Magyarország világörökségi helyszínei (8)

A tokaji történelmi borvidék (2002)

Mi tanúskodhatna jobban a közel ezeréves tokaji szőlő- és borkultúra világhíréről és rangjáról, mint az a tény, hogy sehol a világon nem képzelhető el egy magára valamit is adó borkereskedés kínálata néhány palack Tokaji nélkül. Magyarországon már gyermekként megtanulja az ember a Himnusz soraival: "Tokaj szőlővesszein nektárt csepegtettél...", valamint hallja a Napkirálynak, XIV. Lajosnak tulajdonított mondatot, miszerint a Tokaji "a királyok bora és a borok királya" ("Vinum regum - rex vinorum"). A Tokaji Aszú néven elterjedt borspecialitást az évszázadok során világszerte mindenütt megismerték.

Tokaji bor plakát  (1938) 

Egy palack Tokaji aszú

Tokaj természetesen elsősorban névadója az e borvidéken iskolázott bornak, a szőlőtermelés nemcsak e város határának dűlőiben történik. Az 1997-es bortörvényben meghatározott Tokaj-Hegyaljai borvidék területe magába foglalja a legkiemelkedőbb termőhelyeket, melyek összesen kilenc település - Tokaj, Bodrogkeresztúr, Bodrogkisfalud, Mád, Mezőzombor, Rátka, Szegi, Tarcal, Tállya - közigazgatási területének részét képezik, továbbá ide tartozik Sátoraljaújhelyen az Ungvári Pince, Sárospatakon a Rákóczi Pince, Hercegkúton a Kőporosi és a Gomboshegyi Pincék, valamint Tolcsván az Oremus és a Tolcsva Bormúzeum Pincék. A borvidék 1561 óta dokumentált története bizonyítja, hogy a szőlőtermelés mindig a "három sátorhegy" (Tokaji-hegy, az abaújszántói Sátor-hegy és a sátoraljaújhelyi Sátor-hegy) által meghatározott háromszögön belül zajlott.

A Tokaji borvidék

A borvidék a Világörökségrésze

A Tokaji borvidék 1737 óta élvez védettséget, amikor is egy királyi rendelet - a világon elsőként - zárt borvidékké nyilvánította. Ez azonban kötelezettségekkel is járt: a bortermelés ezen a vidéken közel 3 évszázada szigorúan szabályozott törvényi keretek között zajlik. A kultúrtáj hűen mutatja be az ebben a régióban meghonosodott bortermelés, egy borspecialitás készítésének történelmi hagyományait - hiszen ezek a speciális igények formálták a pincék és pincészetek formai megjelenését, mely eltér Magyarország más tájaitól. A jellegzetes szőlőbirtokok, farmok, falvak és kisvárosok mélyen fekvő, ősi borpincéiben nyomon követhető a tokaji bor termelésének minden mozzanata. Az elmúlt ezer év alatt kialakult szőlőművelési hagyományok érintetlen, eredeti formában való továbbélése és a borvidék évezrede tartó egysége indokolta, hogy az UNESCO Világörökség Bizottsága a Tokaji borvidéket 2002-ben mint kultúrtájat felvette a Világörökségi Listára. A világörökségi helyszín összesen 132,555 négyzetkilométernyi (13.245 ha) magterülete megegyezik a magyar bortörvényben meghatározott Tokaj-Hegyaljai borvidékkel, az ütközőzónába pedig 27 további település közigazgatási területe tartozik.

Tokaji bor címkék a 20. sz elejéről

A szőlőművelés Tokajban ősidők óta van jelen, hiszen a leletek tanúsága szerint e tájon endemikus (őshonos) növényfajta: különös szerencse, hogy itt került elő a mai szőlőfajták közös ősének tekinthető miocén kori ősszőlő (vitis tokaiensis) levelének lenyomata. A vitis sylvestris ősszőlő mind a mai napig vadon él Tokaj-Hegyalján.

