ đã có thể gởi thư và gởi quà về cho gia đình. Quần áo, xà bông và nhiều nhất là thuốc Tây. Người bịnh lúc đó chỉ trông vào thuốc ngoại nhập để qua cơn bệnh chớ vô bệnh viện cũng không có thuốc. Bác sĩ cho toa nhưng kiếm  thuốc thì bệnh nhân tự lo. Hải được một người muốn bán nguyên thùng mà anh không đủ vốn.

Như bị thôi miên, chị lục túi liền. Gom tiền chẵn rồi tiền lẻ , đâu được chín trăm. Đưa cho Hải liền mà không mảy may nghĩ ngợi. Hải cám ơn rồi xách xe.... đạp ...đi liền.

Đến lúc này chị mới hồi tỉnh. Số tiền đó là cả vốn liếng của chị gom mấy năm trời ....( tui nhớ năm đó đi dạy học, lương tui là 30 đồng. Lãnh đúng một tờ bạc , tờ 30 đồng ). Mà chị đâu biết nhà ảnh. Chỉ gặp nhau ở chợ thôi . Mà đây là chợ.... trời. Nếu ảnh đi luôn thì huề. Chị lo lắng lắm. Mẹ và mấy đứa em , tất cả đều trông nhờ vào tài buôn bán của chị. Tài giỏi mà dại trai vậy chớ....

Ngày hôm sau không thấy Hải ra chợ. Thêm hai ngày nữa là chị thôi chờ đợi mà biết là mất tiền rồi. Đang tính phải đi vay mượn ở đâu thì Hải xuất hiện. Anh nói phải về tỉnh xa để lấy hàng. Anh thu xếp trả đủ số tiền và biếu chị thêm chút đỉnh. Anh nói việc mua bán vừa qua anh kiếm được mấy chỉ vàng. Có người quen họ cần góp mua một máy tầu vượt biên. Ảnh hỏi chị muốn đi với ảnh không. Đi với ảnh chỉ tốn ít vàng thôi...

Chị đắn đo. Cũng sợ bị lừa. Mà gia đình cũng còn nặng gánh nên chị nói không thể. Sau này không thấy Hải xuất hiện nữa. Chị đoán là Hải đi thành công, hoặc đã chết, hoặc ở tù.... Đó là cảnh những người vượt biên thời ấy.

Một là con nuôi má. Hai là con nuôi... cá. Ba là má nuôi con... Câu này người ta quên rồi phải không? 

Chợ trời là một thời của người Saigon. Nó tự phát khi người ta bị dồn vào bước đường cùng. Cũng từ đó người ta rút ra một quy luật là bất cứ hoàn cảnh nào , ta vẫn tìm ra đường sống. Bạn cứ thử nghĩ một nữ sinh chỉ biết cắp sách đến trường, mỗi sáng xin tiền cha mẹ. Mà gặp nghịch cảnh như vậy làm sao sống? Cũng như có gia đình, cha đi học tập, con cái nheo nhóc. Còn bị đuổi khỏi ngôi nhà đang ở. Vậy mà bây giờ ngó  lại . Ai gốc công chúa thì giờ vẫn là .... nữ hoàng. Không lẫn lộn vào đâu được dù bao sóng gió. 

Ngọc từ miếng các tông để trên đường bày ra mấy vỏ hộp thuốc. Dần dà mà mua được một căn nhà nhỏ đường Nguyễn Thông. Những năm sau này chợ trời không còn đất sống thì khu phố ấy trở thành nơi bán những mặt hàng thực phẩm xa xỉ từ nước ngoài gởi về. Máu buôn bán giờ đã có sẵn trong người, chị nương theo họ và cũng mở một cửa hàng bán đủ loại sữa hộp, sữa bột....  Những năm 2010, người Saigon giờ  giàu có hơn và sữa là thực phẩm chính cho trẻ em và người già. Cửa hàng của chị sống được.

Chị cũng kịp.... có chồng và vài đứa con như người ta. Rồi chồng cũng ... đi lấy vợ khác như... người ta. Ở vậy nuôi con khôn lớn. Cũng thêm vài mối tình ... lẻ tẻ như... người ta và cũng hỏng đi đến đâu ,nhưng cũng giúp chị thêm... bản lĩnh. Và như bao phụ nữ, nói cứng rằng mình chẳng cần ai cho mệt nhưng thâm tâm vẫn mong có một hoàng tử ở đâu đến. Và có hoàng tử đến thật. ( còn tiếp)

Jimmy Nguyen Nguyen (Trang Văn chương Miền Nam)

Sống ở 2 nơi (4): Lấy vợ

 Lấy vợ phương xa (tiếp theo & hết)

Giấy tờ xong, cưới hỏi xong, cũng dắt nàng về " làm dâu "...1 ngày ,rồi bữa sau tui khăn gói về quê nàng ... ở rể. Tui chán cái ngột ngạt ở Saigon, về quê hưởng cái thú sông nước với bà con bên vợ. Nay đi nhà này, mốt đi nhà kia, đi giáp vòng cũng gần một tháng. Ở quê mới thấy đồng tiền thật khó kiếm. Nhà nàng , bà già trông vào tiền bán dừa, một ngàn trái dừa là hai triệu đồng, trung bình 3 tháng được vài triệu. Ông anh làm hãng gần đó, lương 5 triệu đồng. Tui ở đó xài " nhín nhín", một ngày cũng một triệu đồng. Nên nghĩ lương hoặc thu nhập như vậy mà họ vẫn xài đủ, hay thiệt. Mà chiều nào cũng nhậu và cuối tuần nào cũng có đám tiệc. Tui dùng " cầu cá" cũng quen và ... thật thú vị ( trong đời ). Có điều mình là vk, muỗi rất khoái, rõ ràng nó chỉ bu vô cắn tui, hai cái chân sưng vù ...

Ăn uống , mới đầu không thấy ngon bằng Saigon, nhưng ở lâu cái cơ thể thay đổi, dần dần tui ăn được như người ta: canh không bột ngọt, thịt luộc chấm mắm, rau sống rửa nước phèn... Chú vk bình dân ai cũng mến, bà con hỏi còn ai giống tui đem về đây họ ... gả con cho... Hic! Kiếm hỏng ra đâu . Không ai chì chiết cái vụ già trẻ, họ quen rồi. Làm sao quen? Có một anh trẻ làm công an xã, ở gần nhà nên tui cũng làm quen và đôi khi uống vài ve gọi là tình làng nghĩa xóm. Anh ấy nói một sự thực là tỉnh nhà, một năm " gả " trên 30 ngàn cô dâu. Đi nhiều nhất là Mỹ và Canada. Sau đó là Hàn Quốc và Đài Loan. Cho nên vì sao lúc tui làm giấy tờ , nó khó như vậy. Mà cũng không cản nổi làn sóng người nữ lấy chồng nước ngoài. Nam thanh niên giờ rất khó lấy vợ... Anh nào đàng hoàng thì may ra, lạng quạng là vợ ẵm con về nhà mẹ liền. Mỗi dịp lễ tết , chú rể đủ quốc tịch kéo về... Cúng đình hay đám giỗ,đôi khi có nhiều chú râu xồm vái lạy, vui hết biết.

