Sunday, December 31, 2023

KHÔNG VIỂN VÔNG SAO GỌI LÀ NGƯỜI

 Súc vật rất thực tế. Chúng luôn luôn nghĩ đến bản năng trước. Tất nhiên cũng có hơn có kém. Có loài lo xa như ong,kiến biết tích lũy. Có loài sống thành đôi lứa như chim. Có loài biết quấn quýt tình cảm như chó. Nhưng suy cho cùng cũng là bản năng sinh tồn. Rất thực tế. 

    Đứng thẳng trên hai chân, chưa cần suy nghĩ, đã là một hành động viển vông. Có người nói rằng đây là việc nhận thức ra không gian 3 chiều, tiến gần tới Thượng Đế. Viển vông. Có người cố gắng tìm ứng dụng thực tế của không gian 3 chiều trong việc leo lên cây hái quả, Vu khoát. Đối với loài 4 chân leo lên cây cũng là chuyển động tịnh tiến bằng 4 chân, nhận thức về hai chiều là đủ. Đi hai chân, không những gây nhiều phiền toái bất tiện cho đồng hóa, dị hóa, ngủ, giao hợp, mà còn có vô khối hệ lụy khác như đặt ra các câu hỏi, so sánh cái nọ với cái kia. Nhất là cứ khăng khăng hỏi sau đường chân trời có cái gì, trong khi trước mặt mình đang đầy thức ăn và giống cái.

    Một số người cũng không có nhu cầu nào ngoài các nhu cầu bản năng, có chăng tích lũy tinh vi hơn, đôi lứa đạo mạo hơn, tình cảm nhiêu khê hình thức hơn. Trong một xã hội khó khăn bất trắc, những người đó được tôn vinh nên mạnh dạn nói ra điều đó. Khi nói về một điều, cách sống thú vị, hay ho là họ nói ngay phải làm một việc khác mới tích lũy được nhiều. Hết sức thực tế vào đạo mạo. Không ai cãi được. Những người viển vông cảm thấy mình chuế và choáng váng. Nhiều khi dao động và xem xét lại động cơ đứng trên hai chân của mình. 

     Khóc lóc là một hành động thực tế. Khóc lóc mẹ mới cho bú tí, khóc lóc sếp có thể thương hại, bạn gái có thể nhượng bộ chuyện rờ rẫm. Tất nhiên có một số loại khóc viển vông, nhất là loại phải cắn răng cho nước mắt chảy vào trong. Cười là một hành động viển vông, đôi khi còn dại dột. Cười không mang lại một hiệu quả thực tiễn nào. Ăn mày mà toe toét cười thì bị rỗng. Sếp và bạn gái đều ghét những tên cười đểu, thích nhưng khinh rẻ bọn cười nịnh. Cười mà lại có chút suy nghĩ, tiếu lâm là dại dột. Mặt cứ phải đờ ra như trên vô tuyến quay hội nghị thì mới là thực tế. Cũng phải thấy việc họ được ngồi ở đó cũng là do bộ mặt như thế đem lại. Vì vậy con vật khóc chứ không biết cười. Đấy là triết gia Bergsson nói vậy, chắc gì đã đúng. Con vật nhìn người nhiều cũng nảy sinh nhu cầu viển vông thì sao.

    Lý do làm chuyện viển vông có lẽ chi đơn giản là để tạo sự khác biệt với súc vật mà thôi.

Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)

Saturday, December 30, 2023

Muôn nẻo đường đời

Nếu không kết hôn, về già không có người bầu bạn.

Kết hôn rồi lại không chắc có thể sống đến già.

Không làm việc chăm chỉ thì không có tiền dưỡng già, bán mạng làm việc, có khi về già lại chẳng dùng được.

Vốn dĩ, một số con đường không đi sẽ chắng cam tâm, mà đi rồi thân lại đầy thương tích. Đời người chính là như vậy, bất luận bạn bước đi thế nào cũng đều sẽ có ít nhiều tiếc hận, bất luận bạn lên kế hoạch cẩn thận đến thế nào, đều cũng không qua nổi số mệnh an bài.

Nói cho cùng, có được chưa chắc là phúc, mất đi cũng chưa chắc là họa. Đời người phải đi qua nhiều ngã ba đường, mỗi người một lối đi riêng, những điều bạn cho là tiếc hận, kì thực có lẽ lại giúp bạn qua một nạn. 

Có duyên tránh không được, vô duyên với không xong, duyên khởi thì tụ, duyên tận thì tan, cho nên, cứ tùy duyên mà đến, phiền não cũng tự đi thôi.

My Lan Phạm (st)

Friday, December 29, 2023

Chuyện yêu đương

 Đừng tin vào mối quan hệ không công khai chỉ bởi vì lí do thích thầm lặng và sống khép kín. Bởi thầm lặng và khép kín không liên quan đến việc đã có người yêu.

Tôi cũng không thích một mối quan hệ phô trương quá nhiều, ngày trăm bức ảnh hay cả ngàn lời lẽ yêu thương rồi đến lúc chia tay nhọc công xoá ảnh vừa đau tay vừa đau lòng.

Một mối quan hệ hiển nhiên không cần phô trương nhưng không có nghĩa là không cần công khai. Chuyện tình yêu hai người không cần náo nhiệt nhưng cũng chẳng có nghĩa yêu trong lặng thinh đến khi chia tay cũng chỉ hai người biết.

Tình yêu không cần hô hào nhưng cần thể hiện, không cần bày vẽ nhưng cần rõ ràng.

Một người đàn ông chủ động giữ kín mối quan hệ yêu đương chỉ có hai lí do, một là bản thân không phải là người anh ta muốn lâu dài và hai là anh ta có nhiều mối quan hệ khác không thể công khai.

Tình yêu là đi đôi với hạnh phúc, và hạnh phúc thì thường mong muốn được cùng sẻ chia. Chuyện tình cảm không cần lúc nào cũng phải cho thiên hạ biết nhưng chuyện có người nắm tay và làm an lòng đối phương bằng việc rõ ràng là điều nên làm.

Hãy để tình yêu của chúng ta phô bày một cách vừa đủ, đủ để người xung quanh biết chúng ta là của nhau. Nhưng không nhiều đến mức đem cả lòng mình vẽ ra cho người ta chiêm ngưỡng.

Hãy để tình yêu tồn tại một cách công khai, và kết thúc một cách rõ ràng và đàng hoàng.

"Đừng để tình yêu bắt đầu trong lặng thinh và chết đi trong thầm lặng. Bởi ai cũng xứng đáng được yêu một cách đàng hoàng và rõ ràng".

SkyBooks

Tuesday, December 26, 2023

Lời của gió

 6 ĐIỀU NÊN KH.Ắ.C C.Ố.T GHI TÂM

1. Đừng tham gia vào những cuộc bình phẩm người khác. Chỉ cần "Nghe, biết, để đấy" là được, tránh để bản thân c.u.ốn vào vòng x.oáy y.ê.u, gh.é.t của ở đời.

2. Khi không biết nói gì, đừng nói b.ừa, hãy cứ im lặng, hoặc mỉm cười là đủ rồi.

3. Đừng bao giờ nhìn vào gi.à.u ngh.è.o mà kết thân, dù người ta tiền vạn b.ạ.c tỷ cũng chẳng liên quan gì đến bạn. Trên đời có những người dù chỉ còn một cái bánh cũng vì bạn mà bẻ làm đôi. Bạn phải học cách nhìn người.

4. Đừng lãng phí lời nói của bạn cho những người xứng đáng nhận được sự im lặng. Đôi khi, điều tốt nhất bạn có thể nói, là "không nói gì".

5. Làm việc trong sự im lặng, hãy để thành công tự lên tiếng.

6. Bạn không thể gặp được người ch.â.n thành nếu bản thân hay l.ừ.a d.ố.i. Không thể gặp được người t.ử tế nếu bản thân nh.ỏ n.h.e.n. Không thể gặp người thành công nếu bản thân chẳng có thành tựu gì. Gió tầng nào sẽ gặp mây tầng ấy.

Tony Buổi Sáng Fan Club (Sưu tầm)

Monday, December 25, 2023

Làm cha

 BÀI VIẾT CỦA MỘT NGƯỜI CHA

Cha mẹ thường có xu hướng trách mắng con cái. Tuy nhiên, trước khi bạn la mắng con mình lần sau, xin hãy đọc bài “Cha đã quên”. Bài viết này xuất hiện lần đầu trên tờ báo People’s Home Journal.

“Cha đã quên” là một sáng tác ngắn viết ra trong giây phút cảm xúc chân thành, tác động mạnh mẽ vào nhiều độc giả đến mức được yêu cầu in lại hàng năm. Ngay sau khi xuất hiện lần đầu, bài viết nổi tiếng này đã được đăng trên khắp các tờ báo ở Mỹ, được dịch ra nhiều ngôn ngữ khác nhau, được truyền bá rộng rãi trong các trường học, nhà thờ, trên các diễn đàn và đã phát trong vô số chương trình truyền thanh, truyền hình. Một điều khá thú vị là các tạp chí định kỳ của nhiều trường trung học và cao đẳng cũng sử dụng bài viết này. Đôi khi một điều nhỏ bé cũng có thể tạo nên những ảnh hưởng lớn lao kỳ diệu. Bài viết này thực sự đã tạo nên một phép lạ với những bậc cha mẹ trong gia đình.

Cha đã quên 

W. Livingston Larned 

Con trai yêu quý, con hãy nghe những lời ân hận của cha đây. Cha đã lẻn vào phòng con khi con đang chìm vào giấc ngủ trẻ thơ. Nhìn kìa, một tay con đặt dưới gò má, những lọn tóc hung đẫm mồ hôi bám chặt vào vầng trán ẩm ướt. Chỉ cách đây vài phút thôi, khi cha ngồi trong phòng đọc sách và xem lại bài viết của mình, nỗi hối hận chợt dâng ngập hồn cha. Và cha đã chạy ngay đến phòng con để nói lời xin lỗi.

Con ơi, cha đã tức giận, quát mắng khi con cầm khăn lau mặt qua quýt trong lúc thay quần áo đi học, lúc con để đôi giày dơ bẩn hay thấy con vứt vật dụng lung tung trong nhà.

Cha luôn chăm chăm nhìn thấy toàn là lỗi lầm của con. Buổi sáng cha thấy con không ngăn nắp khi ngủ dậy, lại còn ăn uống vội vàng và lấy một lúc quá nhiều thức ăn vào đĩa. Vì chỉ nhìn thấy lỗi lầm nên khi con chào cha xin phép ra ngoài chơi, cha chỉ cau mày và trả lời cộc lốc không chút thiện cảm: “Hừm! Liệu mà về sớm đấy!”.

Buổi chiều, cha cũng tức giận với những sơ suất của con. Khi thấy đôi vớ của con rách, cha đã làm con phải mất mặt trước bạn bè khi lôi con về nhà. Con thật sự đã làm cha rất giận dữ vì đã không tiết kiệm, không chịu giữ gìn những món đồ mà cha đã phải vất vả làm việc và dành dụm mua cho con.

Khi cha đang đọc báo, con rụt rè bước tới ngước nhìn cha với ánh mắt ngây thơ trong sáng, cha lại quát lên: “Mày muốn cái gì?”. Và trái tim cha đã xúc động biết dường nào khi con chỉ im lặng chạy đến, vòng đôi tay bé bỏng ôm cổ cha thật chặt với tất cả yêu thương trìu mến rồi lại chạy biến thật nhanh ra ngoài.

Con thương yêu!

Con có biết không, tờ báo đã rời khỏi tay cha trong yên lặng và một nỗi sợ hãi lẫn đau xót nghẹn ngào xâm chiếm cõi lòng cha. Cha đã làm gì thế này? Cha đã biến mình thành một người cha suốt ngày chỉ xăm xoi tội lỗi của con mình. Một người cha chỉ toàn tìm kiếm những cái xấu của con để chê trách - và đây lại là phần thưởng mà cha dành cho con như là một đứa trẻ ư? Cha chỉ muốn con phải thế này thế nọ, cha chỉ muốn con phải cư xử như người lớn. Cha đã đo con bằng cây thước dành cho một người trưởng thành, bằng cả những năm tháng tuổi đời và sự trải nghiệm già dặn của cha.

Con yêu của cha!

Trong khi cha nhìn con bằng đôi mắt già cỗi và muộn phiền, đầy thành kiến, soi mói ấy, cha chẳng thèm biết đến những cái tốt, điều hay và sự chân thành, hồn nhiên trong tư chất của con. Trái tim nhỏ bé của con nồng ấm và to lớn như ánh rạng đông đang tặng bao tia nắng ấm cho những ngọn đồi bao la. Con đã hồn nhiên lao vào hôn chúc cha ngủ ngon mà không hề vướng bận việc cha đã la mắng con cả ngày và hằn học với con vì những lý do không chính đáng.

Con thương yêu!

Cha không thể đợi thêm được nữa. Cha phải nhanh chóng bước đến bên con, quỳ xuống cạnh chiếc giường nhỏ bé và nhìn gương mặt thơ ngây của con trong giấc ngủ với một niềm ân hận vô cùng.

Có thể, con còn quá bé bỏng để hiểu những cảm xúc đang tràn ngập lòng cha. Cha hứa với con, ngay từ giây phút này, cha sẽ trở lại là người cha đích thực và luôn biết trân trọng tình yêu của con ngay cả trong những giây phút nóng giận bừng bừng. Cha sẽ là người bạn trung thành của con, sẽ đau khổ khi con gặp bất hạnh, sẽ cười vui khi con gặp may mắn, sung sướng. Cha sẽ cắn chặt môi để không thốt ra những lời gắt gỏng mỗi khi con quỷ giận dữ trỗi dậy trong lòng cha. Cha sẽ tự bảo mình rằng con vẫn còn bé bỏng

Ôi, hình như cha đã nhìn đứa con thơ dại của cha như nhìn một con người trưởng thành thực sự. Giờ đây, nhìn con cuộn mình trong chăn và mệt mỏi ngủ yên trên chiếc giường bé xíu, cha chợt nhận ra rằng con chỉ là một đứa trẻ thơ ngây. Sáng sáng, con vẫn nũng nịu trong vòng tay trìu mến của mẹ. Mái tóc tơ mềm mại của con còn vướng víu trên bờ vai mẹ, cần được che chở trong cảm giác được yêu thương. Vậy mà, cha đã đòi hỏi ở con quá nhiều…

Tôi đã đọc bài viết này nhiều lần mà lúc nào cũng nguyên vẹn cảm xúc như lần đầu tiên. Rồi tôi tự hỏi đã bao nhiêu lần trong đời, tôi cũng giận dữ vô cớ với những người xung quanh. Hãy thông cảm, thấu hiểu mọi người thay vì oán trách họ. Hãy đặt mình vào vị trí của họ để hiểu tại sao họ lại có những hành xử như vậy. “Biết mọi thứ cũng có nghĩa là tha thứ mọi thứ.”