A magyarság borkultúrája kettős eredetű: egyesíti a keleti, kaukázusi és a nyugati, római szőlőművelési hagyományokat. Ezek tükröződnek Tokaj-Hegyalja szőlőtermesztésében és pinceépítési szokásaiban. A szőlőművelés és borkészítés meglétét itt már a honfoglalás korában valószínűsítik, bár erre vonatkozó tárgyi bizonyítékok nincsenek. A XII. század második felétől, a vallon telepesek megérkezésétől kezdve viszont már adatokkal bizonyítható a szőlőművelés elterjedése Hegyalján.

19. század-végi tokaji palackok

A terület mind földtörténetileg, mind földrajzilag egyedülálló adottságokkal rendelkezik. A mállékony, vulkanikus és posztvulkanikus tevékenységgel keletkezett kőzetek sokféle talajtípus kialakulását eredményezték - ez kihatással van a talaj termő erejére, ásványi anyag tartalmára, hőelnyelő, hőtároló és visszasugárzó képességére. A kedvező fekvésű lejtők, a nagy besugárzás, a Bodrog és a Tisza közelsége, valamint a hosszú ősz nagyon kedvező klimatikus viszonyokat eredményez: a Botrytis cinera penészgomba itt nem szürkerothadást, hanem nemesrothadást, vagyis a szőlőszemek aszúsodását váltja ki. Az aszúsodással töményedett szőlőszemek mustja literenként akár 850 gramm cukrot is tartalmazhat, ezzel együtt magas savtartalom és aromaanyag is koncentrálódik benne. Az aszúszemek kiválogatása a fürtből már az 1600-as évek elejére gyakorlattá vált Hegyalján. A sajátos mikroklímának köszönhetően a pincék falán különleges pincepenész, a Gladosporium cellare telepedik meg, mely a bor érési folyamatára van jótékony hatással.

További különleges értéket jelent, hogy a közeli hegyek magasabb övezeteiben megtelepült kocsánytalan tölgy a hordókészítés kiváló alapanyaga. A hordó fája jelentősen befolyásolja a bor érési folyamatát (oxidatív érlelés) és kedvező hatással van aromájára és színére is. A "zempléni tölgy" régóta ismert a nemzetközi borvilágban, hiszen erdeinek fája közepesen kemény, kopásálló, és csersavtartalama révén kimondottan tartós.

Tokaj-Hegyalja természetes fehér édesbora, az aszú kiemelkedő minősége a felsorolt kedvező tényezők - úgymint természeti adottságok, termesztett szőlőfajták és az emberi tényezők, azaz a borászati kultúra - egyedülálló és különösen szerencsés találkozásának köszönhető. A borvidék méltán érdemli meg, hogy világörökségként tartsák számon.

Egy palack Tokaji Eszencia

Unesco.hu, Wikipedia

Great people of our time: HEBERT GEORGE WELLS (tiếp theo và hết)

Ngược lại, tinh thần của Wells rất dẻo dai ngay cả khi sức khỏe suy sụp. Ở Luân Đôn, ông đã tìm thấy một thế giới sống động của con người và những tư tưởng mới mà nếu ở cửa hàng ngày xưa, có đốt đuốc tìm suốt ngày cũng không bao giờ thấy. Bạn bè cùng chia sẻ những sự quan tâm của ông đối với tiến bộ khoa học. Ông yêu, cưới vợ, tự nuôi sống mình và vợ bằng việc dạy và viết, cũng như bất cứ công việc gì mà ông kiếm được.

Ông trở thành nhà văn thực thụ hầu như là ngẫu nhiên. Sức khỏe của ông ngày càng trở nên tồi tệ. Phổi yếu đến mức ông thường xuyên ho ra máu. Ông phải bỏ việc một thời gian dài, và vì thế ông đã phát hiện ra một "món quà to lớn" đối với mình - đó là trở thành một người kể chuyện.