Tui nộp giấy tờ bảo lãnh, khoảng một năm thì vợ qua đoàn tụ. Nàng rất muốn giúp chồng, đòi đi làm liền, nhưng tui nói tui có thể lo được. Trước hết phải có bằng lái xe và học ít tiếng Anh lận lưng. Khoảng hai tháng thì nàng đi làm chút đỉnh cho quen . Tụi tui giờ có thể thuê cái nhà riêng, lớn, đầy đủ các phòng. Nàng thích được cùng tui đi các party. Tuần nào cũng có họp mặt, rồi đi chơi xa. Đời sống khá ổn, tui cảm thấy mình như có hạnh phúc cuối đời.

Có điều ở với nhau mới ba bốn tháng thì nàng có thai. Nàng có hỏi ý kiến tui : giữ hay bỏ. " anh muốn con không?, anh muốn em bỏ để đi làm thêm giúp anh rồi khi có điều kiện mình... làm lại....???". 

Tui thì đã có nhiều con, nhưng nàng chưa có, phải chi nàng đã có con thì tui cũng không cần , nhưng nàng giờ đã ...30, cũng cần phải có ít nhất một con, đó là cái tương lai của người phụ nữ...Lúc đó tui 59 tuổi. Tui suy nghĩ mấy ngày và quyết định giữ đứa con. Khi nó sinh ra tui tròn 60 tuổi. Cha rất già mà con mọn quá. Nàng thì vui mừng: " em muốn có con với anh, với người em thương . Anh ráng vài năm con lớn một chút thì anh nghỉ ở nhà giữ con, một mình em đi làm cũng được... 

Nhưng thêm đứa con , tui nếm mùi vất vả. Bây giờ hết " chảnh" rồi, giá rẻ cũng làm. Tui làm luôn ngày nghỉ, đi sớm và về trễ để có đủ thu nhập trang trải cuộc sống. Dù mệt mỏi nhưng nhìn cháu bé tập đi, vợ lúi húi làm đồ ăn , rồi mâm cơm dọn ra, vợ giữ con cho chồng ăn rồi chồng ôm con cho vợ ăn sau....Cái cảnh mà mấy chục năm trước, giờ được lập lại trong đời.

Nhưng rồi có một điều xảy đến.

Lúc mới từ Nhật qua Úc, tui bị một cục mụn nhỏ trong cuống họng, uống thuốc hoài không hết, chịu đau cũng cả năm. Nhờ bên Úc chữa trị không tốn tiền nên tui mạnh dạn đi khám, họ nói ung thư nhưng lành tính, mổ cắt đi là xong. Tui nằm bv có vài giờ là về. Những năm sau đó tui khỏe mạnh và đã quên cái mụn đó. Mười năm tính từ ngày mổ, giờ nó mọc trở lại, bự hơn...tui đi khám liền và bác sĩ nói cần giải phẫu lần nữa.

Bên Úc , họ khám xong, nếu mình có tiền vào nhà thương tư thì có thể mổ liền. Trường hợp của tui phải chờ vài tháng, và kết quả sau khi mổ, không ai dám bảo đảm. Tui có hơi mất bình tĩnh một thời gian. Làm ăn cũng trật vuột và gia đình cũng đôi chút xào xáo vì tui khá nóng nảy, nhiều lúc "trút " tầm bậy lên mẹ con nàng.

Rồi tui cũng được giải phẫu. Sau khi cắt các cục trong cổ. Bác sĩ mổ thêm từ cằm đến gáy để... cắt tiếp các di căn ( nhờ vậy mà tui có... cằm chẻ ). Họ cắt sao đó mà tui mất cảm giác của một phần thân thể, luôn cả... chỗ đó. Tui có thể đi làm lại nhưng không được như xưa, và phải thường xuyên đến bệnh viện để xạ trị rồi hoá trị. Các bác sĩ đều nói mổ lần này chắc chỉ được vài ba năm, nếu nó di căn thì phải mổ lần nữa. Nói là ....tui hiểu.

Không lẽ đưa vợ qua đây nuôi ông già bệnh? Tui kiếm cớ để bỏ nhà đi. Như vậy nàng sẽ được chính phủ trợ cấp.Nàng khủng hoảng mấy tháng nhưng rồi cũng hiểu. Giờ nàng phải tự lo cho mình và cho con . Tui không thể tiếp tục cuộc sống gia đình êm ấm vì không muốn vướng bận người ta. Giờ tui phải lo cho bản thân vì bác sĩ kêu thích ăn gì thì ăn, thích đi chơi đâu thì ... đi đi.

Nàng đã được quốc tịch , đã mua nhà và lấy chồng... mới . Hồi mới mua nhà tui cũng đến sửa chữa chút đỉnh cho họ . Lâu lâu cũng giúp vài trăm tuỳ khả năng. Bây giờ họ khá rồi. Nói chung là ổn. Ở nước ngoài, năm sau bao giờ cũng khá hơn năm trước. Người qua mười năm bao giờ cũng khá hơn người mới qua. Và hai chục năm thì thật khác biệt. 

Tính ra tụi tui sống chung ở Úc được ...18 tháng. Cháu bé lớn theo thời gian và là niềm vui còn lại của cả hai người. Hơ hơ, mình có " đi "vẫn có lời mà.Một mầm sống thay thế mình thật tuyệt vời phải không bà con, giàu có làm chi, đâu mang theo được. Tui vui với quyết định của mình và không ân hận. 

Cám ơn các bạn đã likes, còm. Bài viết chỉ muốn nói sự thật một cảnh đời việt kiều và một cảnh ở làng quê. Người Việt ở đâu cũng tốt, không tệ như những gì mình xem trên mạng đâu. Còn hôn nhân thì ở xứ nào, mức độ ly dị cũng trên 50% mà. Ở đâu cũng có người này người kia. Hãy mạnh dạn và cởi mở.

Trong các loạt bài kế tiếp, tui sẽ kể chuyện... người ta.( Chuyện của tui hết rồi). Đi đây đi đó thấy được nhiều mảnh đời, tui góp nhặt kể hầu quý vị. Tui chỉ thích truyện có hậu để mong đem đến cho bạn đọc những năng lượng tích cực. Và xem đó là tôn chỉ của mình.

Jimmy Nguyen Nguyen (Trang Văn thơ Miền Nam)

Sống ở 2 nơi (3): Tìm vợ

 Lấy vợ phương xa (3)

Việt kiều lấy vợ lấy chồng ở VN có hai cách làm hồ sơ: bảo lãnh vợ/ chồng theo diện " hôn thê/phu". Bảo lãnh theo diện này cũng phải qua phỏng vấn gắt gao, nếu đậu người hôn phối được qua với visa 3 hoặc 6 tháng. Trong thời gian tạm trú, người bảo lãnh sẽ làm hồ sơ như hôn thú, các bằng chứng sống chung... để bảo lãnh người ấy ở lại. 

Một cách khác là về làm hôn thú ở VN nơi họ cư ngụ. Khi có tờ hôn thú thì nộp đơn bảo lãnh tại đại sứ quán và chờ phỏng vấn. Nếu đậu là được visa thường trú luôn. 

Tui tự mình làm giấy tờ chớ không nhờ các dịch vụ nên khá rành rẽ vụ này. Anh em nào định " lấy vợ phương xa " như tui, nếu có gì thắc mắc cứ inbox nhé,tui rành sáu câu.

Cái giấy đầu tiên không thể thiếu là " giấy chứng nhận còn độc thân ", . Bên Úc lên toà hành chánh xin 10 phút là có. Nhiều ông đi du lịch mà cũng lên xin không biết để làm gì ???( giấy chỉ có giá trị 3 tháng )..  Có tấm giấy này lận lưng là về làm hôn thú được rồi.

