Thursday, November 30, 2023

Gặp gỡ Tất Niên 2023 @ Thảo Điền

Ngày cuối cùng tháng 11 năm nay nhóm bạn nữ M69 gặp gỡ giao lưu với anh em 68 và 72 cựu sv Hungary thật thú vị ,kết lại 2023 vui vẻ, thân ái chúc mọi người khoẻ mạnh ,bình an và hạnh phúc. Hẹn sớm gặp lại đầu năm 2024 nhé ! (Tăng Kim Đoan, ĐH Semmelweis.vidi69)

Rất vui! Vô cùng cảm kích gia chủ đã có buổi tiếp đãi chu đáo và nồng hậu bà con kỳ này. Rất nhiều cảm xúc và nhiều bất ngờ thú vị.

Hội PN M69

Sau khi đã ''tám'' đủ chuyện với nhau thì cũng phải đến lúc khai cuộc

Cần biết về hệ điều hành của chúng ta

 5 cách “bảo dưỡng” não bộ

“Não bộ đã có mọi thứ nó cần để thực hiện tốt công việc của nó” - Nhiều người thường mặc định như vậy, và họ chẳng mấy nghĩ đến chuyện chăm sóc não bộ. 

Nhưng thử nghĩ về cái xe máy hay chiếc laptop của bạn. Bạn luôn đảm bảo chúng được bảo dưỡng thường xuyên, mang nó đi kiểm tra nếu có bất kỳ tín hiệu hỏng hóc nào. Vậy sao bạn lại đối xử với bộ não của mình hời hợt như vậy? 

Dưới đây là 5 đề nghị chăm sóc não bộ, được đưa ra bởi nhà thần kinh học Tara Swart: 

1, Ngủ đủ giấc 

Thời lượng ngủ tốt nhất đối với hầu hết người trưởng thành là 7 đến 8 tiếng mỗi đêm, theo Tara Swart. 

Một bộ não được nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp bạn đưa ra quyết định tốt hơn, phản ứng nhanh hơn trước tác nhân kích thích và giúp bạn gợi lại ký ức tốt hơn bộ não thiếu ngủ. Khi ngủ đủ, bạn cũng sẽ dễ dàng kiểm soát cảm xúc và tâm trạng của mình hơn.

2, Uống đủ nước 

Khoảng 78% bộ não là nước, vì thế việc chức năng của não có liên quan trực tiếp đến tỷ lệ nước trong cơ thể cũng là dễ hiểu. Khi tỷ lệ nước bị giảm 1% - 3% có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng tập trung, chú ý và ghi nhớ của con người. 

Điều này lý giải tại sao mọi đứa trẻ đều cần phải mang một chai nước trong cặp của chúng khi đến trường, và người lớn cũng nên làm như vậy.

3, Ăn đủ chất 

Một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh, giàu chất đạm và được bổ sung ngũ cốc nguyên cám (chứa đầy đủ các loại axít amin cần thiết để cấu tạo tế bào), “chất béo tốt” (ví dụ như dầu dừa, tinh dầu cá và dầu trái bơ) cũng như các loại rau củ giàu khoáng và vitamin sẽ đem lại lợi ích to lớn cho não bộ. 

Mặt khác, việc ăn quá nhiều thực phẩm đã qua chế biến (như bánh ngọt, bánh quy và các loại thực phẩm tiện lợi khác), hấp thu quá nhiều đường hay chất béo bão hòa (và đặc biệt là chất béo chuyển hóa) có ảnh hưởng xấu lên não, làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và rối loạn cảm xúc.

4, Tập thể dục 

Kết quả tổng hợp từ 11 nghiên cứu cho thấy rằng tập thể dục thường xuyên có thể giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ tới 30%. Nó cũng khiến não trở nên nhạy bén hơn. 

Ở người thường xuyên tập thể dục, nhiều chức năng bậc cao trong não - như khả năng điều tiết cảm xúc và tư duy linh hoạt - hoạt động tốt hơn so với bình thường, và não họ có thể chuyển đổi nhanh chóng giữa các đầu việc khác nhau.

5, Dọn dẹp “môi trường digital” 

Giống như ngôi nhà hay văn phòng, “môi trường digital” cũng cần đem lại cho bạn cảm giác bình yên, vui vẻ, giúp bạn tập trung, sáng tạo và suy nghĩ minh mẫn hơn.

Tara Swart khuyên nghị bạn đọc xóa các ứng dụng điện thoại khiến bạn phân tâm và tìm cách thay đổi thói quen sử dụng thiết bị điện tử của bạn theo hướng lành mạnh hơn.

✨“Nội lực” - Chuyển hoá cuộc đời nhờ sức mạnh não bộ. Giống một cuốn self-help kinh điển, “nhưng ngầu hơn và khoa học hơn”. Sách đã được dịch sang gần 40 ngôn ngữ trên thế giới và được nhắc đến trên Financial Times, The Guardian, Bloomberg…

Trích từ net (First News)

Wednesday, November 29, 2023

Câu chuyện làm ăn: Cá tính của người dạn dĩ

 Ăn Trưa Cùng Tony: Mọi người làm quen với bạn này nha, dạn dĩ, cá tính, quyết liệt, nói là làm chứ không có dự định hay dự tính đã đời rồi không thấy động tĩnh gì. 

Cách thức 1 người chọn kinh tế làm nghiệp, ở các nước phát triển họ có dạy cho học sinh, nhưng bên mình đi từ nước nông nghiệp nhỏ nên ít ai biết những cái này. Các bạn nên share/save lại.

------

Gần farm có 1 ngôi nhà kiến trúc vô cùng lạ mắt, kiểu người giàu giàu mà có gu. Có lần đi ngang, Nam mạnh dạn bấm chuông xin được tham quan, cô giúp việc ra mở cổng, nghe ý định của mình thì cô không cho. Tình cờ lúc đó ông chủ nhà (chú Bảy) đang đứng tưới cây, nói thôi mở cửa cho chú nó vào đi, nhìn mặt mũi nó hiền, mà dám gõ cửa để xin vô chụp hình, cũng là đứa can đảm. 

Trò chuyện xong thì Nam tặng chú vài món quà mà mình SX và xin add zalo để trò chuyện. Chú kể chú đang ở Sài Gòn, nhưng thành phố ô nhiễm khói bụi và tiếng ồn khiến chú nhức đầu, cả ngày thấy khó chịu trong người. Chú nói "tao quyết cái rẹt. Con tao về quê học trường quê, nhưng phải online 4h/ngày để học tiếng Anh với thầy Tây, cứ xong lớp 9 là đi du học hết, sợ mẹ gì". Vợ chú quen kiểu quyết đoán của chồng, nên "ổng tha thím đi đâu thì thím đi đó thôi con"-thím nói. Về đây, chú mua được diện tích đất lớn thay vì 1 căn nhà nhỏ ở phố, nhưng chú cất cũng nhỏ xíu, còn lại làm sân vườn cây cảnh "cho chó mèo nó nô đùa". Chú nói hơi thẳng thắn, câu cửa miệng là "sợ mẹ gì, làm luôn, sợ mẹ gì". Đầu tiên Nam nghe thấy cũng dị ứng, nhưng nhìn mặt chú thì lành nên cũng không sợ. 

Tuần trước, chú đang uống cà phê, chạy chiếc xe ô tô cũ (không rõ nhãn hiệu nhưng rất độc lạ cá tính), thì bỗng dưng có một ông ngồi bàn bên cạnh thấy thích quá, tới bàn tán, rồi đòi mua. Chú nói 600 tr đó, mua không, ai dè ông kia cũng cá tính, nói OK, rồi 2 ông vô công chứng chuyển tên rẹt rẹt. Đưa chìa khoá và giấy tờ xe cho ông kia, chú đi xe ôm về. Về nhà, bà thím cằn nhằn vì bỗng dưng bán chiếc xe đi, giờ đi chợ hay đi đâu phải đi xe đạp. Ông Bảy cười, "tao thích tao bán, tao thích thì mua, sợ mẹ gì". Có mua bán xe không mà cũng cân nhắc cả buổi, tốn thời gian. 

Có lần ổng kêu Nam qua nhậu, ổng nói về 3 giai đoạn cuộc đời. Hồi nhỏ, ổng học cũng giỏi, cũng tốt nghiệp ĐH, cũng có bằng cấp "đặng xin việc". Ông nói "tao học tập trung lắm, ra trường xin được việc ngay, nhưng làm nhà nước cứ họp hành miết, tao ngồi họp là buồn ngủ nên xin ra ngoài". Không xu dính túi, tao đi làm cò, làm trung gian ăn hoa hồng rồi buôn từ Tây Bắc tới Cà Mau, thấy đâu chênh lệch giá là buôn. 5 năm làm trading, khi đã có chút vốn, tao liền chuyển qua sản xuất, thấy cái gì người ta nhập khẩu, mình có nguyên liệu thì đi coi máy móc và mày mò làm, người lấm lem dầu mỡ. Sau 5 năm ra thương hiệu và phát triển thị trường ổn định, tao chuyển qua đầu tư, tức cổ phần hoá cho người khác nó sở hữu mà nó làm, mình rút cục tiền ra, giữ cổ phần để lâu lâu đi họp thôi, nửa đời người rồi thì sống đời mình muốn sống. Thích biển thì ra biển sống, thích núi lên núi sống, thích Mỹ thì qua Mỹ, thích quê thì về quê. Sợ mẹ gì. Mày nhớ công thức này nha Nam, THƯƠNG MẠI- SẢN XUẤT- ĐẦU TƯ. 

Cái cuối cùng là đầu tư, còn nhỏ còn sức khoẻ còn năng lượng nhiều thì thương mại và sản xuất đã, chứ nhỏ xíu mà đã ngồi đầu tư chứng khoán chi cho uổng, năng lượng lúc này còn nhiều, đi nịnh thiên hạ để bán hàng đã. Rồi ớn hết muốn nịnh thì mua máy móc về sản xuất. Khi mắt mũi lèm nhèm, đeo kính lão rồi thì dẹp mẹ hết, sống đời của mình. Sống ở phố chi cho nó chật, ra vô có mấy chục mét vuông như cái lồng chim.

(FB-Trương Hoàng Nam)

Tuesday, November 28, 2023

Sức hút của đàn ông là gì?

Có người nói: "Sức hấp dẫn của đàn ông chính là cao ráo, anh tuấn, nhiều tiền, nói chung là cao, phú, soái".

Đây suy cho cùng cũng chỉ là sức hút về diện mạo, vẻ ngoài của người đàn ông, sức hút thực sự của người đàn ông không tách rời được 4 điểm:

1. Có mục tiêu và lý tưởng, tự lập tự cường

Một người đàn ông có thể gặt hái được thành tựu hay không, phụ thuộc vào mục tiêu và niềm tin của người đó. Đàn ông cần phải có khát vọng và ý chí, đàn ông bản lĩnh là người có thể "đ.ầ.u đội trời chân đạp đất". Muốn nhìn thấu một người đàn ông, mấu chốt là phải nhìn xem anh ta có tinh thần cầu tiến, nỗ lực chăm chỉ hay không. Người không ngừng kiên trì, nỗ lực bôn ba thì chính là nam tử hán.

Đàn ông mà không có lý tưởng, không có mục tiêu, có nói mà không có làm, chỉ biết ba hoa chích chòe, trông thì giống đàn ông, nhưng một chút cốt cách, khí khái của bậc đại trượng phu cũng không có.

Không có chí hướng, không tự tập tự cường, cũng chẳng buồn học hỏi, đàn ông như vậy có đáng trở thành trụ cột gia đình hay không?

2. Tinh thần trách nhiệm cao, kiên trì bền bỉ

Sống ở đời, ai mà không muốn thành công, không muốn sống sung túc? Nhưng vì sao xã hội vẫn tồn tại rất nhiều người không thành công như vậy? Điều này một phần có liên quan tới sự thiếu bền bỉ, kiên nhẫn của nhiều người, có những người mới chỉ trải qua 1,2 thất bại thôi đã ngay lập tức "rụt c.ổ lại", không có một chút trách nhiệm nào với những nỗ lực và cả con đường tương lai của mình. Người có tinh thần trách nhiệm, là người mà dù khó khăn có lớn tới đâu, vất vả có nhiều tới đâu, họ cũng vẫn luôn dũng cảm tiến về phía trước.