Chuyện của Wells rất thú vị và hấp dẫn, hơn nữa chúng còn chứa đựng cả những ý nguyện. Ông muốn giãi bày những quan niệm sống riêng. Ông muốn biến đổi nhiều điều trên thế giới. Linh cảm gì đó bảo ông rằng cái thế giới của riêng ông sắp đến ngày bị tận diệt. Ông muốn chuẩn bị cho con người tất cả những gì mà khoa học có thể làm, dù tốt hay xấu. Ông tin tưởng rằng, nếu tri thức khoa học được sử dụng đúng, sẽ đem đến cho con người chiếc chìa khóa để mở cánh cửa tương lai của chính họ. Ông muốn chiếc chìa khóa ấy được trao cho mọi người.

Trong cuốn sách đầu tiên của ông, Máy thời gian, Wells viết về một nhà thám hiểm đã băng qua thời gian tới tận năm 802.701. Trong cuốn sách Người vô hình, ông phác ra một nhân vật lạ kỳ, người có "phép" làm cho mình trở nên vô hình, và đã đến một làng nằm trên nước Anh. Trong Cuộc chiến tranh giữa các thế giới, những người kỳ lạ từ sao Hỏa đã hạ cánh xuống nước Anh và nhanh chóng trở thành những kẻ thống trị loài người, cuộc sống bình yên của Trái Đất cũng biến mất, xã hội tiên tiến của thế kỷ 20 bỗng chốc bị hủy hoại, con người của một dân tộc đang tự hào bỗng chốc trở thành nhỏ bé hơn con vật.

Trong tất cả "những giấc mơ trong truyện", con người thực bỗng nhiên phải đối mặt với những tình huống hy hữu và xa lạ. Trong một thế giới đang biến đổi nhiều như thế giới của chúng ta, những sự kiện như vậy không hoàn toàn là không có khả năng. Chúng có thể xảy ra! Wells cảm thấy sẽ có ích hơn nếu chuẩn bị trước những điều ấy.

Wells còn vẽ ra một bức tranh kinh dị về cái mà con người khoa học có thể trở thành, nếu anh ta không biết kiềm chế năng lực mà anh ta có được. "Liệu chúng ta có thể xác tín, - ông tự hỏi, - rằng loài người sẽ được cải thiện khi sức mạnh của họ tăng lên?". Chuyện của ông chỉ cho chúng ta thấy con người ở năm 802.701, người vô hình, người từ sao Hỏa... cũng chẳng tốt đẹp và hạnh phúc hơn loài người mà chúng ta biết hiện nay. Họ có thể làm những điều chúng ta không thể làm, nhưng họ có thể trở thành phi nhân bản. Họ cũng có những cảm giác thánh thiện như tình yêu, lòng thương hại, lòng tốt... nhưng đó là sức mạnh khủng khiếp của người máy.

Wells viết sách về nhiều chủ đề. Những nhân vật hay nhất của ông là những chàng trai giản dị, ngốc nghếch, hăm hở như chính bản thân cuộc đời ông. Trong Kipps và Chuyện của ông Polly, ông đã biến những kinh nghiệm của chính ông thành sự tăng trưởng của một thế giới, trong đó gian truân đè nặng trên vai những người nghèo. Nhưng những nhân vật của ông làm chúng ta dở khóc dở cười. Cũng giống như những tác phẩm trước đó, những tác phẩm này đã thành công lớn, và cho đến nay vẫn rất đáng đọc. Trong Ann Veronica ông viết về tình yêu của những người đàn ông và những người đàn bà với lòng chân thật đến mức nhiều người phải ghen tị. Nhưng câu chuyện có mục đích đa nghĩa: ông muốn thay đổi những tập quán về cưới xin ở xứ sở ông để những cặp tình nhân được tự do hơn.

Với tư cách một nhà văn, ông đã thành công rất nhanh, và danh tiếng còn kéo dài suốt cuộc đời ông cũng chẳng đủ cho Wells. Ông muốn thay đổi "bề mặt" của thế giới. Ông viết những cuốn sách nhiều tập và các bài báo về thế giới như là nó đang và sẽ trở thành. Ông bị thu hút bởi nhiều mối quan tâm. Ông là người tiên tri, người không ngừng thức tỉnh nhân loại về "cái bóng của những điều sắp đến" (tên một cuốn sách của ông). Ông tiên tri nhiều điều: Chiến tranh, hành trình lên vũ trụ... Trong cuộc đời khá dài của mình - sống gần 80 tuổi và viết gần 70 cuốn sách - ông đã chứng kiến nhiều dự báo của mình trở thành hiện thực. Và nỗi lo lắng của chính ông, rằng con người đôi khi quên sử dụng đúng sức mạnh của mình, sức mạnh mà khoa học đem đến cho anh ta, đã được hầu hết con người hiện đại chia sẻ.

