NGHỆ THUẬT TỪ CHỐI

 Con người không thể tồn tại đơn lẻ trên đời mà phải nhờ vào sự trợ giúp của các mối quan hệ nhân quả khác nhau để tồn tại. Ngay cả hoa, cỏ cây cũng cần có sự kết hợp của ánh sáng mặt trời, không khí, mưa, đất và các yếu tố khác để đơm hoa kết trái.

Con người tồn tại và phát triển là nhờ nhân duyên. Vì vậy, việc cần đến sự giúp đỡ trong cuộc sống là hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nhờ vả việc gì cũng có hợp lý và không hợp lý, có chính đáng và không chính đáng, thậm chí có những tình huống nên và không nên, có thể và không thể. Đứng trước người nhờ giúp đỡ, đôi khi bạn không đủ năng lực hoặc có ý kiến khác, không đáp ứng được yêu cầu của đối phương nên từ chối là điều dễ hiểu. Chỉ là từ chối phải có nghệ thuật, còn từ chối hay không thì tùy hoàn cảnh, ví dụ:

Thứ nhất, tùy tiện từ chối là suy nghĩ thiếu chu toàn. Khi ai đó nhờ vả bạn điều gì và mong được bạn giúp đỡ, nếu yêu cầu của đối phương là hợp lý, bản thân cũng có khả năng thực hiện được thì lúc này nên giúp đỡ họ một tay để việc được thành mà đôi bên cũng kết được mối lương duyên. Nhưng có những người lại không được từ bi, không biết đồng cảm với nỗi khổ của người khác, chỉ cần nghe thấy người khác mở lời đã vội vàng từ chối mà không cần suy nghĩ. Việc từ chối một cách tùy tiện như thế có thể là do suy nghĩ không được chu toàn, hành động hấp tấp, điều này có thể dẫn tới những hậu quả về sau, thậm chí để lại nỗi ân hận suốt đời. Vì vậy, bạn không thể không cẩn thận.

Thứ hai, từ chối dứt khoát là không chừa cho mình một đường lui. Một số người bản tính thu mình, ích kỷ, chỉ nghĩ đến lợi ích của bản thân, hoàn toàn không muốn kết giao với người khác nên khi được ai đó nhờ vả việc gì, phản ứng của họ là lập tức từ chối. Trên thực tế, việc từ chối dứt khoát chính là tự cắt đứt đường lui của chính mình, bởi vì con người tồn tại trong mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau, nếu bạn cắt đứt mối quan hệ này, không muốn xây dựng duyên lành với ai, đến một ngày thế sự đổi dời, xã hội đổi thay, nếu bạn rơi vào cảnh ngộ tương tự thì ai sẽ là người đưa tay ra giúp đỡ đây?

Thứ ba, khéo léo từ chối là tôn trọng người khác. Khi từ chối yêu cầu của ai đó, bạn nên cân nhắc đến tôn nghiêm của họ, phải nghĩ đến ý nghĩ sâu xa của họ, từ đó khen ngợi khi thích hợp và đưa ra lời khuyên khi không phù hợp. Tóm lại, từ chối cũng phải khiến đối phương tâm phục khẩu phục, để họ cảm thấy mình được tôn trọng và đừng để mọi chuyện rơi vào hoàn cảnh ngượng ngùng. Có thể có được sự thấu hiểu của đối phương mới là sự từ chối tuyệt vời nhất.

Thứ tư, từ chối bằng những lựa chọn thay thế là cho người khác hy vọng. Khi người khác yêu cầu bạn điều gì, nếu bạn có thể giúp đỡ họ, đôi bên vui vẻ đương nhiên là điều trọn vẹn nhất. Nhưng trên thực tế, chúng ta rất khó thỏa mãn nhu cầu của người khác. Lúc này, bạn có thể từ chối bằng những lựa chọn thay thế. Khi ai đó mời bạn tham dự buổi ra mắt cuốn sách mới của họ, bạn lại tình cờ có việc quan trọng và không thể tham gia trực tiếp được, bạn có thể tặng một lẵng hoa để chúc mừng hoặc giới thiệu ai đó có thể tham dự thay. Từ chối bằng những lựa chọn thay thế vừa không làm cho bên kia xấu hổ vừa không gây thù chuốc oán.

Nhờ vả đã khó, từ chối lại càng khó hơn. Người mở lời nhờ vả phải suy nghĩ đến những khó khăn của đối phương và người từ chối cũng nên quan tâm và tôn trọng tâm tình bên đối diện. Mọi người có thể giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau gieo duyên lành là điều vô cùng quan trọng.

Copy từ TnBS Fan Club

Mỹ, Philippines tập trận có quân Pháp và Úc: Một liên minh quân sự mới ở Biển Đông?

Cuộc tập trận chung thường niên của Mỹ và Philippines trên Biển Đông có sự tham gia của khoảng 16.700 binh sĩ, trong đó có quân nhân Pháp và Úc.

Hôm 22-4, Mỹ và Philippines khởi động cuộc tập trận chung thường niên mang tên 'Balikatan 2024', tức 'Vai kề vai', với khá nhiều tín hiệu mới đáng chú ý.

Balikatan năm nay sẽ kéo dài trong ba tuần (từ ngày 22-4 tới 10-5) với sự tham gia của khoảng 16.700 binh sĩ, trong đó có quân nhân Pháp và Úc. Cuộc tập trận bao gồm diễn tập về an ninh hàng hải, phòng không và tên lửa, phòng thủ mạng và thông tin...

Các chỉ huy Philippines, Mỹ và đại diện Đại sứ quán Mỹ tại lễ khởi động cuộc tập trận chung Balikatan 2024 tại Manila (Philippines) vào ngày 22-4 - Ảnh: Reuters

Tập trận gần Biển Đông, Philippines đề cập "chiến tranh"

Balikatan được đánh giá toàn diện nhất trong số các cuộc tập trận quân sự giữa Philippines và Mỹ. Về tổng quan, các quan chức Mỹ và Philippines đều có ý mô tả hoạt động thường niên lần này không nhắm tới nước thứ ba, với mục tiêu cải thiện khả năng phối hợp giữa quân đội hai nước với nhau.

Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng Biển Đông gia tăng, giới quan sát không khỏi tránh việc lưu ý tới yếu tố Trung Quốc.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đơn phương ở hầu hết Biển Đông, trong khi Philippines cũng là một bên tranh chấp. Trong khi đó, Mỹ phản đối tuyên bố chủ quyền cũng như việc quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông, và cũng thường căng thẳng với Bắc Kinh khi tổ chức các hoạt động "tuần tra vì tự do hàng hải" (FONOPs).

- Philippines 'đanh thép' với chủ quyền ở Biển Đông, Mỹ nói sẽ sát cánh

- Tổng thống Philippines nói sẽ có thỏa thuận Biển Đông với Mỹ, Nhật

- Philippines cùng Mỹ, Úc, Nhật diễn tập quân sự ở Biển Đông, Trung Quốc tuần tra tác chiến

Thêm vào đó, địa điểm tập trận Balikatan lần này sẽ chủ yếu ở khu vực phía bắc và tây Philippines, gần với "điểm nóng" tại Biển Đông và Đài Loan. Đây cũng là hai đối tượng đặc biệt nhạy cảm đối với an ninh của Trung Quốc.

Và điều này nghiễm nhiên khiến Trung Quốc phản đối hoạt động của Mỹ và Philippines, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc và Philippines có những căng thẳng công khai xuất hiện trên truyền thông một cách dày đặc thời gian qua.

Bản chất nội dung của Balikatan lẫn các phát biểu liên quan tới cuộc tập trận lần này cũng rất mạnh mẽ, thẳng thắn.

Tạp chí Nikkei Asia lưu ý lời đại tá Michael Logico - người giám sát cuộc tập trận này. Ông tiết lộ sẽ có một cuộc tấn công mô phỏng trên biển, và như năm ngoái, các binh sĩ sẽ đánh chìm một tàu hải quân Philippines đã loại biên.

Thậm chí khi đề cập tới cuộc tập trận năm nay, ông Logico cũng không ngần ngại nhắc tới chữ "chiến tranh" bất chấp việc không đề cập tới Trung Quốc.

"Mục đích của các lực lượng vũ trang, tức là lý do chúng tôi tồn tại, là thực sự nhằm chuẩn bị cho chiến tranh. Không có gì phải nói khéo về nó... nếu chúng tôi không chuẩn bị, đó là việc gây bất lợi cho đất nước", báo Philippines PhilStar dẫn lời ông Logico.

Chúng ta đang bàn về hai lực lượng có tổ chức, văn hóa và năng lực khác nhau, cũng như quy trình chỉ huy và kiểm soát khác nhau. Và các anh muốn huấn luyện để đạt mức độ có thể chiến đấu cùng nhau.

Đại tá Michael Logico (Philippines)

Những cái đầu tiên của Balikatan

Balikatan 2024 là một trong hai cuộc tập trận chung thường niên lớn nhất giữa Mỹ và Philippines từ trước tới nay và chứa những "cái đầu tiên" đáng chú ý.

Đây là lần đầu tiên Tuần duyên Philippines tham gia tập trận Balikatan - một tín hiệu cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng của Philippines đối với các màn đụng độ trên biển của lực lượng này.

Tuần duyên Philippines gần đây từng tố bị tàu Trung Quốc va chạm, quấy nhiễu trong nhiệm vụ tiếp tế. Phía Philippines cũng có động thái mời phóng viên quốc tế tham gia các hoạt động này như một cách công khai những gì diễn ra trên thực địa.

Bên cạnh đó, năm nay cũng là lần đầu tiên tập trận Balikatan diễn ra ngoài lãnh hải Philippines. Lần tập trận này cũng có sự tham gia của quân nhân Úc và Pháp. Với Pháp, đây là lần đầu tiên tàu chiến nước này tham gia Balikatan với tư cách thành viên.

Việc thay đổi thông lệ này nhiều khả năng là cách Philippines mở rộng sự tham gia, phối hợp với các lực lượng khác ở những vùng biển được cho phù hợp với luật pháp quốc tế. Quan trọng hơn, sự xuất hiện của Úc và Pháp cùng 14 nước châu Á và châu Âu dưới tư cách quan sát viên cũng lờ mờ diễn tả tín hiệu về một sự "kề vai", mà trong mắt Trung Quốc là nỗ lực hình thành liên minh.

Trong bản tin về Balikatan ngày 22-4, Hãng thông tấn Trung Quốc Tân Hoa xã cho rằng "nhiều chuyên gia và học giả Philippines cũng bày tỏ lo ngại về việc cuộc tập trận chung có thể đe dọa an ninh khu vực".

Hãng tin này dẫn lời bà Anna Malindog-Uy, phó chủ tịch Trung tâm nghiên cứu Asian Century Philippines Strategic Studies Institute (trụ sở Manila, Philippines), nhận định sự tham gia của nhiều nước trong các cuộc tập trận như trên "có thể dẫn tới các liên minh chính trị và quân sự mới hoặc được tăng cường trong khu vực, vốn có thể gia tăng sự cạnh tranh và tạo ra chia rẽ cũng như thêm căng thẳng giữa các nước trong khu vực".

Trung Quốc: Philippines "kết bè kết phái"

Trung Quốc đã chỉ trích mạnh mẽ cuộc tập trận này, cáo buộc Philippines "kết bè kết phái" với các nước ngoài châu Á, đồng thời cảnh báo hoạt động trên có thể kích động đối đầu, làm suy yếu sự ổn định trong khu vực.

Tại Hội nghị hải quân Tây Thái Bình Dương tổ chức ở Thanh Đảo hôm 22-4, Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Trương Hựu Hiệp khẳng định biển không nên là đấu trường, nơi các nước lấy pháo hạm để "khoe cơ bắp".

"Thực tế chỉ ra rằng những ai cố tình khiêu khích, gây căng thẳng, hoặc ủng hộ bên này chống lại bên kia vì lợi ích ích kỷ của bản thân thì cuối cùng sẽ chỉ làm tổn thương chính họ. Việc tiến hành ngăn chặn, bao vây và phong tỏa các hòn đảo trên biển sẽ chỉ đẩy thế giới vào vòng xoáy chia rẽ và hỗn loạn", ông nói.

Tuổi Trẻ Onl

Lòng mẹ

 PHÚC ĐỨC TẠI MẪU !

(Chuyện của người con)

Chuyện kể rắng:

*Mẹ không được học hành nhiều, vậy mà khi con học xa nhà, có một lần mẹ đã cố gắng viết cho con mấy dòng ngắn ngủi, nét chữ run rẩy và to như trẻ con học mẫu giáo tập viết. Mẹ viết “Mẹ ít học hơn con nên mẹ tin con hiểu đời nhiều hơn mẹ. Mẹ chỉ muốn dặn con một điều rằng con đi xa hãy nhớ: Ăn một miếng của người, con tạc ân vào dạ. Học một chữ ở đời, con xem nặng nhẹ bao nhiêu". Lời dặn của mẹ đã làm con khóc. Con tâm niệm điều đó suốt cả cuộc đời, và nó đã trở thành lẽ sống của con...Hôm con đi phỏng vấn xin việc ở công ty của Nhật cùng với ba chục người khác. Con không giỏi vi tính và ngoại ngữ như họ, song người được lựa chọn lại là con. Mẹ có biết họ hỏi con câu gì không? Họ hỏi con rằng câu nói nào và của ai gây ấn tượng và có tác động mạnh đến cuộc sống của con; con đã thuật lại lời mẹ dặn. Họ bảo:“Vi tính và ngoại ngữ cần, nhưng bạn có thể học trong vài tháng. Chúng tôi cần hợp tác với một người nặng lòng biết ơn và biết chắt lọc trong học hỏi”. Mẹ ơi, chính mẹ đã để phúc đức cho con.

* Con và chồng con có xung đột vì con nghi ngờ anh ấy vẫn lén gặp bạn gái cũ. Con giận, bỏ nhà chồng về khóc lóc với mẹ. Tối ấy mẹ mở chiếc hộp cũ lấy ra một tập thư đã ố vàng. Đó là những lá thư của người yêu cũ gửi cho bố con trước đây. Mẹ bảo khi bố quyết định lấy mẹ, bố toan đem hết mớ thư từ và ảnh người yêu cũ ra đốt sạch để chứng minh bố một lòng một dạ với mẹ. Nhưng mẹ đã ngăn lại và bảo “Thư anh đốt mà lòng anh còn nhớ cũng chẳng ích gì. Hãy cứ để em giữ lại làm kỷ niệm. Thỉnh thoảng anh đọc lại cũng thấy vui. Dù sao đấy cũng là những kỷ niệm gắn bó với anh một thời, sao lại cạn tàu ráo máng như vậy?” . Bố sững sờ và ôm chầm lấy mẹ cảm động lắm. Thỉnh thoảng bố mẹ còn đọc lại những lá thư ấy, và bố cả đời thủy chung với mẹ. Hôm ấy con đã khóc thật nhiều và con trở về nhà làm lành với chồng. Mẹ nói ít nhưng mẹ dạy nhiều. Chính mẹ đã lấy lại cho con hạnh phúc.

* Khi em trai con đưa người yêu về ra mắt, con không ưng ý lắm. Mẹ im lặng không nói gì. Sau hôm gặp mẹ cô ấy, mẹ nhận xét: "Mẹ cô ấy hiền hậu, phúc đức lắm. Người mẹ như thế chắc chắn cô con gái sẽ là đứa con ngoan, dâu hiền". Mẹ đã không lầm. Hôm mẹ chồng tương lai của con sang chơi với mẹ, cụ cũng nhận xét về con y như thế. Hóa ra nhiều người nhìn nết mẹ mà đoán tính cách của con.