Đàn ông là phải có trách nhiệm, có vậy mới bình được thiên, lập được địa. Chỉ khi tinh thần trách nhiệm cao, bạn mới có thể chịu đựng và vượt qua được thất bại, cuối cùng giành được thắng lợi mà nhiều người bỏ dở giữa chừng.

Jack Ma không cao, không phú, cũng chẳng soái, nhưng ông vẫn là một người đàn ông rất có sức hút, là một nam tử hán đích thực, là hình mẫu truyền cảm hứng cho rất nhiều người. Ông thi đại học 3 lần, cuối cùng thi đỗ đại học sư phạm; ông khởi nghiệp thất bại 4,5 lần, nhưng vẫn không lùi bước, để rồi tạo ra được một Alibaba, một Taobao vươn lên mạnh mẽ như hiện nay. Jack Ma chính là một điển hình giúp con người ta định hình được sức hút thực sự của một người đàn ông là đến từ đâu.

3. Có giới hạn, biết kiểm soát hành vi của mình

Trong xã hội kinh tế hàng hóa, cám dỗ khắp nơi như hiện nay, đàn ông đích thực là người có tinh thần tự giác kỷ luật, biết kiểm soát hành vi của mình, không bị sự ăn chơi hưởng lạc như những cám dỗ thế tục bên ngoài làm lung lay.

Không phải ngẫu nhiên mà nhiều người lại nói rằng "đàn ông sau khi có tiền sẽ trở nên tệ hơn", có những người đàn ông, khi đã thay đổi là sẽ quên đi cái tâm ban đầu của mình, đánh mất đi phẩm giá của mình.

Đàn ông có sức hút thực ra chỉ cần là một người đàn ông tốt, biết giới hạn, không ăn chơi s.a đ.ọ.a, biết quan tâm tới gia đình, người thân, biết dành thời gian cho người thân hơn là cho những buổi tụ tập không đâu bên ngoài.

4. Chu đáo, nhiệt tình

Một người nhiệt tình, luôn vui vẻ giúp đỡ người khác, chắc chắn là một người rất được yêu mến, đặc biệt là khi sự nhiệt tình ấy khiến người khác cảm thấy vui vẻ, bạn tự nhiên sẽ trở nên có sức hút hơn trong mắt người khác.

Trong cuộc sống, ai cũng hy vọng rằng người khác sẽ để ý tới cảm xúc cũng như những thay đổi nào đó ở mình. Đàn ông có sức hút là một người chu đáo, biết để ý tới người khác, chú ý tới sự thay đổi tích cực của ai đó, rồi cho họ lời khen động viên khích lệ kịp thời. Đàn ông như vậy, bất kể là trong mắt ai cũng đều sẽ rất hấp dẫn.

Bất kể nói thế nào thì sức hút người đàn ông không chỉ là vẻ ngoài hút mắt mà còn là cái đẹp về mặt tâm hồn. Vẻ ngoài thu hút có thể sẽ khiến người khác muốn tìm hiểu bạn, nhưng thứ giữ chân họ lại bên cạnh bạn lâu dài lại chính là phẩm chất đạo đức, tính cách, tâm hồn và trí tuệ của bạn. Vẻ ngoài có thể thay đổi, có thể già đi, tiền nhiều tiêu cũng có thể hết, nhưng chiều sâu nội tâm bên trong, tầm cao trí tuệ chính là thứ đánh dấu sự khác biệt giữa bạn và những người đàn ông khác.

Tony Buổi Sáng Fan Club (St)

Sunday, November 26, 2023

Về một sĩ phu đã rời xa cõi tạm

Từ cái chết của một sĩ phu bàn về mã hậu pháo của dân mình

Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, cái tên nói lên bản chất con người, là một chiến sỹ thông tuệ, để lại trên đời một tấm gương khí khái của một nhà tu luyện, một sĩ phu. Tấm thân mỏng manh như lau sậy nhưng thản nhiên nhìn thế sự đảo điên với con mắt bình thản, dù gió to bão lớn ập đến ông vẫn ngẩng cao đầu làm một ngọn đuốc thắp sáng lương tri con người. 

Rất tiếc sau khi ông qua đời mới được biết tên ông, nếu không cũng cố để xin gặp để đàm đạo và học hỏi. Lão phát hiện các bạn trên nền tảng mạng hay cả ngoài vỉa hè xứ này có cùng một bệnh là “Mã hậu pháo”. Đây là thuật ngữ của cờ tướng tức nói vuốt đuôi, chuyện qua rồi mới rầm rộ, hoặc chê bai, hoặc ca ngợi, hoặc thương tiếc. Mã hậu pháo còn có thể giải thích như một làng nọ bị bọn du côn ập đến cướp bóc hãm hiếp phụ nữ nhưng mấy ông tự xưng là "hảo hớn" lại sợ xanh mắt trốn trong ụ rơm. Khi bọn cướp đi rồi mới dám chui ra cầm súng bắn thị uy. 

Một ông nhà văn viết cũng tương đối được, chưa phải xuất sắc đến tận mây xanh. Khi sống chẳng thằng nào ca ngợi, chắc e rằng ca ngợi ông này sẽ làm giảm sự nổi trội của mình. Đến khi ông nhà văn kia nằm xuống mới đồng loạt ngợi ca, mới đưa cả ảnh chụp chung để chứng minh tình hữu. “Wow, đây là một ngôi sao sáng của văn đàn Việt Nam cận đại. Một triết gia, một cây bút số một, một bậc thầy văn chương…”, tức là có những từ ngữ gì hay đều tuôn ra ca ngợi một người đã khuất. Tại sao các vị phát hiện muộn thế? Lúc còn sống thì chẳng một lời, khi chết rồi mới đưa lên sóng để ca ngợi xướng tụng mần chi cho tủi cái linh hồn kẻ quá cố. 

Tất cả những vụ tham những đen tối khi mấy ông tham nhũng còn ngồi ghế quan lớn có chức có quyền thì chẳng ma nào dám xoi mói, nói bóng nói gió. Đến khi nhập khám mới moi ra đủ chuyện, từ xe cộ nhà cửa mộ phần đến từng chi tiết hàng ngày. Đây chính là mã hậu pháo!

Một kẻ tham lam vô đáy như Trương Mỹ Lan khi còn chưa xộ khám thì chẳng thấy ma nào nhìn ra những thủ đoạn kiếm tiền bẩn thỉu phạm pháp. Mọi người nhìn mụ và gia tộc bằng con mắt ngưỡng mộ đến ghen tuông, nhưng có nói lên được nửa lời nào đâu? Đến khi mụ rách việc, cả một dàn giao hưởng mới đồng thanh cất lên lời chê bai nguyền rủa để hả hê cái thói dân nghèo đấu địa chủ. Có nhiều ông hơi chút tiếng tăm trên phây đàn còn kỳ công chắp nhặt những tin từ chính thống đến vỉa hè tranh thủ làm một bài “Luận về lòng tham lam vô đáy” để kiếm lấy ít nhiều like từ những dân vãng lai không thích đọc báo. Lướt trên phây đều thấy những bài chửi rủa phanh phui mụ Trương Muội hầu như giống nhau, đều là tin mà báo chí đã đưa. Chẳng vị nào có một bài luận ra hồn, đưa ra những tin mới mẻ để dân tình biết thêm về cái lòng tham vô tận của vợ chồng mụ, biết thêm về tại sao một con mẹ buôn thúng bán mẹt ở chợ mà bỗng dưng chuyển mình từ con gà mái ướt mưa để trở thành Phượng hoàng danh giá đất Sài Thành. Đào sâu thêm về thế lực chống lưng cho mụ, về kẻ đứng sau bầy mưu tính kế cho mụ. Xin tiết lộ, kẻ đằng sau mụ chính là thằng chồng người Hồng Kông của mụ. Tay này từ một gã tiếp thị một loại bia của Đức sau khi đến Việt Nam định mở rộng thị trường ở dây thì duyên trời đưa đẩy gặp ngay Trương Muội. Hai linh hồn đều khát “Nắng sớm cùng mưa chiều”, tức đều nghèo quẫn khát tiền, tâm đầu ý hợp gặp nhau thì nẩy lửa. Trương Muội được tay chồng bàn bạc bắt tay mồi lên nhóm lửa đầu rồi cứ thể lan ra như mồi lửa đốt cháy đồng nội cỏ khô triền miên chứ bộ óc Muội nghĩ thế đéo nào ra những mưu ma chước quỷ được ! Cộng thêm nắm được quan hệ của họ Trương trong hệ thống chính trị bấy giờ. Các chiêu trò này, với lòng tham này là sao y bản chính của dân Hồng Kông làm nên hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát. Chồng Trương Muội - Chu Nap Kee sau khi vợ xẩy ra chuyện đã bán tức tối lỗ vốn căn biệt thự cao cấp trên núi và nhiều bất động sản giá trị tại Hồng Kông. Đặc tính của dân nghèo Hồng Kông là ngưỡng mộ đến mù quáng những người giàu có, thành đạt ở mảnh đất này và tìm mọi cách, bất chấp thủ đoạn để có tiền, để hơn người, để ở nhà cao cửa rộng, giao lưu với thượng tầng xã hội, kiến thức, con chữ không cần thiết mà chỉ sợ nghèo khó hẩm hiu bên rìa xã hội. 

Quay lại sĩ phu Thích Tuệ Sỹ hay thầy Thầy Thích Nhất Hạnh đều là những nhà tu hành đáng kính trọng, đáng được lắng nghe họ giảng giải về đạo lý về Phật pháp, nhưng khi họ còn sống thì giới truyền thông quá ít giới thiệu lan tỏa về họ ngoài mấy người thân cận viết nhưng lượng và chất rất hạn hẹp. Đến khi họ cưỡi hạc về Tây phương mới rầm rộ truyền tin tán dương về đạo đức, công hạnh. Đây là một điều đáng tiếc cho xã hội. Nếu như những bài ngợi ca ông được tung ra trong khi ông còn sống thì hay biết mấy.

Tương tự như có một tay chém gió thành bão trên cõi mạng, may có đệ Hoài Bắc chém cho vài nhát nghe cũng sướng mê li hôm ra sách. Nhưng hắn cũng khát nắng sớm cùng mưa chiều. Mấy bữa ni môi khô thiếu rượu mà chẳng thấy thằng đệ tử nào rủ đi nhậu. Chán thế kia chứ! Chẳng nhẽ để thầy xa rời cõi trần chúng mới cho uống rượu? Người chết có nghe được đâu? Có uống được đâu? …kkk

Peter Pho

Saturday, November 25, 2023

TẢN MẠN ĐÊM KHÔNG NGỦ

Nếu biết mình không thể

Rực rỡ như nắng thu,

Thì chí ít cố gắng

Không làm đám mây mù.

*

Mỗi ngày ta được sống

Là thêm một món quà

Mà Thượng Đế hào phóng

Ban tặng cho chúng ta.

Vậy, một ngày được sống,

Hãy sống tốt một ngày.

Vì mai mốt có thể

Không còn món quà này.

*

Đừng buồn khi người khác

Tỏ ý nghi ngờ mình.

Để khỏi bị lấn cấn,

Hãy tin vào chính mình.

*

Cuộc sống luôn thay đổi.

Đó là luật, chúng ta

Đơn giản phải tìm cách

Thích nghi và vượt qua.

*

Đừng bận tâm chuyện cũ

Rồi vương vấn suốt ngày,

Trừ phi rút kinh nghiệm

Để tránh nó sau này.

*

Đừng nguyền rủa bóng tối.

Lại càng không khóc rên.

Thay vào đó, lặng lẽ,

Hãy thắp một ngọn đèn.

*

Không có gì bế tắc.

Tuyệt vọng lại càng không.

Bế tắc và tuyệt vọng

Chỉ khi ta nản lòng.

*

Biết cho, biết tha thứ

Và vui vẻ mỉm cười

Là ba cái có thể

Làm giàu một con người.

*

Để thực sự hạnh phúc,

Ta chỉ cần ba điều:

Một, có được ai đó

Để nhớ và thương yêu.

Hai, có công việc tốt

Để đi làm hàng ngày.

Ba, có một mơ ước

Để nâng ta lên mây.

*

Nguyên nhân của thất bại

Hay thành công, thực ra

Không phải do hiểu biết,

Mà ý chí của ta.