Như tiến sĩ Johnson nói: “Ngay cả Chúa Trời còn không xét đoán một người cho đến phút cuối cùng của cuộc đời họ”. Vậy tại sao bạn và tôi lại làm điều đó?

(trích trong sách Đắc Nhân Tâm của  Dale Carnegie) 

Saturday, December 23, 2023

Sống ở 2 nơi

 Tại sao về sống tại Việt Nam?

Đệ Hùng Mitsutin còm trong bài "Mỹ có phải bá quyền không" rằng:

"Một siêu cường quốc mà đại ca đang là một công dân của nước đó. Vậy phân tích hết sự hùng mạnh và bá chủ của nước Mỹ xong sao đại ca lại về Việt Nam sống và hài lòng với cuộc sống ở VN. Ồ. Việt Nam cũng đáng để mổ xẻ nội tình và ứng biến với tình hình trật tự quốc tế tự do. Mong chờ một bài phân tích về Việt Nam trên đất Mỹ của đại ca." 

Câu hỏi vừa tò mò, vừa mỉa mai, vừa thách thức. Nhưng bởi cậu ta là đệ cứng hàng ngàn năm nay rồi nên cũng chiều mà biên vài câu giải thích. Cậu ta hỏi vậy còn nhẹ, nếu để thằng Chiến sa đì ở quán chè chén vỉa hè thì sẽ sắc như lưỡi dao xỉa vào ngực. Có thể là thế này:"Đèo, đại ca người Mỹ nên ca ngợi Mỹ hết nấc. Mỹ đéo đánh nổi Việt Nam cút con mẹ nó về nước, em chẳng hãi Mỹ, hồi B52 rải bom xuống Khâm Thiên nhà em ở đấy, em vẫn coi như muỗi, vẫn đè con vợ ra làm phát đã rồi thong thả xơi điếu thuốc lào rồi ra ngắm quân ta bắn B52, ơ mà đại ca khen Mỹ siêu cường vậy còn về Việt Nam sống là tại sao?"

Là tình yêu! Là lá rụng về cội. Đi loanh quanh chi cho đời mỏi mệt, đã đến lúc ta về nhà ta, ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn. 

Thật tình là vậy! Siêu cường hay siêu sao thì là ván cờ quốc tế. Ta không bàn chuyện chính trị chính em nữa, chẳng giải quyết được câu hỏi về sống tại Việt Nam. Chúng ta là dân thường thì đi theo tiếng gọi trái tim thôi. Như một bài hát có câu:"Thôi, em chọn lối này, em chọn lối này thôi..." Còn lão sau khi dọc ngang hải hồ, tung hoành đầu trời cuối đất xong thì muốn sống một cuộc sống tinh thần an nhiên, giản dị, gần gũi với quê hương, nơi chôn rau cắt rốn. Nơi mẹ ru con với những lời ru đã thấm vào từng tế bào trong cơ thể đứa bé. Dù đi xa muôn dặm nhưng trái tim bị sức hút của quê hương và tìm đường về cố hương, nhìn thấy cây cau, bến nước, sân đình mà rưng rưng nước mắt. Bất ngờ hơn bắt gặp cô Tấm thì con tim vỡ oà ca lên rằng:

"Lóng lánh là lóng lánh ơi, Mắt người lóng lánh như sao trên trời. Lúng liếng là lúng liếng ơi, Miệng cười lúng liếng có đôi đồng tiền".

Vậy là con tim không muốn về Mỹ nữa, bảo về nó đéo về, nó ca rằng:" Ứ về, em chọn lối này thôi, ca về thì về...hihi". Mịa, về Mỹ với cái xác không tim thì về thế đéo nào được? 

Trái tim đã tìm về quê mẹ, đã tìm thấy tình yêu, và con người lão đã trở về cùng các nông hộ. Ngày ngày xua đàn con chữ lên đồi chăn nuôi mần thịt dâng lên cho các nông hộ thưởng thức. Lâu lâu ra bia Ụ pháo nốc những cốc bia mát rượi tâm can cùng Đỗ Vũ, thằng Cổn, Thanh Quang, Hữu Việt, Tuấn Toác, Tuấn đồ cổ, Tuấn bự, ca ca Chí Công, thằng đệ Nguyễn Chương, Gã búi tó, lão tướng Tạ Trí... toàn hảo hớn Lương Sơn Bạc năm xưa. Đủ cả 36 Thiên cang, 72 Địa sát, đời vui như hội, ngày nào cũng như Tết. Thử hỏi ở lại Mỹ có vui như thế này không? 

Trả lời vậy liệu Hùng Mitsutin đã vừa ý chưa nhỉ? ...kkk

Peter Pho

Tìm hiểu về thế giới nhà Phật

 PHẬT PHỐI NGẪU 

“Ấy vậy mà Phật giáo Nepal có tạo tác một pho tượng gây ra nhiều tranh cãi thị phi vì liên quan đến tính dục. Pho tượng Phật miêu tả một người nam và một người nữ ở tư thế làm tình, có nhiều lý giải rằng đó phương pháp tu đặc biệt của những bậc du già thượng thừa trên vùng Hy Mã Lạp Sơn, thông qua tính dục để đạt tới sự chứng đắc giác ngộ… Quả thật nhìn pho tượng này hầu hết mọi người đều phê phán nặng nề. Tôi thật sự không dám lạm bàn gì về pho tượng cũng như phương pháp tu thượng thừa của các bậc du già. Ở đây chỉ nói về phong cách nghệ thuật của pho tượng qủa là thật táo bạo, độc đáo, rất đặc biệt, rất hiếm có thể nói là pho tượng Phật độc nhất vô nhị trên thế giới này” (trích từ Steven Nguyên).

Tôi nhớ cách nay mấy ngày, tôi có đọc một bài viết của anh Steven Nguyễn giải thích sự khác biệt về hình tượng Phật của các tông phái Phật Giáo; đặc biệt có đề cập đến hình tượng “Phật phối ngẫu” (hai vị Phật nam nữ ôm nhau); nhưng tác giả không dám bàn đến vì sợ nhiều phật tử “ném đá” do nghĩ đây là bức tượng phỉ báng PG chăng? mặc dù ta vẫn thường thấy các chùa mật tông Tây Tạng hay Nepal đều có thờ hình ảnh vị Phật “phối ngẫu” trong các chùa mật tông với khói hương nghi ngút. Vì thế, tôi mạo muội viết vắn tắt về đề tài này dù biết là đề tài khá tế nhị được chỉ dạy trong giáo lý của Phật Giáo mật tông.

Tôi cảm ơn tác giả đã giải thích rõ ràng về các hình tượng khác nhau thờ cúng tại các chùa nam tông, bắc tông hay mật tông. Thông thường, cách thờ cúng trong chùa ở các quốc gia, các tông phái PG cũng khác. Thí dụ, chùa VN, TH có chánh điện thờ Phật Thích Ca, phía sau là phòng thờ cúng hương lịnh với tượng Địa Tạng Bồ Tát. Chùa nam tông có chánh điện thờ Phật Tích Ca; đặc biệt có thêm phòng “sima” (giới luật) để chư tăng cùng làm lễ sám hối, tụng giới mỗi tháng. Chùa mật tông có chánh điện thờ Phật có hình tướng hiền như Thích Ca, các vị tổ mật tông như Liên Hoa Sinh, Tống Lạt Ba; phía sau thờ các vị Phật mật tông có hình tướng dữ, nam hay nữ như Phật Heruka hay Phật nữ Vajrayogini hoặc là Phật phối ngãu mà không phải bất cứ ai cũng có thể vào phòng thờ này vì đã gọi là mật thì không dành cho đại chúng.

Hầu như các vị tu sĩ PG nam tông hay bắc tông đều rất bất bình về hình tướng các vị Phật mật tông do nhiều sự ngộ nhận. Nơi đây không thể trình bày đầy đủ về giáo lý mật tông mà chỉ đề cập đến tượng Phật “phối ngẫu”. Có nhiều tông phái mật tông; đại khái chia làm hai gọi là mũ vàng và mũ đỏ (hay đen). 80% PG mật tông theo mũ vàng thuộc tông phái Gelupa có nghĩa là giới đức. Chư tăng thuộc tông phái giới đức thọ giới tỳ khưu (+250 giới) mà một trong đại giới là sống đời độc thân. 20% PG mật tông theo mũ đỏ thuộc các tông phái khác không có thọ giới tỳ khưu nên có thể lập gia đình, có con như người cư sĩ tại gia. Mặc dù Đức Đạt Lai Lạt Ma đứng đầu các tông phái mật tông do ngài có thọ pháp (initiation) của các tông phái mật; nhưng trên thực tế, ngài là vị tu sĩ thuộc tông phái “giới đức” sống đời độc thân.

Vậy hình tượng Phật “phối ngẫu” là gì trong PG mật tông? đặc biệt là cho chư tăng thuộc tông phái giới đức sống đời độc thân? Theo PG nói chung, dù nam tông hay bắc tông, điều kiện “cần” và “đủ” để hành giả giác ngộ là thực hành đầy đủ 2 pháp “từ bi” và “trí tuệ” ví như con chim có hai cánh để bay. Từ bi thuộc về thế gian pháp, nhân duyên là chân lý tương đối (relative truth) cứu độ chúng sanh; đôi khi hiểu là pháp “phương tiện” tượng trưng cho “động” biểu tượng dương, nam. Trí tuệ thuộc về tâm, giác ngộ lý vô ngã, tánh không là chân lý tuyệt đối (absolute truth) nên có tính “tịnh” còn hiểu là âm, nữ. Nếu theo đạo Lão là lưỡng nghi (âm dương). Sự hợp nhất cả hai là trở về trạng thái ban đầu “thái cực” hay trạng thái an vui cực lạc Niết Bàn trong PG. Vì thế, hợp nhất “âm dương” diễn tả qua hình tượng “phối ngẫu”.

Phương pháp tu tập mật tông cũng khác với nam tông và bắc tông. Thí dụ, các tông phái PG thường áp dụng thiền chỉ (samadhi=concentration) và thiền quán (vipassana=meditation) thì mật tông vừa dùng pháp “phương tiện” (dương, nam) đưa "thần thức" di chuyển trên các mạch từ trên đầu và hạ bộ cùng vào nơi tim với trí tuệ tánh không (âm, nữ). Sự hợp nhất này làm cho hành giả đạt tới trạng thái cực lạc an vui Niết Bàn (great bliss) mà chỉ có người chứng đắc mới cảm nhận được. Phương pháp tu tập này có thể thực hiện được trong nhiều trường hợp. Thí dụ, lúc thiền, lúc ngủ và lúc chết. Đó là lý do mật tông PG có pháp thiền định lúc lâm chung dành cho hành giả tu theo mật tông mà nhiều người thường hiểu “Bardo” là “thân trung ấm” sau khi lâm chung. Thực ra, Bardo là “các giai đoạn thân-tâm thay đổi chuyễn tiếp” liên tục trong đời sống; kể cả khi chết hay sau khi chết và tái sanh. 

Tóm lại, hình tượng “Phật phối ngẫu” là “cụ thể hóa” khái niệm về sự hợp nhất của 2 chân lý tương đối (relative truth) và tuyệt đối (absolute truth); nói cách khác là hợp nhất “từ bi” và “trí tuệ”, là sự chứng đắc Niết Bàn, an vui cực lạc (great bliss). Hành giả muốn thực hành pháp này phải dự lễ truyền pháp (quán đảnh) “tối cao” gọi là du già tối thượng (highest tantra) từ một vị thầy có đầy đủ phẩm hạnh làm lễ quán đảnh với nhiều “nghi lễ phức tạp” qua nhiều ngày và thực hành 100% thời giờ tối thiểu ít nhất là 3 năm “nhập thất” thì mới gọi là có một chút hiểu biết, kinh nghiệm về sự tu tập “phối ngẫu” bằng không thì chỉ có tính cách tham dự cho biết qua nghi lễ hình thức bên ngoài có tính cách “cầu xin Phật gia hộ”.

Hau Dang Tan (Trang Văn Chương Miền Nam)

Wednesday, December 20, 2023

Khi ta già

TUỔI XẾ CHIỀU. 

Rồi ai cũng phải về với cát bụi, có ai sống mãi trên nhân thế này đâu. Và thời gian càng ngày càng ngắn lại, sức khỏe càng ngày càng yếu đi. 

Sao không bắt tay làm ngay những điều mình mong ước, sao không đi đến ngay những nơi mà ta thích thú, sao không sắm ngay những vật mà ta từng mơ tưởng khi trong túi vẫn đủ tiền. 

Sao không chào mọi người bằng cái vẫy tay, bằng một nụ cười bởi nhiều khi đó là lần đầu tiên ta gặp họ nhưng có thể cũng là lần cuối cùng bởi không còn duyên gặp lại. Tuổi già nên tạo cho mình một đam mê sáng tạo: chụp hình, vẽ tranh, nặn tượng, làm gốm, làm vườn, trồng cây, viết nhạc, làm thơ, đi đây đi đó...tất cả trở thành gia vị cho cuộc sống mà thời trẻ bận rộn với manh áo, miếng cơm, lo âu cuộc sống ta không thực hiện được. Gắng đọc sách, đọc báo, vào mạng, viết mail để rèn luyện trí nhớ. Sống lâu mà chẳng nhớ gì, chẳng biết gì đang xảy ra cũng phí một quãng đời. 

Đoạn đường trước mặt của mọi người ngày càng ngắn lại, sao không thể tha thứ, bao dung cho nhau những ty hiềm, những đụng chạm của một thuở. Sao không siết tay nhau khi còn sống.Sao không kiếm miếng ngon để thưởng thức hương vị của cuộc đời khi túi còn đủ tiền để trả cho món ăn ngon, đã đến lúc không nên hà tiện, keo kiệt để làm khổ thân mình, bởi khi ta mất đi mà vẫn còn tiền cũng là điều bất hạnh.

Nếu con cháu ngoan hiền thành đạt, có tình cảm với ta, có chăm sóc, thăm hỏi ta cũng là điều hạnh phúc. Bằng không, nếu chúng quên tình cảm gia đình, thì cũng đừng lấy điều đó làm buồn mà thất vọng. Con cái muốn đi theo con đường nào, chọn ngành nghề gì, yêu ai và muốn lập gia đình với ai, ta chỉ nên khuyên nhủ, định hướng, không nên bắt chúng phải theo ý ta, sống vì ta. Bởi chúng có cuộc đời riêng của chúng và chúng ta chắc chắn sẽ không sống mãi với chúng nên phải để chúng quyết định đời mình. 