* Năm trước con đọc báo thấy có chuyện một cô gái đang tâm đẩy con chồng xuống sông Hồng. Một thời gian sau thấy báo đưa tin có bà dì ghẻ bắt con chồng tự khâu miệng mình lại. Con nhận xét rằng phụ nữ nhiều người ác quá. Mẹ lại bảo “Phúc đức tại mẫu. Những người như thế rồi lại ác giả ác báo thôi”. Mẹ nói với con rằng những người ác chỉ là số ít, đừng vì thế mà vơ đũa cả nắm. Mẹ chỉ cho con thấy bao nhiêu người mẹ đã hy sinh hết lòng vì con, không ít người phụ nữ đã nhận nuôi hàng mấy chục trẻ mồ côi mặc dù bản thân mình còn khó khăn, vất vả. Trong đời có hai vùng sáng tối, mẹ bảo con nhìn ánh sáng mà đi.

* Thấy con phàn nàn về sự chểnh mảng học tập của các cháu, mẹ bảo “Con giục các cháu đi học bài, mà vợ chồng con cứ ngồi xem ti vi. Con chê các cháu lười học tiếng Anh mà bản thân con cũng không biết ngoại ngữ thì dạy bảo chúng nó thế nào!". Ngẫm kỹ lời mẹ nói, con đã quyết định đi học lớp tiếng Anh buổi tối cùng cháu. Tối về, mẹ con trao đổi bài rôm rả. Đúng như mẹ nói, khi thấy cả bố và mẹ đều miệt mài làm việc, các cháu cũng tự động lấy sách ra làm bài. Đến nay chúng con rất yên tâm về việc học hành của các cháu. Sao có mỗi bài học đơn giản rằng muốn con chăm thì mẹ phải siêng; muốn con hiền thì mẹ phải thảo mà con không nhớ, phải để mẹ nhắc nhở!

* Mẹ nghèo không có tiền bạc cho con, nhưng mẹ đã cho con hiểu giá trị của sự tần tảo, lòng bao dung, đức hy sinh. Mẹ không đi học, nhưng mẹ dạy con biết sống đúng mực, trọng ân tình. Cuộc đời con lúc nào cũng có mẹ ở bên. Con có cuộc sống hạnh phúc hôm nay là do bàn tay mẹ tạo dựng. Đến bây giờ con đã hiểu rằng công sinh thành dưỡng dục do cả mẹ cả cha chung sức. Không phải vô cớ mà trong nhạc, trong thơ, ... đâu đâu cũng thấy vang lên những "huyền thoại mẹ”, "tình mẹ”, "lòng mẹ”…

Nguồn : Fb Ngần Nguyễn

Ngôn ngữ miền Nam

XƯNG HÔ TIẾNG "CƯNG"

Mình dân Nam hãy cùng đọc để rõ tiếng “Cưng” Nam kỳ thiệt Thân thương hết cỡ mà hầu như phần đông đã quên lại cứ nghĩ là dành riêng cho 2 người yêu nhau tha thiết; 

Thiệt ra tiếng Cưng dùng rất rộng rãi, như tấm lòng của người dân Nam tui đó! Mong rằng tất cả Cưng từ già tới trẻ luôn dzui dzẽ tràn đầy, dồi dào sức phẽ nhen! Đọc tới chữ tận cùng để luôn nhớ rằng, mình luôn là dân Nam kỳ thứ thiệt cho dù từ lâu rùi đã mang Cuốc Tịch nước nào đi chăng nữa ...

Cùng lướt cho kỹ bài viết xong với nụ cười hi hi ha ha yêu đời yêu mình nha!

Tiếng Cưng!

Ngày mai là đám hỏi của cháu gái nên mấy cô mấy bác, mấy dì mấy cậu xúm lại chuẩn bị trang hoàng nhà cửa và sơ chế thức ăn.

Ngồi phụ dọn đám, nghe mọi người trò chuyện thiệt rôm rã. Câu chuyện cứ lần lượt theo nhau với tiếng cười vui không ngớt. Tôi chợt phát hiện thú vị thì ra cái tiếng “cưng” của người miền nam vẫn còn y thinh. Một tiếng gọi được xài nhiều nhất ở miền tây nói riêng và miền Nam nói chung.

Tiếng cưng là tiếng gọi trìu mến của người lớn gọi người nhỏ hơn mình. Có thể nhỏ hơn về tuổi tác, cũng có khi nhỏ hơn vì vai vế.

Gọi cưng là tiếng gọi yêu thương lẫn âu yếm một cách hết sức tự nhiên và đơn giản khi ai đó muốn biểu hiện tình cảm với người đối diện.

Anh chị gọi em bằng cưng. Chồng gọi vợ bằng cưng. Người yêu gọi nhau bằng cưng "cưng của anh" hay "cưng của em" gì đều dùng được. Cũng có đôi lúc gọi cưng là để biểu hiện sự trịch thượng đùa nhau "hỏng dám đâu cưng", "còn khuya nhe cưng!". Nhiều khi tiếng cưng đơn giản nhưng làm tan chảy con tim lì lợm khi muốn yêu cầu hay nhờ đối phương việc gì đó khi họ đang lười. "Làm dùm anh chút đi cưng", " đi mua dùm chị đi cưng!". Nghe tiếng cưng như thế không ai nỡ từ chối bao giờ. Chắc cũng vì nắm bắt được yếu điểm đó mà tiếng cưng được người miền tây sử dụng triệt để.

Bắt đầu từ anh chị em trong nhà hay gọi em út bằng cưng "út ơi, cưng ăn cơm chưa vậy út", " Mai cưng có học không để chị biết, sáng chị kêu dậy dùm cho!"

Rồi tới anh chị em lối xóm thường thường gặp nhau cũng gọi cưng ngọt lịm "đi học hả cưng ?" "Nay lớp mấy rồi cưng". "Má có nhà không cưng?"

Khi ra tới chợ Lách thì đâu đâu cũng nghe tiếng cưng mời mọc của những người bán hàng "Mua gì hong cưng", "Mua mở hàng dùm chị đi cưng!", " Mua hết đi chị bán nới cho cưng ơi"

Vì tiếng cưng là cách gọi nhau thể hiện sự yêu thương thân mật nên đôi khi người nhỏ tuổi hơn như tôi vẫn gọi con của chú ruột bằng cưng, "Bữa cưng chở chú năm đi đâu vậy Thủy ?" dù "cưng" đó chỉ nhỏ hơn chị hai tôi có một tuổi đời thôi.

Các anh rể tôi ngày xưa gọi tôi bằng cưng nhiều hơn gọi em. Giờ đây "cưng" ấy đã già, mấy anh gọi em nhiều hơn gọi cưng. Nhưng lâu lâu quen miệng mấy anh cũng gọi tôi bằng cưng và tôi nghe cũng rất đổi bình thường.

Thiệt ra tiếng cưng nó hay ở chỗ không phải thân thuộc, quen biết hay họ hàng gì mới có thể gọi nhau mà ngay cả người mới gặp, chưa hề quen thân cũng có thể gọi nhau: "cưng ơi, chỉ dùm anh nhà của chị A, chị B "chẳng hạn. Hay hoặc : "chỗ này có ai ngồi không vậy cưng, chị ngồi xíu nhe!". Hoặc giả ai đó té ngã xe thì người đi đường cũng có thể hỏi một cách lo lắng :"Trời ơi, có sao hong cưng!". Nhà cưng ở đâu, có gần đây hong. Cái tiếng cưng ngọt ngào ấy làm cho con người ta cảm giác thân thương, bớt sợ hãi an tâm hơn. Bởi thế nên những người tâm địa xảo trá họ cũng lợi dụng cái tiếng cưng ngọt như đường ấy mà vỗ về con mồi sa bẫy để lừa lọc đúng như câu " ngọt mật chết ruồi".

Tiếng cưng được gọi thì có kêu lên trời hay xuống biển gì người ta cũng cam tâm làm…..

* Phạm Thu Thảo.✍️

(Trang Văn Chương Miền Nam)

Từ chuyện nhỏ đến chuyện lớn

CẦN MẪN KIÊN TRÌ, CÁI GÌ CŨNG CÓ

1. Của đời cha mẹ để cho,

Làm không, ăn có, của kho cũng rồi.

Muốn no thì phải chăm làm,

Một hạt thóc vàng, chín hạt mồ hôi.

2. Bước tiếp con đường ta đã chọn

Cho dù gặp phải lắm gian nan

Nay thân cực nhọc, về sau hưởng

Cuộc sống xinh tươi đẹp thịnh nhàn.

3. Ghét kẻ lười, không ai cười kẻ lấm gối.

4. Quyết phải ra đi để kiếm tiền

Mong đời bớt cảnh khổ triền miên

Quê người vất vả mài công gắng

Đất khách gian nan chẳng thấy phiền.

TnBS Fan Club

Rèn luyện bản thân

CÔNG THỨC 21-3-6-5 GIÚP BẠN KỶ LUẬT BẢN THÂN NGAY HÔM NAY

21 NGÀY: Chọn ra một việc muốn thay đổi, đề ra mức thưởng ph.ạ.t và r.ủ rê vài người bạn cùng thực hiện liên tiếp trong 21 ngày. Vi phạm từ ngày nào thì quay trở lại thực hiện từ đ.ầ.u cho đến khi hoàn thành thì thôi.

1. Đi ngủ trước 23h

2. Dậy trước 5h sáng

3. Đọc sách mỗi ngày 30 trang

4. Hạn chế tối đa r.ác th.ải x.ả ra môi trường

5. Các h.óa đ.ơn dưới 200k

3 GIỜ HẠN CHẾ TỐI ĐA VẬT GÂY XAO LÃNG:

Thức dậy lúc 4 rưỡi sáng và bạn có thêm cả một buổi tối. Với khoảng thời gian “trong trẻo” theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng này, hãy tập trung lên kế hoạch, đ.ầ.u tư phát triển bản thân và giải quyết những việc quan trọng nhất trong ngày. Bằng cách hạn chế tối đa đồ vật gây xao lãng (smartphone, laptop, tiếng ồn,…), năng suất làm việc của bạn sẽ tăng lên rõ rệt. Nếu bạn chưa quen với việc dậy sớm, có thể chia 3 giờ này thành các khoảng thời gian nhỏ hơn như: 2 tiếng cho buổi sáng và 1 tiếng cho buổi tối.

Những việc bạn có thể thực hiện trong khoảng thời gian này như: Đọc sách, học tiếng Anh, tập thể dục,… tùy thuộc vào mức độ ưu tiên của chúng trong cuộc sống của bạn.

6 CHIẾC PHONG BÌ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH:

Chia th.u nh.ập vào 6 chiếc phong bì cho các khoản như: Tiết kiệm dài hạn (Tuyệt đối không được phép đụng đến), Tiêu dùng hàng ngày (Thực phẩm, điện nước,…), Có thể lựa chọn (Ăn hàng, m.u.a s.ắm, xem phim…), Phát s.inh (M.a ch.a.y hiếu hỉ, sửa xe,…), Đ.ầ.u tư, Cho đi.

Bên cạnh đó cần có cuốn sổ chia 6 cột tương ứng ghi lại tất cả các khoản đã chi tiêu. Cuối mỗi tuần kiểm tra lại xem, bạn sẽ nhìn thấy mình đang chi tiêu quá t.a.y cho cái gì và có thể tiết kiệm ở những đ.ầ.u mục nào. Bạn nên nhớ: Tiền không phải là tất cả nhưng tất cả đều cần tiền.

5 Ý TƯỞNG 1 TRIỆU ĐÔ LA:

Mỗi ngày trước khi đi ngủ, hãy viết ra giấy 5 điều bạn muốn thực hiện vào hôm sau và hôm sau nhất định thực hiện chúng bằng mọi gi.á.

Trước khi đi ngủ là khoảng thời gian rất quan trọng, việc bạn luôn suy nghĩ về việc cần làm vào ngày mai giúp tiềm thức có thời gian chuẩn bị thêm khoảng từ 6-8h nữa khiến cho n.ã.o bộ luôn có một động lực ngầm thôi thúc bạn hành động.

Luôn nhớ: Hãy giữ cho các việc cần làm không bao giờ lớn hơn con số 5, hãy chỉ tập trung vào những điều quan trọng nhất thôi. Và đương nhiên rồi, phải nhất định thực hiện nó bằng mọi cách. Đến một lúc nào đó, người ta không cần biết bạn là ai nói hay như thế nào, cái người ta nhìn thấy chỉ là những con số về bạn mà thôi!

"Cái gi.á của sự vượt trội là kỷ luật. Cái gi.á của sự t.ầm th.ường là th.ất v.ọng" – William Arthur Ward.

Tiếng nói của sông nước Nam bộ

 NGÔN NGỮ SÀI GÒN

Nếu bạn không phải là người sanh đẻ ở Sài Gòn trước 4/1975, hay là người nhập cư và lớn lên ở Sài Gòn thì cũng nên tìm hiểu chút xíu về ngôn ngữ người Sài Gòn (thứ thiệt) thuở xưa.

Người Sài Gòn nói riêng và miền Nam nói chung, có thói quen dùng từ "dạ" khi nói chuyện, khác với người miền Bắc lại dùng từ "vâng". Để ý sẽ thấy ít có người Sài Gòn nào nói từ "vâng". Khi có ai gọi, một người Sài Gòn nói "vâng!" là trong dáng dấp của câu nói đó có giọng đùa, cười cợt.

Khi nói chuyện với người lớn hơn mình, người dưới thường đệm từ "dạ" vào mỗi câu nói:

- Mày ăn cơm chưa?

- Dạ, chưa!

- Mới dìa/dzề hả nhóc?

- Dạ, con mới dìa!

Cái tiếng "dạ" đó, không biết sao trong cảm giác nghe của một người Sài Gòn với một người Sài Gòn thấy nó "thương" lạ ... dễ chịu mà gần gũi, nhẹ nhàng mà tình cảm lắm lắm. Cảm giác nó thật riêng so với những nơi khác. Nghe một tiếng "dạ" là biết ngay tên này là dân miền Nam cái đã rồi hẳn hay ...

Một người miền khác, có thể là Bắc hoặc Trung, diễn tả một khoảng thời gian ngắn vài ngày thì nói: “Từ bữa đó đến bữa nay”. Còn người Sài Gòn thì nói: “Hổm nay”, “dạo này” …

Người khác nghe sẽ không hiểu, vì nói chi mà ngắn gọn ghê (lại phát hiện thêm một điều là người Sài Gòn hay dùng từ “ghê” phía sau câu nói để diễn tả một sắc thái tình cảm riêng).

Tiếng “ghê” đó chẳng hàm ý gì nhiều, nó mang ý nghĩa là “nhiều”, là “lắm” ... Nếu nói “Nhỏ đó xinh ghê!” nghĩa là khen cô bé đó xinh lắm vậy.

Lại so sánh từ “hổm nay” với “hổm rày” hay nghe ở các vùng quê Nam Bộ, cũng một ý nghĩa như nhau, nhưng lại không hoàn toàn giống nhau.

Nghe người Sài Gòn dùng một số từ “hổm rày, miết …” là người Sài Gòn bắt chước người miền sông nước vậy. Nhưng nghe vẫn không trái tai, không cảm thấy gượng, vì trong người Sài Gòn vẫn còn cái chất miền Nam rõ rệt.