*

Với đất nước, dân tộc,

Để nội chiến xảy ra

Là tội ác lớn nhất

Của các chính trị gia.

Các chính trị gia ấy,

Ít học và bất tài,

Cướp quyền bằng vũ lực

Là tội ác thứ hai.

*

Chúng ta ăn để sống,

Hay sống để mà ăn?

Câu hỏi ấy nhàm chán

Ta được nghe nhiều lần.

Thường ít ai suy nghĩ

Để tìm câu trả lời.

Trả lời sai hay đúng

Sẽ sai đúng suốt đời.

*

Hoặc là ta buông bỏ,

Hoặc sẽ bị kéo đi.

Tự ta phải quyết định

Nói gì và làm gì.

*

Người thông minh, đức độ

Ắt có lời nói hay.

Người có lời nói hay

Chưa hẳn đã đức độ.

*

Người đi tìm chân lý,

Có hai sai lầm sau:

Một, giữa chừng bỏ cuộc.

Hai, không dám bắt đầu.

*

Ấn tượng ta để lại

Không phải ta làm gì,

Mà cách làm điều đó.

Làm thế nào thì tùy.

*

Vết thương sâu đến mấy,

Rồi có ngày cũng lành.

Trái tim dữ đến mấy,

Cũng có lúc hiền lành.

*

Đại dương không từ chối

Một giọt nước mưa nào.

Hãy mỉm cười đáp lại

Khi có ai đang chào.

*

Đừng lo sợ cái chết.

Hãy lo sợ cuộc đời

Mà ta chưa từng sống

Với đúng nghĩa con người.

*

Khi sợ hãi kết thúc

Cuộc sống mới bắt đầu.

Tình yêu chỉ đâm nụ

Khi hoàn toàn tin nhau.

*

Đừng bao giờ tìm cách

Tự lừa dối chính mình.

Ta có trốn đâu nữa,

Cũng mang theo chính mình.

*

Vì lý do nào đấy

Ta trót chọn nhầm đường,

Thì hãy chọn đường khác.

Việc ấy cũng bình thường.

Biết chấp nhận thất bại -

Ứng xử của người khôn.

Đường có nhiều, cứ chọn.

Thời gian luôn vẫn còn.

*

Khi ta đủ tin tưởng

Đánh giá mình ra sao,

Tự khắc ta sẽ biết

Mình phải sống thế nào.

*

Muốn học hỏi kinh nghiệm,

Hãy ngoái nhìn phía sau.

Muốn ước mơ, bay bổng,

Hãy nhìn lên, ngẩng đầu.

Muốn hiểu biết thực tại,

Hãy đưa mắt nhìn quanh.

Hãy nhìn vào tâm thức

Để tìm hiểu chính mình.

*

Đôi khi ta cứ tưởng

Ta lựa chọn, thực ra.

Chính hoàn cảnh cuộc sống

Đã lựa chọn chúng ta.

*

Chúng ta thường thay đổi

Vì hai lý do sau:

Một, do ta khôn lớn.

Hai, do bị đánh đau.

*

Cuộc đời ta đang sống

Giống như một dòng sông.

Có người xuôi theo nước.

Có người bơi ngược dòng.

Xuôi hay ngược đều tốt,

Tùy mục đích từng người.

Nhưng đứng yên một chỗ

Là để phí cuộc đời.

*

Có thể ta không biết

Mục đích của đời mình.

Nhưng ai sống cũng có

Mục đích của đời mình.

*

Thiên nhiên không hối hả,

Mà mọi thứ tuyệt vời.

Sao ta cứ hối hả

Bận rộn với sự đời?

*

Nếu không có trật tự,

Thế giới thành hỗn mang.

Tuy vậy, thiếu hỗn mang,

Sẽ không có tiến hóa.

*

Một người phải đủ lớn

Để chấp nhận sai lầm.

Đủ khôn để học hỏi

Kinh nghiệm từ sai lầm.

Nhưng để sửa chữa nó,

Thì nhất thiết con người

Phải mạnh và ý chí

Để làm lại cuộc đời.

*

Không ai vấp phải núi.

Cái ta vấp thường xuyên

Là những cái bé nhỏ,

Thậm chí không có tên.

Vấp những cái nhỏ ấy,

Nhiều người thích kêu ca.

Không biết kêu như thế,

Ta tự làm nhỏ ta.

*

Một người nhìn cuộc sống

Chỉ hai màu trắng đen,

Sẽ không bao giờ thấy

Cầu vồng đang mọc lên.

*

Dẫu biết đời bèo bọt,

Tiền bạc chẳng là gì.

Nhưng tiền cần lắm đấy.

Kiếm được thì kiếm đi.

*

Không thể học chân lý.

Chân lý chỉ nhận ra.

Mỗi trải nghiệm cuộc sống

Là chân lý sâu xa.

*

Sai lầm tệ hại nhất

Của nhiều người, tiếc thay,

Là họ tưởng họ thức,

Dù đang mơ ban ngày.

*

Những người vượt thời đại

Về hiểu biết, tầm nhìn,

Bị đám đông thù ghét,

Vì không hiểu, không tin.

*

Sống mà không ý nghĩa,

Thì cái chết sau này

Cũng trở thành vô nghĩa.

Luôn vẫn thế xưa nay.

*

Ở nước quản lý tốt,

Nghèo đói là đáng chê.

Ở nước quản lý xấu,

Giàu có là đáng chê.

Khổng Tử nói điều ấy

Hàng nghìn năm trước đây.

Mình là ai, tự biết.

Hãy suy ngẫm điều này.

*

Tình yêu và lòng tốt

Là cái có bẩm sinh.

Sợ hãi và cái ác

Xuất hiện lúc mưu sinh.

*

Điều tệ hại duy nhất

Còn hơn cả mù lòa,

Là khi có đôi mắt

Mà không thể nhìn xa.

Thái Bá Tân

Friday, November 24, 2023

Câu chuyện Trung Đông: Israel, Palestine và Jerusalem (2)

(tiếp theo  & hết)

Người DT bị Ottoman đè bẹp ngay trên xứ sở của mình hoặc hành hương/phiêu dạt đi khắp nơi cho đến cuối thế kỷ 19, xuất hiện 1 người DT xuất chúng có tên là Theodor Herzl, ông là 1 phóng viên và cũng là nhà văn, đã vượt lên tất cả với ngòi bút của mình để nhắc người DT ko quên nguồn gốc và tôn giáo DT của mình.

Herlz đã gọi lại tên của miền đất hứa để người DT trở về. Ông xuất bản sách về nhà nước DT và lập luận rằng: vấn đề của người DT chỉ có thể giải quyết bằng việc thiết lập 1 nhà nước DT ở Palestine. Những người DT tha hương bắt đầu trở về Palestine, nơi có Jerusalem 3000 năm trước. Những ước vọng của họ được thổi bùng lên khi đế quốc Ottoman suy yếu dần cùng với các lãnh thổ bị mất, nhiều nơi đã vùng lên đòi quyền tự trị trở thàng quốc gia độc lập tách khỏi Ottoman. Sau Thế chiến thứ nhất, Đế quốc Ottoman đã chọn sai phe khi cùng liên minh với đế quốc Áo-Hung và bị đánh bại. Khi Thổ Nhĩ Kỳ cũng tuyên bố độc lập là lúc Đế quốc này hoàn toàn sụp đổ. Thiên Chúa giáo đã đánh bại HG, tuy nhiên, từ những hiểm họa HG trong quá khứ, người Anh và Pháp đã phân chia lại hàng loạt quốc gia.

Sau Thế chiến thứ 2, người DT đã đạt được mục đích lập quốc từ sự đền bù của Anh và Mỹ trước tinh thần kiên định của họ. Với 33 phiếu thuận, 13 phiếu chống và 10 phiếu trắng, Đại hội đồng LHQ đã chia phần Đông Palestine thành 2 nhà nước: Israel và Palestine.

Jerusalem, vùng đất thánh từng là kinh đô của vua David, sau khi nhà nước Israel hình thành, trở thành đặc khu được LHQ bảo vệ. Tuy nhiên sự va chạm giữa 2 tôn giáo DT và HG do bị ảnh hưởng bởi phong trào chủ nghĩa dân tộc của tôn giáo mình thờ phụng, các quốc gia Ả Rập đã ko chấp nhận tình trạng này. Bằng mọi cách, họ ngăn cản việc thành lập quốc gia cho người DT ở Palestine. Sau khi người DT chính thức tuyên bố thành lập nhà nước Israel vào ngày 14 tháng 5 năm 1948, các nước Ả Rập đều tuyên bố không công nhận nhà nước Israel.

Đây là nguyên nhân của cuộc chiến tranh Ả Rập – Israel 1948. Liên quân Ả Rập (Ai Cập, Syria, Jordan, Liban, Iraq, Ả Rập Saudi và Palestine) đã hợp lại để tiêu diệt Israel. Nhưng Israel, dù là 1 quốc gia mới thành lập, đã đánh bại đội quân này. Người DT gọi đây là cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, còn người Palestine HG coi đây là thảm họa của họ. Cuộc chiến tranh này là sự xung đột từ tôn giáo đến lãnh thổ, từ lịch sử đến biên giới.

Đến 1967, nổ ra cuộc chiến tranh 6 ngày. Khi đó, bằng những hành động gây hấn của Nasser, bao gồm việc phong tỏa Eo biển Tiran và triển khai quân đội tại bán đảo Sinai, Ai Cập đã gây nên sức ép quân sự và kinh tế lên Israel. Mỹ thì đang trù trừ vì vướng vào cuộc Chiến tranh Việt Nam*. Trong tình thế như vậy, về mặt quân sự Israel thấy rằng: chỉ còn một khả năng có thể xoay chuyển được tình thế là đánh phủ đầu. 

Nội các Israel nhóm họp ngày 23 tháng Năm quyết định mở cuộc tấn công nếu Eo biển Tiran không được mở trở lại vào ngày 25 tháng Năm. Và Israel đã đi đến quyết định: nếu như Mỹ không làm gì còn LHQ án binh bất động, thì họ phải tự hành động. Ngày 1 tháng Sáu, tướng Moshe Dayan được cử làm Bộ trưởng Quốc phòng Israel. Israel đã sẵn sàng. Về lực lượng và trang bị thì tôi biết LX đã viện trợ cho Ai Cập và các quốc gia trong liên minh chống Israel nhiều vũ khí hiện đại hơn những loại giúp cho Việt Nam (trong cùng thời gian chiến tranh chống Mỹ) nhằm chống lại Israel trong 1 trận chiến toàn diện, không chỉ giới hạn ở biên giới Syria hay Ai Cập, với mục tiêu là hủy diệt Israel. Thế nhưng họ vẫn không thể đánh bại được người DT mà còn phải chấp nhận 1 đất nước Israel nhỏ bé nhưng vô cùng mạnh mẽ đã giành phần thắng trong 1 cuộc chiến vô cùng dữ dội chỉ trong vòng 6 ngày để hoàn toàn làm chủ vùng đất Đông Jerusalem, dải Gaza, bán đảo Sinai, bờ Tây và cao nguyên Golan cho đến ngày nay.

Israel lại 1 lần nữa chiến thắng, nhưng lần này khủng khiếp hơn, họ chiếm luôn Jerusalem khiến các nước Ả Rập phải cầu hòa.

Israel sau chiến thắng -1967 (NY Times)

Tất cả những mâu thuẫn tại Trung Đông là ko thể hàn gắn. Cả 3 tôn giáo đều coi Jerusalem là vùng đất thánh linh của mình: vua David chọn đây là kinh đô, Đất Thánh, nơi vô cùng quan trọng đối với người Kitô giáo, đây là nơi sinh ra Chúa Jesus thành Nazareth*, Chúa đã giảng đạo, bị đóng đinh và phục sinh ở đây và cũng từ đây nhà tiên tri Muhammad bay lên thiên đường từ thánh đường đá. Jerusalem từ lâu là điểm hành hương và cũng là nơi tranh chấp của 3 tôn giáo.