Về VN , đến toà hành chánh tỉnh mua bộ hồ sơ điền vô rồi nộp, dĩ nhiên phải có lý lịch cá nhân.Trước tiên phải đi khám sức khỏe, cũng cân đo đong đếm ở bv được chỉ định của tỉnh. Nhưng giờ , luật mới,phải có giấy chứng nhận ....tâm thần bình thường mới được kết hôn . Giấy này phải qua nhà thương đ... để khám. 

Khi ngồi chờ , vẫn ngồi chung với bao nhiêu người cũng đang chờ khám. Chợt nghĩ lại cái vụ lấy vợ, hơi bị... điên sao ta, nhưng... lỡ rồi. Bác sĩ gọi tên vô khám. Bà bs nhìn tui kỹ, nhất là con mắt. Rồi ghi một bài toán kêu tui giải :2 cộng 3 bằng mấy?...tui nói bằng.... 5, bs khen .... giỏi . Rồi qua phòng thi trắc nghiệm, đâu đó khoảng 10 câu hỏi , thí dụ như : xem hình, người này muốn vào nhà phải làm sao: a/ leo qua cửa sổ ,b/đi lối cửa chính. c/nhờ ai dẫn vào... Mấy câu hỏi để xem mình có thông minh hay không, (hình như mình..." ngu ", tui nghĩ vậy. ). Rồi! , ra ngoài ngồi chờ tiếp với các bệnh nhân khác  cả tiếng đồng hồ nữa.

Bệnh tâm thần  nhẹ, người bệnh đến khám để lấy thuốc an thần. Thuốc này phát mỗi ngày chớ không đưa nhiều và phải uống liền tại chỗ,.(bệnh nhân đông lắm). Bà con hay liếc xéo nhìn xem tui sao ngồi ở đây . 11 giờ thì.... nghỉ trưa. Tui phải  đi ăn trưa, kiếm cái võng đu đưa..., chiều đến lấy giấy. Đến văn phòng, lúc này họ đòi 2 tấm hình. Không mang theo, lại... mai đến. Muốn ... điên với cái nhà thương này, sao không nói từ đầu. Nhưng ở đây lâu rồi quen, cái gì cũng phải có " cò ", không có là mình sẽ là ... con cò. Sau này mới biết cứ đưa một triệu là có giấy liền khỏi... làm toán cộng. Lấy tờ giấy mất 2 ngày, tui  chỉ số IQ tốt ( vậy là không điên).

Hôm sau lên nộp hồ sơ, có giấy độc thân nhưng phải bổ túc các giấy ly dị của ... các đời vợ trước( má ơi). 

Bà đầu li dị bên Nhật, giấy bỏ đâu rồi. Phải về lại Saigon, vô lãnh sự Nhật xin giấy. Chờ hết một tuần để người ta gởi về nơi mình ở ngày xưa xin trích lục lại. Giấy li dị bà bên Úc thì có mang theo. Tất cả phải đưa dịch ra tiếng Việt và công chứng. Phải có luôn khai sanh của mấy đứa con. May mấy nhỏ sanh ở VN. Tui về quê bà " đầu", thăm má sắp nhỏ và nhờ ra chính quyền địa phương trích lục khai sinh. Bà hỏi " lấy vợ nữa hả".... tui nói cho vui lòng ... " ờ , giúp giùm người ta thôi..."

Hồ sơ đầy đủ, họ sẽ dán tên mình lên bảng " phong thần " cho bà con đến xem ai có thưa kiện , khiếu nại gì không. Thời gian là một tháng, không thể nhanh hơn. Và theo luật tui phải ở VN liên tục 2 tháng mới được. Họ tránh những người làm giả, về ký rồi đi. Nên ông nào về lấy vợ, chắc ăn là phải ở 3 tháng. Còn không  thì làm hồ sơ bảo lãnh hôn thê. 

Xong một tháng không ai khiếu nại, vợ chồng được mời phỏng vấn ở tỉnh. Người phỏng vấn rất trình độ và lịch sự. Họ cũng hỏi theo hồ sơ, nếu gian dối có thể bị bác. Tui thì ok. Xong chờ vài bữa là có giấy chứng nhận kết hôn. Tui thấy giờ  ở VN, những nhân viên làm việc có trình độ chớ không như ngày xưa ( tui chỉ nói miền nam). Họ làm rất đúng luật, tui có " nhá nhá " nhưng họ từ chối, nhất là cái đoạn phải chờ công khai hồ sơ hết một tháng. Một tháng ở VN tốn phí nhiều lắm. 

Các cô thư ký giờ biết... cười. Vô toà hành chánh thấy bớt căng thẳng. Nghe nói giữ được cái chỗ làm cũng không dễ nên không ỷ y được. Cũng mừng cho VN mình.  

Có giấy tờ xong thì phải lo... đi chơi, chụp hình tá lả để có bằng chứng chớ và cũng phải có đám cưới đàng hoàng. Dắt nàng về Saigon ra mắt. Bà già mừng rớt nước mắt, giờ thằng con trai có người lo. Đi đâu nàng cũng đòi khoác tay mà tui ... mắc cỡ : thôi ! người đi trước người đi sau đi mà...người ta nhìn kỳ quá...Nàng giận: tui hỏng mắc cỡ thì thôi chớ sao anh mắc cỡ....

Cũng phải kiếm mấy người bên đàng trai chớ, mà nhờ em út chẳng đứa nào chịu đi vì còn ngại ....chị dâu đầu... Tui năn nỉ: thôi đứa nào đi đón "chị dâu mới " tao gởi ... 100... Nhờ vậy mà em trai em gái em dâu đi đông đủ. Còn thuê thêm một ông lớn tuổi đóng vai " ăn nói". Đàng trai đi hai xe , ai cũng đẹp. Mâm quả để sẵn ở khách sạn. Mượn nhà người quen gần chợ làm nơi đàng gái. Chớ nhà kia xe vô không được , mà để " phái đoàn " Saigon toàn giày cao gót làm sao qua cầu khỉ. Cũng đủ lễ để vô phim ảnh. Khách khứa đãi free nên đông đủ. Tui trước đó vài giờ, vô thẩm mỹ " mông má " lại cái bản mặt, cũng có kem màu chút đỉnh. Chú rể trình diện coi bộ xứng đôi . Vài người thắc mắc hỏi tuổi, má vợ lấp lửng: rể tui tuổi... mùi.... ( còn tiếp)

Jimmy Nguyen Nguyen (Trang Văn chương Miền Nam)

Sống ở 2 nơi (2): Về miền Tây xem "tông" nhà gái

 Lấy vợ phương xa (2)

Theo đúng tục lệ thì phải có quà, nhưng lần đầu gặp gỡ tui cũng không biết phải mua cái gì cho đúng. Mua tầm bậy vừa tốn tiền vừa bị chê sau lưng . Nên chắc ăn , tui đưa... phong bì ( 100, 200,500... tui có "ám hiệu " để rút cho trúng). Tới quán " hủ tiếu xương ", tui móc liền...

    - Anh có chút quà, nhưng...mang hỏng nổi, mang cái này nó ...nhẹ, em nhận cho vui nhé ( 500), cái này đưa má... ăn trầu (500), cái này đưa hai anh nhậu chơi (200)...

Nàng ỏn ẻn : Dạ, em xin nhận phần của em thôi, cám ơn anh nhiều nhen. Còn thì anh giữ, khi gặp má với mấy anh thì đưa sau nha!