Cũng không nên quá tin tưởng vào con cái mà giao hết số tiền dành dụm suốt cuộc đời cho chúng. Vì đó là mở đầu cho những bất hạnh mà ta phải chịu đựng sau này. Nếu khi đến tuổi mà cứ ôm khư khư các cháu, ta đã phí phạm thời gian còn lại ngắn ngủi của mình. Người biết lo xa là khi tuổi trung niên đã chuẩn bị cho tuổi già, chuẩn bị để khỏi lệ thuộc vào con cái về vật chất, được như thế những ngày của tuổi già không phải trông mong vào những đồng tiền chu cấp của các con, được thoải mái và tự do trong sinh hoạt. 

Người ta bảo tuổi già buồn, nhưng thật ra nếu biết cách sống và có sức khỏe, tuổi già là tuổi vui. Đó là tuổi đã làm xong những phận sự, chẳng còn nhiều trách nhiệm với cuộc đời, mọi lo toan cũng chẳng còn mấy chút. Giàu cũng giàu rồi, nghèo cũng nghèo rồi, chẳng còn sức lực và thời gian để thay đổi số mệnh.

Đau khổ, lo âu hay hạnh phúc, hoan hỉ đều do tâm ta mà ra. Cuối con đường của cuộc sống, an lạc, an nhiên mà đi, chăm sóc bản thân, chấp nhận cái đích cuối cùng của loài người, không âu lo, chẳng sợ hãi cái chết, hãy xem cuộc đời chẳng có gì là quan trọng nữa và tận hưởng nó đến giây phút cuối cùng, âu đó chính là con đường hạnh phúc. 

TG : Đỗ Duy Ngọc

Tuesday, December 19, 2023

Công nghệ mới

 Tương Lai Một Kỷ Nghệ

Xem được video trên máy computer là nhờ vào 1 miếng chip, là graphics chip.

Graphics chip phát triển theo thời gian. Lúc đầu chỉ là 1 miếng chip nhỏ gắn trên mạch chủ mother board, mà chức năng đơn giản là tải hình ảnh lên màn hình.

Dần dần, graphics chip có thể tải dữ kiện video, qua dung lượng nhỏ (chứa trong dĩa VCD) rồi tới DVD, Blueray. Dung lượng càng lớn, càng cần graphics chip có khả năng tải dữ kiện nhiều & nhanh. Nếu không, hình ảnh sẽ bị giựt hoặc bị đứng.

Những graphics chip phiên bản mới sau này (GPU - Graphics Processing Unit) đều gắn riêng ngoài mạch chủ, vì kích thước khá lớn, & nhiệt độ nóng. 

Với GPU mới, phim video bây giờ xem rõ nét, màu sắc trung thực - vì tốc độ tải nhanh của GPU.

Nếu Intel & AMD là nơi tập trung sản xuất CPU chip, thì công ty NVIDIA nổi tiếng sản xuất GPU. 

Trong khi Intel, AMD, Samsung, Micron, TSMC,….phải xây dựng những nhà máy fabs (*) rộng lớn, để sản xuất ra đủ loại những con chip cho máy tính, TV, xe hơi, tủ lạnh, hàng hoá điện tử,…

Còn NVIDIA không có những nhà máy fabs như thế, mà hãng xưởng nhỏ hơn nhiều. NVIDIA chỉ mua lại chip từ những công ty trên (đa số mua từ TSMC của Đài Loan) rồi “ráp nối” những con chip lại, xong cho ra 1 cục GPU chip, có chức năng tải dữ kiện tốc độ nhanh.

NVIDIA lập ra năm 1993 bởi 3 kỹ sư (1 là gốc Đài Loan) - khi vốn chỉ là $40,000. 3 người cùng 1 ý tưởng tìm ra những cách truyền tải dữ kiện video nhanh - qua cục chip GPU.

Vừa lập ra, lại có ý tưởng hay, nên NVIDIA lập tức được 1 công ty tài chánh Sequoia hỗ trợ vốn $20 triệu.

Vạn sự khởi đầu nan. NVIDIA xuất lô GPU đầu tiên (NV1) - nhưng không vận hành được với Microsoft Operating System, mặc dù kỷ thuật nhanh gấp 4 lần so với những GPU khác. 

NVIDIA không bán được sản phẩm, phải sa thải 50% nhân viên.

Không chịu thua, NVIDIA tiếp tục chế tạo & sản xuất GPU khác (Riva 128). Lúc này, NVIDIA đã gần cạn ngân sách, chỉ còn đủ tiền trả lương 1 tháng cho các nhân viên.

Và 1997, NVIDIA trúng thầu, bán được 1 triệu con chip Riva-128. Từ đó, NVIDIA tiếp tục đi lên. Đến tháng 1, năm 1999, NVIDIA bán cổ phiếu trên sàn NASDAQ.

Những năm tiếp theo, NVIDIA ngoài sản xuất GPU cho máy tính, còn cho ra các loại GPU cho những máy chơi game của Nintendo, Sony XBox. 

Những năm tiếp theo, NVIDIA vẫn ăn nên làm ra, chịu bỏ tiền mua những công ty nhỏ, mang về những kỷ thuật NVIDIA cần đến.

Ý tưởng truyền tải dữ kiện video tốc độ nhanh, đã được NVIDIA ứng dụng thực tế qua những dữ kiện khác nhau.

Kỷ thuật Cloud ra đời. Mục đích Cloud là cần tải & điều hành dữ kiện phức tạp & phải tốc độ nhanh. NVIDIA tiếp tục thiết kế, sản xuất, & bán được những con chip làm công việc Clouding cho Google, Amazon, Microsoft, Bidu (China)…

Chưa kể đến những máy tạo ra bitcoin, phải cần nhiều GPU công suất mạnh. Lại phải cần đến NVIDIA.

Cho đến năm 2017, khi A.I. chỉ là những ý tưởng rất nhỏ, mơ hồ, ít người nghĩ tới, trong đó có Intel, 1 công ty chỉ tập trung vào máy tính cá nhân, máy chủ. Trong khi NVIDIA đã có tầm nhìn tới A.I. và bắt đầu sản xuất chip “công suất” mạnh cho những nhóm nghiên cứu A.I.

Kỷ nghệ A.I. bùng lên cuối năm 2022, khi phiên bản ChatGPT ra đời. Nhiều công ty bắt đầu tìm đến NVIDIA để đặt hàng, nghiên cứu & thiết kế riêng cho mình những mạng A.I. 

Trong đó, China là 1 nơi đang thèm những con chip NVIDIA để theo đuổi A.I. Hiện nay, Mỹ cấm những con chip này của NVIDIA xuất khẩu sang China. (NVIDIA đang tìm cách chế phiên bản khác, yếu hơn để xuất được)

Kỷ nghệ A.I. đã giúp giá trị NVIDIA vọt lên gấp 3 lần trong 1 năm nay. Từ $140/cổ phiếu, nay đã là $460. Tăng 230% giá trị.

Kỷ nghệ semiconductor đã đem lại những lợi tức cao & lâu dài.

NVIDIA chỉ cần 1 thế hệ - 30 Năm- từ $40,000 mà trở thành 1 công ty lớn trị giá $1,200 tỷ. 

Đài Loan, sau 2 thế hệ, nay được xem như là 1 kho kỷ nghệ semiconductor của thế giới. Singapore & Đại Hàn đã học bài học từ Đài Loan, & bắt chước theo.

Giá trị $1,200 tỷ của NVIDIA chắc chắn sẽ tăng  nữa (rất mạnh) trong 5-10 năm tới, khi kỹ thuật A.I. đang thu hút ứng dụng.

Đây là 1 bài học & cơ hội lớn mà Việt Nam không thể bỏ qua, khi chính phủ Mỹ & Nhật mới đây đã bằng lòng giúp tiền & giúp kinh nghiệm kỷ thuật để xây dựng 1 số nhà máy semiconductor tại Việt Nam.

Không những kỷ nghệ này sẽ làm giàu đất nước, mà nếu có tầm nhìn xa hơn, kỷ nghệ sẽ làm “Phương Bắc” không còn ăn hiếp vặt như họ vẫn chưa bao giờ dám lấn biển giành đảo với Đài Loan - Tấn công, xâm lược…Đài Loan. Phá hủy kho chip khổng lồ của thế giới, chắc chắn sẽ là 1 hậu quả lớn cho chính China.

(*) fabs (fabrication): nhà máy chế xuất silicon - qua nhiều bước để thành những con chips.

Nghiep Q. Pham (Trang Văn Chương Miền Nam)

Monday, December 18, 2023

Sau ngưỡng 70

Chỉ khi 70 tuổi, tôi mới nhận ra mình không nên đặt nhiều hi vọng vào 5 điều: Sống lâu chưa chắc đã tốt, đừng quá tin vào câu "nhiều con thì nhiều phúc", hãy dựa vào chính mình

Khi chúng ta đặt quá nhiều hi vọng thì sẽ càng thất vọng nhiều, giống như càng lên cao thì ngã sẽ càng đau hơn. Thà rằng ở chỗ thấp ngay từ đầu thì đã có cuộc sống vững vàng.

Vậy nên sau khi bước sang tuổi 70, tôi nhìn lại những hy vọng mà mình đã có khi còn trẻ và thấy rằng nhiều trong số đó là viển vông và tốt hơn hết là nên từ bỏ chúng.

Đừng quá tin vào câu "có nhiều con thì có nhiều phúc"

Ông bà tôi ngày xưa thường nói rằng, có con là niềm hạnh phúc lớn nhất, nếu có nhiều con, tương lai sẽ có một đứa có triển vọng. Khi bố mẹ già đi, các con sẽ thay phiên nhau hỗ trợ, điều này khiến các con bớt áp lực hơn và bố mẹ được hỗ trợ nhiều hơn.

Với ý tưởng này, ông bà tôi đã sinh tới 7 người con.

Chưa chắc các con đã có thể chăm sóc cho bạn khi về già, bởi vậy nên hãy tự chuẩn bị cho mình

Sau khi ông tôi qua đời, bà tôi sống một mình hơn mười năm. Mãi cho đến khi bà không thể đi lại được nữa, bà mới bắt đầu nhờ tới các con.

Mấy cô chú cùng nhau bàn bạc cách xoay xở những ngày cuối đời của bà ngoại.

Người cô út nói: "Em còn phải chăm lo cho gia đình bên chồng, em chỉ sang chăm mẹ vào những ngày lễ tết được thôi".

Người bác cả nói: "Bản thân tôi đang ốm nặng lắm".

Chú hai đã qua đời, dì hai nói: "Em là con dâu, không có lương hưu, có thể tự lo cho mình thì tốt rồi nên không thể gánh được mẹ nữa."

Chú ba là con rể nên không dám lên tiếng.

Nhìn chung, cha mẹ sinh con trời sinh tính, mỗi đứa con lại có tính cách và lòng hiếu thảo khác nhau. Tôi ngày càng hiểu rằng, mình nên chủ động lo cho chính mình, ít nhất về mặt tài chính. Bởi nếu bạn có tiền tiết kiệm, khi đau ốm chỉ cần con cái đóng góp một chút thì chúng chăm lo cho bố mẹ không khó đến thế. Thậm chí, bạn có thể tự xách va li vào viện dưỡng lão với số tiền mình đang có.

Tình yêu về già cần thực tế hơn là mơ mộng

Ông bà ta có câu: "Con chăm cha không bằng bà chăm ông", nhờ vậy mà nhiều người dù đã xế tuổi nhưng vẫn cố đi bước nữa để có người bầu bạn khi về già.

Ở tuổi trung niên, nếu một người tái hôn và chăm sóc chu đáo cho con của người cũ và con hiện tại thì gia đình sẽ tốt đẹp hơn. Về già, bạn vẫn có thể tận hưởng sự chăm sóc của tất cả con cái.

Song, trên thực tế mọi thứ không hề hoàn hảo như vậy. Một số trường hợp xấu sẽ xảy ra như:

Bạn đã quá già. Khi một người đã 70-80 tuổi mà mất vợ/chồng thì sẽ khó tìm được một người vợ chồng khác để duy trì sự hòa hợp. Giờ đây, con cái trong nhà đã lớn, việc ông già lấy vợ sẽ có sự phản đối. Từ đó, gia đình bỗng nhiên xào xáo, cha mẹ, con cái cãi cọ, mất sự đồng thuận.

Tình yêu khi về già càng phải tỉnh táo và thực tế, đừng mua dây buộc mình

Thứ hai, nếu như con cái của đối phương vẫn còn đi học, vô tình bạn lại bước vào giai đoạn phụ huynh phải nuôi con ăn học, tiêu tốn rất nhiều tiền. Đến khi trưởng thành, chẳng có điều gì chắc chắn là chúng sẽ nuôi bạn.

Thứ ba, cả hai đều không có kinh tế. Nếu tuổi trẻ hai người có thể cùng phấn đấu, thì khi về già chúng ta đâu còn sức lao động. Giờ đây hai người nghèo chung sống với nhau thì chẳng khác gì tăng gánh nặng.

Thứ tư, tuổi già thiếu tỉnh táo khiến bạn dễ bị lừa đảo, vừa mất tình lại mất tiền.

Bởi vậy, khi đã 70 tuổi, tôi nghĩ rằng bạn đừng mơ mộng về tình yêu đích thực như khi còn trẻ nữa và hãy tỉnh táo, nhìn vào thực tế để bảo vệ chính mình và gia đình. Bởi tiền quan trọng hơn tình yêu, chỉ nên tìm một người có thực lực để dựa vào chứ không chỉ vài lời quan tâm hão huyền.

Đừng quá đặt nặng việc mua nhà, khi chết đâu có mang đi được

Nếu bạn không có nhà, bạn có thể đi ở thuê, điều này cũng chẳng có vấn đề gì đáng xấu hổ.

Nhiều người khi còn trẻ chỉ biết cố gắng kiếm tiền, làm việc tới đổ bệnh để tích cóp mua nhà. Đến khi 70 tuổi, bạn bắt đầu nghĩ xem căn nhà này sẽ để lại cho ai. Nếu đóng góp cho xã hội, các con sẽ oán thán; nếu chia cho các con, chúng sẽ bắt đầu tranh giành. Và người được thừa hưởng ngôi nhà cũng chưa chắc đã muốn chăm sóc bạn, chúng sẽ đưa bạn vào viện dưỡng lão, tự sinh tự diệt.

Do đó, tôi phát hiện ra rằng, ngôi nhà chỉ giúp ta sống thoải mái tạm thời, lúc chết cũng chẳng mang đi được. Nếu có tiền mua nhà là điều tốt, nếu không có cũng chẳng sao, chẳng phải chúng ta chết đi cũng sẽ trở về với cát bụi ư.