Đến nay, Israel vẫn đứng vững, liên tục phát triển và đã trở thành 1 quốc gia hùng mạnh ở Trung Đông. Dân tộc DT luôn nhớ đến Theodor Herzl, người bằng ngòi bút đã thay đổi số phận của họ. Ông đã viết ra Tuyên ngôn độc lập cho Israel, như người Cha tinh thần của đất nước. Israel chọn 1 ngày đặt tên của ông, đó là ngày lễ Quốc gia hàng năm. Người Israel hiện nay, nam cũng như nữ, luôn sống trong tư thế của những người cầm chắc tay súng để bảo vệ vùng đất của tổ tiên mà họ chỉ có lại sau 1 lịch sử đầy đau thương và đẫm máu nhưng vẫn phải đối mặt với những âm mưu gây ra thảm họa diệt chủng, bị xóa tên trên bản đồ thế giới. Để chống lại, Israel đã ko nhượng bộ, ko thỏa hiệp, vì vậy tiếng súng ko bao giờ ngừng trên vùng đất này.

"Lịch sử người Do Thái có thể được mô tả như một chuỗi những đỉnh điểm và thảm họa nối tiếp nhau. Nó cũng có thể được coi là một miền liên tục không dứt của việc học hành kiên nhẫn, sự cần cù năng suất và thói quen cộng đồng mà phần lớn trong đó không được ghi lại. Nỗi buồn tìm thấy tiếng nói khi niềm vui câm lặng. Nhà sử học phải ghi nhớ điều này. TRẢI QUA HƠN 4000 NĂM, NGƯỜI DO THÁI CHỨNG TỎ MÌNH KHÔNG CHỈ LÀ NHỮNG NGƯỜI SỐNG SÓT VĨ ĐẠI, MÀ CÒN ĐẶC BIỆT KHÉO LÉO TRONG VIỆC THÍCH ỨNG VỚI CÁC XÃ HỘI NƠI SỐ PHẬN XÔ ĐẨY HỌ, VÀ TRONG VIỆC TÍCH LŨY BẤT CỨ TIỆN NGHI NHÂN VĂN NÀO MÀ NHỮNG XÃ HỘI NÀY MANG ĐẾN."**

"Người Do Thái tạo nên một bản sắc riêng biệt và cụ thể sớm hơn bất cứ dân tộc nào còn tồn tại đến nay. Họ đã duy trì được nó giữa những nghịch cảnh khủng khiếp cho tới hôm nay. Sức chịu đựng phi thường này từ đâu ra? Sức mạnh ý chí đặc biệt cháy bỏng nào đã khiến người Do Thái khác biệt và giữ cho họ thuần nhất? Sức sống bền bỉ nằm trong bản chất bất biến, hay khả năng thích ứng, hay cả hai?... Liệu lịch sử của họ có cho thấy những nỗ lực như vậy là đáng giá? Hay nó cho thấy họ đã hoài công?"***

Chiến sự ở Trung Đông vẫn đang tiếp diễn, và người DT vẫn còn phải chứng tỏ và trả lời những câu hỏi trên bằng lịch sử mà họ đang tiếp tục viết trong thời đại hiện nay. Chắc chắn chắn thế giới ko có người DT sẽ là nơi hoàn toàn khác. Nhân loại rốt cuộc có thể đã tình cờ phát hiện ra những hiểu biết của người DT. Nhưng chúng ta ko thể chắc chắn.


(*): Giêsu (chữ Nôm: 支秋,[6] còn được viết là Giê-su, Giê-xu, Yêsu, Jesus, Gia-tô; khoảng 4 TCN – 3 tháng 4, 33 SCN), còn được gọi là Giêsu Kitô, Jesus Christ, hay Gia-tô Cơ-đốc là một nhân vật lịch sử người Do Thái, nhà giảng thuyết, người sáng lập ra Kitô giáo vào thế kỉ thứ 1. Tên gọi Giêsu trong tiếng Hebrew đọc là Yehoshua (có nghĩa "Đức Chúa là Đấng Cứu Độ"), thường được gọi vắn tắt là Yeshua (ישוע). Đối với người đương thời, Giêsu còn được gọi là Giêsu thành Nazareth, hoặc Giêsu con ông Giuse. Từ Kitô (tiếng Latinh: Christus, tiếng Hy Lạp: Χριστός Khristós, hay Cơ-đốc theo phiên âm Hán Việt) là một danh hiệu của Giêsu, có nghĩa là "người được xức dầu", nhằm chỉ ông là đấng Messiah, đã được tiên báo trong Cựu Ước. Những gì chúng ta biết được về Giêsu là do được ghi chép trong Thánh Kinh Tân Ước, đặc biệt là trong bốn sách Phúc Âm.
Những nguồn thông tin chính về cuộc đời và những lời dạy của Giêsu là bốn sách Phúc Âm quy điển, đặc biệt là trong Phúc Âm Nhất Lãm,[8][9] mặc dù nhiều học giả cho rằng những văn bản như Phúc Âm Tôma và Phúc Âm Hebrew cũng xác đáng.
Trong Hồi giáo, Giêsu (tiếng Ả Rập: عيسى‎, chuyển tự là Isa) được xem là một nhà tiên tri quan trọng của Thiên Chúa, người mang lại Injil (Phúc Âm), và là người làm những phép lạ. Hồi giáo cũng xưng nhận Giêsu là Đấng Masih (Messiah), nhưng họ không dạy rằng Giêsu mang đặc tính thần linh. Quan điểm của Hồi giáo cho rằng Giêsu đã lên thiên đường cả linh hồn và thể xác nhưng không trải qua việc đóng đinh vào thập tự giá và phục sinh, khác với niềm tin truyền thống của Kitô giáo về cái chết và sự phục sinh của Giêsu.
(Wikipedia)
(**): trích Lịch Sử Do Thái của Paul Johnson (Phần Bảy: Zion)
(***): Paul Johnson
Những nữ chiến binh (hình ảnh chọn từ net)

Thursday, November 23, 2023

Con người là sản phẩm của xh: Đám đông

Trong một bức thư gửi cho bạn, Seneca, nhà triết học La Mã cổ đại, có một ý rất hay mà tôi luôn nhắc mình phải làm theo: Hãy tránh xa đám đông, vì nó có thể làm tha hóa bạn.

PS: Thành thật khuyên các bác hãy cố gắng lánh xa đám đông, để nếu không làm được cái gì đó đáng giá thì chí ít được tận hưởng những phút giây hạnh phúc yên tĩnh một mình. Chỉ cộng sản ngu dốt mới bắt người có học, trí thức  "hòa mình với quần chúng".

Ở nhà một mình, lên mạng, nhất là Tiktok, cũng là tiếp xúc với đám đông, và do vậy cũng có thể ảnh hưởng xấu đến ta đấy. Nhưng vào FB của tôi thì hy vọng không, vì tôi nói sự thật và những điều tốt lành. Nhạc hay, tranh đẹp, tượng đẹp. Các em ba-lê thì khỏi nói.

ĐÁM ĐÔNG

Victor Hugo nói:

“Thường người thuộc đám đông

Dễ phản bội đất nước,

Vì họ là đám đông”.

*

Ba Lan có ngạn ngữ:

“Dân tộc thiếu tâm hồn

Là đám đông cuồng loạn

Những người thiếu tâm hồn”.

*

Một nhà văn đã nói, 

Quên tên vì đã lâu:

“Đám đông không có não,

Dù có rất nhiều đầu.

Đánh giá cái gì đó,

Khi anh giống đám đông,

Thì cần phải xem lại

Mình có đúng hay không”.

*

Một nhà văn khác nói:

“Là con vật man khai,

Đám đông không biết nghĩ

Về cái đúng, cái sai”.

Franz Liszt, nhạc sĩ

Thì nói thẳng thế này:

“Đám đông là mẹ đẻ

Của độc tài xưa nay”.

*

Còn ta thì sao nhỉ?

Khỏi phải nói dài dòng.

Hãy nhìn bọn bò đỏ,

Nhìn bọn trẻ lên đồng

Khi đi bão bóng đá,

Bọn nhậu hét Zô-zô.

Và cả bọn lên mạng

Chửi bới như lũ rồ.

Thái Bá Tân

Tuesday, November 21, 2023

About perfection

Bob Marley was once asked if there was a perfect woman.

"Who cares about perfection? Even the moon is not perfect, it is full of craters. The sea is incredibly beautiful but salty and dark in the depths. The sky is always infinite, but often cloudy. So, everything that is beautiful isn't perfect, It's special."

Monday, November 20, 2023

Câu chuyện Trung Đông: Israel, Palestine và Jerusalem (1)

Cuộc chiến lần này nổ ra sau khi Israel đuổi 6 gia đình Palestine ra khỏi vùng sinh sống của họ thuộc Đông Jerusalem. Hamas tuyên bố đứng về phía người Palestine. Người Palestine cũng biểu tình phản đối Israel ngay gần Bức tường Than khóc, còn người Israel cũng đổ về Jerusalem để kỷ niệm ngày họ giành được Đông Jerusalem. Hamas đã bắn tên lửa vào vùng đất của Israel từ đêm 10/5 buộc Israel phải kích hoạt vòm chống tên lửa và phản ứng bằng những cuộc ko kích.

Câu hỏi: Tại sao Israel như cái gai đối với cộng đồng Hồi giáo Ả Rập? 

Cả 3 tôn giáo: DT giáo, Hồi giáo (HG) và Kitô giáo đều có chung 1 nguồn gốc tôn giáo độc thần (cách nay 4000 năm) từ vị tổ phụ Abraham (sống ở Hebron vào thiên niên kỷ 2 TCN). Sau đó dân tộc DT định cư tại phía Tây bán đảo Ả Rập với David là vị vua đầu tiên của họ và thủ đô/trung tâm của người DT lúc đó là Jerusalem. Cho đến nay, đây vẫn là nơi tranh chấp giữa Israel và Palestine.

Sau đó người DT bị đế quốc Babylon đô hộ. Rồi họ lại bị người La Mã thống trị. Lịch sử mất nước của người DT kéo dài 1000 năm cho đến khi Jésus xuất hiện. Ông tiến vào thành Jerusalem trên lưng 1 con lừa (Kinh Cựu Ước ghi rõ). Điều này người DT đã được biết trước nên họ tụ tập xung quanh ông để nghe Jésus thuyết giảng về sự giải phóng khỏi chế độ La Mã. Nhưng ông đã bị quân La Mã bắt, bị đóng đinh câu rút trên thánh giá.

Nhiều người DT tin rằng Jésus đã chết, nhưng nhiều người khác thì ko tin bởi họ biết rằng: Chúa sẽ phục sinh và sẽ cứu vớt họ. Những người này tách ra với 1 giáo lý riêng (Tân Ước) với lễ Giáng Sinh khi Chúa ra đời và lễ Phục sinh khi Chúa sống lại. Đây là đạo Thiên Chúa (Kitô) của phương Tây. Họ đi khắp nơi để giảng đạo và loan tin: Chúa đã phục sinh. Vì thời này vẫn thuộc về Đế chế La Mã nên bằng tiếng Latinh, việc truyền đạo được lan truyền dễ dàng hơn (cũng có câu con đường nào cũng dẫn tới La Mã là theo ý này) và đến năm 380, Kitô giáo trở thành tôn giáo lớn nhất của đế chế rồi trở thành quốc giáo của La Mã với Vatican là kinh đô của Kitô giáo.

Như vậy, DT giáo ra đời cách đây 3000 năm. Kitô giáo hình thành từ 2000 năm và HG cách đây 1400 năm, cũng trên bán đảo Ả  Rập. Nơi HG giáo ra đời liên quan đến người có tên Muhammad, ông này vẫn lấy đạo gốc từ Abraham để tạo nên đạo Hồi. HG thừa nhận hầu hết những người như Chúa Jésus, Abraham nhưng duy nhất là sự khác biệt cốt lõi (2 điểm):

- Muhammad chỉ nhận mình là nhà tiên tri, là sứ giả của Thượng Đế, là người phát ngôn của Thượng đế (truyền đạt y lời của Thượng Đế, ko phải là Thượng Đế). Kinh Koran là kinh gốc mà Thượng Đế ban cho, là kinh nguyên sơ nhất, trọn vẹn nhất. 

- Người theo đạo Hồi cho rằng: kinh Cựu ước của DT và Tân ước của Kitô bị bóp méo nên có sự mâu thuẫn về đức tin giữa các dân tộc theo 3 tôn giáo này. Người HG cho rằng: DT giáo và Kitô giáo là dị giáo. Ngược lại, những người theo DT giáo và Kitô giáo cho rằng: người theo đạo Hồi là cực đoan.