Lúc đó đô Úc có giá chứ chưa " bèo " như bây giờ, hình như ngang ngửa đô Mỹ. Nhưng cái cách nàng không nhận giùm người khác , khiến tui cũng có cảm tình. 

Tiệm bưng ra hai tô nóng hổi. Nàng chỉ ăn nước với thịt : /- sao vậy?.../- em sợ... mập. Tui kêu thêm tô nữa. Ăn ở Úc quen rồi, tô nó to, bên đây tô nhỏ xíu, quơ hai đũa là hết. Ăn hai tô mới lưng lửng , nước súp không đậm đà nhưng sợi bánh dai ngon và thịt heo ngọt. Sau này ngày nào tui cũng ăn ở đó cho tới khi về Úc.

Tui nhờ nàng kiếm giùm khách sạn chớ tui không rành. Nàng thì " gành " như hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp: /- Tỉnh em có khách sạn năm sao đó anh . Do nước ngoài đầu tư , nhưng mắc lắm, uổng tiền anh ui. Em biết chỗ này phục vụ tốt mà giá bình dân. Đừng đưa " bát bo", em lấy chứng minh thư của em, anh đưa " bát bo " là gấp đôi giá đó....( he he, đừng tưởng ẻm không biết gì nhé, nhưng tui thích vậy, không ...giả nai là được). Vô khách sạn chơi với tui một lát , nàng chở tui về nhà thăm nhà. Cảm thấy khá thân thiết nên tui cũng không ngần ngại " dzịn " cái eo của nàng cho chắc. Cái vụ " dzịn " này tui chưa " hưởng " bao giờ trong đời. Ngày xưa có " ghệ " thì mình toàn ngồi lái...Ngồi sau nó ... hồi hộp hơn : mùi nước hoa thoang thoảng, tóc lất phất và mọi thứ chung quanh đều... mềm mại ....Dà dà...   có tiền bên tui cũng mua đâu được. 

Tưởng gần , mà từ trung tâm tỉnh đến nhà nàng cũng cả tiếng. Càng đi xa càng thấy cái... nghèo của vùng quê. Ngoài lộ nhiều nhà xây nhưng vào đường làng thì nhà cửa xơ xác. Cũng có vài căn đẹp. Sau này tui biết toàn do con gái đi làm dâu nước ngoài gởi tiền về xây nhà. Đường quanh co chỉ vừa chiếc xe, hai bên là mương nước, sơ sẩy là ... lọt mương. Cầu hầu hết là xi măng nhưng như chữ u lộn ngược, cũng chỉ vừa một chiếc xe. Tui xin xuống đi bộ qua cho chắc ăn, nàng cười :/- ngồi im đi mà....!!. 

Xe hơi không vào đây được, mọi thứ cồng kềnh phải di chuyển bằng xuồng. Có đi vào đây tui mới hiểu ngày xưa tại sao phe ta thua trận. Mình đóng trong cái đồn nhỏ xíu còn chung quanh bao la rừng dừa với sông rạch chằng chịt. Họ bắn cái đùng rồi " chém vè"  vào đây có trời mà kiếm. Tui lâu lâu cứ hỏi " tới chưa em ".../- chút xíu nữa thôi... Mà mấy chục cái " xíu " vẫn chưa tới. 

Cuối cùng thì cũng đến. Nhà trống trước sau, vài con chó ra mừng, đàn gà mẹ con kiếm ăn, các quày dừa lăn lóc, muốn uống là bửa liền. Vườn đủ loại cây ăn trái: dừa nước, mít, cây xoài, mãng cầu. Lu chứa nước mưa có mấy chục cái. Mùa nắng nước lợ, không dùng được,lấy nước này giặt đồ thì cái nào cũng vàng... Ngoài sân có cái ghế đá, tui ngồi nghỉ. Không một tiếng động, khác hẳn với cái đông đúc ngoài chợ. Nóng, nóng lắm. Tui lịch sự nhưng cũng phải cởi áo ngoài và lấy khăn lau mồ hôi. Thăm và đưa quà cho bà già, nhỏ tuổi hơn tui nhưng xem già. Tui hiểu cái nóng nó làm ta mau cằn cỗi./- anh uống gì biểu em nó lấy nhen.../- dạ, đường xa hỏng có mang được cái gì, ( chưa biết xưng hô làm sao)....  cầm chút lấy thảo..., Tui đưa cái phong bì. Có ánh mắt sung sướng toát ra...., 

Ít bữa sau thì tui gọi... "má "cho rồi, trước sau gì cũng gọi hi hi ( ông già  nàng đã mất ).

Tối tui ở ks, sáng nàng đến đón đi lòng vòng trong tỉnh, ăn sáng, uống cà phê. Trưa chiều về nhà nàng ăn cơm. Trên đường đi có mấy cái chợ nhỏ , họ bày bán cây nhà lá vườn. Tui mua cá, tôm về nấu. Bà già hết hồn khi thấy " con rể tương lai" xào đồ ăn điệu nghệ: /- may quá, nhỏ nhà này là út nên muốn ăn gì mẹ nấu không hà. Đến tuổi này mà ....không biết nấu nồi canh nữa. Gặp con coi bộ hạp đa... ( má ơi !!!).

Dĩ nhiên, lấy vợ là phải.... xem " tông "( tông tích) . Nên tui lâu lâu cũng khéo léo hỏi xa gần chút: /- em lấy chồng lần nào chưa? .../- quỷ hà! Em tuổi... con cọp nên ở đây quen mấy anh mà hỏng ai... chịu cưới..../- ờ ờ , thấy em lên mạng nhiều chắc cũng quen nhiều anh lắm hén.../- dạ có, một anh bên Mỹ cũng có về thăm em, có cho tiền như anh vậy , nhưng đi chơi riết mà ... không chịu cưới. Có một anh khác bên Úc ,cỡ tuổi ....anh ,về xin cưới. Nhưng mỗi lần về VN lại có ăn ở với người khác ở Saigon. Khi em biết, em không lấy ảnh nữa... Giờ em chỉ còn .... một anh ở Canada nói sẽ cưới em. Ảnh có cho tiền mua đồ trong nhà như cái máy giặt với cái tủ lạnh, và mua cho em chiếc xe mà em chở .... anh đó. Em mong có người thật lòng mà toàn người qua đường thôi anh ạ...   Chị em có nói về anh. Nếu anh thương em thật thì cưới, em không màng tuổi tác ,vì sống với nhau phải có tình có nghĩa. Chị ấy lấy anh rể , tuổi cũng chênh nhau mấy chục mà ở cũng đã mươi năm. Chị đã mua được nhà và năm tới xây lại nhà cho má... 

Tui vừa hỏi vừa đùa :/- em thấy anh sao?..../- ừa , trước khi đi gặp anh, em có nhắn với mấy chị bạn, " nếu tao không ưng thì sẽ làm mai cho mấy nhỏ nghen hi hi" ... Có mấy bạn cùng quê nhưng không biết xài mạng . Thí dụ như anh không ....chịu em thì ... em sẽ giới thiệu người khác cho anh.../- rồi giờ em tính sao? .../- em... chịu anh mà, để em nhường ông bên Canada cho mấy nhỏ.... ổng tháng tới về thăm em....

Sau này tui mới biết , dù ở quê nhưng biết xài mạng internet, mấy em chịu khó tâm tình đêm khuya với mấy ông thì cũng có tiền lai rai. Lâu lâu mấy chàng về thì dắt đi chơi năm bữa nửa tháng. Cũng có ông muốn cưới qua để xây dựng lâu dài nhưng nếu ... xấu trai quá cũng chưa chắc. Tui thì không sao, để bữa nào lục tìm mấy hình cũ cho bà con xem hén. Nàng gặp là chịu liền.