Sống lâu chưa chắc đã hạnh phúc

Sau khi một người mất đi sức khỏe, hạnh phúc cũng dần biến mất. Đặc biệt là khi bạn đang dần trút hơi thở cuối cùng, sống thêm một ngày nữa chỉ cảm thấy đau khổ.

Nếu không có các con hiếu thảo chăm sóc, thì khi bệnh tật lâu ngày chỉ khiến chúng cảm thấy phiền toái.

Ban đầu, chúng có thể chăm sóc tốt cho bố mẹ, nhưng sau thời gian dài, mấy ai có thể chịu đựng được. Con cái còn phải chăm cho gia đình của chúng, còn phải làm việc, nuôi con. Nếu con cái không có tiền bạc thì bố mẹ già chính là gánh nặng.

Ngay cả khi bạn có người giúp việc chăm sóc thì cũng có lúc người ta trở nên cáu kỉnh, xấu tính.

Bởi vậy khi đã 70 tuổi tôi mới thấy, nằm trên giường 3-5 năm sẽ kéo dài tuổi thọ thêm vài năm, nhưng có ích gì? Ngồi trên xe lăn và di chuyển xung quanh giống như một khúc gỗ. Ban đầu, con cái có thể chăm sóc tốt cho bố mẹ, nhưng sau thời gian dài, mấy ai có thể chịu đựng được.

Hãy sống tốt mỗi ngày và đừng theo đuổi tuổi thọ, điều này sẽ khiến bạn hạnh phúc hơn từ bên trong.

Hãy cân nhắc khi về quê để hưởng tuổi già

Nhiều người già có ý tưởng lá rụng về cội. Đặc biệt là những người lớn tuổi sinh ra ở nông thôn đều cảm thấy tuổi thơ của mình quá đẹp và quê hương là nơi ta cần trở về.

Nếu sống ở nông thôn, bạn có thể nuôi gà, vịt và cũng có thể trò chuyện với hàng xóm. Thỉnh thoảng rủ các bà cùng đi chợ, nấu ăn hay ngồi chơi bài.

Nhưng những người xa xứ nhiều năm sẽ cảm thấy đủ mọi bất tiện khi về quê: Giao thông đi lại không thuận lợi, có việc khẩn cấp thì không có xe, đó là một phiền toái thường trực; môi trường sống không tốt lắm, khắp nơi đều có bọ và chuột, mùi hôi thối từ chuồng trại chăn nuôi; những ngôi nhà cũ cần phải sửa chữa, chi phí không hề nhỏ; hàng xóm người còn người mất, hoặc đã chuyển lên thành phố nên mọi thứ đều vắng vẻ.

Hãy sống tốt cùng các con, đừng bắt chúng phải theo ý mình

Làm nông cũng là một công việc vất vả và bạn có thể không làm tốt được. Một trang trại thực sự không phải là một nhà nghỉ. Ở đây vài ngày thì rất sảng khoái, nhưng ở đây một, hai tháng thì không còn vui nữa.

Phong cảnh vẫn đẹp nhưng phong tục, tập quán đã thay đổi.

Do đó, bạn hãy trân trọng những người xung quanh thay vì khăng khăng đòi hỏi về nơi chốn cũ trong trí nhớ của bạn.

Khi về già hãy sống một cuộc sống bình lặng và đơn giản, buông bỏ những ý nghĩ không thực tế.

Hãy giữ mối quan hệ với con cái tốt hơn, còn việc chúng có hiếu thảo hay không thì cứ dựa vào lương tâm của chính mình.

Hãy rèn luyện cơ thể, chú ý đến những thay đổi trong cơ thể và chấp nhận sự sống và cái chết.

Nhìn chung sau 70 tuổi, thà đặt hy vọng vào chính mình thay vì trông cậy vào người khác. Hãy sống thật tốt và hạnh phúc ngay bây giờ.

Mai Nhung (Những câu chuyện nhân văn)

Sunday, December 17, 2023

Hướng đi

 3 Sạch!

Sáng chủ nhật hôm qua 17/12, CLB Aiviet đã quyết định đã nhóm hội offline lần đầu tiên kể từ sau đại dịch Covid, để tự mình đưa ra câu trả lời dứt khoát là  “Việt Nam nên làm gì?” sau khi chủ đề CHIPS trở nên nóng bỏng.

Hai bài trình bày chất lượng và bổ sung cho nhau của chuyên gia chính trị quốc tế: Phạm Vũ Thiều Quang và tiến sĩ bán dẫn Nguyễn Trần Thuật, cùng nhiều ý kiến độc đáo đã mang lại một cuộc tranh luận bổ ích cho các khán giả.

1/ Thị trường chips thế giới đã có những bước tăng trưởng ngoạn mục trong 10 năm gần đây, đạt 600 tỷ USD năm 2022 và dự kiến 1200 tỷ vào năm 2030. Hơn nữa, ngành này còn trực tiếp ảnh hưởng đến rất nhiều ngành sản xuất kinh doanh khác, ước tính chiếm đến 50% GDP toàn cầu.

2/ Đại dịch Covid, và chiến lược khó hiểu “Tự cung – tự phong tỏa mình” của TQ làm đứt gãy chuỗi cung ứng gây ra nạn khan hiếm chips trên toàn cầu, là giọt nước tràn ly, khiến Mỹ thông qua đạo luật CHIPS, tháng 8 năm 2022, chính thức hạn chế xuất khẩu công nghệ tiên tiến sang TQ, rút sản xuất về trên đất Mỹ.

3/ Trong khi TSMC được hứa hẹn 12 tỷ USD để đưa nhà máy sang Mỹ, thì Nvidia mất đứt ngay hơn 2 tỷ doanh thu từ TQ và toàn ngành bán dẫn Mỹ có thể mất đến 83 tỷ doanh thu nếu cuộc chiến đạt đỉnh. Có lẽ đây là lý do chính để Jensen Huang thăm các nước ĐNA để tìm nguồn doanh thu bù đắp. Các biện pháp trả đũa của TQ có thể còn làm cho các hãng mất nguồn truy nhập vào kho tài năng con người gần như vô hạn của họ. Như Tim Cook (CEO Apple) nói đùa:  “nếu bên Mỹ có 1 chuyên gia, thì ở Thượng Hải có cả sân vận động”

4/ Công nghiệp bán dẫn khởi sắc từ 1957, sau khi những nhà phát minh được giải Nobel. Và từ năm 1965, đã phát triển liên tục và mạnh mẽ nhờ khẩu hiệu “Moore and more” theo định luật mang tên Gordon Moore nhà sáng lập Intel. Cuộc chạy đua nhét nhồi nhét transitors lên chips tiếp diễn gần như không giới hạn.

5/ Mỹ là nước dẫn đầu về tất cả các lĩnh vực nghiên cứu sản xuất, trong đó Trung quốc nổi lên dẫn đầu về tiêu thụ. Theo sau đó là Hàn quốc. Nhật bản đột nhiên bỏ cuộc đua từ năm 2010, nhưng mới tuyên bố sẽ trở lại năm 2027 với phát minh sẽ làm cho cả thế giới ngỡ ngàng. Đài loan, tập trung chỉ vào foundry, tức là các thao tác trên phiến silic, đã chiếm đến 90% thị trường sản xuất các chips tiên tiến. Hà lan yên tâm làm máy bán cho các đại gia. Còn UAE nhảy vào từ năm 2020 bằng cách mua lại, hệt như cách họ sở hữu các CLB bóng đá châu Âu và sẽ mang Champion League về Ả rập:-)

6/ Việt Nam hóa ra là đã làm các linh kiện bán dẫn xuất khẩu sang khối Đông Âu từ năm 1980. Nhưng sau đó bị dừng lại vì khối này tan rã, và thiếu nước được làm sạch để xử lý bụi. Các nhà khoa học bán dẫn Việt Nam đã không bỏ cuộc, không được làm bán dẫn thì họ chuyển “làm” người làm bán dẫn, tức là đào tạo sinh viên. Tiến sĩ Thuật là một sản phẩm của các thầy thế hệ đó. Có khoảng 30 công ty bán dẫn thế giới đã mở cơ sở ở Việt Nam tuy qui mô còn nhỏ.

7/ Dựa trên tình hình đó, CLB Aiviet đưa ra các khuyến cáo cho chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam như sau:

7.1 Chuẩn bị thật tốt 3 thứ:

o Làm nước sạch, nói rộng ra là các ngành phụ trợ, có thể bao gồm cả bán cơm bụi cho kỹ sư bán dẫn

o Chuẩn bị đất sạch, nói rộng ra là các điều kiện thuận lợi, để các đại gia chuyển cơ sở sang Việt Nam 

o Đào tạo người sạch, để có thể tham gia vào các quá trình nghiên cứu sản xuất mà các đại gia sẽ cần đến

7.2 Phát động toàn dân tìm “ngách”, tức là những kẽ hở thị trường mà các đại gia bỏ quên như Hà Đông tìm ra Flappy Bird. Ví dụ: tiến sĩ Thuật và các cộng sự đã tìm ra cách đưa các linh kiện bán dẫn của chip ảnh nhiệt của mình lên panel màn hình phẳng, chẳng cần fab, tiết kiệm được rất nhiều tiền.

7.3 Đàm phán với các đại gia, đổi việc truy cứu hình sự để họ đi mua các công ty bán dẫn nước ngoài. Các tính toán sơ bộ cho thấy, nếu thỏa thuận thành công, TML có thể mua đến cả chục công ty nghiên cứu, sản xuất các loại cho Việt Nam.

8/ Tóm lại, lợi thế lớn nhất của Việt Nam là giống TQ mà không phải là TQ. Không chọn bên mà để các hãy để các bên chọn Ta. 

Cuộc thảo luận kết thúc trong một bầu không khí lạc quan, hẹn 10 năm sau gặp lại trong một tương lai sán lạn của ngành Bán dẫn Việt nam.

Ảnh: thảo luận chuẩn bị ra nghị quyết

Nguyễn Thành Nam

Saturday, December 16, 2023

Sống ntn

 SỐNG TRÊN ĐỜI, CÁI GÌ CŨNG CÓ GI.Á CỦA NÓ

- Cái gi.á của của năng lực là trách nhiệm.

- Cái gi.á của lư.ời b.iếng là th.ất b.ại.

- Cái gi.á của ỷ lại là y.ế..u ké..m.

- Cái gi.á của chần chừ là trải qua m.ất mát.

- Cái gi.á của tự do là cô đơn.

- Cái gi.á của vượt trội là kỷ luật.

- Cái gi.á của thành công là trải qua th.ất b.ại và không bỏ cuộc.

- Cái gi.á của hạnh phúc viên mãn tuổi gi.à là trải qua bao thăng trầm tuổi trẻ.

Vậy nên, dù bạn ở trong bất cứ hoàn cảnh nào, hãy nghĩ đến cái gi.á phải trả. Xem nó có xứng đáng, bản thân có trả được không rồi hẵng quyết định.

- Quyết định sống l.ư.ời b.iếng, thiếu mục tiêu thì bạn có sẵn sàng trả gi.á cho cuộc sống v.ô vị sau này không?

- Quyết định sống h.ời h.ợt với người khác thì bạn có sẵn sàng trả gi.á cho sự đơn đ.ộc sau này không?

- Quyết định an phận, không chịu học hỏi thay đổi thì bạn có sẵn sàng trả g.iá cho sự yên vị cả đời ở vị trí hiện tại không?

Mỗi người chỉ sống một lần, hãy sống sao cho đáng.

Tony Buổi Sáng Fan Club (Nguồn: Nguyễn Thu)

Friday, December 15, 2023

ĐỪNG SỢ BẮT ĐẦU LẠI!

 1. Đời người chỉ có một, sống sao cho đáng. Đừng sợ phải bắt đầu lại, hãy ngồi xuống hít thở thật sâu, nạp đầy năng lượng, lấy đủ can đảm rồi tiếp tục bước đi.

2. Đừng sợ hãi phải bắt đầu lại từ đầu bởi đó là cơ hội để bạn có thể xây dựng một thứ còn tuyệt vời hơn.

3. Sâu bướm chỉ có thể hóa thân thành con bướm tuyệt đẹp khi nó tưởng chừng như mọi thứ đã kết thúc.

4. Sức mạnh không chỉ nằm ở khả năng chống chịu, mà còn là năng lực để bắt đầu lại.

5. Những gì đang đến luôn tốt hơn những gì đã mất.

Tony Buổi Sáng Fan Club (Nguồn: st)

Thursday, December 14, 2023

ANH HÙNG BẤT LUẬN THÀNH BẠI

 Anh hùng xin chớ căn cứ vào thành bại. Bởi mưu sự tại nhân, nhưng thành sự lại tại thiên, không ai cưỡng được ý trời. Vậy không nên đánh giá anh hùng dựa vào thành bại. Nhưng thành công và thất bại là gì? Mỗi người có những tiêu chuẩn khác nhau. Nếu bạn làm việc đủ chăm chỉ, cố gắng hết mình và kiên trì cho đến khi vượt qua chính mình, bạn là một anh hùng. Còn lão PP cho rằng, lão không phải anh hùng, bởi mục tiêu lớn nhất là sánh vai với tỉ phú Lý Gia Thành nhưng bị thất bại thì buồn lắm, không thể là anh hùng. Ấy vậy mà rất nhiều thằng đệ từ New York, đến Hồng Kông và Diệc Lam vẫn cứ hò hét ;”Đại ca và Tào Tháo là anh hùng!” Tiên sư cái anh Tào Tháo, cứ xuất hiện trong óc để lão phải nhắc tên. Nếu luận anh hùng, lão cho rằng không nên dựa vào thành bại để luận anh hùng. Các hảo hớn Lương Sơn Bạc dưới sự cầm đầu của Tống Giang sau khi về với triều đình cuối cùng xông pha trận mạc cũng thua vãi đái, người chết, kẻ bị thương, người đi tu, kẻ về quê chăn lợn, tan tác như đống tro tàn gặp gió. Vậy mà bọn họ vẫn được gọi là anh hùng. Không hiểu mấy lão già bụng bia với bộ óc kinh bang tế thế ở bia Ụ pháo có được gọi là anh hùng không? kkk

Mỗi người đều có mộng tưởng, mộng lớn hay nhỏ tùy vào tham vọng của mình. Nhưng ông trời không cho mộng tưởng thành thật thì chỉ bó tay quy phục. Thiên thời, địa lợi, nhân hòa, thiếu đi yếu tố nào đều bất thành.