Chính vì những mâu thuẫn như vậy nên xảy ra chiến tranh, bởi một khi sự tranh chấp trở thành xung đột lớn thì tôn giáo là thế giới ko có trái tim. Người DT bị mất đất và phải sống phiêu dạt/lưu vong trong 2000 năm do bị đế quốc Babylon, La Mã, Ottoman đô hộ cho tới khi chịu thảm họa diệt chủng của phát xít Đức.

The Cave of the Patriarchs or Tomb of the Patriarchs, known to Jews by its Biblical name Cave of Machpelah (Ảnh chọn từ net)

Người DT là 1 dân tộc kiên cường, họ ko bao giờ ngừng phản kháng, ko bao giờ chấp nhận đầu hàng và ko bao giờ quên tổ tiên của mình. Dù họ bị người La Mã dồn vào chung trong 1 vùng đất có cả 3 tôn giáo ở trên (Palestine) với mục đích đồng hóa và triệt tiêu DT giáo và sự tồn tại của người DT.

Palestine nằm trong lòng đế chế Ottoman, 1 đế quốc hùng mạnh đã thống trị cả châu Âu và 1 vùng rộng lớn của Trung Đông. Các vị vua từ Thổ Nhĩ Kỳ đã đánh bại Ba Tư, Ai Cập, Hy Lạp, Bulgaria, Rumani, Hungary… Gruzia, Armenia, Ukraina và chiếm 1 phần nước Nga tạo nên đế quốc theo đạo Hồi lớn mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ. 

Vì muốn bảo vệ Thiên Chúa giáo và giành lại Jerusalem, châu Âu đã phát động cuộc chiến Thập tự chinh với đội quân tiên phong của những hiệp sĩ Pháp*, và sau đó với sự tham gia của Anh, Bồ Đào Nha (từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 13). Sau khi các cuộc thập tự chinh bị Ottoman đánh bại, Thiên Chúa giáo ở châu Âu bị Ottoman đe dọa và đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt. Vì vậy, châu Âu luôn phải lập các liên minh thần thánh để bảo vệ thế giới Kitô giáo trước sự xâm lăng của đạo Hồi.

Cuộc chiến tôn giáo thời Trung cổ

(còn nữa)

(*): Đạo quân Thập tự chinh đầu tiên là lực lượng với thành phần chủ yếu từ Tổ chức Hiệp sỹ dòng Đền/Order of Knights of Templar.

Sunday, November 19, 2023

Minden vagy semmi

Néha az az érzésem, hogy egy luxus-nyomorban élünk. Megvan minden enni-inni, ruha, telefon, net, stb.

Csak az egészben a lényeg hiányzik. A szeretet, a beszélgetés, nevetés, megértés és nyugalom.

Saturday, November 18, 2023

Chuyện tình

 SỰ TÍCH BỒ NHÍ

Ngày xưa, sau khi mất sáu ngày để tạo nên trời đất vũ trụ,Thượng đế ngồi ngẫm nghĩ thấy đất trời đẹp đẽ thế này với bao nhiêu tinh túy của chất xám mà Ngài đã sáng tạo ra lại không có tạo vật nào hưởng thụ và làm sinh động lên thì uổng phí quá bèn lấy một mẩu đất đẹp nhất thế gian nặn ra Adam (người đàn ông) con người đầu tiên trên quả đất, rồi hà hơi cho Adam sự sống. 

Adam tung tăng vui mừng chạy nhảy trong vườn địa đàng, ăn trái cây, uống mật ngọt, ngắm trăng lên và hoàng hôn xuống. Nhưng rồi Adam thấy cô đơn buồn chán vì không có ai chơi cùng, không có việc gì làm vì mọi thứ ở vườn đều có sẵn (nên đa phần đàn ông sau này đều làm biếng và quen ăn đồ ăn có sẵn là vì lí do này). 

Adam nghĩ ra cách tiêu sầu bằng cách lấy mật ong pha với trái cây, phơi ba lần nắng bốn lần trăng nhằm giết thì giờ rảnh rỗi, ai dè cái món ấy lên men thành một loại thức uống khiến người ta điên đảo đầu óc, hoang mang tinh thần, thăng hoa cảm xúc - cái thức ấy gọi là RƯỢU và tồn tại đến ngày nay, chỉ có điều đã biến tướng ra thành nhiều thể loại khác nhau từ rượu đế Gò Đen đến rượu vang, vốt-ka, cô-nhắc và thỉnh thoảng bị lễnh loãng do một vài tay chế biến lại gọi là BIA. 

***

Uống cái thức ấy vào thì đầu óc thường mụ mẫm, hành động thiếu suy nghĩ nên Adam bấm gan bấm bụng chạy đến gặp Thượng đế và than thở về nỗi buồn và sự cô đơn của mình. Thượng đế vốn cũng chỉ có một mình, chẳng vợ con chi nên “luôn luôn lắng nghe và thấu hiểu” tình cảnh của Adam bèn hóa phép cho Adam ngủ say rồi lấy cái xương sườn bên hông của Adam, nặn ra một tạo vật khác đặt tên là Eva - người đàn bà đầu tiên trên quả đất. 

Adam tỉnh dậy thấy Eva thì bỏ chạy và cuống cuồng chui vào bụi rậm để trốn vì cứ tưởng là quái vật đột biến hay sư tử tiến hóa mà thành, Eva thấy Adam thì cười ngất ngưỡng vì cứ tưởng đó là một con tinh tinh bị bệnh nên rụng hết lông. Eva bẻ ngay một cành cây và nhử nhử trước mặt Adam mong kéo được con tinh tinh lạ ấy ra khỏi bụi rậm và nhốt vào chuồng nuôi làm kiểng. Vốn dĩ Eva là phụ nữ mà phụ nữ thấy con gì lạ là cứ muốn nuôi thử hay ít ra cũng sờ thử - đó là lí do mà ngày nay phụ nữ chỉ thích nhốt đàn ông trong nhà không cho đi rượu chè cùng bè bạn và bắt đàn ông làm đủ thứ việc nhà để thử thách khả năng chịu đựng của đàn ông. 

Nhưng Eva nhử mãi mà Adam vẫn trốn, Eva liền ngồi xuống và bưng mặt khóc (ngày nay cũng thế, phụ nữ hễ đụng chuyện là bưng mặt khóc).

Thượng đế thấy thế mủi lòng bèn hóa phép, một tia sét đánh trúng giữa Adam và Eva (chính là tiếng sét ái tình), nỗi sợ hãi biến mất, cả hai chợt nhìn thấy nhau hấp dẫn lạ kì, họ bèn bỏ mặc Thượng đế đứng chơ vơ giữa vườn địa đàng, nắm tay nhau chạy về phía chân trời đầy hạnh phúc (trong các phim truyền hình Việt Nam khi nào cũng tin vào ý tưởng đã trở thành kinh điển này, thường làm đoạn kết một chuyện tình có hậu bao giờ cũng là hai nhân vật nắm tay nhau chạy về phía cuối trời, chỉ có khác với Adam và Eva là họ có mặc quần áo, vì nếu không mặc áo quần thì Sở Thông tin văn hóa không duyệt và không cho phát hành, phim quay ra rồi mà không chiếu được thì đói chết!). 

Thượng đế đứng nhìn theo hai người, khôn xiết vui mừng vì hình ảnh lãng mạn mê hồn: hai người trần trụi chạy trong cảnh hoang sơ dưới vầng dương đỏ ối! (sau này phim ảnh hay khai thác hình ảnh lãng mạn này) 

***

Lẽ ra mọi chuyện đã kết thúc có hậu nhưng Thượng đế nhớ ra rằng hai người trong mừng vui đã không làm một chuyện rất đáng nên làm: đó là nói lời cám ơn với Thượng Đế, người đã có công sinh ra đàn ông lại sinh ra đàn bà - Thượng đế vô cùng buồn bã nhìn Adam rồi chép miệng:  Đồ dại gái! 

Vì câu nói vô tình này mà định hình luôn một đặc tính cố hữu của đàn ông là "dại gái" và cái đặc tính này không sao sửa chữa được, cũng chẳng có thuốc chủng ngừa dù y học đã tiến tới vượt bậc và con người đã lò mò lên tận sao Hỏa. 

Hơn thế nữa, vừa thấy Eva, Adam đã nháo nhào chạy theo mà quên trời quên đất cũng lại tạo một tập tính tệ hại cho đàn ông hậu duệ sau này: cứ thấy gái là chạy theo, bỏ mẹ bỏ cha bỏ công sinh thành! 

***

Adam và Eva có nhau thì vui lắm! họ cùng nhau làm mọi thứ xưa kia Adam chỉ làm một mình. Cùng tung tăng vui mừng chạy nhảy trong vườn địa đàng, cùng ăn trái cây, cùng uống mật ngọt, cùng ngắm ánh trăng lên, ngắm hoàng hôn xuống... Adam có Eva cạnh bên thì mừng lắm! Có bao nhiêu điều hay thì bung ra cả (chả trách đàn ông thời nay cũng thế) có cái gì vợ cũng biết, có cố giấu cũng không xong, kể cả quỹ đen hay phòng nhì em út... 

Cái dại nhất của Adam là tiết lộ bí quyết pha rượu cho Eva. Lúc đầu thì cũng chưa có chuyện gì xảy ra, chỉ là họ cùng nhau thưởng thức, cùng nhau thăng hoa, cùng nhau tận hưởng mọi thứ trong men rượu... Cuộc sống trôi qua êm đềm nếu như không có một ngày nọ (hình như là kỉ niệm ba năm ngày gặp nhau, tiền thân của kỉ niệm ngày cưới bây giờ) cả hai cùng uống rượu, ngắm trăng lên và nhấm nháp “mồi” bằng một trái táo Adam đã hái được trên một cây táo mọc ở phía đông vườn địa đàng. Vì trái táo này là hàng hiếm, do Thượng Đế chỉ dành riêng cho mình và cấm hai người ăn (kiểu như dân thường thì uống rượu đế Gò Đen còn đại gia thì uống Chivas cao số vậy). Lâu lâu mới có mồi táo ngon, hai người uống quá chén, mà thói thường hễ say thì thiếu kiềm chế, mà hễ thiếu kiềm chế tất sinh ra làm bậy, nhưng ngày xưa mới chỉ có hai người nên chưa có tham ô, hối lộ... Cho nên cái bậy nhất họ có thể làm là... làm tình. Cái này về sau ứng thành câu nói: Khôn ba năm dại một giờ. Hậu quả của chuyện này thật khủng khiếp (đến ngày nay vẫn thế), cứ sau một lần dại thì cuối cùng luôn đưa đến bệnh viện phụ sản để giải quyết hậu quả. Ngày xưa chưa có bệnh viện phụ sản để “giải quyết” nên cuối cùng Thượng Đế cũng biết chuyện. Người giận lắm! Giận vì chuyện trai gái hư hỏng của hai người thì ít vì Người vốn biết chuyện “lửa gần rơm lâu ngày cũng bén”. Cái giận nhất của Người là hai đứa kia dám trộm táo hàng hiệu của người mà ăn nhậu vô tổ chức, lại say sưa nhậu nhẹt gậy hậu quả nghiêm trọng (do ngày xưa chưa có các biện pháp kế hoạch hóa gia đình) nên Eva đã dính bầu. 

Giống hệt như các bậc sinh thành ngày nay, Thượng Đế sợ xấu hổ, dù lúc ấy trên trời chỉ có mình Ngài, chẳng có ai rảnh hơi đàm tiếu thị phi như miệng lưỡi độc địa của thế gian ngày nay, lại sợ để hai người trên trời không khéo cây táo quí độc nhất bị hái trộm sạch sành sanh.

Thượng Đế bèn đuổi hai người ra khỏi Vườn địa đàng (các bậc cha mẹ sau này thì đuổi con lỡ dại ra khỏi nhà, có vị lại bày đặt từ con, không nhìn mặt con cho bỏ ghét). 