Nghe một đứa con trai Sài Gòn nói về đứa bạn gái nào đó của mình xem … “Nhỏ đó xinh lắm!”, “Nhỏ đó ngoan!” … Tiếng “nhỏ” mang ý nghĩa như tiếng “cái” của người Hà Nội. Người Sài Gòn gọi “nhỏ Thuý, nhỏ Lý, nhỏ Uyên” thì cũng như “cái Thuý, cái Uyên, cái Lý” của người Hà Nội thôi.

Nói một ai đó chậm chạp, người Sài Gòn kêu “Thằng đó làm gì mà cứ cà rề cà rề … nhìn phát bực!” Nghe cứ như là đùa, chẳng làm câu nói nặng nề lắm.

Một người lớn hơn gọi: “Ê, nhóc lại nói ngheng”. 

Hay gọi người bán hàng rong: “Ê, cho chén chè nhiều nhiều, tiền ít coi!” …

“Ê” là tiếng Sài Gòn đó, coi gọi trổng không vậy mà chẳng có ý gì đâu, có thể nói đó là thói quen trong cách nói của người Sài Gòn.

Mà người Sài Gòn cũng lạ, mua hàng gì đó, thường “quên” mất từ “bán”, chỉ nói là: “cho chén chè, cho tô phở” … “cho” ở đây là mua đó nghen!

Nghe người Sài Gòn nói chuyện với nhau, thường bắt gặp thế này: “Lấy cái tay ra coi!” “Ngon làm thử coi!” “Cho miếng coi!” “Nói nghe coi!” …

“Làm thử” thì còn “coi” được, chứ “nói” thì làm sao mà “coi” cho được nè? Vậy mà người Sài Gòn lại nói, từ “coi” cũng chỉ như là một từ đệm, dân Sài Gòn nói dzậy mà.

Ngồi mà nghe người Sài Gòn nói chuyện cùng nhau thì quái lắm, lạ lắm, không ít người sẽ hỏi: “Mấy từ đó nghĩa là gì dzậy ta?”.  Mà “dzậy ta” cũng là một thứ “tiếng địa phương” của người Sài Gòn à nghen. Người Sài Gòn có thói quen hay nói: “Sao kỳ dzậy ta?” “Sao rồi ta?” “Được hông ta?” … Nghe như là hỏi chính mình vậy đó, mà … hổng phải dzậy đâu nghen, kiểu như là nửa hỏi người, nửa đùa đùa vậy mà.

Tiếng Sài Gòn là thế đó, nếu bạn giả giọng Sài Gòn nói chuyện, dù có giống cách mấy mà bỏ quên mấy tiếng đệm, mấy tiếng Sài Gòn riêng riêng này thì đúng là … “bạn hông biết gì hết chơn hết chọi!” ...

Mà giọng Sài Gòn đã thế, cách người Sài Gòn xưng hô, gọi nhau cũng có phần mang “màu sắc” riêng.

Người Sài Gòn có cái kiểu gọi “mày” xưng “tao” rất “ngọt”. Một vài lần gặp nhau,nói chuyện ý hợp tâm đầu một cái là người Sài Gòn mầy tao liền.

Nếu đúng là dân Sài Gòn, hiểu người Sài Gòn, yêu người Sài Gòn sẽ thấy cách xưng hô ấy chẳng những không có gì là thô mà còn rất là thân thiện và gần gũi. “Mày”, “tao” là kiểu xưng hô hay thấy trong mối quan hệ bạn bè của người Sài Gòn. Cách xưng hô này thấy dàn trải từ đủ các mối quan hệ bạn bè; từ bạn học giữa mấy đứa nhóc chút xíu, cho đến mấy bác mấy anh lớn lớn tuổi ... Hỏng biết cái máu dân Sài Gòn nó chảy mạnh quá hay sao mà thấy mấy cách gọi này nó tự nhiên và dễ nói hơn là mấy từ như "cậu cậu, tớ tớ" của miền Bắc. Nói chuyện bạn bè với nhau, thân thiết mà gọi mấy tiếng “mày mày tao tao”, thì nghe thật sướng, thật thoải mái tự nhiên, và khoan khoái làm sao ấy. Gọi thế thì mới thiệt là dân Sài Gòn.

Đây là ngang hàng, ngang vai vế mà gọi nhau, chớ còn như đám nhỏ nhỏ mà gặp người lớn tuổi hơn, đáng bậc cha, chú thì khác. Khi ấy “tụi nhỏ” sẽ gọi là chú, thím, cô, dì, hay bác và xưng “con” ngọt xớt. Có vẻ như người Sài Gòn "ưa" tiếng chú, thím, dì, cô hơn; cũng như phần lớn dân miền Nam khác vậy mà. Mà có lẽ cách gọi này cũng còn tuỳ vào việc ước lượng tuổi của người đối diện.

Gặp một người phụ nữ mà mình nhắm chừng tuổi nhỏ hơn mẹ mình ở nhà thì: “Dì ơi dì ... cho con hỏi chút!", còn lớn hơn thì dĩ nhiên là "Bác ơi bác ..." rồi.

Những tiếng mợ, thím, cậu ... cũng tuỳ vào vai vế và người đối diện mà gọi. Có người chẳng bà con thân thuộc gì, nhưng là bạn của ba mình, lại nhỏ tuổi hơn, thế là gọi là chú và vợ của chú đó cứ thế gọi luôn là thím. 

Gọi thì gọi thế, còn xưng thì xưng “con” chứ không phải “cháu cháu” như một số vùng khác. Cái tiếng “con” cất lên nó tạo cho người nghe cảm giác khoảng cách giữa mình với đứa nhỏ đang nói kia tự dưng … gần xịt lại. Nghe sao mà quen thuộc, và gần gũi đến lạ lùng. Tự dưng là thấy có cảm tình liền.

Nói tiếp chuyện xưng-hô, người Sài Gòn có kiểu gọi thế này :

Ông đó = Ổng

Bà đó = Bả

Dì đó = Dỉ

Anh đó = Ảnh

Chị đó = Chỉ

Cô đó = Cổ.

Ở bên đó = Ở bển

Ở trong đó = Ở trỏng

Ở ngoài đó = Ở ngoải

Hôm đó = Hổm.

Nói chung, khi cần lược bỏ chữ "đó", người ta chuyển thanh ngang hoặc thanh huyền thành thanh hỏi.

Không hiểu sao mà dấu hỏi tự nhiên cái trở nên giữ vai trò quan trọng ... ngộ nghĩnh dzậy nữa. Nhưng mà kêu lên nghe hay hay đúng hông? Gọi vậy mới đúng là chất miền Nam, Sài Gòn đó nghen.

Người Sài Gòn cũng có thói quen gọi các người trong họ theo ... số. Như anh Hai, chị Ba, thím Tư, cô Chín, dượng Bảy, mợ Năm ... 

Mà nếu anh chị em họ hàng đông đông, sợ gọi cùng là chị Hai, anh Ba mà hổng biết nói về ai thì dzậy nè, thêm tên người đó vào.

Thành ra có cách gọi: “Chị Hai Lý, chị Hai Uyên, anh Ba Long, anh Ba Hùng” ...

Thêm nữa, nếu mà anh chị em cùng nhà thì tiếng "anh-chị-em" đôi khi được ... giản lược mất luôn, trở thành: "Hai ơi Hai, em nói nghe nè..." và "Gì dzạ Út ?" ...

Hoặc Có chuyện nhờ là cứ "Út ơi ... con nhờ chút!" hoặc với mấy chị tôi thì "Hai ơi Hai ... em nói nghe nè!".

Cách xưng hô của người Sài Gòn là vậy. Nghe là thấy đặc trưng của cả một mảnh đất miền Nam sông nước. Cứ thế, không sang trọng, điệu đà như giọng người dân đất Bắc, cũng chẳng trầm lắng, thanh thanh như tiếng Huế đất Thần Kinh ...

Cái giọng Sài Gòn đi vào tai, vào lòng, vào cách cảm, và nỗi nhớ nhung của người Sài Gòn lẫn dân miền khác bằng sự ngọt ngào của sông nước miền Nam, bằng cái chơn chất thật thà của truyền thống xa xưa, và bằng cả cái “chất Sài Gòn” chảy mạnh trong từng mạch máu người dân Sài Gòn.

Đi đâu, xa xa Sài Gòn, bỗng dưng nghe một tiếng “Dạ!” cùng những tiếng “hen, nghen” lại thấy đất Sài Gòn như đang hiện ra trước mắt với những nhớ thương, những cảm giác xao xuyến bồi hồi khó tả ...

Thang Le st

Lợi ích của cà phê trong việc kéo dài tuổi thọ

Tất cả chúng ta đều mong muốn được sống lâu, đặc biệt tuổi già khỏe mạnh. Một số thực phẩm có thể giúp chúng ta sống khoẻ, trong đó có cà phê.

Cà phê rất giàu chất chống ôxy hóa chẳng hạn như riboflavin, axit pantothenic, mangan, kali, magiê và niacin. Tuy nhiên, một trong những lợi ích quan trọng nhất là cà phê có thể giúp con người sống lâu hơn.

Cà phê có chức năng chống ôxy hóa mạnh mẽ, có thể bảo vệ cơ thể, chống lại các gốc tự do trong cơ thể. Những gốc tự do này có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến con người dễ mắc bệnh hơn.

Các nghiên cứu y học đã phát hiện ra rằng những người uống cà phê thường xuyên có ít nguy cơ tử vong do các bệnh.

Vào năm 2012, một nghiên cứu lớn trên 400.000 người, tuổi từ 50 đến 70, được công bố trên Tạp chí Y học New England cho thấy, trong thời gian nghiên cứu từ 12 đến 13 năm, những người uống nhiều cà phê sẽ giảm khả năng tử vong vì các bệnh truyền nhiễm, bệnh đường hô hấp, tiểu đường, đột quỵ và bệnh tim. Uống cà phê trong thời gian dài giúp giảm nguy cơ tử vong sớm tới 12% ở nam giới và 16% ở nữ giới.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, uống 6 cốc cà phê trở lên mỗi ngày không có thêm lợi ích gì cho sức khỏe và uống quá nhiều cà phê có thể gây hại, chẳng hạn như gây khó chịu cho tim. Do đó, chúng ta nên uống 2 đến 3 cốc cà phê mỗi ngày sẽ có lợi cho sức khoẻ hơn.

Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khả năng chống ôxy hóa của cà phê cũng là một chất bảo vệ gan, những người uống cà phê thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh gan giảm đáng kể.

Tuy nhiên, cà phê không thích hợp với những người bị cao huyết áp, tim mạch nặng. Ngoài ra, những người bị suy nhược thần kinh, mất ngủ cũng không nên uống quá nhiều cà phê.

HẠ MÂY (THEO ABOLUOWANG) - Bài đăng trên báo Lao Động ngày 06.08.2023

Chuyện của người già cả

Già rồi, hãy biết thương thân hơn!

Nghỉ hưu là một bước ngoặt lớn của cuộc đời, từ thói quen sinh hoạt, thu nhập tài chính, địa vị xã hội và danh tiếng của một người sẽ hoàn toàn thay đổi, cho phép chúng ta sống tự do và thoải mái.

Tôi năm nay 62 tuổi, từng làm quản lý tại một công ty tư nhân trước khi nghỉ hưu. Sau hơn 40 năm làm việc, tôi nghĩ mình đã tích lũy được rất nhiều mối quan hệ. Trước đây, vì tôi có chút quyền lực trong công việc nên nhiều người khen ngợi tôi, mọi người thường mời tôi ăn tối và tặng quà.

Tuy nhiên, sau khi nghỉ hưu được hai năm, tôi nhận ra rất nhiều điều khác xa so với quá khứ. Tôi nghỉ hưu ở tuổi 60. Khi mới về hưu, tôi vẫn thường xuyên liên lạc với các đồng nghiệp cũ, vừa nghỉ hưu, tôi không thể ngồi yên và luôn muốn tìm việc gì đó để làm, tôi vẫn quen với việc được mọi người vây quanh. Nhưng tôi nhận thấy có sự khác biệt rất lớn giữa việc nghỉ hưu và trước khi nghỉ hưu.

Trước đây tôi không cần chào hỏi, nhiều người sẽ nhắn tin để hẹn tôi, bây giờ điện thoại của tôi im lặng mấy ngày, không có ai hỏi han, nhắn tin, chỉ có cuộc gọi của vợ tôi. Tôi nhận thấy đồng nghiệp không còn nhiệt tình với tôi như trước nữa, mỗi lần tôi rủ đi chơi, họ luôn tìm đủ lý do để trốn tránh. Dần dần tôi nhận thấy không còn ai chủ động liên lạc với mình nữa.

Cuối cùng tôi cũng hiểu rằng khi mình nghỉ hưu, không còn quyền lực thì sẽ không có điều kiện để trao đổi giá trị với người khác. Họ sẽ không còn cố tình khen ngợi và làm hài lòng mình nữa. Sau khi nghỉ hưu, tôi thấy rằng những đồng nghiệp từng là bạn tốt lại là những người đầu tiên xa lánh tôi. Trải qua 2 năm nghỉ hưu, tôi hiểu ra được những điều này:

1• Hầu hết các quan hệ xã giao đều dựa trên việc trao đổi lợi ích

Khi bạn về hưu, nếu bạn không còn giá trị với người khác như đồng nghiệp chẳng hạn, đừng trách họ không còn quan tâm đến bạn. Mối quan hệ của người trưởng thành thường được xây dựng trên cơ sở lợi ích. Hãy tự hỏi: Bạn có thể liên tục dành thời gian cho người không có giá trị với mình không? Con người thường rất thực tế.

Là một người đã nghỉ hưu, tôi không nên lo lắng về những chuyện không đáng này nữa. Tôi hay nói vui với những người bạn già của mình rằng, khi chúng ta già đi, đôi khi con cái còn không thích chứ đừng nói đến những người khác. 

Kỳ vọng càng lớn, thất vọng càng nhiều. Sau khi về hưu, chúng ta nên học cách từ bỏ một số thứ, điều đó sẽ làm cho cuộc sống của mình trở nên nhẹ nhàng hơn.

2• Sau khi về hưu, biết cách sống "một mình".

Sau khi về hưu, chúng ta nên giảm bớt các mối quan hệ xã hội. Cuối cùng, mọi người đều sẽ phải học cách sống một mình. Cuộc sống bị chi phối bởi người khác thường không là cuộc sống mà chúng ta muốn.

Nếu trước khi về hưu, tôi phải tham gia các sự kiện xã hội để phục vụ cho công việc, thì sau khi về hưu, tôi không cần phải ép bản thân tham gia vào những hoạt động như vậy nữa. Tôi cho phép bản thân làm những điều chúng ta thích mà không cần quan tâm quá nhiều đến ý kiến của người khác, miễn là việc tôi làm không ảnh hưởng đến đạo đức, quy định. Những người già sống thông thái thường biết cách tận hưởng cuộc sống một mình.

3• Tận hưởng sớm

Hãy tận hưởng từ sớm. Khi về hưu cũng đồng nghĩa với việc chúng ta đã sống qua hai phần ba cuộc đời. Khoảng thời gian còn lại, chúng ta nên tận hưởng. Khi chúng ta còn khỏe mạnh, hãy thử đủ các món ngon trên đời, ngắm nhìn những vùng đất đẹp, đi du lịch. Hãy làm những điều có ý nghĩa, khiến bản thân vui vẻ và không hối hận. 

4• Thương mình đi, đừng chỉ lo cho con cái

Có những người già cả đời vì con cái, sau khi nghỉ hưu lại dùng tiền lương hưu để cho con cái trả nợ mua nhà, tôi đặc biệt không đồng tình với điều này. Cha mẹ nuôi dạy con cái, cho con ăn học, cho con tiền thành gia lập thất, chúng ta đã hoàn thành trách nhiệm của mình với tư cách là cha mẹ.