Trực diện với thành bại cũng vậy, tâm tĩnh và không đắc ý, không ngạo mạn khi thành công và cũng bình tĩnh, không nao núng, không đổ tại này nọ khi thất bại. Điềm nhiên tiếp nhận thành bại, không tự ti, không tự phụ, kiên trì niềm tin, không dựa vào thành bại luận anh hùng, điều quan trọng là trong quá trình ấy,  bạn có thực sự làm việc chăm chỉ, kiên trì và cống hiến hết mình hay không. Quá nhiều người chỉ tập trung vào kết quả mà bỏ qua quá trình quan trọng nhất. Cũng giống như một người trên đường đi đến đích, hành trình có gió có mưa, có chông gai lầy lội, vượt được qua và ngắm nhìn cảnh vật dọc đường đôi khi còn thú vị hơn điểm đến.

Có ai nói Napoleon là kẻ thất bại không? “ Không bàn về thiên tài quân sự, chỉ nói về tình yêu. “Anh hùng khó qua ải mỹ nhân”. Tình yêu của Napoléon dành cho Josephine mê mệt đến mức thậm chí ông còn thản nhiên mỉm cười khi được biết Josephine ngoại tình. Thật khâm phục người Pháp vì sự cởi mở và bao dung của họ đối với đời sống tình dục. Điều thú vị là sau này Napoléon ly dị Josephine vì bà không thể sinh con cho ông để củng cố vương triều. Từ góc nhìn này, có thể khẳng định, Napoleon chỉ quan tâm tận hưởng hiện tại và không đếm xỉa tới kết quả. Bên trong nhà thờ Saint-Piere Saint-Paul bên rìa thành phố Paris là lăng mộ của hoàng hậu Josephine, người phụ nữ hơn 6 tuổi mà Napoleon Đại đế say đắm. 

Mặc dù Napoléon bị đánh bại và bị bắt trong trận Waterloo và bị lưu đày lần thứ hai và cuối cùng chết vì bệnh tật ở nước ngoài, nhưng cuộc đời của ông vẫn rất oanh liệt. Mặc dù người dân Pháp hiện nay vẫn còn có những quan điểm và tranh luận khác nhau về thành bại của ông nhưng không thể nghi ngờ rằng ông là một người hùng, một nhân vật lịch sử vĩ đại. Chúng ta có thể xóa bỏ một số thành tựu to lớn trước đây của ông ta vì trận Waterloo hay vì tình yêu không bất hủ? không thể!

Hãy nhắc lại Sở bá vương Hạng Vũ, dù bị Lưu Bang đánh bại và mổ bụng tự sát ở bên sông Ô Giang. Nhưng nhìn vào cuộc đời của ông, thực sự là rất tuyệt vời. Tại sao dân gian vẫn gọi ông là anh hùng vì cái kết thất bại?

Có một chiếc vòng xoay được chia thành 10 phần bằng nhau, trong đó có 7 phần sơn màu đỏ và 3 phần còn lại sơn màu xanh, sau đó một người bắt đầu quay chiếc vòng xoay và hỏi bạn đoán xem sẽ dừng lại ở màu gì. Chắc chắn bạn sẽ đoán màu đỏ bởi màu đỏ chiếm 7 phần. Đến một đứa trẻ con cũng chọn màu đỏ bởi xác suất 70% lớn hơn xác suất 30% rất nhiều. Nhưng liệu vòng xoay có dừng ở vị trí màu xanh không? Vâng, điều đó là có thể. Bạn đã chọn màu đỏ và tình cờ bàn xoay dừng lại ở vị trí màu xanh. Bạn có thể nói rằng quyết định bạn vừa đưa ra là sai lầm không? Bạn có hối hận khi chọn màu đỏ thay vì màu xanh không? Lão có thể khẳng định với bạn rằng quyết định và lựa chọn của bạn không có vấn đề gì, vấn đề là vận may của bạn chưa đủ tốt mà thôi.

Nhưng xui xẻo không phải là lỗi của bạn mà do thượng đế. Nếu bạn hiểu được điều này thì có lẽ không quá khó để chấp nhận những kết quả đi ngược lại mong đợi, những cảm xúc tiêu cực khác như tự trách móc, chán nản, tiếc nuối,… sẽ không xuất hiện, từ đó giảm thiểu những đau đớn  về sau. Tiếp theo trong tình huống này là gì? Bạn chỉ cần quay lại. Từ sự việc này, chúng ta có thể hiểu một sự thật là chúng ta không thể sử dụng kết quả cuối cùng để suy ra quyết định đó là đúng hay sai. Ngay cả khi bạn đã làm đúng 70% thì 30% đó bao gồm nhiều yếu tố không thể kiểm soát được có thể là lý do thực sự khiến kết quả cuối cùng trái ngược với mong đợi. Hãy bình tĩnh tìm ra nguyên nhân và thử lại lần nữa. Tuy nhiên, trong cuộc sống, hầu hết mọi người đều bị mù quáng bởi những phán xét theo thói quen. Mọi người đều có thói quen sử dụng kết quả cuối cùng để suy ra tính đúng đắn của quyết định.

Sau bài “Luận ngạo mạn” nhiều bạn trẻ nhắn tin yêu cầu lão bàn về sự hồi sinh sau thất bại. Kèm theo thất bại là hổ nhục, lão từng viết trong một bài là “Hổ nhục, tủi nhục hay hổ thẹn đều làm lòng quặn đau không thể chống chế. Chỉ biết ngậm đắng nuốt cay im lặng trong nhẫn nhục. Làm người chưa từng một lần bị hổ nhục thì con đường nhân sinh chưa thể gọi là hoàn chỉnh.” Muốn không tủi nhục thì chỉ có thể đứng lên trong thất bại. 

“Ai chiến thắng mà chẳng hề chiến bại

Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần”

Lão thích câu thơ này của Tố Hữu và đã thầm đọc lại muôn vàn lần để khởi động lại ý chí tìm ra những cơ hội mới, tìm ra đường đi nước bước tiếp theo. Sau khi bị mất tiền, muốn khôi phục lại nhà máy phải cần đến vốn. Ngân hàng quay lưng lại và không chi tiền cho vay bởi sự quản lý nguồn vốn quá sơ xuất của mình. Thôi đành liều mạng dùng số vốn còn lại đánh những canh bạc cuối cùng với Donald Trump xem có thể kiếm chác từ lão tỉ phú này không. Nhưng càng đánh càng bại bởi sòng bạc của Trump quá đỏ, Trump quá cứng cựa. Thật ra thì “Cờ bạc là bác thằng bần”, tính chuyện kiếm tiền ở bất kỳ sòng bạc nào đều là điên rồ và hoang tưởng. Thất bại nối tiếp thất bại, khi tỉnh táo ngộ ra thì đã hơi muộn. Khi những cay đắng đến liên tiếp và hy vọng tiêu tan như bong bóng thì lão từng nghĩ đến tự tử. 

Các bạn chắc sẽ cười thầm bởi một lão từng xưng là “Hero” (Anh hùng) lại nghĩ đến tự tử? Wait a minute! Lão Elon Musk cũng từng nghĩ đến việc tự tử, bạn có biết không? Khi Musk tham dự Hội nghị thượng đỉnh DealBook 2023 ở New York, anh ta tiết lộ rằng anh từng trải qua một "cuộc khủng hoảng hiện sinh" lúc còn nhỏ và từng nghĩ đến việc tự tử khi mới 12 tuổi. Trong cuộc phỏng vấn với các phóng viên, Musk nói rằng khi còn nhỏ anh đã nghĩ đến một câu hỏi "sâu sắc": "Ý nghĩa của cuộc sống là gì khi cuối cùng là sự tử vong? Chẳng phải tất cả đều vô nghĩa sao? Tại sao không tự tử cho xong mà tại sao cứ phải sống?" Điều đã thay đổi suy nghĩ của anh ấy về việc tự tử là một cuốn sách - cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng "The Hitchhiker's Guide to the Galaxy" của Douglas Adams.

Musk nói: "Cuộc sống của tôi thực sự có hạn, nhưng nếu chúng ta có thể mở rộng tầm nhận thức của mình thì chúng ta có thể tìm thấy ý nghĩa cuộc sống đẹp đẽ đến từ vũ trụ."

Mối liên kết không thể tách rời giữa Musk và vũ trụ bắt đầu từ đó...

Musk tiếp tục tiết lộ rằng ngay cả trong những khoảnh khắc hạnh phúc của tuổi thơ, suy nghĩ của anh thường giống như một cơn bão táp cuồng nhiệt. Nguyên nhân không ngoài  “nguồn ý tưởng” luôn tuôn trào trong đầu anh và hơn thế nữa là “tuổi thơ khó khăn đã làm gia tăng hoàn cảnh tự phát” trong anh.

Một tuổi thơ khó khăn? Đúng vậy, tuy hiện tại anh đã là tỷ phú và là người giàu nhất thế giới, nhưng con đường trưởng thành của anh không hề dễ dàng, thậm chí có thể nói là có chút khốn khổ...

Musk sinh ra ở Pretoria, Nam Phi vào năm 1971. Khi còn nhỏ, anh là một cậu bé có phần vụng về và chỉ thích đọc sách, sau khi bố mẹ ly hôn, anh sống với bố. Cậu bé Musk thường xuyên bị các bạn cùng lớp bắt nạt ở trường, các bạn thường đuổi theo và đẩy anh xuống cầu thang bê tông, có lần anh bị đánh đến mức phải nhập viện. Theo hồi ức của Musk: "Đó là lý do tại sao việc trưởng thành trở nên rất khó khăn. Không có cơ hội để nghỉ ngơi relax trong nhiều năm. Tôi bị các bạn cùng lớp đánh ở trường và hoàn cảnh cũng tồi tệ không kém khi về nhà". 

Mọi thứ Musk phải gánh chịu ở nhà đều là do cha anh, Errol Musk…

Mẹ của Musk, Meyer từng nói rằng chồng cũ của bà là một người rất nóng nẩy hung hăng, mặc dù ông đã hứa sẽ thay đổi sau khi kết hôn nhưng trên thực tế, tình hình sau khi kết hôn lại trở nên tồi tệ hơn… Errol không chỉ đánh vợ mà còn bạo hành tinh thần con cái. Musk và anh trai Kimbal từng mô tả cha của họ là " chỉ có một phút thân thiện, và phút tiếp theo ông sẽ bạo hành không ngừng nghỉ trong một giờ hoặc hơn. Ông nghiêm khắc ra lệnh cho Musk và anh trai "im lặng". Ngồi trong bốn giờ và lắng nghe "bài giảng" của ông. Bất cứ khi nào Musk nhớ lại những bài thuyết giáo nặng nề và kéo dài của cha mình, anh đều nói đó là một kiểu “tra tấn tinh thần”…

Musk sau đó đã đến Mỹ, nhưng ngay cả sau khi thoát khỏi môi trường thời thơ ấu, chấn thương tâm lý khi còn nhỏ đã ảnh hưởng sâu sắc đến anh.

Musk cho biết anh mắc hội chứng Asperger và suy sụp tinh thần vào năm 2022. Thời điểm đó, Musk gặp phải hàng loạt rắc rối, gặp thử thách lớn sau khi mua lại Twitter (nay đổi tên thành “X”); rất lo ngại về danh tiếng và bị khán giả la ó khi tham gia một chương trình hài kịch. Con trai 2 tuổi bị mọi người bám theo một cách điên cuồng. Theo tác giả Ben Mozrich, Musk nhốt mình trong văn phòng và chán nản đến mức các nhân viên của ông gần như đã gọi cảnh sát vì sợ Musk sẽ làm hại chính mình. Ảnh hưởng của cha anh đối với Musk còn vượt xa điều đó, tính cách, thái độ đối với gia đình và cách làm việc của anh đều mang bóng dáng của cha ở một mức độ nhất định. Mối quan hệ giữa hai người có lúc căng thẳng, có lúc ấm áp. Cách đây 7 năm, Musk đã cắt đứt liên lạc với ông bố Errol Musk vì ông ta có con với cô con gái riêng Jana Bezuidenhout ít hơn 41 tuổi của mình. Tuy nhiên, cách đây không lâu, Musk đã gặp lại bố để nối lại mối quan hệ giữa hai người. 

Ơ, đang nói về lão PP sao lại xiên sang lão  Musk? Yes, lấy Musk để làm đệm cho PP. Lão đã nghĩ đến sự kiện bắt tay thần chết trên Thái Bình Dương trong lúc vượt biển và nghĩ, đến cái chết ta còn chẳng sợ, sợ chi thất bại? Đành phải chịu nhẫn nhục để làm lại từ đầu. Trước đây ra vào khách sạn 5, 6 sao giờ rút xuống 3, 4 sao. Trước đây 3 ngày một tiệc nhỏ, 4 ngày một tiệc lớn, giờ tự mình ra chợ mua rau về nấu nướng. Lão bắt đầu dùng máu con tim viết lên những kinh nghiệm thành bại, gian truân, đau đớn, cay đắng được tuôn trào ra từ ngòi bút. Lão lao vào viết báo thuê cho các tờ báo Hồng Kông, và rồi các quan hệ được xây dựng lên từ các bạn đọc yêu quý. Có người chủ động đến gặp và cho lão cơ hội đóng cổ phần vào một nhà máy sản xuất mỹ phẩm và thực phẩm chức năng. Từ đó, một trang mới huy hoàng mở ra. 

Thành công nhỏ nhặt không thể so sánh với tham vọng ban đầu, nhưng lão đã học được “Tri túc thường lạc” biết đủ là vui. Niềm vui không đến từ tiền bạc, vật chất. Mà niềm vui lão theo đuổi đã chuyển sang một vế khác. Niềm vui đến từ tinh thần, bạn bè, cộng đồng. Lão vui với bạn bè, với cỏ cây, với những nụ cười đến từ các cụ già, em nhỏ ở quê hương mình. Đấy chính là niềm vui thiêng liêng mà lão tìm thấy và tận hưởng những ngày cuối cùng của cuộc đời. Xin đừng luận anh hùng bằng thành bại. Lão chỉ muốn làm một chiếc lá 🍁 mùa thu rụng về cội nguồn của mình và hóa thành đất nơi sinh ra mẹ và các con của mẹ…

Peter Pho

Wednesday, December 13, 2023

Sự ngạo mạn sẽ dẫn đến đâu?