Bụng mang dạ chửa, không biết làm gì kiếm sống vì vốn dĩ có Adam dâng hiến lo lót đủ thứ xưa nay (ngày nay mấy anh đại gia áp dụng triệt để chiêu này của Adam, lỡ cua được em mỹ nữ nào là lo nhà, lo xe, lo quần áo em xài ứ hự!). Eva tức lắm, ngày nào cũng lèm bèm nhiếc móc Adam bất tài vô dụng không lo được cho vợ con. Còn Adam cũng có sướng gì, khổ sở trèo cây hái quả nhưng Eva ốm nghén nào có ăn được gì, ói ra hết trơn, báo hại có bầu mà ốm nhon ốm nhách. Adam thương vợ, lại thấy mình bất lực nên buồn quá, uống rượu giải sầu (đàn ông sau này cũng vậy, cứ sầu là uống, có điều biến tướng hư hỏng hơn, uống kèm mồi là một em chân dài váy ngắn, mà vui cũng uống, không vui không buồn chi cũng uống miễn có người bao). Eva biết được giận lắm, đem rượu đổ hết xuống sông. Nào ngờ cá dưới sông uống rượu say xỉn bơi không được nổi lên bụng trắng xóa, Eva bảo Adam vớt cá lên chế biến món ăn để tẩm bổ (bắt đầu từ đó con người biết ăn mặn, từ bỏ luôn cái thời ăn chay toàn trái cây thanh tịnh). Cá nhiều ăn không hết, Eva lại bảo Adam đem phơi khô, để dành ăn dần (khai sinh cho nghề làm khô mắm sau này). 

Ăn cá mãi cũng ngán Eva thèm ăn thịt, nhưng thời đó chả có vũ khí cũng không có thuốc nổ, chẳng có bẫy lồng, Adam cố hết sức vẫn chẳng bắt được con thú nào. Eva bèn nghĩ ra cách nấu rượu đổ cho muông thú uống, mong chúng sẽ bị say đi không nổi mà bắt. Nhưng nào ngờ muông thú có đô cao hơn cá, tửu lượng khấm khá nên chỉ say chút ít, thỉnh thoảng có vài con còn hứng chí đánh nhau tùm lum, nhất là lũ trâu bò, nhỏ hơn thì mấy tên gà rừng láo toét (nguyên nhân sau này có chọi trâu chọi gà là từ đây), chỉ có điều thời đó chúng chỉ đánh nhau hoặc cho vui hoặc giành lãnh địa, giành con cái... chứ chưa có cá độ như bây giờ. 

Uống nhiều đâm ghiền, lũ thú rừng bắt đầu thiếu rượu thì không chịu nổi, ngứa ngáy tay chân, đầu óc mụ mị (cái này đàn ông cũng thế), chúng bèn đến gặp Eva xin cung cấp thêm rượu. Eva vốn dĩ dầu óc nhanh nhạy bèn tận dụng cơ hội kinh doanh luôn, có điều thời đó không có tiền nên phương tiện giao thương là “hiện vật”. Ví dụ như một con hổ muốn uống rượu thì phải nộp một con thỏ, cáo muốn uống rượu thì phải nộp một con gà rừng, sư tử thì phải trao đổi bằng một con heo mập, heo muốn uống rượu lại phải cõng về một cây chuối... 

Thế là công việc kinh doanh phát đạt đến nỗi các thức ăn thừa thãi không thể nào ăn hết. 

Eva sai Adam làm chuồng, cái thì nhốt gà, cái nhốt lợn, chuối thì trồng ngay sát vách nhà để trổ buồng thì có cái ăn luôn khỏi phải đi xa hái cho mệt (từ đó phát sinh thêm nghề chăn nuôi). Về sau công việc thuận lợi Eva cho lập luôn thành trang trại nhưng chưa lập công ty trách nhiệm hữu hạn như bây giờ.

Làm ăn phát đạt, làm chủ mọi ý tưởng kinh doanh Eva đâm ra coi thường chồng thường hay nặng lời nhiếc móc (mấy ông chồng thấp cổ bé miệng hơn vợ thời nay cũng bị thế). Adam bị vợ coi thường đã đau lòng lắm, Eva lại mải mê lo việc kinh doanh và quản lí trang trại chẳng bao giờ quan tâm xem chồng cần gì, muốn gì khiến Adam cực kì đau khổ, lại nói thêm Eva vốn hiểu rất rõ câu “mạnh vì gạo, bạo vì tiền” và phát huy tối đa với chồng, nói chuyện với chồng chỉ có ra lệnh, hiếp đáp chẳng nói được gì cho ra hồn. A dam cãi lại thì liền bị hăm rằng cho ra tòa li dị mà không được chia tài sản vì ngày xưa chưa có sổ đỏ sổ hồng, luật hôn nhân gia đình cũng chẳng rõ ràng như bây giờ, mà vợ lại nắm quyền hèn chi trật tự xã hội theo chế độ mẫu hệ, đàn ông như Adam thật khổ hết chỗ nói.

***

Tức, giận, buồn, tủi, bất lực, xấu hổ... Adam mang theo bao uất ức đến gặp Thượng đế và bày tỏ ý định muốn rời xa Eva. Thượng đế vốn đồng cảm với Adam, lại thấy Eva ngày càng bộc lộ nhiều tính không tốt thì cũng muốn giúp đỡ. Người hỏi Adam cần gì, Adam nức nở đáp không muốn bỏ vợ (vì vợ nói riêng, phụ nữ nói chung là khó cải tạo nhưng lại cực kỳ có ích, cực kỳ cần thiết). Thật ra Adam chỉ muốn trả thù bằng cách tìm cho mình một bản sao y hệt vợ, nhưng tính tình phải trái ngược Eva, phải nhu mì, hiền dịu, nết na, sẵn lòng hi sinh dâng hiến mà không cần đòi hỏi lại phải cực kì khôn khéo để có thể cất tiền hoặc xài dùm tiền của Eva mà Eva không hề hay biết... Thượng đế mỉm cười, thế là Người lấy một ít nhõng nhẽo, một ít dịu dàng, một nắm tươi cười, một muỗng lẳng lơ, một đôi mắt lúng liếng, một cái miệng nũng nịu, một cuộn băng ghi chỉ toàn lời êm ái ngọt ngào, một khả năng xài tiền như nước... đặt lên một thân hình bốc lửa, một đôi chân dài, một làn da trắng mịn...Và gọi đó là Bồ nhí! 

Nhưng sau khi tạo hình xong dù nhìn rất hấp dẫn nhưng Bồ Nhí chả biết làm gì ngoài đi lại và nói năng như người máy, Thượng Đế chợt nhớ ra là chưa truyền cho Bồ Nhí sự sống, thế là Ngài dịu dàng dùng miệng mình thổi một hơi dài truyền luồng sự sống thông qua đôi môi đang hé mở của Bồ Nhí. Đôi môi Bồ Nhí dần đỏ mọng như một quả anh đào và có lẽ do luồng sinh khí Thượng đế trao cho nàng quá mạnh nên gắn chặt môi Thượng đế với môi nàng (tiền thân của cái vụ hôn môi câu mỏ ngày nay). Cả hai cứ thế ngất ngây cả tiếng đồng hồ, nếu thời đó có một cái bằng sáng chế ra nụ hôn đầu tiên và bằng kỉ lục Guinesse về nụ hôn lâu nhất thì hai người này đoạt giải là cái chắc. Cố gắng lắm Adam mới lôi hai người ra khỏi nhau và giải thích cho Bồ Nhí nghe rằng Thượng đế tạo ra nàng là để dành cho đàn ông chứ không phải cho Thượng đế, và nhắc nhở với Thượng đế rằng Ngài là đấng sáng tạo tác muôn loài, chỉ được cho chứ không được hưởng.

Thượng đế rất lấy làm tủi hổ vì một phút yếu lòng đã lộ bản chất yếu mềm dễ dụ của mình, Người bèn trốn biệt thế gian quay về trời sau khi trao cho Adam và bồ nhí một số vũ khí: vài hạt lén lút, mấy muỗng nồng nàn, vài chai đắm say cùng một tô ngu ngốc... Từ đó về sau người ta không bao giờ thấy Ngài xuất hiện nữa, chỉ lâu lâu Ngài khẳng định mình bằng cách sai Thiên Lôi giáng búa đánh chết vài thằng phung phí cho bồ nhí phụ bạc vợ nhà mà thôi. 

Nhờ sức hấp dẫn của riêng mình cùng với những thứ vũ khí được Thượng đế ban tặng, Bồ Nhí song hành với cuộc sống của Adam Eva đến tỉ tỉ năm sau mà vợ của chồng ít khi nào hay biết, đôi khi cũng có vài bà vợ biết chuyện thì quá lắm cũng như Hoạn Thư đánh ghen Thúy Kiều bằng cách nhục mạ bắt hầu đàn hầu rượu, hay như Vương Hoàng hậu bắt Võ Mị Nương lên chùa tu tập, dữ tợn hơn thì có bà hoàng hậu bắt cung phi của mình ném xuống giếng nhưng trường hợp đó cực kì ít, còn lại đa phần đều đánh ghen theo cách thông dụng là tạt axit - cái này hơi tàn độc, không nên theo, hay sởn tóc (là nguyên nhân để có những mái tóc demi-garçon mạnh mẽ), hay xé quần áo (nhưng chiêu này bồ nhí không sợ, thậm chí còn khoái vì có cơ hội công khai lộ hàng...) Còn mắng chửi hay tung tin lên mạng thì cũng chỉ gãi ngứa cho bồ nhí và chồng. Vậy là các bà vợ đành phải ngậm bồ hòn làm ngọt bằng cách ơ thờ thừa nhận sự tồn tại của bồ nhí bằng cách giả bộ không biết, miễn đến chừng nào chồng còn chưa gom hết tài sản đưa cho ẻm, hoặc vẫn còn đóng thuế đầy đủ. Còn mấy Bồ Nhí cũng chẳng có nhu cầu “gom giang sơn về một mối” với anh đàn ông nào vì ít có cô nào chỉ có một anh, luôn là sơ cua dự phòng vài ba anh nữa... Còn đàn ông thì “chừng nào sóng gió chưa lên, thì anh còn vẫn tênh hênh cuộc đời”. Mối quan hệ này tồn tại đã hàng triệu năm qua mà vẫn bền vững và có tương lai phát triển dài theo sự tồn vong của loài người một cách êm đẹp. Chồng vợ và bồ nhí... Thượng đế muôn năm! 

Có điều Thượng đế thỉnh thoảng vén mây nhìn xuống hối hận vì đã sinh ra đàn ông mà lại không thể tạo ra Bồ Nhí cho mình vì vốn dĩ Ngài còn không có vợ thì lấy đâu ra bồ nhí? Buồn lắm, vậy là đôi lúc Ngài lại khóc, khóc ít thì mưa ngâu, khóc nhiều thì mưa bão... Có điều dạo gần đây mưa bão hơi nhiều, coi bộ Ngài hối hận nhiều lắm!

Biết đâu sắp tới sẽ có một chủng loại mới ra đời.

Ngô phạm Hanh Thúy Sưu tầm (Trang Văn Chương Miền Nam)

Hình họa Adam & Eva

Friday, November 17, 2023

A DUNA GYÖNGYE 150 ÉVES: Együtt a város!

BUDAPEST 150 tuổi - GIỚI THIỆU 15 ĐIỂM ĐẾN

Hôm nay 17/11 là ngày kỷ niệm 150 năm Buda và Pest nhập vào thành Budapest (chính xác ra còn có Óbuda, một phần của Buda ngày nay nữa).

Nhân dịp này xin điểm qua 15 điểm đến chính của Budapest, giới thiệu với các bạn. (Ảnh minh họa lấy từ trên mạng)

1) Cầu xích (Lánchíd): Cây cầu này được nhắc đến trước tiên vì đó là cây cầu đầu tiên nối Buda và Pest với nhau, hoàn thành năm 1849, làm tiền đề cho việc sáp nhận Buda và Pest sau này. Cây cầu này về đêm lên đèn rất đẹp, trở thành một trong những biểu tượng của Budapest.

2) Thành Buda (Budavár): Thành Buda sừng sững bên bờ Danube là một cảnh quan kỳ vĩ. Thành có từ thế kỷ 13 nhưng đã qua nhiều lần tu sửa, lần cuối ở thế kỷ 19 được sửa chữa lớn để có hiện trạng như bây giờ. Bên cạnh cung vua cổ hiện giờ là Phủ Tổng thống và Phủ Thủ tướng với view panorama đón khách tuyệt đẹp.