Ngược lại, sau khi nghỉ hưu, chúng ta già đi, sức khỏe giảm sút, lương hưu là nguồn thu nhập duy nhất của chúng ta. Lúc này, chúng ta nên lo cho bản thân mình trước tiên.

5• Nuôi dưỡng một sở thích

Sau khi nghỉ hưu, bạn không cần phải làm việc từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, không cần phải đi làm đúng giờ, cuộc sống là của riêng bạn. Nhàn rỗi một thời gian cũng không sao, nếu cứ nhàn rỗi không có sở thích gì, chúng ta sẽ cảm thấy rất buồn chán. Con người luôn cần có việc gì đó để làm, những người già như chúng ta có thể nuôi dưỡng một sở thích, chẳng hạn như đọc sách, tập thể dục… 

6• Đừng tức giận, vui vẻ luôn đặt lên hàng đầu 

Những việc không cần thiết, không đáng tức giận, tôi đều coi như cơn gió thoảng qua cho nhẹ lòng. Nhiều bệnh của người cao tuổi xuất phát từ những ưu phiền, nóng giận. Sau khi về hưu, chúng ta cần rèn luyện tâm lý cởi mở, không ngại nói, không ngại bàn luận, không sợ người khác nói xấu sau lưng, sẽ không sợ tổn thương. 

Khi tôi già đi, tôi làm những điều tôi muốn, chỉ cần không vi phạm những tiêu chuẩn đạo đức, dù người khác nói gì đi nữa, tôi cũng không quan tâm. Tôi vẫn là tôi, tận hưởng niềm vui mỗi ngày. 

Điều quan trọng nhất của cuộc sống là học cách vui vẻ, học cách tha thứ, không bị phiền não về vấn đề nhỏ nhặt. Hãy giữ một tâm hồn trẻ trung. Sau bao vất vả nửa đầu cuộc đời, chúng ta có thể có được cuộc sống hạnh phúc trong nửa sau cuộc đời. Hãy tận hưởng cuộc sống, ưu tiên hạnh phúc lên hàng đầu. Sau khi về hưu, tôi tin rằng, nếu chúng ta sống với tâm lý này thì quãng đời còn lại của chúng ta sẽ rất vui vẻ.

Nguồn : Cafebiz

Lê Minh (DEBRECEN.vidi69) Sưu tầm 

Đọc từ cuộc đời

THỜI CỦA TÔI THẾ ĐẤY

(Nhạc sĩ Trần Tiến)

———-

"Gái mê người có chữ bởi họ đi đâu cũng được  trọng vọng".

 ‘Tự nhiên, nhớ anh Sơn ! (Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn) ...

      Cuối đời ảnh cô đơn lắm, chỉ có nhận quyết định về hưu thôi mà buồn cả năm trời. Bảnh mắt ra đã gọi mình uống rượu, buồn như gã thủy thủ cuối chân trời.

      Kẻ hay chữ, một ngày không đọc sách. Cái mặt trông đần đần, ngu ngu. Kẻ hay làm, một ngày không có việc. Cái người trông bần thần, muốn bệnh. Chả thế vớ được người hay chữ như anh Hoàng Thiệu Khang, mới ở Bắc vào, anh Sơn vui lắm. Uống rượu, luận triết, nói cười rổn rảng suốt ngày trên cái vườn treo ở nhà...

      Nhớ một buổi chiều, ba anh em đang khề khà, bỗng có một em Nhật gõ cửa, xin được hỏi Anh về triết phương Đông. Em lại can tội xinh nữa. Thế là chàng bỏ hai anh em tôi, líu ríu với người đẹp cả tiếng. Chờ lâu quá, thông cảm với ông anh chưa vợ, tôi ra chào, xin phép về. Đi qua nàng, tự nhiên tôi hát :

  “Âm dương nằm ngang, ngũ hành nằm dọc

   Em chưa biết đọc, em nằm nghiêng ..."

- Hay, hay !. “Toa” mới bịa à, tiếp đi, tiếp đi !

      Quay sang em gái xứ Phù Tang, anh khoe :

      - Đấy, âm nhạc phương Đông đấy !

      Bấy giờ chàng mới chợt tỉnh ra, xin lỗi vì đã quên bọn tôi. Từ hôm ấy, sáng nào Anh cũng gọi tôi uống rượu, để nghe tiếp những khúc sau. Nhờ gặp được tri âm kích động, tôi viết thêm được mấy chục bài nữa rồi tịt ngòi. 

      Trước khi về cõi bên kia, Anh vẫn nhớ dúi cho Bảo Phúc chút tiền, để thu thanh chùm ngẫu hứng này của tôi. Anh đi rồi, tôi cũng cất hết đi, coi như một kỉ niệm quí giá của hai anh em.

      Nhớ anh Sơn quá !

      Sau 30 tháng Tư, chợ sách Sài Gòn bày la liệt, sách cũ bán tháo như cho. Tôi mua cả đống về khoe Anh. Chọn vài cuốn để lại, Anh bảo tôi vứt hết đi. Rồi Anh giới thiệu tôi những cuốn đáng đọc, không mua được, Anh kiếm của bạn bè cho tôi. 

        Ngày ấy, chở về Bắc là nườm nượp Honda, tủ lạnh, Akai, cassette, ... Có mình tôi khệ nệ 200 cuốn sách. Ba năm sau, không làm gì cả, chỉ nằm đọc sách, tôi mới ngốn hết từng ấy cuốn. Cuộc đời tôi như lột xác.

      Ngày ra Hà Nội chơi, Anh gặp thêm các danh sĩ Bắc Hà : Nguyễn Tuân, Văn Cao, ... Tôi dẫn Anh đi gặp các đệ tử của Đốt (Dostoevsky), của Pau-u (Paustovsky), ... Nghe người ta trêu nhau: Thằng này Pavel lắm. Thằng kia dân con nhà Pie Bezukhov, ... Anh ngớ người, chả hiểu gì về văn hóa thịnh hành ngoài Bắc. 

     Chẳng khác gì thằng em, vào Sài Gòn được các tay Zorba chịu chơi (nhân vật của Nikos Kazantzaki) đưa đi phá đời mút chỉ, gặp các đệ tử của Henry Miller như Phạm Công Thiện suốt ngày đòi “Phùng Phật sát Phật” mà thấy gớm. 

       May mắn nước nhà thông thương, tôi được thông tuệ đa chiều, cuộc đời như được lột xác. Tôi hiểu thêm, ngoài Tổ Quốc còn có gia đình. Ngoài cách mạng còn có phụ nữ và tình yêu. Ngoài tập thể còn có những cá thể độc lập, không bao giờ để tự do của mình bị đánh mất. Chuyện nghe như đùa ...

      ... Người ta có thể chết vì thiếu hiểu biết, và cũng có thể chết vì không có việc để làm. Nhưng không ai chết vì không thích đọc sách. Gặp người hay chữ, như đàn bà được qua đêm với người quân tử, vẫn sướng hơn một đời ở với kẻ tiểu nhân (Nhất dạ quân tử kiến). Có đọc vẫn có hơn. 

      Đọc, làm cho mình bớt ngu đi nhiều lắm. Một hồi tôi mê anh Pavel, đi đâu áo cũng cài khuy cổ, bị bạn cười: Thằng gàn !. Đọc thêm lại mê anh Rakhmetop. Chả là ngày ấy thích hát quá nên học dốt, tôi quyết tâm cạo trọc đầu, lấy diêm đốt tay xem mình có nghị lực bỏ hát không. Đúng là ... khùng. 

     Rồi đọc, đọc nữa, mới hiểu ra nhiều điều. Không mê ai nữa, mình cứ là mình thôi, đọc sách đỡ ngu hơn thật.

      Người mê sách, gặm chữ như bò gặm cỏ, như mối gặm gỗ, như sư tử gặm xương. Gặm vậy mà vẫn đói. No chữ thì đói cơm. Người có chữ thường đói, nên trông yếu xìu, đến cái kính cũng không giữ nổi, suốt ngày tụt xuống mũi. Gái mê tiền, không lấy đồ mọt sách, dài lưng tốn vải. Nhưng mê người có chữ, bởi họ đi đâu cũng được trọng.

      Thương Anh !

      Ngày anh Khang, người bạn vong niên của Anh mất, tôi tặng mấy cuốn của Osho, Mạc Ngôn, ... Anh chẳng còn thiết đọc. Rồi khi Anh chia lìa cõi trần, tôi ở lại, cũng như Anh, vứt đi tất cả, cả những cuốn sách Anh mua cho. Chả còn gì hứng thú. Thế mới biết, người ta ghiền sách vì có kẻ tri âm đàm đạo. Chung Tử Kỳ không còn nữa, Bá Nha đập đàn đi là phải.      

      Thực ra cũng chẳng cần đến 200 cuốn sách ngày đó. “Hành thư loạn tâm”. Đọc nhiều chưa chắc đã là hay, nếu không biết cách đọc. Nhiều khi còn bị “tẩu hỏa nhập ma”. Đời người có may mắn tìm được sách hay, chỉ cần vài cuốn gối đầu giường là đủ. 

       Tôi có hai cuốn sách mình thích là trọn bộ Thiền luận của Suzuki Teitaro và cuốn sách hai mươi tờ, Thư gửi một thi sĩ trẻ của Rainer Rilke. Hai cuốn gối đầu giường, bây giờ cũng biến mất đâu rồi. Gối đầu giường của tôi bây giờ là ... cái gối, vẫn còn phảng phất mùi ẩm mốc của rừng già thời chiến tranh.

      Các cụ nhà, chẳng có chữ nào, chỉ nghe tiếng mẹ ru tuổi thơ, thuộc vài câu ca dao quê cũ, mà vẫn sinh ra hàng triệu trí thức. Các cụ đọc trong chính nỗi bất hạnh của mình, trong nhọc nhằn và niềm khát sống.

      Đã đành, ngôi nhà không có sách trông hoang lạnh. Mặt người không có chữ trông vô hồn. Nhưng cuốn sách cần đọc nhất, vẫn chính là : "Đời mình".

Lê Minh (DEBRECEN.vidi69) st từ Nữ Phóng Viên (FB)

Nhà vua và tác phẩm truyệt mỹ

ĐỪNG CÃI!

Nhà điêu khắc đại tài Michelangelo vừa hoàn tất một bức tượng.

Nhà vua đến xem gật gù nói: “Ta thấy bức tượng này rất đẹp nhưng chưa hoàn hảo. Nên sửa vài chi tiết chỗ này, chỗ này... !”

Michelangelo liền sai các phụ tá bắc thang trèo lên bức tượng, cầm búa đục gõ leng keng. Nhưng ông dặn tuyệt đối không đục đẽo gì thêm vào bức tượng, không cần sửa gì cả, bức tượng đã hoàn tất rồi.

Sau một hồi, các phụ tá leo xuống. Nhà vua tiến lại gần ngắm nghía bức tượng và nói: "Thấy chưa Michel, bây giờ thì nó đã là một tác phẩm tuyệt mỹ."

Nhà vua đi khỏi, Michel nói với các phụ tá: "Bức tượng đã hoàn hảo, cái chúng ta vừa làm chỉ là thỏa mãn cái ẩn ức của nhà vua thôi"....

Tóm lại: "Đừng cãi với người ng.u khi họ đang nắm quyền!"

Copy từ Kiến Thức Làm Gìau (FB)

Nỗi buồn trong lòng

Thông điệp gửi các bậc bố mẹ

THẦY ƠI

“Thầy ơi, con buồn lắm.

Mong Tết để về nhà.

Thế mà về, bố mẹ

Không ngớt lời kêu ca.

Còn cãi nhau gay gắt

Ngay trước mặt các con.

Gia đình mất êm ấm.

Tết vui mà thành buồn.

Vâng con buồn lắm lắm,

Những muốn bỏ nhà đi.

Nhưng đi đâu? Con khóc,

Không biết phải làm gì.”

Đó là cái message

Của một cô sinh viên,

Cô sinh viên đang khóc,

Gửi thầy xin lời khuyên.

Tôi ngồi im suy nghĩ,

Lòng cũng buồn như cô,

Dù nhà tôi yên tĩnh,

Con và cháu ấm no.

Ta, các bậc bố mẹ,

Ta nặng lòng sinh con,

Mà rồi, sao thế nhỉ,

Ta nỡ làm con buồn?

Tâm hồn trẻ trong trắng.

Ta phải là cái gương,

Để con soi, chỉ thấy

Tình yêu và tình thương.

Đành rằng đời phức tạp.

Mỗi nhà một nỗi đau.

Sao ta không lặng lẽ

Giải quyết riêng với nhau?

Ta mong muốn con cái

Khỏe mạnh và lớn khôn,

Vậy đừng làm đau chúng,

Nhất là đau tâm hồn.

Thực ra ai cũng sống

Vì con cái của mình.

Hãy bớt cái nóng giận.

Hãy cư xử văn minh.

Con cái, không dám nói,

Nhưng đang cầu xin ta,

Xin bố mẹ bình tĩnh

Để vui cửa yên nhà.

Thái Bá Tân

Được và Mất

Còn chút gì để lại

1. Rất nhiều người rất ngộ, một khi cầm tiền của người khác trong tay, dù là tiền vay mượn, tới hạn hay xong việc, tự dưng không muốn trả lại. Cảm giác bị mất, tiếc nuối khi không còn sở hữu, chọn đánh đổi quan hệ để giữ số tiền kia. Trong làm ăn người ta gọi là chiếm dụng vốn, còn ngoài đời thì người ta gọi là lợi dụng lòng tin. Tỷ lệ này nhiều lắm, là người đầu óc nhỏ, vì tham vậy chỉ được có 1 lần. Lần thứ 2, phải đi tìm người khác mà lợi dụng. Thời đại này, người ta loan tin nhau. Tin tiêu cực, tin xấu về 1 một người con loan nhanh hơn điện. Khôn ngoan là phải giữ chữ tín, để người ta tin mình, mới có thể làm ăn. 

2. Santiago ngủ mơ giấc mơ y hệt 2 lần. Cậu đi tìm bà thầy bói trong thành Tarifa tên là Zigeuner. Bà khuyên cậu đi Kim Tự Tháp ở Ai Cập để lấy kho báu. Vì Santiago không có tiền nên bà lão xem miễn phí, chỉ bắt Santiago thề là sẽ trả công cho bà 1/10 kho báu khi lấy được. Santiago nghĩ, thôi mình hứa đại đi, bây giờ có đồng nào đâu, bà lão đòi 50% thậm chí 90% cậu sẽ vẫn đồng ý, cái cậu cần là được chỉ đường đi. "Cứ đi đã, lúc đó, mình ăn quỵt thì có sao, chỉ là một lời hứa. Thề thì thề, tuyên thệ thì tuyên thệ cho được việc. Tâm linh không sợ, chẳng thấy mặt thánh thần, chỉ có tiền là thật". Cậu nghĩ vậy. 

Đời phiêu lưu của Santiago đầy những khoảnh khắc ĐƯỢC và MẤT. Lúc phải đưa toàn bộ tài sản để có thể bảo toàn mạng sống, lúc phải vào cửa hàng xin lau chùi pha lê để có 1 bữa cơm. Lúc có cả bầy cừu lúc thì chẳng có gì trên người ngoài răng và dép. Lúc thì cô đơn, lúc thì có người yêu xinh đẹp bên cạnh (khiến chàng dự định thôi không đi tìm kho báu, ở đây kết hôn rồi sinh con đẻ cái, cũng xong một đời người như những mảnh đời khác trong xã hội, không cần theo lý tưởng nữa. Lý tưởng thì xa xôi, chưa biết có được hay không, trong khi cái trong tay là rõ ràng. Đại đa số sẽ từ bỏ lý tưởng để chọn cái phàm trần, trừ vài người có đầu óc lớn. Họ không muốn vô danh). 