LUẬN VỀ NGẠO MẠN 

Đầu những năm 90 là những năm đỉnh cao của lão PP trong tiền tài và danh vọng. Sự nghiệp đang lên như diều gặp gió. Nhưng chính vì ngạo mạn mà dẫn đến sụp đổ thảm hại, như diều hâu đang dũng mãnh bách chiến bách thắng, ngạo nghễ làm chủ cả bầu trời, bỗng dưng bị trúng mưu hèn kế bẩn của loài chim sẻ rồi rơi bịch xuống đất. Quay đầu nhìn lại, cả lão PP và người cháu quản lý công ty đã mắc bệnh ngạo mạn. Ngạo mạn bởi tiền vào quá dễ, quá thuận lợi, và có quá nhiều quan hệ chống lưng, nên kiêu ngạo mất cả đề phòng. Đối phương đã dựa vào điểm yếu ấy của mình thiết kế ra một cái bẫy để mình rơi vào. Kết quả hơn nghìn tỷ VND lúc bấy giờ đi tong, đời lại quay lại từ đầu. Lúc ấy nếu biết khiêm nhường và chín chắn, doanh nghiệp của gia tộc lão có lẽ cũng chẳng thua kém gì Jack Ma. Bởi công nghiệp cồn, rượu là một trong những ngành nghề phát triển nhanh và vững vàng nhất Trung Quốc. Một kế hoạch thu mua hầu hết các xưởng sản xuất cồn trên đất Vân Nam và Tứ Xuyên đang sắp định hình. Nếu thành công, danh hiệu “Vua Cồn China” chắc thuộc về lão. 

Từ sự thất bại đau đớn này lão mới nhìn ra sự nguy hiểm dại dột của ngạo mạn. Ngạo mạn khiến mình chủ quan mù mắt, còn khiến các chư thần thánh ghét bỏ, dẫn đến rủi ro. Các bạn thấy bây giờ là một PP khác hẳn trước đây, một PP hạ mình sát đất, làm nô lệ cho chúng sinh, viết bài vui chơi cùng các nông hộ, không phân biệt giàu nghèo sang hèn…kkk

Tam Thể là cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của nhà văn người Trung Quốc Lưu Từ Hân. Tên sách phỏng theo Bài toán ba vật thể trong Cơ học. Tuy đây chỉ là cuốn đầu tiên trong bộ ba Chuyện cũ Trái Đất, nhưng người đọc thường gọi cả bộ sách là Tam Thể. Trong tiểu thuyết “Tam Thể”, dù xét về mặt trí tuệ hay công nghệ, con người trên trái đất không thể so sánh được với “Người tam thể”, một dạng sinh vật khác sống trong vũ trụ. Người tam thể có thể dễ dàng chiếm đoạt và ngự trị trái đất. Nhưng chỉ vì sự ngạo mạn khinh thường con người trên trái đất mà kết cục họ đã thất bại. Trong tiểu thuyết, tác giả đã đưa ra một kết luận rất đáng lưu tâm: Sự yếu đuối và thiếu hiểu biết không phải là trở ngại cho sự sinh tồn mà chính là sự kiêu ngạo.

Xuyên suốt lịch sử loài người, có quá nhiều câu chuyện thất bại do ngạo mạn. Napoléon bại trận ở Waterloo, Quan Vũ bất cẩn đánh mất Kinh Châu...

Thậm chí toàn bộ Kinh thánh cũng là một cuốn từ điển ghi lại những rắc rối ưu phiền mà con người tự chuốc lấy vì sự kiêu ngạo của mình. Adam và Eva ăn trái cấm và bị đuổi ra khỏi Vườn Địa Đàng. Họ có phải là người thiếu hiểu biết? KHÔNG. Họ biết rất rõ hậu quả của việc ăn trái cây đó, nhưng họ đã kiêu ngạo. Pharaoh, vua Ai Cập, đã trải qua mười thảm họa tàn khốc. Phải chăng do thiếu hiểu biết? KHÔNG. Ông biết rất rõ hậu quả của việc bắt bớ dân Israel sẽ rất thảm khốc.Tuy nhiên, ông ta đã quá kiêu ngạo. Kinh Thánh ghi lại: “Trái tim Pharaoh đã chai sạn”. Ý nghĩa ban đầu của sự cứng cỏi trong lòng Pharaoh bởi “nghĩ rằng mình mạnh mẽ và có thể làm chủ được”. Sự thật đó là do kiêu ngạo.

Và sự cố Tháp Babel nổi tiếng. Người ta cố gắng vươn tới bầu trời từ việc xây tháp Babel, họ không biết mình cân nặng bao nhiêu mà dám chạm đến trời xanh? Họ đương nhiên biết. Nhưng họ kiêu ngạo... Theo huyền thoại, các thế hệ loài người sau trận đại hồng thủy, nói cùng một thứ ngôn ngữ và di cư về phía tây, đến vùng đất Shinar (שִׁנְעָר). Ở đó, họ cùng nhau dựng lên một thành phố và một tòa tháp đủ cao để chạm tới thiên đường. Nhưng sự ngạo mạn của họ đã khiến Chúa tức giận. Chúa đã tạo ra rào cản trong tiếng nói của họ khiến họ không còn hiểu được lẫn nhau, và làm họ rải rác đi khắp thế giới.

Và Sau-lơ (Saul), Đa-vít (David), Sa-lô-môn (Salomon)... Sự kiêu ngạo giống như một loại ma túy khiến người ta choáng váng và không thể dừng lại. Họ chạy theo ham muốn của bản thân, họ trở nên tự cao tự đại vô cớ. Kinh Thánh là lịch sử cứu chuộc con người nhưng đồng thời cũng là lịch sử về sự kiêu ngạo của con người.

Vừa qua, bệnh viêm phổi Covid -19 Vũ Hán là một ví dụ, lúc bấy giờ đã có người đưa tin trên mạng rằng có một loại virus viêm phổi xuất hiện. Nếu khiêm tốn, mọi người nên nhanh chóng xác minh rằng đây là một vấn đề nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, Công an Vũ Hán đã xử lý người đăng tin theo pháp luật. Họ không biết hậu quả nếu bệnh dịch lây lan hay sao? tất nhiên là biết, nhưng họ ngạo mạn và nhắm mắt làm bậy. Cho đến khi dịch bệnh bùng phát, người ta mới nhận ra người đầu tiên báo tin không phải là dân thường mà là một bác sĩ chuyên nghiệp. Cảnh sát đã "xử lý" các bác sĩ với danh nghĩa "tung tin đồn về dịch bệnh", và truyền thông đã công khai việc này. Thật là kiêu căng và ngạo mạn.

Quyền lực đương nhiên có thể mang lại lợi ích cho nhân loại, nhưng gen của con người tự nhiên ẩn chứa yếu tố ngạo mạn. Nó dường như đang ẩn náu trong một cơ quan nào đó của con người, nó vô hình nhưng sẽ vô tình lọt ra ngoài để diễu võ dương oai. Vì vậy, một khi ngạo mạn gắn liền với quyền lực, nó sẽ ngay lập tức trở nên ngạo mạn và nhe nanh múa vuốt.

Thomas Hobbes gọi nó là đại quái thú Leviathan. (Leviathan, là một loài sinh vật biển thần thoại xuất hiện trong Kinh Thánh. Trong ngành khoa học nghiên cứu ma quỷ, Leviathan là một trong bảy hoàng tử của địa ngục, là tội đồ đố kỵ, ganh tỵ và canh giữ cổng địa ngục).

Montesquieu là một luật sư, nhà xã hội học, nhà văn và triết gia Pháp sống trong thời đại Khai sáng.  Ông đã nói trong cuốn “Tinh thần pháp luật” rằng: Quyền lực có xu hướng bị lạm dụng một cách tự nhiên. Nói cách khác, một khi đã nắm được quyền lực thì sẽ bị sử dụng đến mức vô giới hạn. Cho đến khi nó gặp phải một sức mạnh khác có thể kiềm chế nó. Đặc tính quyền lực này là do tính kiêu ngạo của con người thường bộc lộ ra ngoài để gây rắc rối. Hơn nữa, quyền lực đương nhiên không muốn bị giám sát và hạn chế.

Trong một cuộc họp báo, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng một phóng viên CNN đã xúc phạm ông nên đã thu hồi quyền đưa tin của phóng viên này trong Nhà Trắng. Tuy nhiên, quyền tự do báo chí được bảo vệ bởi Hiến pháp Hoa Kỳ, phóng viên này ngay lập tức kiện tổng thống thông qua luật sư của mình về hành vi này, cuối cùng Trump phải mời phóng viên quay lại. Để ngăn chặn sự lạm dụng quyền lực do bản chất kiêu ngạo của con người gây ra, các bậc tiền bối của Hoa Kỳ đã phát minh ra hiến pháp, phân quyền, tự do báo chí và tư pháp độc lập...

Cơ quan công an Vũ Hán có thể ngang nhiên “xử lý theo pháp luật” đối với các bác sĩ tuyến đầu, vụ việc này còn đáng sợ hơn cả chính bệnh dịch. Tuy nhiên, bệnh dịch ập đến đột ngột và rõ ràng, khiến mọi người nhanh chóng cảm nhận được sự nguy hiểm. Nhưng sự ngạo mạn của quyền lực thường được che giấu và có vẻ hợp lý. Cảnh sát Vũ Hán nhân danh luật pháp và chiêu bài lo ngại xã hội hỗn loạn để xử lý việc các bác sĩ “tung tin đồn”. Trông có vẻ đúng luật và cảm tính. Tuy nhiên, giống như con quỷ Bạch Cốt Tinh đã biến hình, nhưng đấy mới là yêu tinh thực sự. Ôn dịch đã khiến yêu tinh hiện nguyên hình, nhưng cả thế giới phải trả giá quá đắt cho sự ngạo mạn quyền lực này.

Sự ngạo mạn quyền lực sẽ lộ rõ ​​bản chất nếu dư luận xã hội giám sát kịp thời. Dư luận chính là đôi mắt lửa con ngươi vàng của Tôn Ngộ Không, chỉ cần được tự do biểu đạt, yêu quái vừa xuất hiện sẽ bị nhận ra tức thì, rất nhanh sẽ không nơi ẩn nấp. Tuy nhiên, sau khi công an Vũ Hán “xử lý” bác sĩ “theo pháp luật” thì truyền thông không giám sát quyền lực mà phụ thuộc vào quyền lực. Họ ủng hộ hành động của công an Vũ Hán và thổi phồng nó lên. Nếu cảnh sát, truyền thông và tòa án liên minh lại với nhau thành một khối thì họ gần như thiên hạ vô địch thủ,  nghĩa là có thể đánh bại bất cứ kẻ nào trên thế giới. Nếu cơ quan tư pháp không độc lập thì luôn có một trong hàng trăm tội danh trong luật hình sự phù hợp với bạn. Nói cách khác, nếu cảnh sát, giới truyền thông và tòa án kết hợp lại sẽ biến thành một con quái vật khổng lồ với sức mạnh vô song.

Plato nói: Công lý có nghĩa là “mọi người đều thực hiện đúng chức năng của mình, mọi người đều tôn trọng trật tự và mọi người đều ở vị trí của mình.” Nghĩa là, cảnh sát chỉ làm những việc của cảnh sát, bác sĩ chỉ làm những việc của bác sĩ, phóng viên chỉ làm những việc của phóng viên, và tòa án chỉ làm những việc của tòa án.

Leviathan, con quái vật khổng lồ này, cũng giống như Tôn Ngộ Không, nếu không kiềm chế, nó có thể đại náo thiên cung, mang tai họa cho đất nước và nhân dân. Nhưng nếu trói buộc nó bằng một vòng kim cô với một bùa chú hiệu nhiệm, nó có thể mang lại lợi ích cho dân chúng và thậm chí còn có thể tạo ra các thánh đồ.

Trong lịch sử, phần lớn những tai họa mà xã hội loài người phải gánh chịu không phải là sự kiện tự nhiên mà là những thiệt hại do ngạo mạn quyền lực gây ra. Hãy nhìn vào hai cuộc chiến tranh thế giới, một khi con người kiêu ngạo có sức mạnh vô hạn, họ có thể biến xã hội loài người thành địa ngục trần gian. Việc ngăn chặn thói ngạo mạn quyền lực không chỉ đòi hỏi sự sắp xếp của nhiều hệ thống khác nhau mà còn phải có sự bảo vệ cho những người tố giác trong xã hội.

Con tàu Titanic được cho là không thể chìm, nhưng số phận của nó thực ra lại thuộc về người thủy thủ quan sát phía trước bằng kính viễn vọng. Coi thường tiếng nói của “người thổi còi” là coi thường mạng sống của một thuyền người. (Người thổi còi hoặc người tố giác là một người làm rò rỉ, tiết lộ ra công cộng, các thông tin chung quan trọng được giữ bí mật với quần chúng).

Giáo viên, luật sư và bác sĩ là những người thổi còi trong xã hội. Những trường đại học đầu tiên trong xã hội loài người chỉ có ba chuyên ngành là thần học, pháp luật và y học. Nếu tinh thần của một người có vấn đề thì tìm đến thần học, nếu hành vi của một người có vấn đề thì tìm đến pháp học, nếu cơ thể có vấn đề thì tìm đến y học. Điều này cũng đúng với một xã hội: Giáo viên bảo vệ và truyền đạt lương tâm của xã hội. Luật sư bào chữa, điều chỉnh hành vi của xã hội. Các bác sĩ chăm sóc và chữa bệnh cho người dân. Một khi mất đi ba điểm này, giáo viên không được tự do bày tỏ, luật sư bị lệ thuộc vào quyền lực, và bác sĩ không thể đưa ra những phán đoán chuyên môn. Kết quả chắc chắn sẽ là thảm khốc. Nó dường như là một căn bệnh truyền nhiễm, nhưng nếu chúng ta không chữa khỏi căn bệnh này trong xã hội, chúng ta chỉ có thể né tránh trước những thảm họa khác nhau, và cuối cùng chúng ta sẽ không còn nơi nào để trốn tránh.

Khổng Tử nói: “Đạo chi dĩ chính, tề chi dĩ hình, dân miễn nhi vô sỉ, đạo chi dĩ đức, tề chi dĩ lễ, hữu sỉ thả cách”. (Khổng tử nói: Lãnh đạo dân bằng pháp luật dùng nhiều đến hình phạt, dân có thể tránh được sai phạm nhưng mất lòng tự trọng. Lãnh đạo dân bằng đức độ và lễ nghi khiến dân biết xấu hổ mà tự cảm hóa). Nói cách khác: Một quốc gia dựa vào chính trị và trừng phạt để cai trị thì chỉ nuôi dưỡng ra một đám bạo dân vô liêm sỉ, giống như cài đặt một quả bom nổ chậm, nhìn có vẻ yên tĩnh nhưng không ai biết khi nào nó sẽ nổ tung?