Wells là một người nhỏ bé. Song ông đã trở thành một nhân vật lớn của thời đại chúng ta. Ông đã từng là nhà tiên tri về kỷ nguyên vũ trụ trước khi con người biết học bay. Trong một nước Anh dè dặt vào năm 1898, ông đã viết về những điều hiện đại nhất như là việc hạ cánh xuống Mặt Trăng.

Liên kết

- Bằng cách nào mà chỉ trong 3 tháng cậu có được một sản nghiệp đàng hoàng thế này?
- Liên kết!
- Tỷ lệ đóng góp thế nào?
- Anh ta lo vốn, tớ góp kinh nghiệm.
- ???
- Thì cậu đã thấy rồi, tớ thì có tiền còn anh ta tích lũy được kinh nghiệm.

Nguyễn Phương Tâm st (KTNN No.967)

Nước ép carot có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư

Nước ép carot có có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư. Sau 8 tháng uống loại nước ép này người phụ nữ bị kết án ung thư giai đoạn cuối đi tái khám lại và bác sĩ đã hoàn toàn sửng sốt vì các khối u đã biến mất.

Cô Ann Cameron được chẩn đoán ung thư phổi và ung thư đại tràng năm 2012. Nhưng đến 1/8/2013, cô nhận được kết quả khỏi bệnh. Từ trải nghiệm cá nhân, Ann tin rằng cà rốt có thể chữa ung thư không cần hóa trị, xạ trị hay thay đổi chế độ ăn uống. Và cô cho rằng, những người bị chẩn đoán ung thư nên thử điều trị bằng cà rốt vì kết quả rất nhanh chóng.

Dưới đây là những kinh nghiệm của cô Ann Cameron – người từng bị ung thư giai đoạn 4.

Năm 2012

Ngày 6/6 tôi có ca phẫu thuật vì được chẩn đoán ung thư đại tràng giai đoạn 3. Tôi đã từ chối lời khuyến nghị hóa trị và cảm thấy khá hơn từ ngày đó. Nhưng 6 tháng sau đó, 6/11, tôi nhận kết quả chụp CT cho thấy khối u ác tính trong phổi.

Các bác sĩ chuyên khoa nói tôi bị ung thư đại tràng ở giai đoạn di căn tới phổi. Sau này, tôi biết rằng ung thư ở phổi không liên quan đến bệnh ung thư ruột kết mà phát triển độc lập. Lý luận của bác sĩ là ung thư ruột kết, thậm chí di căn, phát triển rất chậm, hai khối u ở phổi phát triển nhanh.

Các bác sĩ chuyên khoa cũng cho biết bức xạ sẽ không thể can thiệp được và khuyến nghị hóa trị để làm chậm sự suy giảm về mặt sức khỏe, nhưng cho biết hóa trị sẽ không chữa được bệnh ung thư. Tôi hỏi các bác sĩ phẫu thuật về thời gian còn lại của mình và ông cho biết nếu không thực hiện hóa trị, tôi chỉ sống 2-3 năm nữa và thời gian cũng không nhiều nếu hóa trị.

Tôi đã vô cùng quẫn trí. Tôi đọc tất cả những gì tìm thấy trên Internet về các lựa chọn thay thế cho hóa trị và xạ trị. Vô tình tôi đọc lá thư trên Internet do một người đàn ông California tên là Ralph Cole, nói rằng uống nước ép cà rốt hàng ngày tiêu diệt tế bào ung thư tế bào trên cổ ông và một vài người khác đã nói với ông nước ép đã giúp điều trị nhiều loại ung thư. Ralph mô tả chi tiết kinh nghiệm và không hề bán thứ gì hay tự cao tự đại. Vào ngày 17, tôi bắt đầu uống nước ép trái cây từ 2kg cà rốt mỗi ngày – theo cách mà Palph chia sẻ.