Qua nhiều lần được - mất, cậu mới hiểu giá trị của lời hứa. Đó là danh dự sống, là giá trị của một người. Cái này là vô giá. Đánh mất rồi không thể lấy lại được. Một lần thất tín, vạn lần bất tin, tự mình đập vỡ tương lai. 

Khi trải nghiệm nhiều, chàng mới biết thượng đế là có thật. Mọi hành vi mình làm, mọi ý nghĩ mình nghĩ...đều được thượng đế ghi nhận. Một khi đã hứa, là những "vong linh khuất mày khuất mặt" nào đó xung quanh sẽ ghi chép lại. Mình không làm như đã nói, là sẽ bị trọng tội. Ai hay giúp người, vào khoảnh khắc có thể gặp nguy hiểm, chính những vong linh này đã đẩy họ đi, thoát khỏi tai nạn, có khi chỉ gang tấc, chỉ vài ba giây. 

Kết thúc tác phẩm, khi trở lại quê nhà để đào cái hòm vàng chôn dưới nền đất, cậu chợt nhớ đến bà thầy bói Zigeuner. "Phải đến thành Tarifa để trả 1/10 cho bà lão thôi, vì danh dự cá nhân, mình không ăn quỵt được. Sao họ hay thế nhỉ, có lẽ là do họ đi nhiều".

3. Diễn tiến tâm lý của Santiago rất phổ biến. Khi không có thì hứa khác, nhưng khi có thì sẽ nghĩ khác, sợ MẤT đi dù không phải của mình. Vay mượn xong không muốn trả lại, quay bài (ăn cắp kiến thức và lừa thầy cô) chẳng hạn...phần lớn biết sai nhưng vẫn làm vì lòng THAM che mờ lý trí. Vẫn có một số người control được lòng tham, vì họ biết, đời người là cái chợp mắt của vũ trụ, khôn không lại trời. Nghĩ khôn cho mình, lấy của người ta thì sẽ bị trừng phạt. 

Có thể bạn vô thần, chẳng tin nhân-quả. Nhưng lịch sử mấy ngàn năm của nhiều dân tộc có 1 nội dung tương tự nhau, nên rõ ràng là đúng. Trong chuyện tiền bạc, luôn có một vị thần ghi nhận các giao dịch giữa người - người. Nếu mình lấy tiền mà người kia phản đối, uất giận, căm phẫn.....thì đồng tiền đó mặc nhiên ổng sẽ ghi vào tài khoản "chiếm đoạt". Sẽ đến lúc mình phải trả lại và lớn hơn gấp nhiều lần, bằng cách này hay cách khác. Còn ngược lại, ai cho đi nhiều thì trong tài khoản tâm linh là số dương. Do vậy, bạn sẽ thấy có người cứ may mắn hoài, cũng người làm mãi không ra tiền, hoặc có nhưng không giữ được. 

Phải biết sợ thượng đế để không trở thành kẻ bất nhân, bất nghĩa, thành người có phẩm hạnh mà người ta còn quý trọng, không khinh khi. Trên trời còn có trời, ngoài trời còn có trời. Lòng tham như nồi cháo trong hình, không kiềm chế thì không những cháo không còn, mà bếp cũng tắt.

*Ai đọc được những dòng này, cơm đủ ăn, áo đủ mặc, lành lặn khoẻ mạnh, có gia đình để quay về, có xã hội xung quanh để yêu thương, có một chuyên môn để kiếm ra tiền, có một việc làm để ngày ngày cống hiến, có một lẽ sống để cuộc đời ý nghĩa....thì biết mình được tạo hoá cho vay mọi thứ. Nếu biết mình đang vay thì trả lại. Vũ trụ vận hành theo quy luật cân bằng động, nhân quả cũng là cân bằng động. 

Cứ vay 9 trả 10, chưa rõ vay bao nhiêu của đời thì chủ động trả trước cho người nghèo khó, kém may. Mình hào sảng, phóng khoáng để con cháu sau này bắt chước mình mà giàu có, sang trọng, người người kính nể. 

Cây xanh thì lá cũng xanh.

Ăn ở hiền lành để đức cho con. 

Vay chín thì hãy trả mười

Phòng khi túng thiếu có người cho vay!

TBS FC (Tony BS Fan Club)

Vấn đề của nam giới

A. DƯƠNG VẬT KHÔNG CƯƠNG CỨNG (ED)

Ở đàn ông có thể trạng bình thường, dương vật cương cứng là 1 cơ chế phức tạp với quá trình kết hợp giữa hệ thần kinh, cơ thể dưới tác động của nội tiết tố Testosterone. Cụ thể gồm những thành phần 

- Hormone (Testosterone)

- Cơ bắp

- Thần kinh

- Lưu thông máu

Đối với hiện tượng cương cứng buổi sáng, nguyên nhân khiến dương vật “chào cờ” là do nồng độ hormone sinh dục nam testosterone đạt ở mức cao nhất vào buổi sáng. Lượng hormone testosterone trong cơ thể sẽ kích thích não bộ truyền thông tin hóa sinh và tín hiệu xuống các dây thần kinh dương vật. Từ đó khiến dương vật trở nên cương cứng.

Hiện tượng cương dương vào buổi sáng là một tín hiệu cho thấy quá trình lưu thông máu, hoạt động của các mạch máu và dây thần kinh trong, quanh dương vật đang diễn ra bình thường. Đồng thời sức khỏe và sinh lý của nam giới đang được đảm bảo.

Khi cơ thể bắt đầu cảm thấy hưng phấn với bạn tình, nam giới có sự hứng thú và mong muốn được bạn tình đáp ứng nhu cầu tình dục. Cùng với sự hợp tác của bạn tình, hormone sinh dục nam testosterone cũng sẽ được tiết ra. Sau khi được tiết ra với một lượng vừa đủ, hormone sinh dục nam testosterone sẽ phát tín hiệu và truyền đến não. Não gửi tín hiệu cùng với những thông tin hóa sinh đến hệ thống dây thần kinh ở mạch máu xung quanh và trong dương vật để hệ cơ và mạch máu phối hợp điều tiết lượng máu dồn vào các mô của dương vật. Hệ thống dây thần kinh tồn tại trong mạch máu dương vật sẽ kích thích và điều khiển mạch máu mở rộng hơn để quá trình tuần hoàn máu diễn ra suôn sẻ. Khi dương vật đạt mức cương cứng tối đa, các dây thần kinh sẽ phát tín hiệu và điều khiển giúp các mạch máu thu hẹp.
Đồng thời lưu giữ lượng máu trong thể hang của dương vật để duy trì tình trạng này cho đến khi đạt được cực khoái (từ 5-15 phút).

 Sau khi xuất tinh, các mạch máu sẽ giãn nở trở lại, đẩy lượng máu từ thể hang ra ngoài, quá trình lưu thông diễn ra bình thường, tình trạng cương dương kết thúc. Khi đó dương vật sẽ mềm hơn và trở lại kích thước như ban đầu.

A1. ED do bệnh lý của tim hoặc xơ vữa động mạch

- HA hoặc cholesterol tang cao

- Đa xơ cứng thần kinh

- Gan thận suy yếu, tiểu đường

A2. Nguyên nhân do tâm lý

- Lo lắng, căng thẳng

B. CHẾ ĐỘ ÁP DỤNG - TẬP LUYỆN & NGHỈ NGƠI

B1.  Kegel, đi bộ.

Sàn chậu chắc chắn giúp tăng cường độ cứng khi dương vật (DV) cương cứng, vì vậy tập Kegel là 1 phương pháp hỗ trợ cho người mắc chứng ED.

Theo một nghiên cứu của Harvard, chỉ 30 phút đi bộ mỗi ngày có thể giảm 41% nguy cơ mắc chứng ED. Một nghiên cứu khác cho thấy tập thể dục vừa phải có thể giúp khôi phục hoạt động tình dục ở nam giới. Tập thể dục giúp cải thiện lưu lượng máu, điều cực kỳ quan trọng để dương vật cương cứng mạnh mẽ và cải thiện huyết áp bằng cách tăng oxit nitric trong mạch máu, tương tự như cách Viagra hoạt động. Tập thể dục giảm cân có thể làm tăng sản xuất testosterone tự nhiên, một yếu tố quan trọng trong khả năng cương dương và ham muốn tình dục.

B2. Giữ trọng lượng cơ thể ở mức khỏe mạnh, cân đối.

B3. Ngủ đủ giấc, đọc sách, nghe nhạc.

Mức độ testosterone tăng lên khi giấc ngủ được cải thiện và mức độ thấp hơn có liên quan đến rối loạn chức năng tình dục. Sự tiết hormone được điều khiển bởi đồng hồ sinh học bên trong cơ thể và kiểu ngủ có thể giúp cơ thể xác định thời điểm giải phóng một số hormone nhất định. 

Các chuyên gia cho rằng, giấc ngủ là thói quen vô cùng quan trọng đối với sự cương cứng của dương vật và các hoạt động quan hệ tình dục. Bởi nếu bạn thường xuyên ngủ không đúng giờ, không đủ giấc, mất ngủ kéo dài hoặc thiếu ngủ trầm trọng sẽ khiến khả năng tình dục và chức năng sinh lý của bạn bị suy giảm. Đồng thời gây rối loạn cương dương, dương vật khó cương hoặc không thể duy trì được trạng thái cương dương như ban đầu.

Chính vì thế để kéo dài thời gian quan hệ tình dục, thời gian cương dương và tăng cường sinh lực, các quý ông nên xây dựng và duy trì thói quen ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc, không thức khuya, giữ cho tinh thần luôn lạc quan và vui vẻ.

Nam giới cần kiểm soát căng thẳng, tránh tạo nhiều áp lực cho bản thân. Bởi điều này không chỉ khiến sức khỏe và còn khiến chức năng sinh lý giảm sút nghiêm trọng. Từ đó gây ra tình trạng suy giảm ham muốn tình dục, xuất tinh sớm, yếu sinh lý và nhiều vấn đề khác liên quan đến tình dục.

C. SỬ DỤNG THUỐC

C1. Nhóm thuốc ức chế men phosphordiesterases 5 (PDE-5): Có tác dụng tăng lượng máu đến DV sau khi uống từ 30-60 phút. PDE5 là một enzyme có trong thành của các mạch máu. Nó ảnh hưởng đến sự lưu thông máu và cách các tế bào truyền tín hiệu trong cơ thể. Chất ức chế PDE5 hoạt động bằng cách ngăn chặn enzyme PDE5, tạo ra hiệu ứng giãn mạch máu và thúc đẩy lưu thông máu.

- Sildenafil (Viagra): Để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng, người bệnh nên uống khi đói và ít nhất một giờ trước khi quan hệ. Thuốc duy trì hiệu quả trong khoảng từ 4 - 5 giờ và thường phù hợp cho những ai bị rối loạn cương dương mức độ từ nhẹ đến trung bình.

- Vardenafil (Levitra): Có thể dùng trong bữa ăn và tương tự như Sildenafil, bệnh nhân nên uống thuốc một giờ trước khi giao hợp và 4 -5 giờ là khoảng thời gian thuốc có thể duy trì hiệu quả sử dụng. Thích hợp dùng cho nam giới bị rối loạn cương dương nhẹ hoặc trung bình. Cần lưu ý là nếu dùng trong bữa ăn giàu chất béo thì sẽ làm ảnh hưởng đến sự hấp thu của thuốc. Dang đặt dưới lưỡi mới được sản xuất thường cho hiệu quả nhanh hơn so với dạng viên truyền thống.

- Tadalafil (Cialis, Adcirca): Nên dùng trước hoặc trong bữa ăn, ít nhất 2 giờ trước khi quan hệ tình dục. Khác với 2 loại thuốc trên, hiệu quả của Tadalafil có thể lên đến 36 giờ và sử dụng theo liều nhỏ mỗi ngày. Khi cần thiết bệnh nhân có thể uống với liều lớn theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tadalafil cũng được FDA chấp thuận để điều trị tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính (BPH). Tadalafil có thời gian tác dụng lâu nhất trong số tất cả các chất ức chế PDE5 hiện có, kéo dài từ 24 đến 36 giờ. Liều lượng hàng ngày thông thường dao động từ khoảng 2.5 đến 20 mg.

- Avanafil (Stendra): Nên sử dụng trước mỗi lần giao hợp khoảng 30 phút. Tùy theo liều lượng mà thuốc có khả năng kéo dài hiệu quả khoảng 6 giờ đồng hồ. 

Avanafil là một loại thuốc trị ED khá mới. Một nghiên cứu cho thấy thuốc này có tác dụng nhanh hơn so với các liệu pháp điều trị ED khác, bắt đầu tác dụng khoảng 15 phút sau khi uống và không kéo dài lâu, với thời gian tối đa là 6 giờ.

Ngoài ra, một nghiên cứu từ năm 2016 cho biết rằng avanafil gây ít tác dụng phụ hơn so với một số loại thuốc trị ED khác và thời gian bắt đầu ngắn giúp người ta có thể thực hiện quan hệ tình dục một cách tự nhiên hơn.

D. ĂN UỐNG

D.1 Hạn chế rượu bia

D.2 Cá hồi, gia cầm, trứng; cà chua, bưởi, dưa hấu, chuối; óc chó, hạt điều, socola đen.

D.3 Sử dụng gừng là biện pháp dân gian được nhiều người áp dụng chữa trị rối loạn cương dương hiệu quả. Trong gừng có các tinh chất có vị cay, mang tính ấm nóng, chứa 2 chất gingerol và zingiberene có khả làm giãn nở tĩnh mạch, giúp lượng máu được lưu thông tốt hơn, đưa máu về bộ phận dương vật nhiều hơn từ đó có thể duy trì được khả năng cương cứng lâu hơn.

Cách thực hiện chữa trị rối loạn cương dương bằng gừng được thực hiện như sau. Bạn hãy lấy 1 củ gừng, rửa sạch củ bằng muối để loại bỏ hết chất bẩn, sau đó bạn cao phần vỏ bên ngoài và thái củ gừng thành những lát mỏng, có thể hãm với trà hoặc nước sôi dùng để uống mỗi ngày. Nếu cảm thấy khó uống bạn có thể cho thêm mật ong.

E. CÁC GIẢI PHÁP KHÁC

E.1 Những cách để dương vật cương cứng nhanh

Trước khi chính thức tham gia vào hoạt động tình dục, nam giới và bạn tình cần phải thực hiện một động tác nào đó để dương vật có thể mau chóng cương cứng và duy trì thời gian cương dương.

Để các hoạt động quan hệ tình dục mau chóng diễn ra, đồng thời cuộc “yêu” trở nên trọn vẹn hơn, thỏa mãn ham muốn tình dục, nam giới có thể tham khảo và lựa chọn cho mình một trong những biện pháp giúp dương vật cương cứng nhanh được liệt kê dưới đây:

1. Lựa chọn tư thế quan hệ tình dục phù hợp giúp dương vật cương cứng nhanh

Nếu để dương vật xuất tinh sớm hơn so với mong đợi sẽ khiến cho cả nam giới lẫn bạn tình không thoả mãn được ham muốn tình dục, nam giới tự ti, bạn tình nhanh chóng mất hứng.