Sở dĩ thiên nhiên tràn đầy năng lượng, có sức sống mãnh liệt là nằm ở sự bao la, rộng lớn của nó. Bớt đi ngạo mạn quyền lực, chấp nhận những tiếng nói khác nhau, thậm chí cho phép những tiếng nói gay gắt khó nghe, xã hội mới có thể sôi động, đầy nhựa sống và tiến bộ nhanh chóng. Càng nhiều người thổi còi càng tránh được những tảng băng có thể làm đắm tàu phía trước. Mọi người cùng khiêm nhường và làm đúng chức năng của mình cho một xã hội hài hòa, nhân văn và tiến bộ.

Peter Pho

Tuesday, December 12, 2023

Thế giới onl (2)

Bài viết „ Cam tươi, Cam ảo…“ lại bị FB kiểm duyệt một cách thô bạo. Tuần trước FB cũng xóa hai bài của tôi với lý do "Vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng"

Bức ảnh „Censorship“ (Kiểm duyệt) bị che hôm qua vốn được đăng và trích dẫn hàng vạn lần trên mạng nhưng bị cấm trong bài của tôi (xem ảnh).

Lý do FB nêu ra: „Thông tin sai lệch. Theo những người kiểm tra thực tế độc lập, nội dung này không dựa trên sự thật. Bạn quyết định xem bạn có muốn xem chúng hay không. Thông tin sai lệch tương tự đã được xác minh tính xác thực trong một bài đăng khác. Có thể có sự khác biệt nhỏ. 

(Fehlinformationen. Laut unabhängigen Faktenprüfern basiert dieser Content nicht auf Fakten. Du bestimmst, ob du sie sehen möchtest. Die gleiche Fehlinformation wurde bereits in einem anderen Beitrag von Faktenprüfern geprüft. Es gibt möglicherweise geringe Unterschiede.)

Đây là lý lẽ của một cái máy (robot) mà tôi đã nói trong bài trước. Bức ảnh này chỉ lên án nạn kiểm duyệt, bịt miệng công chúng. Nó được sử dụng rất nhiều nơi, nhiều lần. Kiểm duyệt là một thực tế và viêc lên án nó cũng là việc không ai chối cãi. Vì thế robot sẽ không xử lý khi quét được bức ảnh.

Robot chỉ ra tay khi có nhiều tin báo trùng lặp về bức ảnh. Đúng là không não.

Nguyễn Xuân Thọ

Monday, December 11, 2023

Thế giới onl (1)

Cam tươi, CAM ảo, CAM không não

Mấy tuần rồi hắn rao bán CAM HD riết nên từ „Thọ Củi“ thành „Thọ CAM“. Thật ra thằng tiều phu từng bị mang tiếng là CAM từ lâu rồi.

Đó là vào những năm 2005-2009, khi Internet 2.0 mới ra đời. Công nghệ 2.0 cho phép tương tác, tạo ra tiền đề cho mạng xã hội hôm nay. Một số sinh viên Việt Nam ở nước ngoài liền lập ra các trang „Dân Luận“, „Tathy“, „Thanh niên xa mẹ“ để nói chuyện đời, chuyện học. Ở trong nước không thể thuê server hoặc lấy tên miền cho các trò này. Chỉ cần nghe thấy từ „Diễn đàn“, Forrum, „Mở cửa“ v.v. là bị cấm. Chỉ có sinh viên Việt nước ngoài  mới làm được. Sinh viên vì đám đó rỗi hơi và có nhiều nhu cầu trao đổi, bồ bịch. Tất nhiên những diễn đàn này thu hút người trong nước như ong ngửi thấy mùi đường. 

Tôi lúc đó đã ngoài 50, nhưng tò mò vào đọc và thấy hay nên nhảy vào làm thành viên nhóm nọ nhóm kia. Cũng đăng ký lấy Nickname để được còm, được pốt cho „bằng con, bằng cháu“. 

Hồi đó phải nói rằng những người trong nước vào internet để trao đổi, để chat chit đều là loại có sạn. Thứ nhất chưa ai có smartphone, có 3 G để ngồi toilet cũng rút từ túi quần ra là chát. Hồi đó không ai vào mạng chỉ để khoe áo khoe quần, để bán hàng xách tay. Tất nhiên cũng cóc có bò đỏ, bò đen, bò vàng mà chỉ có dân liều mạng và dân mất mạng.

Muốn lam công dân mạng ít nhất phải có máy tính, có net ổn định. Hoặc nếu không thì phải có tiền để ngồi cà phê internet. Bài viết dài, ảnh và link phải copy trước vào 1 cái USB-stick để khi lên mạng khỏi phải mất công mò tìm. Mạng yếu và tường lửa dày đặc khiến cho việc „cô-py-pat“ rất khó. Nếu không chuẩn bị trước mà khi lên mạng viết lâu, loạng quạng lỡ „mất mạng“ thì toi công. Đó chưa kể là khả năng bị bắt quả tang rất cao. Vì vậy hồi đó chỉ có dân thuộc loại elite (tinh hoa) ở trong nước mới chơi net. Họ không chỉ là tinh hoa mà còn tinh nhanh và láu cá. Ai biết cách vượt rào, biết cách giấu IP và có chút máu liều mới kham nổi trò chơi luxus (xa xỉ) này.

Phẩm chất đáng phục nhất của dân mạng trong nước thời đó là lòng dũng cảm. Năm 1848 Karl-Marx khởi đầu „Tuyên ngôn của đảng Cộng sản“ bằng câu „Một bóng ma đang truyền lan khắp châu Âu“ . (Ein Gespenst geht um in Europa). Năm 2005 toàn dân mạng nhập tâm câu „Một bóng ma đang rình rập khắp cõi mạng“. Bóng ma rình rập trên toàn mạng khi đó tên là CAM (Công An Mạng). 🙂

Lúc đầu mấy cậu học trò cũng chỉ nghĩ là lập diễn đàn để nói chuyện đời, chuyện học, chuyện tình chứ không muốn dính đến chính trị. Nhưng khổ cái khi kể về cuộc đời người Việt thì cái gì chả dính đến chính tri. Riêng chuyện anh gốc Mỹ Tho mà nay ở Cali thì đã là chính trị mẹ nó rồi, vì anh kể về cuộc đời thuyền nhân! Chỉ than phiền việc bị hành khi xin kéo dài hộ chiếu ở Đại sứ quán thì đã có bao thằng vào chửi bọn tham nhũng. Hơn cả chính trị! 

Ở đâu có chút mùi chính trị thì ắt có mùi CAM phảng phất xung quanh. Mấy bạn CAM thời 2.0 làm việc có nghiệp vụ và mẫn cán chứ không như đám AK-47 ngày nay. Các bạn không chửi bậy và có lúc còn tỏ ta „phản động hơn phản động“.  🙂

Cậu sinh viên nọ ở Đức dùng một cái nick rất là „phe phẩy“ và không để lộ bất cứ hình ảnh gì lên mạng. Cậu kể về những kỷ niệm thời bao cấp ở Hà Nội. Câu chuyện hé lộ cha mẹ cậu là công an. Thế là chỉ bằng vài câu hỏi được còm một cách thông minh, người ta khoanh vùng được gia đình cậu ở Hà Nội. Lập tức cậu được mẹ nắn gân ngay. Từ đó nick „phe phẩy“ không dám còm, dám pốt gì nữa. 

Sau vài vụ việc như vậy mọi người bắt đầu ngán CAM và nghi ngờ lung tung. Đã nghi ngờ thì ai quanh mình cũng đều có thể là CAM. 

Vì không có hình ảnh, thông tin về nhau, về bạn bè của nhau nên quan hệ đúng là ảo 100%, chứ không như ngày nay. Thế giới ảo có cái hay là nó làm cho con nguời ta rất dễ tìm ra kẻ tâm đắc với mình, nhưng nó cũng có thể là một cái bẫy rất tinh vi của những kẻ cố tình lợi dụng sự vô danh, vô hình trên mạng. Tôi đôi khi phải phì cười vì thấy cư dân mạng nghi ngờ nhau đến mức bệnh lý. Chống cộng cực đoan quá cũng sẽ bị nghi là CAM! Bênh vực chính quyền hoặc bảo vệ cái gì đó tích cực ở trong nước thì lại càng dễ ăn ...CAM! Lý luận sắc bén, lập luận có bài bản quá, cho đội mũ...CAM để yên chuyện! 

Khi các đợt biểu tình chống Trung Quốc xâm phạm chủ quyền trong những năm 2007-2011 nổ ra ở Hà Nội và Sài Gòn, các diễn đàn này đóng vai trò rất quan trọng trong việc phối hợp và tổ chức. Lúc đó không khí trên mạng sặc mùi CAM. Phần chính của cái uế khí là do CAM gây ra, nhưng phần không nhỏ là do dân mạng bị thần hồn nát thần tính “vãi ra”. Kể cả lúc tôi công khai mời cậu cháu, vốn là thủ lĩnh một diễn đàn từ Bắc âu qua Đức chơi với tôi, cũng có kẻ gièm: Cẩn thận đó! Có thể kẻ gièm pha kia nhìn thấy trong những bài viết của tôi một dấu hiệu nào đó để hắn ta tính ra được chỉ số „CAM-index“ của tôi. 

Vì ảo quá thì khó tin nhau nên mọi người hay tổ chức gặp mặt off-line, gọi nôm na là „Ộp Nai“ để còn biết thằng cha kăng chú kiết dưới cái nick nọ kia mặt mũi ra sao. Các cuộc Ộp-Nai ở nước ngoài thường rất hữu ích, vì đôi khi cái nick rất gái kia lại là một thằng điển trai, rất sát gái. Té ra xưa nay toàn anh anh em em với thằng gã. 

Nhưng Ộp-Nai ở Hà Nội hay Sài Gòn đôi khi thót tim. Đã có đứa kể bị CAM tóm và vắt ra nước như Trần Quốc Toản từng làm ở bến Bình Than. Có lẽ vì những con nai bị  công an chộp mà Offline thành Ộp Nai?

Năm 2009 tôi về Việt Nam cũng tìm cách ộp nai với mấy cái nick name mà tôi cảm thấy tin tưởng và hay trao đổi. Các vụ hẹn hò này diễn ra giống như các điệp viên trong phim tình báo „17 khoảng khắcmùa xuân“. Giờ đọc lại cười sặc ga.

Sau đó khi viết hồi ký chuyến về thăm quê, về các cuộc gặp gỡ bạn ảo tôi đã cẩn thận dùng nick của nick để giữ bí mật các bạn mình. Ví dụ „Trặc Trẹo“ thành „Trục Trặc“, „RollingThunder“ thành „Sét hòn“ v.v. nhưng vẫn bị mắng. 

Thế rồi tôi cũng được vài bạn gắn cái mác CAM. Hôm nào đẹp trời sẽ kể tiếp chuyện CAM ảo.

Ngày nay lên mạng không ai còn nhắc đến CAM nữa, chỉ còn nói đến DLV. Người ta còn „lai chim“ (Live stream) tại chỗ các cuộc ốp-nai, mặt ai cũng to phèn phẹt mà không phải sợ.

Thời thế đảo điên, nay các bạn tây giúp ta đóng vai CAM. Khắp thế giới, từ FB đến X (TWITTER) chỗ nào cũng có CAM tây đi xóa bài, treo nick. Hôm rồi tôi cũng bị CAM FB xóa liên tiếp 2 bài vì „Vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng“. 

FB cũng phải có tiền thì mới sống được. Muốn kiếm tiền thì ắt phải có thị trường. Muốn vào chợ bán hàng thì phải lụy ông gác chợ. Thế là bạn để mấy cái robot trên server thu nhận đơn tố cáo và quét từ khóa. Khi có nhiều đơn tố cáo (từ các bạn DLV) hoặc phát hiện ra các từ khóa có vấn đề thì bạn CAM robot không não cảnh cáo, xóa bài hoặc ban nick theo đúng qui trình thuật toán. Nếu bị khiếu nại lại thì Robot sẽ cử người „có não“ đọc lại và có thể xả cản. 

Nhưng được cái các bạn CAM tây không thù dai, không báo về phường, về cơ quan để ghi lý lịch. Nếu biết cãi, vẫn có lúc được "phục hồi nhân phẩm". 

Thế là bên cạnh CAM tươi, CAM ảo, giờ có thêm CAM robot (không não) 🙂

Nguyễn Xuân Thọ

Saturday, December 9, 2023

Đáng giá và mất giá

 THỨ ĐÁNG GIÁ NHẤT?

Đố bạn biết thứ đáng giá nhất trên đời này là gì? Tiền bạc, của cải, vật chất, nhà xe hay những thứ như bằng cấp, địa vị? Một số người thì lại trả lời rằng "thứ đáng giá nhất của tôi là gia đình những thứ khác có hay không, không quan trọng".

Có thể bạn đã từng rất nghèo khó, thứ đáng giá nhất lúc ấy của bạn chắc là một kỷ vật của cha mẹ để lại...

Có thể bạn đã từng rất yêu một người, thứ đáng giá nhất với bạn có thể là những món quà hay những kỷ niệm ở bên người ấy...

Có thể bạn đã từng rất cố gắng, thứ đáng giá nhất của bạn có thể là những món vật chất bạn mua được bằng chính đồng tiền của bạn làm ra. Chúng là một bộ quần áo mới, một chiếc điện thoại đời mới, một chiếc xe máy, một chiếc nhà chung cư hay đơn giản chỉ là một bữa cơm ngon đầy đủ thịt và cá...

Có thể bạn đã từng trải qua cảm giác đau khổ khi mất đi một người rất thân trong gia đình, thứ đáng giá nhất lúc này của bạn là những người còn ở lại, còn tồn tại, còn hiện hữu xung quanh bạn...

Có thể bạn đã năm lần bảy lượt thất bại với những dự án kinh doanh của mình, bạn hiểu rằng ai là những người đã mang lại thu nhập cho bạn, nhân viên và công ty của bạn, thứ đáng giá nhất với bạn mà bạn luôn trân trọng là những đơn hàng, những người khách hàng đã luôn luôn âm thầm ủng hộ bạn...

Có thể bạn đã nhìn thấy những người nổi tiếng, họ có hàng triệu người theo dõi, hàng tỷ lượt xem và tương tác, thứ đáng giá nhất với họ hình như chỉ là những con số vô hình trên mạng xã hội...

Có thể bạn đang ở trong một mối quan hệ tình cảm rất sâu sắc, say đắm, thứ đáng giá nhất - ngay lúc này của bạn có thể chỉ là một cái ôm, một câu nói yêu thương hay những cuộc trò chuyện ai thấy cũng bảo là vô tri mà những ngày tháng cô đơn bạn không có...

Ơ, nhưng mà khoan....

Đọc đến đây thì bạn có nghĩ rằng chúng ta có nhiều hơn một thứ đáng giá không? Liệu thứ đáng giá nhất có bị thay đổi theo thời gian hay theo những trải nghiệm của bạn không?