Tìm hiểu thêm chút nữa mới biết. Mấy nàng cũng mong một tấm chồng đàng hoàng . Nàng tâm sự :/- em cũng mong một tấm chồng. Sống với nhau một vợ một chồng và thật tình, ở với nhau đến cuối đời chớ đừng đứng núi này trông núi nọ....Kiếm cũng khó lắm anh à. Vk ít ai thật lòng, chỉ muốn về VN có người đi chơi... Em mơ ước lấy vk không phải mơ giàu sang , nhưng người ở nước ngoài biết tôn trọng vợ, biết giúp đỡ vợ. Còn ở đây , mấy ông lấy vợ là ....xong. Không còn  trọng vọng nữa....

Tui nói lỡ ... lấy tiền người ta thì làm sao cho trọn vẹn. Tui xem như không biết và không bao giờ nhắc nữa.( lấy vợ cũng phải giành giựt chớ bộ. Ai tới trước, ai tới sau , cũng ... xếp hàng cho đúng điệu).

Tui từ giã và về lại Úc. Tụi tui giữ liên lạc và cuối năm sau tui về làm đám cưới. ( phải lo kiếm tiền ). Hành trình bảo lãnh nhiều gian nan, xin đón xem tập sau .

Jimmy Nguyen Nguyen (Trang Văn chương Miền Nam)

Sống ở 2 nơi (1): Chuyện nhớ sao viết vậy

 Lấy vợ phương xa (1)

Tui xưa nay cũng hay lên mặt " thầy đời ". Thấy mấy ông về VN lấy vợ cũng hay châm chọc : ở đây thiếu gì, sao mà đi xa vậy? ... hoặc : chắc ở với nhau được bao lâu?. Vậy mà ... giờ đến lượt mình .  Bởi vậy, phe ta có câu: " cười người hôm trước hôm sau người cười " . Nhưng có cười là được . Cuộc đời có bao lâu,  được một chuyến "du lịch đời "cũng là vô giá.  Tui thì nghèo, không có gì để mất nên ... mạnh dạn là vậy.

Bà chị này cũng như chị của Liên ở bài trước( Đời độc thân), đến Úc rồi cũng tìm mọi cách để đưa em gái qua. Dặn em mình ... đừng lấy chồng, chờ chị xem sao. Chờ cũng bốn năm năm. Có đăng báo tìm bạn bên Úc. Rồi cũng có giới thiệu vài ba người về làm quen mà ...không thành . Gặp tui thì cũng cầu may vậy. Nhưng lần này " may", vì tui cũng đang buồn , cũng đang " muốn vợ ", cũng đang " thất tình " ( có cầu hôn một em mà bị từ chối ). Phải có cái " duyên " như vậy mới được chứ!. Thế là lấy số điện thoại, kèm thêm nick name ( Yahoo), hồi đó chưa dùng Facebook. Giờ mỗi tối cũng đỡ buồn, 10 giờ đêm bên Úc là 7 giờ tối bên VN. Nhà nàng ở quê nên 6 giờ tối là ai nấy ở nhà. Muỗi bay vo ve nên phải có mùng. Nàng được chị gởi cho cái laptop có webcam. Phần nghe, phần nhìn đều có đủ.

Nàng hình như cũng nhỏ hơn con gái đầu của tui ... mươi tuổi. Nói chuyện không biết rào trước đón sau nhưng cũng có sự duyên dáng của cái chất nam bộ : "có sao nói vậy. "...Tui cứ phì cười hoài. Tự nhiên rồi cũng thấy mình trẻ trung như người ta. Cũng mất đi cái nét nghiêm nghị của người lớn tuổi hồi nào không hay . Giờ mới thông cảm cho mấy ông già mê gái trẻ : ăn nói không cần ý tứ, không sợ bắt bẻ, chủ yếu là cười giỡn y như mình có ... đứa con nhỏ... Bởi vậy không... chết sao được.

Hỏi thăm nơi ở thì cũng biết quê nàng miền Tây sông nước. Nhà ở một cù lao bự. Ngày xưa phải đi phà  qua lại . Giờ có cầu ,nên giao thông cũng tiện lợi. Dẫu có cây cầu qua khúc sông sâu . Nhưng người thì cũng là dân xa ánh sáng kinh thành đã nhiều thế hệ. Thế nên cái chất thật thà cũng còn nhiều . Tui hỏi : Nè! Anh về thăm em thì  anh ở đâu?.../- Ở "chợ "( ngoài phố, có khách sạn) đó anh à!.../- Trời đất ui, sao vậy ?.../- Hồi xưa anh rể về thăm chị , có ở nhà em một ngày . Nhưng nhà không có... cầu tiêu nên ảnh chạy tuốt,..( tui nghe mà hãi hùng).../- Rồi mấy em ... làm sao?..../- Nhà em có... ao cá phía sau ... 

Gì thì gì, tui cũng thật thà khai báo gia cảnh :/- Nè ! Anh 58 tuổi đó nghen..../- hi hi, anh hơn má ... mấy tuổi đó. Em ... kém anh ...3 chục, nhưng sao nhìn anh trẻ hơn.... anh ruột em nữa đó! ( tui nghe cũng mát lòng )..../- Mà anh ... nghèo lắm đó..../- Dạ, em có nghe chị của em kể , anh rể hồi đó cũng nghèo vậy, cũng ở nhà thuê như anh. Lúc chị  ấy mới qua cũng cực khổ lắm vì ảnh không có việc làm.... Vậy mà giờ chị mở được shop và đã mua nhà...Em bên đây cũng làm tóc, làm móng đó anh à..../- Em để tuổi lớn vậy mà không lo lấy chồng sao?.../- Trời ơi, nhà quê, em thấy mấy ông anh là hết muốn lấy chồng. Ngày nào cũng nhậu, bởi vậy ngoài 40 mà trông " trọng" hơn anh nhiều... em thà ở dzậy....

Mỗi ngày mỗi chuyện, dần dần cũng có niềm cảm mến. Tình  cảm với mỗi người nó  khác nhau mà người " trong cuộc " mới biết được. Truyện trò qua lại vài tháng, tui sắp xếp về VN thăm nàng. Bà chị mừng lắm, móc bóp cho mấy ngàn nhưng tui không dám cầm sợ ...." mắc nghẹn"...

Ở chơi Saigon vài bữa , tui đón xe đò về quê của nàng. Về VN, không ai biết tui là vk cả. Vì bên này tui làm việc chân tay, da mặt đen ngoẻm, bàn tay nhám nhúa vì xi măng nó " ăn ". Tui rất thích đi xe bus. Nhìn những người lao động vội vã lên xuống như một phần đời của mình ngày xưa. Thích đi xe đò để thấy mọi sinh hoạt bình dân.... Ông già hiền lành, giờ đi hẹn hò với cô gái trẻ, có mắc cỡ không ta?. Tui mỉm cười một mình nhưng không hồi hộp.  Ờ ! Được thì tiến tới, không thì thôi.... Nàng đt nói đang chờ tui ở bến xe, và mặc áo đỏ... Ơ hơ! Tui quên mất mình đã con đàn cháu đống, giờ lại thấy chút bồi hồi như hồi trẻ.... (Bà con cứ đọc và cứ ...."ném đá". Tui là người viết nhớ sao thì khai thiệt, chớ suy nghĩ để tìm ngôn ngữ cho hay coi bộ mệt, thông cảm nghen.) 