3) Thành Người đánh cá (Halászbástya): Đây là khu tường thành với 7 ngôi tháp tượng trưng cho 7 bộ lạc hợp lại thành nước Hungary cuối thế kỷ thứ 9. Khu Thành người đánh cá là một kỳ quan kiến trúc tuyệt đẹp và có view đẹp tuyệt vời nhìn xuống cả thành phố Pest. Bây giờ đó là nơi check in lấy view đẹp của khách du lịch và của các đôi lên chụp ảnh cưới.

4) Pháo đài Citadella với tượng đài Tự do: tượng đài Tự do trên pháo đài Citadella với Budapest như tượng nữ thần Tự do với New York. Một biểu tượng nổi bật trên nên trời thành phố, từ bất cứ nơi nào ở Budapest nếu đứng lên trên nóc nhà không bị view che khuất đều nhìn thấy bức tượng người đàn bà cầm lá nguyệt quế giơ cao trên đầu này. Tượng đài này đầu tiên là tượng đài kỷ niệm sự kiện Hồng quân Liên xô giải phóng Budapest năm 1945. Ở dưới chân tượng đài hồi trước 1990 có hai anh lính bồng súng. Sau năm 1990 các tượng đài chế độ cũ bị di dời nhưng tượng đài này quá nổi tiếng nên họ chỉ bế hai anh lính bồng súng đi, xóa đi dòng chữ nhắc đến Hồng quan Liên xô rồi vẫn để nguyên tượng đài Tự do, lúc này có ý nghĩa mới.

5) Nhà quốc hội (Parliament): Nhà quốc hội Hungary là một trong những nhà quốc hội đẹp nhất thế giới. Một kỳ quan kiến trúc ở mộ vị trí không thể đẹp hơn, bên bờ sông Danube nên có một không gian trước mặt tuyệt vời. 

6) Quang cảnh hai bờ sông Danube ở khu trung tâm Budapest: Ít có (hay có lẽ là không có) thành phố bên sông nào có hai bờ sông đẹp như hai bờ song Danube đoạn đi qua Budapest. Hai bờ sông Paris, Rome hay Praha đều đẹp, cổ kính nhưng với mình hai bờ song Budapest vẫn thơ mộng nhất. Sông Danube rộng, êm đềm đúng như trong giai điệu Dòng sông xanh của Johann Strauss, mỗi cây cầu mộ vẽ đẹp khác nhau tô điểm cho dòng song, hai bên là thành cổ Buda, là pháo đài Citadella, là nhà Quốc hội, là các trường đại học Bách khoa và Kinh tế cổ kính. Quanh cảnh hai bên bờ sông Danube ở Budapest đã trở thành di sản Unesco từ năm 1987.

7) Vương cung Thánh đường thánh István (Szent István bazilika): Tháp tròn của Vương cung Thánh đường cao sừng sững lên giữa khu phố cổ Budapest. Quảng trường lớn trước mặt nhà thờ lúc nào cũng nhộn nhịp. Nhất là dịp trước lễ Noel ở đây có khu chợ Giáng sinh được liệt kê trong danh sách top các chợ Noel đáng xem của châu Âu.

8 ) Đại lộ Andrassy: Đại lộ này được coi là Champs-Élysées của Budapest. Con đường lớn 2310m thẳng băng từ trung tâm thành phố đi ra khu giải trí cuối tuần. Nửa đầu gần trung tâm là khu phố hàng hiệu với Louis Vuitton, Gucci, Rolex, etc. Nửa sau là có khu villa, đại sứ quán, rộng rãi, thanh lịch. Bên dưới đại lộ này là tuyến tàu điện ngầm đầu tiên của châu lục châu Âu, chỉ sau London trên quốc đảo.

9) Quảng trường Anh hùng: Quảng trường này xây cùng với đại lộ Andrássy thời kỷ niệm nghìn năm nước Hung cuối thế kỷ 19. Trên đỉnh cột cao ở giữa quảng trường là tượng thiên sứ Gabriel, thiên thần hộ mệnh nước Hung. Dưới chân cột là tượng 7 vị tộc trưởng hợp nhất vào lập ra nước Hung, phía sau có hai vòng cung với tượng của 14 vị anh hùng dân tộc. Quảng trường này đẹp đến nỗi nó có cà bản sao ở Trung quốc như một trong những danh lam thắng cảnh thế giới.

10) Bể tắm khoáng Széchenyi: Nước khoáng là một đặc sản của Budapest, có rất nhiều bể tắm khoáng ở đây. Nhưng đẹp nhất là bể tắm khoáng Széchenyi ở gần Quảng trường Anh hùng. Tọa lạc trên khu công viên thành phố, trước có vườn hoa nhỏ rất đẹp, mới thoáng nhìn người ta tưởng đó là một tòa lâu đài. Bởi vì đó đúng là một tòa lâu đài thật. Cổ kính cả bên trong và bên ngoài, dù chỉ để tắm khoáng và xông hơi (nhưng có bao nhiêu kiểu xông hơi và bao nhiêu bồn ngâm các loại).

11) Thành cổ Vajdahunyad: (Vajdahunyad vár): Thành này được xây vào thời gian 1000 năm nước Hung, được coi là dựa theo một thành cổ ở vùng chôn rau cắt rốn nhiều gia đình quý tộc Hungary (vùng Transylvania hiện ở Rumani). Nhưng để kỷ niệm 1000 năm nước Hung, các góc khác nhau của thành này được xây với các kiến trúc khác nhau, để các style kiến trúc Hungary khác nhau đều có đại diện. Vậy nên đi quanh thành này thấy được nhiều nết kiến trúc pha trộn nhau. Bên cạnh thành có hồ nước nhân tạo, view từ đây thấy thành cổ này như từ truyện cổ tích bước ra, rất đẹp.

12) Khu công viên thành phố (Városliget): Xung quang bể tắm Széchenyi và thành Vajdahunyad là một khu công viên và hỗn hợp giải trí rất rộng, khoảng 3km2. Đây là điểm đến cuối tuần của các gia đình với Sở thú, công viên, đường đi dạo..Một điểm nhấn là tòa nhà Âm nhạc Hungary được xây dựng với kiến trúc gần thiên nhiên, trong như một cây nấm giữa rừng, gần như không có cách biệt giữa thiên nhiên và tòa nhà.

13) Quảng trường Deák Ferenc và khu phố đi bộ:  Quảng trường này là trung tâm của Budapest với ba tuyến Metro gặp nhau ở đây, xung quanh có Vương cung thánh đường, đại lộ Andrassy và các phố đi bộ. Từ quảng trường này ra bờ song Danube chỉ khoảng 500m là các con phố cổ, phố đi bộ khu trung tâm.

14) Nhà thờ Do Thái (Zsinagóga): Budapest hồi trước thế chiến thứ hai có một cộng đồng Do Thái rất lớn. Sau chiến tranh nhiều người đi ra nước người, như nhà tài phiệt George Soros – người đánh bại đồng bảng Anh - cũng sinh ra ở đây. Nhà thờ lớn Do Thái này và các phố xung quanh là khu Do thái thời đó. Nhà thờ Do Thái lớn và đẹp  nhất Trung Âu, rất đáng tham quan.

15) Đảo Margit: Đảo Margit cũng là một khu công viên rất đẹp, nhiều cây cổ thụ và thảm cỏ rất lớn. Đầu phía bắc đảo có vườn Nhật bản, vườn cây cảnh và các hồ nhỏ rất đẹp.

Phan Anh Sơn

Thursday, November 16, 2023

Ngôi sao võ thuật Lý Tiểu Long

50 năm, huyền thoại Lý Tiểu Long

Cho đến thập niên 60s, những bộ phim Hollywood phần lớn là các phim tình cảm lãng mạn, chiến tranh hay cao-bồi viễn Tây. Sự xuất hiện những phim võ thuật Hồng Kông như Đường Sơn Đại Huynh (The Big Boss-1971) , Tinh Võ Môn (Fist of Fury-1972), Mãnh Long Quá Giang (The Way of The Dragon-1972), Long Tranh Hổ Đấu (Enter The Dragon-1973) của Lý Tiểu Long vào những năm đầu thập niên 70s đã trở thành một hiện tượng trong điện ảnh Mỹ, đưa Lý Tiểu Long vào danh sách những biểu tượng văn hóa đại chúng của nước Mỹ trong thế kỷ 20. 

Nhân 50 năm ngày mất của Lý Tiểu Long (1940-1973), hãy nhắc lại huyền thoại võ thuật này.

Có cha là một nghệ sĩ cải lương Hồ Quảng nổi tiếng, Lý Tiểu Long sinh tại San Francisco với tên thật là Lý Chấn Phiên và tên Mỹ là Bruce Lee khi cha mẹ ông sang Mỹ trong một chuyến lưu diễn. Trở về Hồng Kông, cậu bé gầy gò ốm yếu được cha cho học võ để rèn luyện thể lực. Rồi anh được bước vào điện ảnh, đóng phim tại Hồng Kông khá sớm với nghệ danh sân khấu là "Tiểu Long" (Little Dragon) vì anh sinh năm 1940, năm Canh Thìn. Một vài tài liệu về tiểu sử của Lý Tiểu Long còn viết là anh cũng sinh vào giờ Thìn (khoảng 7-9 giờ sáng).  

Đóng hàng chục bộ phim, từng vô địch quyền Anh và quán quân khiêu vũ cha-cha-cha vào năm 18 tuổi, nhưng cha mẹ anh đã quyết định gởi anh quay lại Mỹ sống với chị gái sau khi Lý Tiểu Long thường xuyên bị cảnh sát cảnh cáo và bắt về chuyện đánh lộn trên đường phố, nhằm tránh khỏi những rắc rối với luật pháp và băng đảng tại Hồng Kông.

Lý Tiểu Long dọn sang Seattle, hoàn tất bậc trung học, ghi danh học kịch nghệ, triết học, tâm lý học tại đại học University of Washington nhưng rồi bỏ ngang để lập võ đường dạy võ. Giấc mơ ban đầu của Lý Tiểu Long là sáng lập và mở hệ thống võ đường khắp nước Mỹ thay vì mơ đến chuyện có ngày trở thành một đại tài tử của Hollywood và cả thế giới. Một số học trò của anh sau này cũng trở thành những tài tử võ thuật nổi tiếng tại Hollywood.    

Năm 1964, chàng võ sư vô danh được chú ý khi một cuộc tỉ thí võ thuật Trung Hoa "Kung Fu" được tổ chức tại Long Beach, California và Lý Tiểu Long đã nhanh chóng hạ gục Dan Inosanto, một võ sư khét tiếng từng là lính Dù của Mỹ lúc bấy giờ. Dan Inosanto về sau cũng trở thành một đại võ sư và đóng phim Hollywood.

Cũng trong năm 1964 này, cuộc thách đấu và tỉ thí giữa Lý Tiểu Long và một võ sư khác tại San Francisco là Wong Jack-man cũng từng tạo ra dư luận ồn ào. Những võ sư người Hoa tại San Francisco chỉ trích Lý Tiểu Long đã truyền dạy võ công cho người Mỹ, phần lớn các môn sinh của Lý Tiểu Long là các thanh thiếu niên da trắng, nên đã thách đấu với Lý Tiểu Long, buộc ông nếu thua cuộc phải đóng cửa võ đường. Các tài liệu kể rằng chỉ sau vài phút thi đấu, Wong Jack-man đã phải bỏ chạy vì những đòn thế quá sắt máu và nguy hiểm trong cơn giận dữ của Lý Tiểu Long.

Từ khoảng năm 1966-1970, Lý Tiểu Long bắt đầu xuất hiện trên những phim truyền hình Mỹ trong các vai đánh đấm mà thoạt đầu các đạo diễn Mỹ chỉ muốn anh sử dụng kiểu đánh nhau bằng tay, nắm đấm thông thường của người Mỹ nhưng anh từ chối. Bởi quyền cước vẫn là những thế võ truyền thống trong võ thuật Châu Á và anh là một võ sư Kung Fu chuyên nghiệp không thể thiếu những cú đá hiểm hóc và ngoạn mục. Kỹ thuật thu hình lúc bấy giờ cũng chưa tân tiến như hiện nay, Lý Tiểu Long phải xuất đòn chậm lại để các máy quay phim có thể thu kịp những thế võ của anh.