Chính vì thế để dương vật cương cứng nhanh và phòng ngừa tình trạng xuất tinh sớm, các cặp đôi nên thực hiện màn dạo đầu bằng cách quan hệ tình dục bằng tay hoặc quan hệ tình dục bằng miệng. Sau 5 phút hãy cho dương vật tiếp xúc và xâm nhập vào âm đạo.

Bên cạnh đó nam giới nên hít thở đều, thường xuyên thay đổi các tư thế tình dục để cả hai có thể trải nghiệm và giúp cuộc “yêu” trở nên thú vị hơn. Thay vì cứ tiếp tục áp dụng kiểu truyền thống thông thường, nam giới có thể chủ động thay đổi tư thế quan hệ để tạo sự mới lạ, nâng cao sự hưng phấn và kích thích tình dục cho cả hai. Đồng thời giúp dương vật duy trì sự cương cứng, chống xuất tinh sớm.

Các quý ông có thể thay phiên sử dụng tư thế quan hệ tình dục truyền thống cùng với một số tư thế sau:

Tư thế úp thẳng: Bạn tình úp mặt xuống giường, đồng thời đẩy phần mông nhô cao lên (có thể sử dụng gối kê dưới vùng chậu). Nam giới thực hiện tư thế quỳ gối từ phía sau để kích thích và đưa dương vật vào âm đạo.

Tư thế mặt đối mặt: Bạn tình ngồi lên đùi của nam giới với tư thế đối mặt với nhau. Để dương vật xâm nhập vào âm đạo, sau đó nhấp với cường độ nhẹ và tăng dần sau khi cả hai đã đạt được sự kích thích. Tư thế này có thể giúp dương vật cương cứng nhanh hơn. Tuy nhiên bạn cần tránh nhấp với cường độ mạnh vì có thể nam giới sẽ không thể kiểm soát nổi sự xuất tinh trong trường hợp này.

Tư thế G-Whiz thâm nhập cực sâu: Bạn tình nằm trên giường với tư thế nằm ngửa, đồng thời đưa hai chân lên cao, vuông góc và gác lên vai của nam giới. Nam giới dùng tay ôm lấy mông bạn tình, quỳ gối xuống. Nam giới vừa nhấc cơ thể bạn tình vừa cho dương vật xâm nhập vào âm đạo với cường độ nhẹ.

Tư thế giao hợp từ phía sau: Bạn tình quỳ gối, hai tay chống xuống giường, đồng thời gian dạng nhẹ hai chân để lộ vùng âm đạo. Nam giới quỳ gối và cho dương vật thâm nhập vào âm đạo từ phía sau. Nam giới có thể dùng tay kích thích tình dục bằng cách vỗ mông hoặc xoa vòng một của bạn tình. Lưu ý, tư thế này không phù hợp với nam giới bị xuất tinh sớm.

2. Oral sex – Quan hệ tình dục bằng miệng kích thích cương dương

Trước khi nhập cuộc, nam giới và bạn tình cần phải thực hiện một vài động tác mở màn để trải nghiệm những vùng nhạy cảm trên cơ thể. Đồng thời nâng cao sự hưng phấn, kích thích tình dục giúp dương vật nhanh chóng cương cứng. Đặc biệt hiện tượng cương dương sẽ diễn ra nhanh hơn khi cả hai thực hiện Oral sex (quan hệ tình dục bằng miệng).

Hiện tượng cương dương, cảm xúc và ham muốn tình dục ở nam giới sẽ tăng nhanh khi có một động tác kích thích, va chạm nhẹ nhàng lên bộ phận sinh dục. Để thực hiện điều này, bạn tình có thể sử dụng miệng kết hợp với tay nhẹ nhàng va chạm và tiếp xúc trực tiếp với dương vật.

Theo các chuyên gia, quan hệ tình dục bằng miệng sẽ giúp dương vật nhanh chóng cương cứng và cương dương lâu hơn so với việc áp dụng tư thế truyền thống.

Tuy nhiên trước khi quan hệ tình dục bằng miệng để kích thích dương vật, nam giới cần phải tắm rửa và vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục. Nam giới tuyệt đối không được quan hệ tình dục bên ngoài hoặc để vùng kín bẩn. Bởi điều này có thể khiến dương vật của bạn bị nhiễm trùng, sức khỏe của bạn tình bị ảnh hưởng do nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Cụ thể: Mụn rộp sinh dục ở miệng, bệnh sùi mào gà, bệnh lậu…

Chọn lọc & lược ghi từ nhiều nguồn onl 

Sống 100 tuổi

Những nguyên tắc để sống thọ trăm tuổi

1. Kết hợp di chuyển thường xuyên

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyên bạn tập thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải tối thiểu 150 phút mỗi tuần, tương đương 20 phút tập aerobic mỗi ngày. Ngoài ra, bạn nên tích hợp hai đến ba buổi tập luyện sức mạnh hàng tuần, có thể bao gồm nâng tạ, sử dụng dây kháng lực, leo cầu thang, yoga hoặc chống đẩy tại nhà.

Tuy nhiên, chuyên gia nghiên cứu tuổi thọ Dan Buettner nói rằng ở hầu hết các Vùng Xanh (Blue Zones), chuyển động tự nhiên suốt cả ngày dường như là đủ. "Những người sống lâu nhất thế giới không nâng tạ, chạy marathon hay tập thể dục. Thay vào đó, họ sống trong môi trường buộc họ phải liên tục di chuyển mà không cần suy nghĩ. Họ làm vườn mà không có các tiện nghi cơ khí cho nhà cửa và công việc sân vườn", nhóm của ông viết.

2. Tìm mục đích sống

Quan sát từ vùng cao nguyên miền núi Sardinia, bán đảo Nicoya ở Costa Rica đến quận Okinawa của Nhật Bản, nhóm của Buettner cũng nhận thấy việc có mục đích sống giúp kéo dài tuổi thọ

"Người Okinawa gọi nó là 'Ikigai' và người Nicoya gọi nó là 'plan de vida'. Chúng đều có nghĩa là 'tại sao tôi thức dậy vào buổi sáng'", Buettner viết. "Biết mục đích sống giúp bạn tăng thêm bảy năm tuổi thọ".

3. Giảm mức căng thẳng

Giảm mức độ căng thẳng mãn tính một cách có ý thức tác động sâu sắc đến sức khỏe và tuổi thọ, theo nhóm của Buettner.

Họ cho biết: "Căng thẳng dẫn đến tình trạng viêm mãn tính, dẫn đến mọi căn bệnh nghiêm trọng liên quan đến tuổi tác".

Cho dù bạn tìm thấy sự thoải mái khi cầu nguyện, ở bên người khác hoặc chăm sóc bản thân, việc dành thời gian để thư giãn có thể kéo dài tuổi thọ thêm nhiều năm.

4. Ăn no 80%

Các chuyên gia cho biết, việc áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh là điều cần thiết nếu bạn mong muốn sống đến 100 tuổi, nhưng ăn bao nhiêu cũng có thể đóng vai trò quan trọng. Nhóm của Buettner khuyên bạn nên làm theo câu thần chú 2.500 năm tuổi của Nho giáo "hara hachi bu", dạy mọi người ngừng ăn cảm thấy no 80%. Một cách để thực hiện điều này là lấp đầy đĩa của bạn chỉ bằng 80% khẩu phần ăn bình thường.

"Khoảng cách 20% giữa không đói và cảm thấy no có thể là sự khác biệt giữa việc giảm hoặc tăng cân. Người dân ở Vùng Xanh chỉ ăn bữa nhỏ nhất vào cuối buổi chiều hoặc đầu giờ tối và sau đó không ăn thêm bất kỳ bữa nào", nhóm của Buettner nói.

5. Chủ yếu ăn thực phẩm có nguồn gốc thực vật

Hầu như ở tất cả Vùng Xanh, những cư dân sống tới 100 tuổi có khả năng duy trì chế độ ăn chủ yếu dựa vào thực vật. Trên thực tế, những người sống trăm tuổi ở Blue Zones ăn trung bình 60 gram thịt mỗi lần, và chỉ ăn 5 lần mỗi tháng. Thay vì các sản phẩm động vật, những người dân này thường dựa vào các loại đậu làm nguồn protein nạc.

6. Tham gia một cộng đồng dựa trên đức tin

Nhóm của Buettner đã phỏng vấn 263 người trăm tuổi và phát hiện ra 258 người đều thuộc một cộng đồng có đức tin. Nhóm lưu ý rằng theo thống kê, việc tham dự các buổi lễ tôn giáo bốn lần mỗi tháng có thể tăng thêm 14 năm tuổi thọ.

"Những người chú ý đến khía cạnh tinh thần có tỷ lệ mắc bệnh tim mạch, trầm cảm, căng thẳng và tự tử thấp hơn, đồng thời hệ thống miễn dịch dường như hoạt động tốt hơn... Ở mức độ nhất định, việc theo một tôn giáo giúp họ từ bỏ những căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày cao hơn", Buettner nói.

7. Hãy đặt gia đình lên hàng đầu

Gia đình của những người trên trăm tuổi có xu hướng gắn bó và quan tâm. Điều này có nghĩa là hãy nuôi dưỡng mối liên kết sâu sắc với những người thân yêu và họ sẽ có nhiều khả năng chăm sóc bạn hơn khi về già, dẫn đến sức khỏe tốt hơn.

Nhóm của Buettner cho biết ở nhiều Vùng Xanh, việc cha mẹ và ông bà sống với con cái rất phổ biến - một sự sắp xếp giúp "làm giảm tỷ lệ bệnh tật và tử vong ở trẻ em trong nhà".

8. Tham gia một cộng đồng lành mạnh

Ở cạnh những người coi trọng sức khỏe và sự khỏe mạnh, bạn cũng có thể áp dụng lối sống có ý thức về sức khỏe.

Các nhà nghiên cứu cho biết: "Những người sống lâu nhất trên thế giới đã chọn hoặc được sinh ra trong các nhóm xã hội ủng hộ hành vi lành mạnh, người Okinawa đã tạo ra các 'moais' - nhóm gồm 5 người bạn cam kết gắn bó với nhau suốt đời".

Tham gia một câu lạc bộ đi bộ hoặc thể dục, lập thỏa thuận có trách nhiệm với bạn bè hoặc đơn giản là biến những thói quen lành mạnh của bạn thành việc gia đình đều có thể giúp kéo dài tuổi thọ.

9. Uống rượu vang đỏ có chừng mực

Càng ngày, nghiên cứu càng cho thấy không có lượng rượu nào được coi là lành mạnh hoặc an toàn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu của Blue Zones xác định rằng uống rượu vang đỏ chất lượng cao một cách điều độ - không quá một ly mỗi ngày đối với phụ nữ và hai ly đối với nam giới - có liên quan đến tuổi thọ ở cộng đồng Blue Zone.

Các nhà nghiên cứu lưu ý: "Bí quyết là uống 1-2 ly mỗi ngày (tốt nhất là rượu Sardinian Cannonau), với bạn bè hay cùng đồ ăn. Và tất nhiên, bạn không thể nhịn uống cả tuần và dành ngày thứ Bảy để uống hết cả 14 ly".

Ảnh: iStock

Hướng Dương (Theo Best Life)

Ngồi buồn mở quẻ giúp quan

Đã có một thời ở Hà Nội, trong khu tập thể các cơ quan, cư dân là người ăn lương nhà nước, mua được con gà về làm bữa tươi nhưng không dám chặt mạnh, dao thớt kêu kênh kếch sẽ tố cáo bạn đang ăn như bọn …tư bản, coi chừng.

Nếu có bạn hữu, cho con sang mời cũng chỉ nói “Mời bác sang ăn bữa cơm rau muối với nhà cháu!” Đó không phải sự khiêm tốn, mà là tự giữ mình.

Khoảng đầu những năm chín mươi, một bà quan to ngành thương mại huyện Thanh Ba Phú Thọ vào Sài Gòn, khi ra đường bà đeo cái dây vàng to tổ bố, bị bọn cướp bám theo, giật mạnh, bà bị té ngã, về với tổ tiên.

Ở Kênh 3, Kiên Giang có một nhà bấy lâu nay yên ấm, bỗng dưng không hiểu từ nguồn nào, xây một hàng rào inox sáng trưng. Cao ba mét, chạy vòng quanh nhà dài tới 350 mét, trên có vài cọng kẽm gai coi cứ như căn cứ quân sự.

Một tuần sau, kẻ trộm vào khoắng sạch khi nhà vắng chủ nửa giờ, mang luôn cả cái két sắt xuống thuyền (Nhà sát kênh) rồi biến mất.

Gần đây tôi cứ lay lắt hoài một điều đơn giản là, những đại gia xây những lâu đài hàng trăm, thậm chí hàng ngàn tỷ để làm gì?

Đây đó đã xuất hiện một loại trộm chuyên mò vào các cơ quan (xem như có tiền trong phòng riêng của mấy sếp có két để trong văn phòng) rồi cuỗm sạch. Thì có một bọn siêu trộm khác không thể vô tư khi ngó nghiêng những lâu đài này.

Ấy là vài hình ảnh thiên về vật chất. Còn khi anh có những “tài sản” vô hình như quyền lực, địa vị, lợi lạc khủng thì việc phô phang ra rất dở.

Sáng nay tôi xem (miễn phí) cho mấy nhân vật lớn của ngày thứ tư 21/3/2024 tới thì vớ được quẻ “Lôi Thuỷ Giải” với lời bàn của Tiên sinh Thông Huyền Lão Nhân là: PHỤ THẢ THỪA, TRÍ KHẤU CHÍ, TRINH LẬN.

Lời diễn tả đại ý: “Người khiêng, ngựa thồ tài vật quá nhiều, hình ảnh đó tự gọi bọn cướp đến” thì bung, toang chứ còn gì nữa!

Tách ba chữ “Trí Khấu Chí” còn có nghĩa xa xa là, từ địa vị cao, chơi với bọn hạ đẳng, kiểu gì chả chết.

Thời của Thông Huyền Tiên sinh chưa có biệt phủ, siêu xe, tài khoản U-ét-đê, nên ông còn phải mô tả cảnh người khiêng, ngựa chở tài vật như kiểu trong phim Tể Tướng Lưu Gù.

Bây giờ phiên dịch ra ngôn ngữ thời đại này thì phải dùng những hình ảnh đại loại như trong vụ Vạn Thịnh Phát, hoặc cảnh những lâu đài vàng son ở Yên Bái, Ninh Bình, Nha Trang, Quảng Ngãi v.v…

Gọi tắt là DẠI!

Dại nhì, ba, bốn… đến một triệu thì đầy. Phải không Nhơn Huỳnh, Vu Manh Hoan, Vũ Lứa, Đỗ Minh Tuân.

Viết trước ngày 21/3/2024 một ngày.

Nguyễn Huy Cường

Một khám phá khoa học mới về bộ óc của những người cao tuổi

Giám đốc Đại học Y khoa thuộc về Đại học George Washington (Mỹ) khắng định rằng, bộ óc của một người cao tuổi còn thực tiễn hơn người ta thường nghĩ. Vào tuổi đó, tác động qua lại giữa hai bán cầu của bộ não trái và phải, hài hoà và cho phép có khả năng sáng tạo. Cố nhiên bộ óc không còn hoạt động nhanh như thời còn trẻ. Để bù lại, nó hoạt động linh hoạt hơn. Kết quả là, với tuổi tác, chúng ta có khả năng chọn những quyết định tốt và ít bị ảnh hưởng của những cảm xúc tiêu cực.