Rồi! Cái áo đỏ kia rồi, ẻm chứ không ai khác và nhận ra tui liền. Nàng đưa cho tui  chai nước :/-  Nóng dữ lắm, mấy anh lúc nào cũng phải cầm chai nước nghen! Anh mệt không?... Nàng so với hình không khác mấy. Có chăng là nước da hơi ngăm và nhiều tàn nhang, không trắng trẻo như trong hình. Cũng có vẻ mắc cỡ ( chắc làm bộ ). Tui nói đang đói và muốn ăn hủ tiếu.../- Anh ngồi sau, em chở anh đến nơi này ăn là ghiền đó....! Nhớ.... dzịn   chắc nghen anh....

Xe Honda Leed, ngồi sau biết " dzịn " ở đâu?...( còn tiếp)

Jimmy Nguyen Nguyen (Trang Văn chương Miền Nam)

Tiền là chủ hay tớ?

Nếu chưa thể kiếm ra thật nhiều tiền, cũng hãy tránh thật xa nợ nần

Những bạn trẻ mới bắt đầu cuộc đời nên tránh đi vào con đường nợ nần. Hiếm có điều gì kéo dìm một người xuống như là món nợ. Thật là mù quáng nếu vướng vào tình cảnh ấy, vậy mà người ta vẫn thấy nhiều người trẻ gần như vừa qua tuổi “thiếu niên” đã sa đà vào nợ nần. Một anh chàng gặp người bạn cùng phòng và nói: 

“Nhìn này, tớ vừa mua chịu một bộ đồ mới”. Anh chàng dường như coi bộ đồ đó là thứ được tặng cho mình. Thường là như vậy, nhưng nếu trả tiền được và sau này có thể mua chịu nữa, anh ta sẽ có thói quen khiến bản thân sống trong nghèo khổ suốt đời.

Nợ nần cướp đi của một người sự tự trọng, khiến anh ta gần như chán ghét bản thân mình. Cằn nhắn, rên rỉ và làm việc để trả cho thứ mà mình đã ăn hết hay đã mặc đến cũ nát. Điều này nói chính xác là “làm việc để đóng hụi chết”. Tôi không nói về những thương nhân mua bán chịu, hay những người mua chịu để biến việc thu mua trở thành món lợi nhuận.

Một tín đồ giáo phái Quaker nói với anh con trai nông dân của mình: “John con, đừng bao giờ mua chịu; nhưng nếu con phải mua chịu bất cứ thứ gì, thì hãy mua phân bón, vì nó sẽ giúp con trả lại khoản nợ”.

Beecher khuyên các bạn trẻ cứ nợ một mức tiền nhỏ nếu họ muốn mua đất ở các vùng thôn quê. Ông nói: “Nếu một thanh niên chỉ vay nợ vì chút đất và sau đó là kết hôn, thì hai điều này sẽ giữ cho anh ta không nợ nần, còn không thì chẳng gì có thể làm được điều đó”. Điều này có thể an toàn ở một mức độ giới hạn nào đó, nhưng nợ nần vì tiêu xài là điều nên tránh. Vài gia đình có thói quen dại dột mua nợ thẻ tín dụng tại các cửa hàng, và vì thế thường xuyên mua nhiều thứ mà họ thậm chí chẳng cần đến.

Tiền ở một vài khía cạnh cũng giống như lửa – là một người đầy tớ xuất sắc nhưng lại là một người chủ tồi. Khi để nó làm chủ, lãi suất liên tục chất chồng lên bạn, nó sẽ kéo bạn xuống thành loại nô lệ cho tiền bạc tồi tệ nhất. Nhưng để tiền làm việc cho bạn, thì bạn sẽ có một người đầy tớ tận tụy nhất trên thế giới. Nó không phải “người hay trốn việc”. Chẳng có bất kỳ thứ gì làm việc trung thành như tiền khi có lãi, chắc cú là vậy. Nó làm việc ngày lẫn đêm, cả khi mưa lẫn khi nắng.

Đừng để nó chống lại bạn; nếu không, sẽ chẳng có cơ hội thành công nào trong đời chừng nào còn dính tới tiền. John Randolph, một hạ nghị sĩ kỳ cục đến từ tiểu bang Virginia, từng thốt lên trong cuộc họp Quốc hội: “Thưa ngài Chủ tịch, tôi đã khám phá ra hòn đá giả kim: Có tiền thì trả ngay”. Quả thực điều này gần đúng với đá giả kim hơn bất kỳ nhà giả kim nào từng đạt tới.

Vậy nên, nếu chưa thể kiếm được thật nhiều tiền, cũng hãy tránh thật xa nợ nần – câu nói này xứng đáng là câu cửa miệng cho bất cứ ai.

Bài học này được trích từ cuốn sách Học viện thành công – cuốn sách không chỉ hướng đến đối tượng người học để trở thành một doanh nhân thành đạt nhưng dạy cho tất cả chúng ta cách sống, cách chi tiêu hợp lý để không chỉ thành công như mẫu số chung mà người ta thường hình dung về sự vĩ đại của một ai đó, nhưng để bản thân bạn hạnh phúc, hài lòng với cuộc sống cũng đã là một thành công lớn rồi.

trích đăng từ First News

TÌNH VÀ NGHĨA

 Trong tiếng Việt có chữ Tình và chữ Nghĩa. 

Tình ban đầu thường rất bồng bột, nóng bỏng, có tính đam mê. Khi con người bị năng lượng của tình chiếm cứ thì họ không được an ổn lắm. Ăn không an mà ngủ cũng không an, họ như đang bị đốt cháy. Tình là ngọn lửa. Người nào qua cầu rồi thì mới hay. Vướng vào chữ tình rồi thì khó an trú trong hiện tại. Cứ nghĩ tới giây phút mình sẽ được gặp người đó, được ngắm người đó, ngồi ngắm đủ no rồi, khỏi ăn. Càng nhiều trở ngại chừng nào thì đam mê đó càng lớn. Trở ngại là chất liệu làm cho tình càng lớn. Dễ dàng quá thì tình không lớn mạnh. Một cặp ở với nhau được lâu dài, cái đó không phải là nhờ tình yêu mà nhờ yếu tố thứ hai. Đó là nghĩa, tình nghĩa. 

Cái tình nó đưa tới cái nghĩa. Nếu cái tình đàng hoàng thì tự nhiên nó đưa tới cái nghĩa. Chính cái nghĩa là keo sơn gắn chặt hai người, để hai người có thể sống được với nhau. Cho nên phải có cái nghĩa để bổ sung cái tình. Người ta không thể sống trăm năm bên nhau với tình được. Bởi tình là một ngọn lửa tàn rất mau, nghĩa trái lại nuôi dưỡng lửa tình âm ỉ cháy. 

Tình yêu mặn nồng mấy rồi cũng nhạt dần qua năm tháng, nhưng thời gian cũng có thể làm cho nghĩa vợ chồng ngày một mặn mà hơn. Cái nghĩa được hình thành và củng cố tấm lòng vợ chồng dành cho nhau. Cùng chung sức vượt qua khó khăn xây dựng vun vén tổ ấm gia đình, bát cháo chén thuốc khi đau ốm, sự quan tâm chu đáo trong những việc nhỏ nhất như cái ăn, cái mặc, tất cả làm nên nghĩa vợ chồng và thành điểm tựa của nhau trong suốt cuộc đời. Có khi chỉ vì yêu một cái lúm đồng tiền mà người đàn ông cưới hẳn cả một cô gái. Nhưng khi nếp nhăn hằn sâu trên gương mặt thì cái lúm đồng tiền không còn nữa mà chỉ còn cái nghĩa ở đời với nhau. Nghĩa vợ chồng được hình thành từ rất nhiều bao dung, nhiều tha thứ, nhiều chấp nhận. 