Cũng thời gian này, năm 1967, Triệt Quyền Đạo (Jeet Kune Do) ra đời. Nó không chỉ là môn phái võ thuật mà mà một "võ đạo" mà chàng thanh niên ở tuổi 27 đã sáng lập, mang tính triết lý trong võ thuật và cả đời sống sau những suy nghiệm sau trận tỉ thí cùng Wong Jack-man. Anh nhận thấy võ thuật Trung Hoa truyền thống cứng nhắc, khuôn mẫu nên khai sáng Triệt Quyền Đạo theo một "phong cách (võ thuật) phi phong cách" (the style of no style), phi truyền thống và mang tính sáng tạo cá nhân. Uyển chuyển mà vũ bão, đơn giản song hiệu quả.  

Lý Tiểu Long giải thích về Triệt Quyền Đạo rằng, "Sự thật tồn tại bên ngoài mọi khuôn mẫu, mô thức và nhận thức không bao giờ là độc quyền. Một lần nữa tôi nhắc lại là Triệt Quyền Đạo chỉ là một cái tên được sử dụng, là chiếc thuyền để đưa người qua sông và một khi đến bờ thì sẽ bỏ lại, chẳng cõng theo trên lưng".

Triết lý "Hãy như nước" (Be Water) nổi tiếng của Lý Tiểu Long cũng đã được nhiều tác giả viết về nó, khai mở thành một triết lý sống. Phong trào dân chủ "Dù Vàng" tại Hồng Kông vài năm trước cũng đã áp dụng nguyên tắc "Be water" này trong những cuộc biểu tình của họ.  

Năm 2023 này là tròn 50 năm Lý Tiểu Long qua đời ở tuổi 32 vào năm 1973, còn khá trẻ và sự nghiệp cùng danh tiếng đang lẫy lừng. Thế giới mất đi một ngôi sao sáng.

Không phải ngẫu nhiên khi tạp chí Time đưa Lý Tiểu Long vào danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất trong thế kỷ 20. Bởi Lý Tiểu Long không chỉ đơn thuần là một võ sư, một tài tử Á Châu đã mở đường cho những thế hệ tài tử võ thuật hay đại chúng gốc Á nói chung vào Hollywood mà những triết lý cuộc sống được thể hiện qua võ thuật của anh đã ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới.

Đinh Yên Thảo (TRANG VĂN CHƯƠNG MIỀN NAM)

Wednesday, November 15, 2023

Người thiếu thốn và nông cạn

 NGƯỜI NÔNG CẠN THÌ LẮM LỜI, KẺ VÔ DỤNG THÌ HAY TỨC TỐI

Nhìn thấu 8 điều thiếu sót của đời người dưới đây: Vận xấu xua đi, vận tốt sẽ đến!

1. Tài không đủ thì tính toán nhiều

Mỗi khi có sự việc xảy ra mà chúng ta phải hao tâm tổn tứ suy nghĩ, cân nhắc, tính toán… có nghĩa kiến thức của chúng ta chưa đủ, năng lực của chúng ta còn hạn hẹp.

Tình trạng này gặp rất nhiều, đặc biệt là ở người trẻ. Bởi lẽ, khi có thời gian rảnh rỗi, họ hoặc là lười biếng, hoặc là tận hưởng cuộc sống, chỉ lo ăn lo ngủ, mà không hề nghĩ đến việc đọc sách trau dồi, học hỏi bổ sung thêm kiến thức cho mình, cho nên khi gặp vấn đề thì lập tức lo lắng rối loạn không có cách giải quyết.

Hãy nhớ rằng, chỉ có học hỏi, tích lũy, không ngừng phát triển bản thân thì chúng ta mới có đủ tự tin đối mặt với sự việc. Khi cần quyết đoán có thể quyết đoán, cương – nhu hài hòa, gặp tình huống nào cũng có thể ứng biến hóa giải.

2. Hiểu không đủ thì suy nghĩ, lo lắng nhiều

Kiến thức là kết quả của quá trình học hỏi, tích lũy kinh nghiệm mà hình thành, cũng là thể hiện tầm nhìn rộng lớn, và những phán đoán cho tương lai. Nhận thức tương lai mơ hồ như màn sương mỏng bắt nguồn từ nỗi bất an trong suy nghĩ, bản thân loay hoay với mớ kiến thức nông cạn, cách nhìn hạn hẹp mà thành.

Thật ra, nếu như đầy đủ kiến thức, trí tuệ mở mang thì sẽ hiểu tương lai chẳng qua là hiện tại kéo dài, chỉ cần chuyên tâm sống cho tốt hiện tại thì sẽ tiêu trừ hết thảy những lo ngại, nghi hoặc kia.

Muốn cải biến tình trạng này, bản thân phải nâng cao trí tuệ, phải có tầm nhìn rộng lớn, mà cách tốt nhất chính là chăm chỉ học hỏi, ham mê đọc sách.

3. Uy không đủ thì tức giận nhiều

Nhiều khi bạn tức giận là bởi vì cảm thấy người khác không tôn trọng mình, cho nên cần sử dụng những thủ đoạn cực đoan để lôi kéo sự chú ý của người khác. Càng tức giận như thế càng cho thấy chính mình thiếu hụt trí tuệ, lòng nhân từ. Đây là biểu hiện của không đủ uy tín.

Người càng không có thực lực, dễ dàng nổi giận thì tính khí lại càng thất thường đến kinh ngạc. Một khi họ đối mặt với thất bại, đối mặt với bất lợi liền dễ dàng sinh ra tức giận phẫn nộ, mà phẫn nộ tức giận lại càng dễ khiến cho người khác chỉ trích, ghét bỏ.

Người không có thực lực, dĩ nhiên càng dễ gặp thất bại. Trái lại, những người có tấm lòng bao dung, sự điềm đạm, bình tĩnh, khi gặp vấn đề khó khăn sẽ bình thản đón nhận và tìm cách giải quyết cho tới khi đạt được kết quả mong cầu. Những người như vậy sẽ nhận được lòng kính trọng chân thành từ người khác.

4. Tin tưởng không đủ thì nói nhiều

Cổ nhân từng nói:

“Người có uy đức thì ít lời, người gian giảo mới dùng nhiều lời để nói.

Người có tu dưỡng, lời nói đơn giản ngắn gọn, cũng không bàn luận tùy tiện.

Người nông cạn nóng vội thì lời nói thao thao không ngừng, cũng thích nói chuyện vô căn cứ.

Người quân tử, có tu dưỡng, có uy danh, ăn nói thận trọng, từ tốn hẳn là hiền nhân.”

Lời lẽ ba hoa chỉ dành cho những người không có tài năng, phải dùng cái miệng “hót hay” của mình để lấp liếm cho trí tuệ. Nếu bạn tin tưởng vào bản thân, tin tưởng vào những thành tựu, mối quan hệ bạn xây đắp, thì hãy để nó “tự nhiên diễn ra như vốn có”, thay vì tô vẽ ảo diệu giả dối bằng chiếc “lưỡi không xương”.

5. Dũng không đủ thì làm nhiều

Người không có dũng khí, làm việc luôn sợ hãi rụt rè, không dứt khoát, chỉ có thể làm được những việc lao động thường ngày, đã định là một đời bình thường.

Còn người có dũng khí thật sự là dựa vào nội tâm có được một phần khí khái, can đảm, chỉ cần có một chút khích lệ là tựa như hồi trống trận, lập tức tinh thần hăng hái, làm nên thành công, việc nhỏ mà công tích rất lớn.

Sự khác biệt giữa người vĩ đại và người bình thường chính là, người vĩ đại thường chỉ cần một khích lệ tinh thần nho nhỏ cũng có thể lấy ra dũng khí, biết tập trung tinh lực để đi thực hiện cho tốt một việc, mà người bình thường lại chia tinh lực ra để đi làm rất nhiều việc, kết quả việc gì cũng không nên.

Năm tháng qua đi không dấu vết, đời người ngắn ngủi. Cùng với phương thức làm nhiều mà được ít của cuộc sống bình thường lặng lẽ, không bằng hãy tập trung tinh lực, cố lấy dũng khí, làm cho tốt một việc mà đạt được thành tựu to lớn.

6. Nhìn không thấu thì xem xét nhiều

Trong quá trình làm việc, thường có rất nhiều công việc lặt vặt, khiến chúng ta hoa cả mắt. Mà đây chính là biểu hiện cho việc “nhìn không thấu”, nhìn không rõ mọi việc, cũng biểu hiện trình độ trí tuệ.

Một người thông minh, tất cả thể hiện ở những chi tiết nhỏ như:

– Hãy sửa tất cả những gì chúng ta nói “không đúng” thành “đúng”. Không nên dễ dàng phủ nhận người khác, trước hết hãy khẳng định quan điểm của đối phương, rồi sau đó mới đưa ra những kiến giải của riêng mình.

– Có thể cùng bạn bè đùa giỡn, nhưng tuyệt đối không được lấy sở thích của họ ra đùa giỡn.

– Lần đầu gặp mặt, nhất định cố gắng nhớ tên đối phương. Rất nhiều người nói rằng không thể nhớ tên của đối phương, kỳ thực không phải là không nhớ được, mà là vì không để ý.

– Cho dù có tức giận cỡ nào, cũng không nên nói những lời gây tổn thương đối phương, kể cả là người thân, người quen.

– Nhìn thấu, nhưng không cần nói ra, hãy lưu cho người khác một con đường. Phát hiện đối phương nói sai hoặc nói dối, không nên vạch trần trực tiếp.

7. Lý không đủ thì tranh luận nhiều

Người hiểu đạo lý không cần nhiều lời tranh luận, thời gian rồi sẽ chứng minh lý lẽ đúng đắn của họ. Trái lại người vô lý, đã không hiểu ngọn nguồn lý lẽ, lại còn dùng nhiều lời nói khéo léo, hoa mỹ, kỳ thực chẳng qua là để che lấp bản chất trống rỗng của mình. Những người này trong tâm thường có quá nhiều tạp niệm, tư tưởng danh lợi lại quá lớn, nếu mà sự nghiệp không thành, thì sẽ thân bại danh liệt chẳng còn gì.

Mà có người lại lựa chọn ẩn mình giấu tài, không thể hiện mình có tài năng xuất sắc, trình độ và năng lực của mình chưa đạt đến, thì càng sẽ không dễ dàng theo đuổi coi trọng danh lợi, mà là yên lặng tích lũy đợi chờ, chờ cơ hội đến sẽ thực hiện, lúc ấy nhất định ra tay sẽ thành công.

8. Tình cảm không đủ thì lễ nghi nhiều

Lễ nghi là chỉ những quy tắc quan hệ giữa người với người, người càng xa lạ càng phải dùng lễ để xử sự, đối đãi.

Trong xã hội hiện đại, nhiều khi món quà giống như vật thế thân của người tặng. Vừa không muốn mang tiếng thất lễ, vừa tranh thủ ghi dấu ấn với người nhận, thì nghi lễ quà tặng được “đôn” lên hàng đầu. Điều đó chỉ càng thể hiện tình cảm của bạn dành cho người nhận vô cùng hời hợt, nhạt nhẽo.

Đây không chỉ gói gọn trong phạm vi công sở, quan hệ với sếp, mà trong cả mối quan hệ gia đình, nhiều khi bạn sẵn sàng tặng cha mẹ món quà hàng chục triệu đồng, nhưng lại không thể dành cho họ cuộc trò chuyện, thăm gặp kéo dài 30 phút. Bận rộn, không có thời gian… là một trong số hàng tá lý do được đưa ra, nhưng hãy thử nhìn sâu vào chính mình, phải chăng do bản thân bạn không đủ tình yêu thương, sự trân trọng, vị nể dành cho họ. Nghi lễ, quà cáp được thay thế cho tình cảm, thử hỏi liệu mối quan hệ ấy có được bền lâu?

Người đáng để khâm phục chính là khi nhận thức được những thiếu sót của chính mình thì họ sẽ cố gắng để thay đổi, cố gắng tìm cách bổ sung vào cho đầy đủ, nhờ đó mà có thể trở thành ưu thế của bản thân. Mưa tạnh thì trời trong, chính là mong muốn đạt được những thành tựu càng cao hơn trong cuộc sống.

Tony Buổi Sáng Fan Club - ST