Đỉnh cao của hoạt động tri thức con người ở khoảng tuổi 70, khi não hoạt động tối đa.

Với thời gian, lượng myelin tăng lên, làm những tín hiệu chuyển nhanh giữa các nơ rôn. Nhở đó, khả năng tri thức tăng lên 300% so với trung bình.

Đáng lưu ý là sau 60 tuổi, một người có thể dùng hai bán cầu não cùng một lúc. Nó cho phép ta giải quyết những vấn đề phức tạp dễ hơn.

Giáo sư Mouchi Uri của Đại học Montréal cho là một bộ óc già chọn lựa con đường tốn ít năng lượng nhất đẻ giữ lại những lựa chọn tốt để giải quyết vấn đề.

Một nghiên cứu đã được thực nghiệm với nhiều nhóm tuổi tham gia. Những người trẻ tuổi đã trả lời lộn xộn các thử nghiệm trong khi những người hơn 60 tuổi đã chọn quyết định tốt.

Nay chúng ta hãy quan sát những đặc tính về bộ não của những người vào tuổi 60. Nó thật là lạc quan.

Những đặc tính đó là:

Những nơ rôn của não không chết như người ta thường nói. Những nối kết giữa các nơ rôn sẽ biến đi nếu ta không hoạt động tinh thần.

Lơ đãng và mất trí nhớ là vì ta có quá nhiều thông tin. Ta không cần phải dành cuộc đời của ta cho những chuyện phù phiếm.

Sau 60 tuổi, khi một người lấy một quyết định, người đó không dùng nửa bán cầu não như một thanh niên mà dùng cả hai bán cầu.

Tóm lại, nếu một người sống lành mạnh, di động, hoạt động chân tay và trí óc, năng lực trí  óc không suy giảm với tuổi tác và tăng lên đến mức tối cao vào tuổi 80-90.

Vài lời khuyên cho sức khỏe.

1/ Không sợ tuổi già.

2/ Cố găng tăng cường trí tuệ.

3/ Học một nghề mới, học nhạc, chơi một nhạc khí, vẽ tranh, nhảy múa.

4/ Hãy chú ý đến cuộc sống, gặp gỡ bạn bè, trao đổi với nhau, hãy có dự kiến cho tương lai, đi du lịch càng nhiều càng tốt.

Đừng quên đi thăm viếng các cửa tiệm, đến các quán cà phê, đi xem biểu diễn kịch nghệ, ca múa nhạc, chiếu phim.

5/ Đừng có tự nhốt mình trong nhà, gây phiền phức cho mọi người.

6/ Hãy lạc quan, sống với ý niệm rằng những điều tốt đẹp ở phía trước.

***

Thật bổ ích phải không các bạn già ? Với bài viết này, các bạn từ 60 tuổi trở lên chớ lo âu về sự lão hóa bộ não của mình. Hãy lạc quan yêu đời nha !

Bs Lê Thúy Tươi (Nguồn: New England Journal of Medicineo - Bác sỹ Vũ Ngọc Quỳnh phỏng dịch)

Người Việt và nguồn gốc dân tộc Kinh

Việt là Thái hay Việt là Kinh-Mường?

   Có khá nhiều huyền thoại về nguồn gốc người Việt. Các học giả phương Tây từ đầu thế kỷ 20 như Maspero đến tận gần đây như Taylor, Chamberlain đều tìm cách giải mã những huyền thoại này. Các công trình của cả một thế kỷ đã cho thấy rằng các huyền thoại đó được sáng chế ra sớm nhất là vào thế kỷ X và các văn bản gốc còn lại về chúng cũng không sớm hơn thế kỷ XIV.

    Gần đây, có một số người, được thúc đẩy bởi tinh thần dân tộc có tính thời cuộc, lại tiếp tục pha trộn các huyền thoại này với các phát hiện mới nhất về gene, khảo cổ học bằng một phương pháp gần với sáng tác văn học hơn là khoa học. Các học thuyết mới này có một điểm chung là nói chắc như đinh đóng cột, quy chụp những người phản bác, nhưng làm lớp trẻ ít đọc bối rối lầm lẫn không ít.

   Gần như là định trước, họ gạt bỏ một số chi tiết trong các huyền thoại và giữ một số chi tiết khác với tư cách là sử liệu chắc chắn mà hoàn toàn không có một tiêu chí phân biệt nào.

    Chẳng hạn huyền thoại về sự tồn tại của nước Việt Thường từ nam đồng bằng sông Hồng tới nhà Chu ở bắc sông Dương Tử để hiến chim trĩ trắng đã được phá bỏ từ lâu. Việt Thường được xác định là một quốc gia nằm trong khoảng Vân Nam, Miến Điện và Bắc Ấn Độ. 

    Việc gán ghép tổ tiên của người Kinh-Mường hôm nay như là chủ thể chính của Bách-Việt ở nam Trường Giang là một trong những giả thiết thô sơ nhất.  

    Việt Nhân Ca chính là văn bản sớm nhất còn lưu giữ trong sách Thiết Uyển có từ thời Chu. Câu chuyện về một vị hoàng thân nước Sở nghe cô gái chèo thuyền người Việt hát một bài, và ông đã ghi lại và dịch ra tiếng Sở. Bài ca này sau này có ảnh hưởng lớn tới thơ ca Trung quốc thông qua thi hào Khuất Nguyên. 

    Tuy nhiên, các phân tích về ngữ âm của các tác giả trên thế giới đều cho thấy rằng ngôn ngữ trong Việt Nhân Ca là của người Tráng (người Nùng, người Tày Việt Nam cũng thuộc nhóm người này). Công trình gần đây của Edmondson cũng cho thấy ngôn ngữ của Việt Nhân Ca có sự đồng nhất với tiếng Thái. Như vậy giữa người Tráng và người Thái có một sự giao thoa nhất định về ngôn ngữ, mặc dù họ không có liên hệ gần trong lịch sử. 

     Chamberlain (1998) và Edmondson (2007) đều dựa trên ngôn ngữ như là một phương pháp để tìm ra các nguồn thông tin cứ liệu khoa học bên cạnh các phương pháp khảo cổ và sinh học. Họ đều thấy rằng tiếng Việt hiện đại có mức độ pha trộn với các từ gốc Hán nhiều hơn so với tiếng Thái và các tiếng của người Tráng. 

     Các cứ liệu về địa chất cũng cho thấy rằng vào thời nhà Chu, đồng bằng sông Hồng chưa hình thành, đang ngập mặn, không thể hình thành một quần thể đông dân. Đồng bằng sông Hồng  hình thành muộn hơn vào đầu công nguyên. Cư dân đầu tiên đến vùng này là ai? Theo Taylor, Chamberlain và một số học giả khác thì đó chủ yếu là người Thái và một số tộc người Việt bị Hán Hóa. Các tộc người Việt Hán Hóa này có thể nguồn gốc khác nhau, có thể có từ thời Tần Hán, Nam Việt của Triệu Đà.

   Sử nhà Đường còn ghi lại những cuộc đánh phá triền miên của người Thái (Nam Chiếu) và An Nam Đô Hộ phủ của Cao Chính Bình, Triệu Xương, Cao Biền nhằm chiếm lại quyền kiểm soát đồng bằng sông Hồng. 

    Theo Taylor (1983), mốc đánh dấu chắc chắn sự hiện diện của người Việt cổ đầu tiên là vương quốc của Mai Hắc Đế ở phía Nam của đồng bằng sông Hồng, có thể bao gồm một số đất đai của vương quốc Chăm, Nam Lào cho đến Nghệ An ngày nay. Người Việt cổ theo nghĩa như vậy chính là người Mường, tiến hành hàng loạt cuộc bắc tiến vào đồng bằng sông Hồng bắt đầu từ thời Lý Trần, Đại Việt còn chia Kinh-Trại và hoàn tất vào đầu đời Lê sau khởi nghĩa Lam Sơn, sau khi di dân hàng loạt ra Bắc. 

    Nhóm người Mường này đã kết hợp với nhóm Kinh ở đồng bằng sông Hồng từ trước tiếp tục Hán hóa để trở thành người Kinh hiện đại. Trong khi đó các tộc Mường còn lại ở Hòa Bình, Thanh Hóa ít bị Hán Hóa hơn.

    Nói một cách khác, tổ tiên người Việt hiện đại tuy có liên hệ nhưng không phải chủ nhân chính của Bách Việt trong thư tịch cổ Trung Quốc. Đó là người Tráng và người Thái. Việc gán ghép này là do tổ tiên chúng ta lấy quốc hiệu là Việt (Việt Nam, Đại Việt). 

       Vậy thì người Viêt Mường cổ có liên hệ gì với người Chăm và đa đảo ở phương Nam.  Chắc chắn là có.  Tuy nhiên, cần phải có các nghiên cứu mới để phát hiện thêm các vấn đề mới. Về nguyên tắc, sử Việt Nam phải dựa trên sử của Đại Việt và sử của Champa. Việt Nam ngày nay là pháp nhân thừa kế của hai quốc gia Đại Việt và Champa, không có lý gì tách lịch sử Champa ra khỏi lịch sử Việt Nam. Trong quá khứ, đó là thái độ kỳ thị mang tính Hán Hóa đối với phần dân tộc không chịu Hán hóa. 

       Lịch sử Việt Nam cũng cần phải có chương riêng về lịch sử người Thái và người Tráng là tổ tiên của người Thái, Tày, Nùng hiện nay trong đại gia đình dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó, cũng phải có một chương về Phù Nam, Chân Lạp, Vạn Tượng là những nhân tố quan trọng trong việc hình thành Việt Nam.

     Các phương pháp kết hợp  khảo cổ, ngôn ngữ, sinh học và địa chất sẽ mang lại rất nhiều cứ liệu mới có thể làm sáng tỏ nhiều vấn đề. Tuy nhiên trước hết phải có một quan điểm bớt tính lên gân dân tộc chủ nghĩa cường điệu hóa.

(Bài viết mang tính ghi chép nên không ghi tài liệu tham chiếu. Ai cần xin liên hệ trực tiếp)

Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)

Bánh mì & cơm hay là câu chuyện East meets West (2)

(tiếp theo)

Trung Hoa trỗi dậy và giấc mơ Trung Hoa 

Xin giới thiệu với bạn bè bài viết về Trung Quốc (TQ) của Nguyễn Tuấn, một doanh nhân đã nhiều năm lăn lộn ở Mỹ, TQ, Đài Loan…

Hơn hai mươi năm nay tôi đến Trung Hoa dễ cả trăm lần, vì công việc, vì du lịch và chứng kiến những đối thay của đất nước này. Hai năm vừa rồi đại dịch đi lại hết sức khó khăn. Ai vào Trung Hoa phải mua vé máy bay cắt cổ, chấp nhận ba tuần cách ly, hơn 10 lần ngoáy mũi, một mình một phòng khách sạn, cơm nước đạm bạc. Tôi cũng làm được vài chuyến, tổng cộng số ngày bị nhốt hơn hai tháng, hân  hạnh biết một Trung Hoa oằn mình trong chính sách zero COVID. Trong đời không có nhiều khi được hơn hai tháng không ai quấy rầy tha hồ đọc sách, khỏi làm việc nhà, trong cái rủi cũng có cái may.

Sau những ngày chật chội cách ly như ở tù ra được trời rộng là một niềm vui lớn. Anh bạn người Hoa đến đón biết ý lúc nào cũng đỗ xe ở điểm đầu tiên để vào Starbucks Reserve làm một ly cà phê. Starbucks ở những thành phố như Thẩm Quyến Thượng Hải rất tráng lệ, không dễ tìm thấy ở Mỹ. 9 đô một ly cà phê ở Mỹ chắc cũng ít người uống nhưng khách tấp nập.  Starbucks là một hiện tượng độc đáo ở Trung Quốc. Cho dù truyền thông ở đây ra rả chưởi Mỹ trong bối cảnh căng thẳng, Starbucks lúc nào cũng đông vui. Dẫu cho bao hàng cà phê nội địa ra sức cạnh tranh từ bắt chước logo cho tới trang trí, từ bán rẻ bằng nữa giá, Starbucks vẫn vượt xa chứng tỏ thương hiệu có một lôi cuốn đặc biệt với giới trẻ. 

Ngay những ngày này, bộ mặt Trung Hoa thay đổi đến chóng mặt ngay cả trong dịch COVID. Trong hai năm vừa rồi số nhà trọc trời Thẩm Quyến xây nhiều hơn cả thế giới cộng lại, metro hơn thêm mươi trạm, khai trương cây cầu dài 55 cây số qua biển nối Thẩm Quyến với Macao và Hồng Kông. Sự phồn hoa thấy rõ trên những đại lộ nhộn nhịp, thị tứ sang trọng và giá nhà đắt nhất thế giới, vượt qua New York với hơn 25,000 USD trên một mét vuông ở những khu tốt. Thẩm Quyến, như đại diện một Trung Hoa trẻ hoá như lời ông Tập, rầm rập đi tới, giấc mơ Trung Hoa trong tầm tay!

Trong khi Mỹ chìm đắm trong những cãi vã liên tục bất tận của các đảng phái, sự bất lực trong giải quyết các vấn đề về sắc tộc giữa da trắng và da màu, ma tuý, bạo lực súng ống, giàu nghèo…. thì chính quyền Trung Hoa tự tin chỉ dạy dân chúng ngày chúng ta qua mặt Mỹ không xa. 

Trong 40 năm qua, từ một di sản đói nghèo do Mao để lại, Đặng và những người kế nghiệp của ông đã xây dựng một quốc gia với tổng sản lượng nội địa gần bằng Mỹ, nếu tính đến sức mua thì đã vượt Mỹ. Đặng bắt đầu chính sách xoá đói giảm nghèo cho hàng mấy trăm triệu người và thành công vượt bực. Năm 2021 TQ xuất khẩu 3400  tỉ Mỹ kim hàng hoá ra thế giới trong đó khoảng 600 tỉ vào Mỹ, dưới 20% cho nên bây giờ không Mỹ thì chợ vẫn đông. Chính sách thuế quan của Mỹ lên hàng TQ chẳng nhằm nhò gì, chỉ khổ người Mỹ phải nai lưng đóng thêm thuế hàng hoá trong khi lạm phát phi mã.

Sau khi LX sụp đổ vào 1991, nền dân chủ tư sản Tây Phương không còn đối thủ. Nói như triết gia Fukuyama là sự chấm dứt của lịch sử vì dân chủ tự do sẽ là mẫu mực cho nhân loại từ nay về sau. Với quan niệm đó, một Trung Hoa giàu lên sẽ là một Trung Hoa tự do hơn. Dòng tiền đầu tư toàn cầu ồ ạt đổ vào và một nền văn minh 5000 năm giật mình tỉnh giấc tham gia giấc mơ tư bản hóa. Đồng thời 40 năm qua cuộc cách mạng kỹ nghệ số cũng bùng nổ và với bản chất năng động trong thương trường,   sự cần cù và thông minh, người Hoa nắm bắt thời cơ, kiếm được thị phần, hiện đại hoá sản xuất. Tây Phương giật mình khi sau mấy thập kỉ, không còn hình ảnh của những người Hoa ốm o, lở loét đi làm đường sắt ở Mỹ, bán chạp phô, tiệm ăn Tàu rẽ tiền hay chui rúc trong những Chinatown dơ bẩn. 