Người ta yêu nhau một thời và sống chung với nhau một đời. Khi chữ tình nhẹ dần thì chữ nghĩa nặng hơn, đó là nền móng của gia đình, nền móng này phải được xây dựng từ trong văn hóa sống. 

Paulo Quang Dũng st (Trang Văn chương miền Nam)

Trong cuộc sống đa chiều

Những kiểu người ‘’lạ’’

Cuộc sống thì đa chiều, con người thì đa hướng. Có người luôn giữ sự im lặng khi tâm trạng tuột dốc, lúc ấy họ không muốn động chạm đến bất cứ ai, cũng không muốn bất cứ ai động chạm đến họ. Tự bản thân họ tách khỏi mọi mối quan hệ, mọi hoạt động của xã hội bên ngoài. Họ sống trong im lặng và cố gắng chịu đựng, để bước qua mọi nỗi đau của mình. 

Có người vốn dĩ luôn tươi cười, vui vẻ, hoạt bát, nhưng khi gặp chuyện bất trắc trong cuộc sống, thì họ lại làm mấy trò ngốc nghếch, để gồng mình che giấu những vết thương trong lòng. Họ chỉ sống thật với cảm xúc khi còn lại một mình, thật khó để hiểu họ đang buồn hay đang vui. Chúng ta phải thật tinh tế thì mới có thể hiểu được cảm xúc của họ như thế nào. 

Có người lại bộc lộ mọi nỗi đau, niềm vui của bản thân cho người khác xem, với mong muốn được an ủi, động viên. Họ luôn cần có người bên cạnh để trút bầu tâm sự, chia sẻ mọi nỗi niềm, giúp trái tim mình yên bình hơn.

Có người thì tâm tĩnh lặng như nước, bình thản bước qua mọi biến cố để sống. Lúc đối diện với mọi nỗi đau cùng giông bão trong lòng, họ cũng chẳng hoang mang hay lúng túng. Họ thản nhiên xếp các vết thương lên nhau, rồi từ từ chấp nhận và buông xả. Đây là một kiểu người lạ, bởi vì họ sống với “tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến”. 

Những kiểu người này - họ không lay động bởi những câu chuyện vụn vặt của đời thường, cũng chẳng dễ dàng nhụt chí trước lý tưởng cao quý của bản thân. Họ thản nhiên đón nhận tất cả những nỗi đau, niềm vui. Họ bình lặng để giải quyết mọi vấn đề rối ren trong cuộc sống. Họ trầm tĩnh để thiết lập một cuộc sống bình yên và an nhiên cho bản thân. Họ trở thành những con người đặc biệt trong đám đông. 

 

Tony Buổi sáng

Đời như tuồng hát cải lương!

 Hồi xưa bà con mình gọi mấy đoàn cải lương là gánh hát. 

Gọi là gánh vì mỗi lần đi lưu diễn, mai chỗ nầy mốt chỗ kia. Ngoài xe bò chở phông màn và vợ con ông bầu gánh, đào kép tự gánh y trang của mình, rồi lục tục quảy theo sau.

Gánh hát thời đó cũng có bảng hiệu đàng hoàng nhưng bà con mình lại thích gọi là gánh bà bầu Thơ tức đoàn Thanh Minh Thanh Nga, gánh bầu Ba Bản tức đoàn Thủ Ðô, gánh bầu Xuân tức đoàn Dạ Lý Hương, hay gánh bầu Long tức 5 đoàn Kim Chung 1, 2, 3, 4 và 5.

Sau nầy, mấy ông ký giả trên mục sân khấu kịch trường về cải lương mới dùng chữ đại ban nếu gánh hát lớn, trung ban nếu gánh hát vừa vừa. Còn những gánh nhỏ, mà ông bầu già, đóng vai lão, con gái làm đào chánh, con rể làm kép chánh thì gọi là gánh bầu Tèo, tức gánh hát nghèo, dọn từ nhà lồng chợ hoặc đình làng để trình diễn.

Gánh hát thì phải có tuồng tích do mấy ông thầy tuồng, sau nầy trân trọng gọi là soạn giả viết ra, phân vai, kiêm chỉ đạo diễn xuất (tức vai trò đạo diễn sau nầy).

Ngoài thầy tuồng là người có ăn học (mới biết chữ mà viết tuồng chớ) phải kể tới kép chánh và đào chánh (có người mù chữ).

Kép cũng có hai loại: Kép muồi, chuyên môn đóng vai hoàng tử  không hè (Út Trà Ôn, Thành Ðược). 

Phản diện với kép muồi là kép độc, đóng vai ác thôi hết biết (Hoàng Giang, Văn Ngà, Trường Xuân)…

Ðào cũng có hai loại: Ðào thương (Út Bạch Lan, Thanh Nga, Phượng Liên), ra sân khấu là khóc bụp con mắt luôn, đôi khi khóc nhiều quá son phấn trôi đi, hết màn, phải chui vào hậu trường dặm mặt lại. 

Phản diện với đào thương là đào lẳng (Hồng Nga, Thanh Nguyệt), vừa hát vừa nghiến răng trèo trẹo đóng những vai ghen tuông, đòi xởn tóc đào thương.

Trong vở hát nào cũng vậy, làm khán giả khóc lóc, chửi bới riết thì phải cho bà con cười chút chút cho thư giãn chớ. 

Người phụ trách cái nhiệm vụ nặng nề đó là vai hề, ăn khách không kém kép chánh, đào chánh là: hề Minh, hề Kim Quang, hề Văn Hường, hề Thanh Việt, hề Văn Chung… chẳng hạn.

***

Nhớ thời hoàng kim của sân khấu cải lương, bà con khán giả mộ điệu miền Nam mình đã nuôi sống biết bao nhiêu người nghệ sĩ. 

Không những đủ sống thôi mà những danh ca: Vua vọng cổ như Út Trà Ôn, Hữu Phước, Thành Ðược… trở nên giàu có, ở nhà lầu mặt tiền, đi xe hơi Huê Kỳ, vì tiền ký ‘công tra’ lên cả triệu đồng (số tiền rất lớn). 

Trúng số độc đắc kiến thiết quốc gia xây cửa xây nhà, lô độc đắc cũng chỉ 1 triệu đồng thôi.

***

Nhớ hồi nhỏ, đi học trường Petrus Ký, thường lội bộ theo đường Phan Thanh Giản qua đường Nguyễn Thiện Thuật là tui phải đi ngang nhà ông Út Trà Ôn. 

Ðôi khi thấy ổng đang ở trần, mặc cái quần tiều lỡ, mái tóc chải xước ra đằng sau, không có rẽ đường ngôi, nhưng có xức ‘bi-ăng-tin’ láng mượt… đang lấy vải chùi chiếc xe Huê Kỳ bóng lưỡng, bèn đứng lại nhìn. 

Té ra mặt mày không tô son điểm phấn như lúc trình diễn trên sân khấu, ở đời thường, ổng mặt rỗ hoa mè xấu hoắc hè! He he!