Đối với Hiếu, mình đã từng suýt ra đi, đã từng trải qua cảm giác cận kề sinh tử khi nằm trên giường bệnh, thứ đáng giá nhất với mình là sức khỏe, là con người, là từng bộ phận trên cơ thể mình.

Nhưng quan sát, phân tích tới tận cùng thì hình như, THỨ ĐÁNG GIÁ NHẤT CỦA MỖI CON NGƯỜI LÀ CẢM GIÁC CÒN ĐƯỢC SỐNG, CÒN ĐƯỢC TRẢI NGHIỆM, CÒN ĐƯỢC THOẢI MÁI TỰ DO VỚI NHỮNG QUYẾT ĐỊNH CỦA BẢN THÂN...

Bạn thoải mái với vật chất, coi vật chất là đáng giá thì bạn đừng nhìn những người coi giá trị tinh thần, coi tình yêu thương gia đình là những người không thực tế, chắc gì bạn kiếm tiền rồi đến lúc lên giường đi ngủ bạn đã thong thả đầu óc như họ?

Bạn thoải mái với giá trị tinh thần, bạn coi việc làm người tốt hay giúp đỡ người khác là quan trọng, là ý nghĩa thì bạn đừng bảo những người ngày đêm đi làm việc, kiếm tiền, trăn trở với công việc là ích kỷ. Biết đâu đằng sau công việc ấy lại có một ý nghĩa vô hình nào đó, biết đâu họ có áp lực về tài chính để chăm lo gia đình họ mà chúng ta chưa thấy hoặc đơn giản rằng, họ chăm chỉ kiếm tiền để họ đủ lo cho chính những bữa ăn hàng ngày, họ muốn không ai phải suy nghĩ, áp lực với họ.

Mỗi chúng ta sẽ thấy thoải mái với những thứ khác nhau. Ở mỗi giai đoạn chúng ta lại tôn thờ và coi một thứ hoặc nhiều thứ nào đó là đáng giá, một con người hoặc nhiều con người nào đó là cần được trân trọng, nhưng nói thẳng thắn rằng, chúng ta định nghĩa sự đáng giá cũng là để PHỤC VỤ CẢM XÚC CỦA CHÍNH CHÚNG TA, TA THOẢI MÁI VỚI NÓ THÌ NÓ ĐÁNG GIÁ, TA HẾT THOẢI MÁI THÌ NHỮNG THỨ ĐÁNG GIÁ DẦN TRỞ NÊN MẤT GIÁ...

Chỉ mong các bạn đọc bài viết này thực sự trăn trở với chính những suy nghĩ của chính mình, đừng thấy người khác cho một thứ là đáng giá, là giá trị mà chạy theo cái cao quý của người khác mà quên đi những thứ thoải mái thật sự cho bản thân...

☘️ ~ VŨ MINH HIẾU 227VN ~ ☘️

MỸ NHÂN

 Dreams make us wonder. Dreams open possibilities. Dreams make us believe in a better future.

 Ước mơ khiến ta trăn trở. Ước mơ mở ra nhiều cơ hội. Và ước mơ khiến chúng ta tin vào một tương lai tốt đẹp hơn.  

   Tác phẩm: Dream - 160x160 cm

   Acrylic painting by Công Quốc Hà 

Friday, December 8, 2023

Người SANG: là người tử tế có tấm lòng cao thượng và nhân đức

 1. Phỏng vấn một bạn trẻ vừa nghỉ làm. Hỏi lý do nghỉ việc, bạn xin phép được im lặng. Anh trưởng phòng ép khai cho được với câu đe nẹt như "nếu không nói thì chúng tôi không nhận". Bất ngờ bạn trẻ đáp lại "Dạ em quan niệm là, khi nói về người xưa chốn cũ, nếu không nói được những lời nào tốt đẹp thì em xin phép được im lặng ạ". Thông thường, khi người ta nghỉ việc, họ bực bội mà tuôn ra những lời không hay, để chứng minh rằng "công ty tệ quá nên tao mới dứt áo ra đi". Vì muốn được "có giá" hơn nên mình nhấn mạnh cái khuyết điểm (mà chưa chắc đã là) của chốn xưa để cùng nhau phê phán, nghe cho sướng tai vì..."ai cũng thấy vậy". Tâm lý học nói rằng, những người có cái tôi lớn thường hay nhìn điểm xấu của người khác để tự nâng họ lên, tự sướng tinh thần. Họ luôn đúng, luôn tốt, là nạn nhân, là bị hại, bị lùa gà. Người thực sự tử tế không nên vậy. Nhớ nhé các bạn, nói về người vắng mặt, kể cả trên mạng, nếu không nói được điều gì tốt đẹp, THÌ IM LẶNG, có thể nhún vai 1 cái, trề môi 1 cái, nó lạ giống Jose Mourinho. 

Còn khi mình kể, dù cho là sự thật thì cũng ít nhiều có cảm xúc trong đó mà nội dung câu chuyện sẽ lái theo ý mình. Người nghe ban đầu thấy thú vị vì tò mò, nhưng sau đó thì sợ, vì "biết đâu khi nói với người khác, nó cũng nói mình y rứa". Gần người ưa nói về khuyết điểm của người khác, ta sẽ bị năng lượng xấu, hạn chế tiếp xúc để không bị lây lan. Nếu bạn muốn nói khiếm khuyết của ai đó, trực tiếp gặp mặt góp ý luôn. Còn không dám thì thôi, góp ý thông qua người khác chính là nói xấu. Với người mà mình không thể chấp nhận được nữa, thì im lặng, không nhắc đến dù chỉ 1 lần, đã là một câu trả lời rồi. 

2. Hai bạn ly hôn nhanh chóng chỉ sau 1 năm chung sống, dù 10 năm yêu nhau. Khi gặp bạn bè, chỉ có thể nghe 2 bạn nói những điều tốt đẹp của người kia. Một số người khó chịu bảo "nếu toàn tốt đẹp thế thì sao không sống với nhau đi, bọn tôi muốn nghe cậu nói SỰ THẬT. Có phải là lý do X, Y, Z....không" . XYZ là cái muốn nghe của người tò mò (dưới  danh nghĩa quan tâm). Đáp lại là một nụ cười, và "mình xin giữ trong lòng, nói ra điểm không tốt của người cũ là người không tử tế". Đám bạn ngao ngán vì cần "moi tin tức" để loan truyền, mà "nó không nói điểm nào để có thể đi buôn chuyện". Người tầm thường, bé mọn chỉ toàn nhìn điểm tiêu cực, và khi chia tay (hôn nhân lẫn đối tác làm ăn, quan hệ bạn bè) là "nói cho đã, trút cho hết" thậm chí còn "thêm thắt vào để lấy thêm quân ủng hộ". Nhưng người cao thượng và tử tế họ khác. Họ không bao giờ nói điểm xấu của người họ từng có duyên gặp gỡ trong đời. Thấy họ không nhắc lại nữa, là biết. 

3. Trong thi đấu võ thuật, nguyên tắc là không được "đánh dưới thắt lưng", tức phần bụng dưới. Mặc dù đánh nhau là để giành chiến thắng, nhưng thắng phải vinh quang, phải cao thượng, có tư cách, không ai khen ngợi người dùng mưu hèn kế bẩn để thắng bằng mọi giá. Đánh lén, đánh úp bất thình lình, bắn tỉa, đánh dưới hạ bộ....đều bị xem là hèn, hạ đẳng. Hèn là từ 1 trái nghĩa với sang. Không được đánh khi người ta đã giơ tay xin hàng, hoặc phải dừng tay khi đối thủ đã ngã. Những quý tộc phương Tây hay Nhật Bản ngày xưa, nếu giải quyết mâu thuẫn có thể chọn đấu kiếm, đấu súng, chết trong kiêu hãnh. Chiến tranh, đánh đấm bao đời nay là chuyện của những người đàn ông, không nên lôi phụ nữ và trẻ con vào. Chuyện phụ nữ tham gia đánh giặc hay trẻ con anh hùng là sản phẩm lịch sử trong chiến tranh vệ quốc, tránh nhắc nhiều vì không phù hợp trong thế giới văn minh ngày nay. Phụ nữ đã phải hy sinh thời gian riêng của cuộc đời họ để làm nhiệm vụ duy trì nòi giống cho loài người, chăm sóc người già và trẻ em cho đàn ông ra trận, chăm lo sản xuất hậu phương, cần được nâng niu bảo vệ như ong thợ bảo vệ ong chúa (tức ong sinh sản), hãy cho họ được trân trọng, yêu thương và tự do sống cuộc đời như họ muốn. 

Thương trường là chiến trường. Cạnh tranh là tất yếu nhưng "đánh dưới thắt lưng" là điều mà một doanh nghiệp tử tế không ai làm. Một doanh nghiệp tử tế phải bắt đầu bằng người chủ tử tế, rồi văn hoá tử tế lan truyền dần xuống dưới các cấp quản lý, tới mọi nhân viên. Doanh nghiệp ngoài tích luỹ tài chính, cũng phải SANG THIỆT SANG để thế giới ngước nhìn. 

4. Một nhân vật nổi tiếng, khi bị sự cố, lập tức có nhiều tin đồn lan ra. Bản án chưa tuyên, những đã xuất hiện các từ "hắn, lão, y, tên, gã" (nếu phụ nữ là "ả, thị, mụ"). Ai cũng là quan toà dù chưa 1 ngày học luật. Thông tin về người đó dưới tựa để "đằng sau, chuyện chưa kể,..." được đám tò mò quan tâm nhất. Báo chí phương Tây họ có cụm từ "bầy kền kền" một loài chim chuyên ăn xác thối, chỉ lao vào rỉa rói khi con mồi đã bị thương không chống cự được, khác với đại bàng là kiêu hãnh chủ động và chỉ săn con mồi khoẻ mạnh. Phương Đông nhẹ nhàng hơn với cụm từ "giậu đổ bìm leo". Bìm là một loại cây yếu đuối, chờ "giậu đổ" thì mới dám leo lên. Đạp người đã ngã ngựa là cách hành xử tiểu nhân. Mình nên nhìn lại mình, nếu thấy hả hê trước sự cố của 1 ai đó (kiểu đáng đời, đáng kiếp, cho chừa....) thì mình vẫn còn tư duy tiểu nhược. Còn nhỏ bé tư duy, còn bình dân tâm hồn, còn nay ưa, mai ghét người khác thì mãi mãi chưa thể thành người SANG.

5. Người nông dân xưa với tầm nhìn hạn chế mới nghĩ ra các chuyện cổ tích lấy ác trả ác, lấy oán trả oán, vui mừng khi mẹ con Cám bị hành hạ thể chất lẫn tinh thần. Các chi tiết không văn minh trong truyện xưa (ví dụ cắt đầu dâng thủ cấp, nói dối, nuốt lời...trong Tam Quốc chẳng hạn) đều đã biên tập lại không cho xuất bản trên khắp thế giới vì không phù hợp. Ai còn mải mê tích tụ thêm đất thêm nhà (dù đã đủ cho nhu cầu cư ngụ), rồi ham ăn háu uống (bia dô dô cả thùng), ăn thịt cún thịt cẩu, lấy máu tươi làm súp (tiết canh) thì là hạng PHÀM PHU TỤC TỬ, một đời không sao trở thành người sang được. Bạn có thấy ai sang trọng quý phái mà ngồi gặm thịt chó thịt mèo, húp chén tiết canh dính máu động vật trên râu, lấy đũa cạy thịt giắt trong răng roài lủm lại chưa? 

Người SANG họ có tâm hồn thánh thiện nên thích ngồi đọc sách một mình bên 1 tách cà phê/trà/rượu vang nho nhỏ. Họ yêu thơ mến văn, yêu âm nhạc, hội hoạ, yêu thiên nhiên, yêu hoa và yêu con người, ưa du lịch và khám phá, luôn biết vừa đủ vật chất để nâng cao giá trị giải trí tinh thần, luôn có những nghĩa cử cao đẹp một cách âm thầm. Ai không lao động dù lành lặn, còn nhận tiền trợ cấp của người khác là không sang. Thơ văn xưa nay không ai ca ngợi các loại dây leo tầm gửi, mà người ta ca ngợi cây tùng, cây bách, cây thông. Hiên ngang và cô đơn giữa trời đất, vươn thẳng, chịu gió chịu tuyết chịu sương, chịu điều tiếng nhưng vẫn quý phái bình thản. "Kiếp sau xin chớ làm người. Làm cây thông đứng giữa trời mà reo" (Nguyễn Công Trứ). 

6. Để làm được người sang thì đầu tiên phải là người tử tế. Muốn có tử tế, thì phải có một văn hoá lớn, một triết học sâu, một bản lĩnh lớn, đủ trình độ chiến thắng được cảm tính của cá nhân, vượt qua lòng tham của người tầm thường. Mọi cảm xúc rồi sẽ qua, chỉ có hành động lúc đó là để lại hậu quả. Tôn trọng sự thật, logic, quý trọng người khác, thương yêu tha nhân như thân nhân...mới là đẳng cấp. Người giàu trong xã hội ngày càng nhiều nhưng người sang không tăng mấy. Ai sang thì chắc chắn đã khá giả, còn người giàu thì chưa chắc có được sự sang, tức sự quý phái toát ra từ cốt cách và tâm hồn, không phải do quần áo, xe cộ, nước hoa, ăn uống, tiền bạc địa vị bằng cấp mang lại. 

Để kết thúc bài viết, xin kể các bạn nghe về sự tích cây thông Noel. Ở nước Đức ngày xưa, có một tiều phu nọ rất nghèo, đi hái củi mỗi ngày. Đêm cuối năm, mùa đông lạnh tuyết trắng trời. Trên đường đi làm về nhà, ông thấy có một đứa trẻ đói lả nằm co quắp dưới một gốc thông. Ông mang về nhà, sưởi ấm, cho ăn uống. Sáng mai tỉnh dậy, không thấy đứa trẻ đâu, ông mở cửa ra tìm thì thấy một cây thông thật đẹp đặt trước cửa nhà, hôm đó là gần ngày giáng sinh. Có thể chú bé đã tỉnh dậy, đi tìm một cây thông đẹp tặng ông làm quà, hoặc Chúa trời (tức thượng đế tối cao theo tín ngưỡng của nhiều dân tộc) cải trang đứa bé để thử lòng nhân đức, tử tế trong đối xử với nhau của con người. Từ đó, cây thông Noel còn gọi là cây nhân đức, hoặc một số nước còn gọi là cây tử tế, thường được trang trí từ đầu tháng 12 cho đến hết năm mới dương lịch. 

Tháng 12, mùa giáng sinh, mùa nhân đức, mùa tử tế đang về.

My Lan Phạm (Sưu tầm onl)