Ngay cả loại người Hoa cùng đinh tha phương đi làm cu li đồn điền ở Mã Lai cũng tập hợp xây nên một Singapore đẹp đẽ và giàu có. Giới tinh hoa Tây Phương tự hỏi vì sao nên nỗi này, ai tạo ra một đối thủ nặng ký? Một Trung Hoa giàu lên sao không tự do hơn? Mấy trăm triệu người Hoa giai cấp trung lưu không màng tới bầu cử tự do, vẫn ủng hộ Đảng Cộng sản TQ, người chỉ huy một nền kinh tế tăng trưởng hai con số trong 40 năm mà không có một cuộc khủng hoảng nào lớn. Khi những người Hoa vác những núi tiền đi ra thế giới đầu tư thì Mỹ chìm ngập trong những khủng hoảng, từ tài chính cho tới những cuộc chiến tranh không cần thiết, từ bạo lực xã hội, súng nổ máu rơi cho tới y tế ngốn 20% GDP mà người Mỹ vẫn không khỏe hơn người khác. Trật tự thế giới sau chiến tranh lạnh đi đến cáo chung. Pax Sinica đang định hình cạnh tranh với Pax Americana trên mọi lĩnh vực.

Nhiều người tự hỏi tại sao một Trung Hoa giàu có và tự tin như vậy lại quên lời ông Đặng, từ từ mà tiến, che đậy mưu đồ, chờ thời cơ? Mấy mươi năm là chuyện nhỏ trong 5000 năm lịch sử. Tại sao ông Tập lại hùng hổ đòi vượt Mỹ, công khai thách thức trật tự thế giới, bắt nạt láng giềng nhỏ bé như VN và Phi Luật Tân? Ngay cả mấy đứa học sinh ở Hồng Kông cũng bị bỏ tù vì tội kêu gọi biểu tình.

40 năm qua, tiền của người Mỹ đổ vào đầu tư không tạo ra một đất nước với bầu cử tự do kiểu Mỹ. Nhưng chủ nghĩa tư bản đã làm kiến trúc xã hội Mỹ và Hoa có nhiều điểm rất chung trong một vài liệt kê sau đây:

- Hố phân biệt giàu nghèo: 1% người Mỹ sở hữu 35% tổng tài sản xã hội. Ở TQ 1% người Hoa sở hữu 31%. Tích lũy tư bản ở Mỹ đã hơn 250 năm trong khi ở TQ mới 40 năm cho thấy sự thu tóm tư bản ở TQ là mãnh liệt lẫn bất công chừng nào. Chỉ số Gini (do Liên Hiệp Quốc đặt ra để chỉ về sự mất cân đối giàu nghèo) ở TQ là 0.47 còn lớn hơn 0.39 ở Mỹ. 

Ở TQ, chủ nghĩa Marx vẫn được kính trọng và sinh viên nào cũng học trong khi sự bóc lột của giới tư bản qua giá trị thặng dư của người lao động (tức là giá trị người lao động làm ra trừ đi tiền lương của họ) lại quá rõ ràng. Ở TQ, trong 40 năm qua, mấy trăm triệu người lao động từ thôn quê ra thành thị, đổ mồ hôi trong các hãng xưởng thiệt ra hưởng lợi rất ít. Giới giàu có phần lớn từ thành phần nhóm lợi ích và con ông cháu cha. Giới trẻ lớn lên có thể nhìn thấy điều đó và bất bình. Ở TQ ngày nay danh từ Thiên An Môn là tối kị nhưng giới lãnh đạo vẫn hiểu rằng, một thế hệ trẻ TQ, hiểu biết về nền dân chủ Tây Phương là một điều nguy hiểm, tiềm tàng những Thiên An Môn trong tương lai. Cứ nhìn dòng người biểu tình ở Hồng Kông là biết. Cho dù phim ảnh chính thống nhà nước không ngừng quảng bá những giá trị cách mạng, không Hồng quân đánh cho Mỹ chạy dài trong chiến tranh Triều Tiên ở bộ phim đầu tư 200 triệu đô “Trận chiến hồ Changjin”, thì sắp tới đạo diễn huyền thoại Trương  Nghệ  Mưu lại ra bộ phim “Bắn Tỉa” cũng không kém phần hoàng tráng. Giới trẻ buổi chiều thứ bẩy làm Thượng Hải, Thẩm Quyến, Bắc Kinh nhộn nhịp giống New York, London nhiều hơn. Quần là áo lượt từ Chanel tới Hermes, Gucci tới Louis Vuitton mà không thấy một áo đại cán nào. Chủ nghĩa tiêu xài cá nhân, vốn xa lạ với người Hoa lớn tuổi giờ thành biểu tượng của tuổi trẻ ở đây. Trung Hoa trở thành thị trường lớn nhất cho hàng hoá xa xỉ, vượt qua Mỹ và Châu Âu. Dễ hiểu vì sao nhà máy lớn nhất của Tesla nằm ở Thượng Hải.  

- Hai quốc gia Mỹ và TQ cùng một vấn đề về phân bố dân cư trong sản xuất công nghệ : Cuộc cách mạng số và tin học trong 40 năm qua cùng với toàn cầu hoá đã làm nước Mỹ thay đổi toàn diện, dọc theo hai bờ biển là sự phồn thịnh với nền kinh tế mới gắn liền với sự ra đời của Internet và tự động hoá. Những tiểu bang phía trong trở nên nghèo đi khi những nhà máy đóng cửa và chuyển việc làm qua TQ, những nông trại tiêu điều, những thành phố nhỏ xuống cấp, cứ xem phim Nomadland hoặc American Factory là đau lòng thấy một bộ phận không nhỏ những người Mỹ bị bần cùng hoá vì không theo kịp kỹ thuật công nghệ. Thời kỳ vàng son của những nông trại hoặc thành phố nhỏ êm đềm được xem là nơi tạo ra những tính cách nước Mỹ giờ đã qua. Giờ đây nơi giàu có nhất nước Mỹ ở Silicon Valley người da trắng thành thiểu số. Có một nước Mỹ của người có tiền (the have) và không tiền (the have not). Trung Hoa cũng vậy , sự thịnh vượng chỉ thấy được dọc theo miền duyên hải và các thành phố lớn , đi sâu vào đất liền nông thôn cũng nghèo xơ xác, chỉ còn người già và trẻ nhỏ. 600 triệu người Hoa sống dưới 150 đô mỗi tháng. Người trẻ đều dồn về thành phố nơi công ăn việc làm dễ hơn nhưng đời sống đắt đỏ đã tạo ra một giai tầng giàu nghèo cách biệt quá lớn. Một cặp vợ chồng kỹ sư ở Thượng Hải với mức lương trung bình phải làm việc 55 năm không tiêu một đồng mới trả nỗi một căn hộ 100 mét vuông!

- Các đại công ty về công nghệ tin học có ảnh hưởng lên xã hội với khả năng vượt qua nhà nước : cứ nhìn những đại công ty mới ra đời trong 30 năm nay như Google, Facebook, Amazon ở Mỹ và tấm gương của những công ty này ở TQ là Baidu, Tencent và Alibaba đã tạo ra một sự độc quyền quá lớn với xã hội.  Facebook vì lợi nhuận sẳn sàng để tin vịt tràn ngập hoặc tự đóng tài khoản những nhà bất đồng chính kiến ở nhiều nước. Điều trần của Frances Haugen, cựu nhân viên cao cấp của Facebook trước Quốc Hội Mỹ nêu lên vấn đề rất lớn như ảnh hưởng tai hại của thông tin không kiểm chứng lên số đông dân chúng. Tencent qua cài đặt WeChat kiếm soát hơn 90% sự trả tiền qua phone ở TQ và thu lợi hàng chục triệu đô mỗi ngày. Alibaba thì với thị phần 53% về mua bán mạng ở TQ sẵn sàng ép đặt những luật chơi riêng cho những nhà cung cấp có lợi cho mình và bất lợi cho đối thủ. Alibaba là công ty khuyến khích người làm cho mình làm theo thời gian 996 (mỗi ngày từ 9 giờ sáng tới 9 giờ tối, 6 ngày một tuần), bóc lột tới bến. 72 tiếng làm việc một tuần lâu dài tạo những tai hại tinh thần cho người làm việc và những hệ quả xấu về sức khỏe.

- Mỹ và Trung Hoa là hai cường quốc đối diện với sự già nua của dân số. Nhưng với số sinh con trung bình của một phụ nữ Mỹ hiện tại khoảng 1.7 thì TQ là 1.3, thuộc loại thấp nhất thế giới. TQ đang trả giá cho chính sách một con trong  40 năm trước và với đà sụt giảm dân số trong 30 năm nữa TQ sẽ thiếu hụt mấy trăm triệu người lao động. Trước mắt một gánh nặng xã hội phải lo toan cho quá nhiều người già. Một cặp vợ chồng con một giờ phải vác gánh nặng lo cho tới 4 người già cả hai bên. Khi xã hội giàu lên thì người ta ít có con, giới trẻ TQ vốn được nuông chiều là con một giờ cũng chẳng tha thiết gì với chuyện con cái nhất là mưu sinh ở những thành phố lớn cũng đã quá ư khó khăn. “Chưa giàu đã già“ là quả bom nổ chậm.

Ông Tập, lúc còn là một cán bộ trung cấp năm 1985 trong một chuyến thăm viếng để học hỏi về nông nghiệp đã ở Iowa hai tuần với một gia đình người Mỹ. Sau này khi đã lên đến đỉnh cao quyền lực ông mời gia đình này qua TQ và đối đãi như thượng khách. Điều đó cho thầy ông là một người biết trọng lễ nghĩa. Chuyến đi đó cho ông thầy được đời sống nông thôn ở Mỹ, nơi chỉ hơn 3 triệu người có thể nuôi một nước Mỹ hơn 300 triệu với ê hề lương thực, còn xuất khẩu ra toàn thế giới. Ông Vương Hồ Ninh, trường ban tư tưởng trung ương, một trong 7 người trong ủy viên bộ chính trị đương nhiệm được xem như một quân sư cho ông Tập. Ông gần như là nhân vật thứ 2 trong thang quyền lực ở TQ và đã ở Mỹ gần sáu tháng vào 1988 lúc ông còn làm giáo sư trẻ nhất ở đại học Fudan. Với số tiền tài trợ ít ỏi, ông Vương đi thăm mấy chục tiểu bang, nhiều đại học nổi tiếng ở Mỹ. Cho dù nước Mỹ lúc đó đang thời kì cực thịnh sau những kích thích kinh tế của TT Reagan và TQ còn nghèo, xe đạp còn đầy đường ở Bắc Kinh, ông Vương quyết định trở về.  Ông viết những suy nghĩ từ chuyến đi và xuất bản cuốn sách “America against America“ vào năm 1991 lúc Liên Xô sụp đổ. 

Vào thời điểm những triết gia như Fukuyama nghĩ lịch sử đã chấm dứt. Vương cho rằng nền tảng của xã hội Mỹ dựa trên chủ nghĩa cá nhân (liberal individualism) và càng ngày chủ nghĩa tự do cá nhân càng tiến thì bình đẳng xã hội (social equality ) càng bị triệt tiêu. Tự do cá nhân càng lớn thì cá thể trong xã hội sẽ có nhiều khuynh hướng khác nhau dẫn tới toàn xã hội đánh mất giá trị cốt lõi cũng như truyền thống của mình. Mất đi giá trị cốt lõi xã hội sẽ suy yếu. Một khi tự do cá nhân được tôn trọng, người Mỹ gốc Châu Phi có thể nhìn lịch sử nước Mỹ qua lăng kính của chủ nghĩa nô lệ man rợ và những hệ lụy tới ngày nay, ngược lại những người da trắng theo đạo Tin Lành nhìn lịch sử nước Mỹ như một câu chuyện thần kỳ của những người bị áp bức đi tìm đất hứa, một dân tộc được Chúa chọn. Liệu hai khuynh hướng đó có hòa hợp với nhau trong đó cá nhân có tự do lựa chọn?. Tự do vô độ trong thương trường sẽ dẫn tới bất bình đẳng xã hội, người giàu xụ và kẻ nghèo mạt. Tự do cá nhân kiểu Tây Phương trong chiều hướng của những thập kỷ vừa qua từ phong trào nữ quyền, nhân quyền, LBGT…sẽ dẫn tới sự đa cực trong xã hội, sẽ tạo ra những đợt sóng ngầm, cho dù bề mặt thịnh vượng nhưng không thể giải quyết rốt ráo những vấn đề vì mỗi cá nhân đều có những đòi hỏi riêng để thỏa mãn tự do cho riêng mình. Vương cho rằng tự do cá nhân (liberal individualism) sẽ dẫn tới tự do triệt tiêu cá nhân (nihilistic individualism) khi cá nhân tự đánh mất và phủ nhận truyền thống của mình cũng như nghi hoặt về quá khứ. Vương Hồ Ninh rất giỏi tiếng Pháp và biết rằng những giá trị của thời đại phục hưng, về thế kỉ khai sáng ở Âu Châu đã làm Tây Phương phát triển không có đối thủ trong nhiều thế kỉ. Nếu xã hội Mỹ đánh mất những giá trị đó qua sự hồ nghi của mỗi cá nhân trong tự do chọn lựa thì sự gắn kết sẽ không còn. Cuốn sách của Vương gần như một lời tiên tri. Nước Mỹ trong mấy mươi năm qua hầu như không thể giải quyết được những vấn đề cấp bách như sắc tộc, di dân, súng đạn, ma túy, y tế, giảm thiểu khoảng cách giàu nghèo. Cuộc tấn công vào toà nhà Quốc Hội được xem như một thí dụ cho lý thuyết của Vương. Sự đa cực dẫn tới những nhóm dân chúng chẳng còn gì chung. Hai Đảng Cộng Hoà và Dân Chủ hầu như chẳng bao giờ đồng ý với nhau điều gì. Ngay cả trong Đảng Dân chủ hay Cộng hòa cũng chia năm xẻ bảy. Sự chia rẽ ngập sâu vào nhiều gia đình, bạn bè làm suy yếu quốc gia: America against America! 

Nói như Tôn Tử, biết người biết ta, trăm trận trăm thắng. Vương, một giáo sư 33 tuổi đã hiểu những mâu thuẫn của xã hội Mỹ và bây giờ là người hoạch định chủ thuyết “Giấc Mơ Trung Hoa và Thịnh Vượng Chung” cho ông Tập. 

Với những suy nghĩ về nước Mỹ như thế Vương Hồ Ninh cho rằng nền dân chủ tư sản và sự tự do bình đẳng kiểu Tây Phương không phải là một giải pháp cho Trung Hoa. Vương muốn một nhà nước trung ương tập quyền vững mạnh, trong đó tự do cá nhân là thứ yếu nhường chỗ cho đồng thuận tập thể. Và để kết nối những cá nhân thì có gì tốt hơn một giá trị cốt lõi của chủ nghĩa dân tộc Trung Hoa: Giấc mơ Trung Hoa ra đời. 

Vương tượng trưng cho trào lưu tập quyền toàn trị trong giới cai trị TQ. Lịch sử Trung Hoa cũng cố niềm tin đó, từ Tần Hán Nguyên Minh Thanh, lúc nào hoàng đế vững mạnh thì bốn phương phẳng lặng hai kinh vững vàng. Loạn sứ quân cuối thời nhà Thanh và sau cách mạng Tân Hợi vẫn còn là một ám ảnh khi một Trung Hoa hèn yếu bị xẻ thịt bởi liệt cường Tây Phương. Chiến tranh nha phiến, Thượng Hải trở thành tô giới, nhượng Đài Loan, Hồng Kong, Macau… cho ngoại quốc đối với nhiều người Hoa là những điểm ô nhục cho nước họ.

(còn nữa)