***

Nhưng: “Than ôi! Thời vận bất tề”. Không phải ai đi hát cũng đều nổi danh, tiền vô như nước, được nữ khán giả ái mộ cuồng nhiệt.

“U xàng u xáng u, xáng trên đầu ba bữa còn u” Bài bản phải vững vàng. Hát chạy chữ sao cũng đặng nhưng tới xề là phải nhịp song lang nghe cái cốc mới đặng nhe!  

Muốn ca diễn cho có nghệ thuật, làm khán giả hài lòng, bỏ tiền ra mua vé, đâu có dễ.

Gánh bầu Tèo nghèo hơn nhiều! Ghe hát vừa mới cắm sào bên dòng kinh Ngã Bảy mà cô gái năm xưa hổng thấy ra chào... là cả gánh xúm lại khiêng phông màn lên bờ, lấy vải bố bao quanh nhà lồng chợ để đêm nay bổn ban sẽ ra mắt bà con cô bác xã nhà.

Xong, ông bầu mướn một chiếc xe ngựa, treo hai cái bảng quảng cáo hai bên hông. 

Trên xe có cái trống chầu, một kép cơm (theo gánh hát làm kép chỉ để được ăn cơm), đánh thùng thùng từ đầu làng đến cuối xóm. Ngựa bị ghìm cương, xe chạy chậm, con nít nó ùa theo reo hò tở mở, mừng gánh hát… mới ‘dzìa’.

Gánh bầu Tèo thường về làng vào tháng Mười Một âm lịch trước khi trời sắp đổ mưa;  lúa đổ đầy bồ xong, bà con rảnh rang đến coi đông, nhưng khá lắm gánh hát lưu lại chưa tới một tuần thì vắng hoe, khán giả chỉ loe ngoe chừng chục mống.

Nghỉ hát, tiền chưa chạy đâu được để dọn đi xứ khác thì ông bầu cho đào kép tự kiếm việc mà làm. Ai mướn gì làm nấy như: gặt lúa, vác lúa, đi mót, đi câu, bắt cua, lưới cá.

Nên: “Bầu Tèo hát dở đừng lo. Sang năm hát khá được đi xe bò.

Bầu Tèo hát dở đừng rầu. 

Sang năm hát khá được ngồi xe trâu!”

Ðời nghệ sĩ, nhứt là đào thương cũng ngắn ngủi, tới bốn mươi là quá ‘đát’, trừ trường hợp cực kỳ xuất sắc, thanh sắc vẹn toàn, nhưng nói chung bụi thời gian không ai phủi được, đành phải chuyển qua đào mụ, vai nhì, vai ba…

Bèn lo xa, thôi kiếm một đại gia nào đó để nhờ vả tấm thân hầu đeo đuổi con đường nghệ thuật tới khi không còn hát nổi nữa!

“Thiếu chi rau em ăn rau é?

Thiếu chi chồng em làm bé người ta!”

Vậy mà có người ác tâm, ác khẩu, rằng: ‘Xướng ca vô loại!”

Không thông cảm cho duyên kiếp cầm ca dâng hiến cho đời gì ráo trọi, nỡ bĩu môi chê rằng: “Mới là tiểu thơ đêm trước mà mơi hổng có gạo nấu à nghe, đừng bày đặt nhí nhảnh!”

***

Lại nhớ, gánh hát về nhà lồng chợ Cái Bè, năm 1958, thời ông Nguyễn Bá Cẩn đang ngồi quận, thuở thanh bình thạnh trị của nền Ðệ Nhứt Cộng Hòa.

Ôi bà con vui hết biết! Tui cũng đi coi hát là phụ nhưng hẹn với em yêu là chánh! 

Chờ em cho mãn kiếp chờ, gần kéo màn rồi em mới chịu ló mặt ra, kẻo anh nóng lòng trông đợi bóng ‘chim’?!

Tui nóng lòng thiệt nên làm hết chục mía ghim và hai lon đậu phộng nấu.

Khi khán giả đông bộn, tiếng gõ cồm cộp trên sàn sân khấu, bức màn nhung được kéo lên, hiện ra gác tía lầu son sáng choang dưới ánh đèn măng xông như thể ánh trăng rằm.

Mở đầu tuồng Phạm Công – Cúc Hoa là màn Nghi Xuân Tấn Lực, quần áo rách rưới tả tơi, vá chằng vá đụp, vẻ mặt thiểu não, tay cầm thau nhôm móp méo, dắt nhau chầm chậm quanh sân khấu, rồi xuống tới hàng ghế thượng hạng. 

Ðám khán giả nầy, chắc như bắp, là có tiền rủng rỉnh đây, ca điệu: Hoài Tỉnh.

Dạ, cầu xin… 

Bà con cô bác nhủ lòng thương

Trẻ thơ côi cút lạc loài

Mẹ sớm qua đời

Thân con cám cảnh mồ côi

Lực ơi, em ráng hát đi, bà con cô bác cho mình ăn cơm, hát đi em.

“Tấn Lực ơi! Ráng nhịn đói chút xíu nữa nghe! Chừng nào bà con cho tiền, chị mua cơm đút em ăn!”

Bà con mếu máo, tháo kim Tây, găm túi áo khỉ, móc ra cho năm đồng nói: 

“Nè! Nghi Xuân! Chạy ra trước cửa rạp mua cho thằng Tấn Lực tô bánh canh giò heo ăn đỡ đi nhe! He he!”

Rồi giữa vở diễn, chờ chuyển màn, chuyển cảnh, cái ‘mi cà rô’ treo trên dây ròng rọc căng ngang, thả xuống trước miệng, ông bầu Bảy Cao của đoàn Hoa Sen, quần áo lớn chỉnh tề, thắt ‘cà ra oách’.

Kính thưa khán giả: tuồng ‘Tôn Tẫn giả điên’ sẽ hát đêm mai. Tiện thể, nghệ sĩ Bảy Cao xuống sáu câu vọng cổ, phựt đèn màu, bà con khán giả vỗ tay rào rào…

Lại nhớ năm 1960, tại rạp Ðồng Thinh, tỉnh ly Rạch Giá, đoàn Hữu Tâm của bầu Ba Khuê về, hát tuồng: “Nắm cơm chan máu” của đôi soạn giả Bạch Diệp và Minh Nguyên. 

Trần Ai (kép Bửu Tài) phải đi ăn trộm về nuôi Ðỗ Lệ (đào Thanh Hương) bị thiên hạ đánh lỗ đầu, chảy máu…

Em yêu cảm động khóc thút thít, hỉ mũi rột rột! Thiệt là thấy gớm nhe!

***

“Tróc mã đề thương, ứ ư ứ ư…” “Cấp báo! Cấp báo!” 

“Ðiều chi?” 

“Dạ, chí nguy! Giặc Hung Nô vượt khỏi biên thùy. Ta, dũng tướng thảy đều tử trận…” 

“Lui!” “Thôi rồi!” “Kìa! Ma trêu trước cửa” “Nọ, quỷ lộng sau hè” 

Nhưng tin tui đi: 

“Họa phước đáo đầu chung hữu báo. 

Cao phi viễn tẩu giả nan tàng.”  (Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác. Bay cao, chạy cho thiệt xa cũng không trốn đâu cho khỏi.)

Đời ai cũng vậy; cũng như một tuồng hát cải lương, trước sau cũng phải hạ màn, vãn hát chớ! Hát hoài ai mà coi? Phải không thưa bà con?

Đoàn Xuân Thu

Melbourne