Ngày 27/11, theo kết quả chụp PET – kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh dựa trên hoạt tính sinh học của tế bào ung thư, sự hiện diện của các “điểm”, nốt bạch huyết sưng lên, và hai khối u nhỏ trong hạch to ở giữa phổi và đang phát triển nhanh chóng.

Uống nước ép cà rốt, không giống như một số chất bổ sung mà bác sĩ ung thư cấm trong điều trị thông thường, hoàn toàn tương thích với các bức xạ hoặc hóa trị; nhưng tôi không muốn hóa trị vì tôi đã nghiên cứu và sợ tác dụng phụ của nó.

Vì vậy, tôi đã không dùng hóa chất, không bức xạ, không dùng phương pháp điều trị khác và không thay đổi chế độ ăn uống ngoài việc tiêu thụ cà rốt, tiếp tục ăn thịt, kem và nuông chiều bản thân (tôi không khuyên bạn nên kem khi bị bệnh ung thư, nhưng chỉ muốn nhấn mạnh rằng uống nước ép cà rốt là sự thay đổi duy nhất tôi làm).

Năm 2013

Ngày 7/1, sau khi uống nước ép cà rốt 8 tuần và kiểm tra chụp CT. Kết quả cho thấy, tế bào ung thư không phát triển, một số co rút và các hạch bạch huyết sưng lên ít hơn. Chỉ trong 8 tuần, sự tăng trưởng của các khối u đã dừng lại. Điều thú vị là 8 tuần trùng với thời gian Ralph Cole tiêu diệt các khối u tế bào vảy của ông.

6 tháng tiếp theo, đến cuối tháng 7/2013, tôi tiếp tục uống nước ép mỗi ngày trừ khi đi du lịch. Lúc đầu, tôi dùng máy ép trái cây với 1 lít nước và 2kg cà rốt. Tôi làm nước ép cho cả ngày vào buổi sáng, uống một phần và giữ phần còn lại trong tủ lạnh uống trong ngày. Mỗi tháng hoặc vài tháng, tôi đi du lịch một lần, mỗi đợt khoảng 3-4 ngày liên tiếp mà không uống nước ép. Kết quả chụp CT vào cuối tháng 3-2013 cho thấy, không phát triển thêm tế bào ung thư mới, không sưng hạch bạch huyết và các khối u co rút hơn nữa. Chụp CT hôm 30-7 cho thấy cơ thể tôi đã không còn tế bào ung thư.

Các hạch bạch huyết bị sưng do ung thư đã trở lại kích thước bình thường và ổn định. Lần đầu tiên, tôi nói với bác sĩ về việc uống nước ép cà rốt. Tôi không nói trước đó vì tôi cho rằng bác sĩ sẽ hoài nghi. Tuy nhiên, bác sĩ chắc chắn rằng nhiều chất tự nhiên có hiệu quả chống lại bệnh ung thư nhưng không khuyến nghị vì chưa có nghiên cứu cụ thể.

Cô Ann cũng chia sẻ sau 2 tuần uống cà rốt ép, căn bệnh không có tiến triển tốt. 8 tuần sau, các khối u đã ngừng phát triển và thu hẹp kích thước. 4 tháng sau, tất cả các hạch bạch huyết ở phổi của trở lại bình thường. 8 tháng sau, dấu hiệu của bệnh ung thư biến mất hoàn toàn.
Các bạn có thể tham khảo công thức nước ép cà rốt của cô:

– 6 củ cà rốt.

– Mảnh nghệ tươi to cỡ 3cm hoặc 1/4 – 1/2 muỗng cà phê khô.

– 1/2 trái chanh, lột vỏ (không bắt buộc để kiềm hóa và nâng hương vị).

– 1/2 chén nước.

– 1/8 muỗng cà phê quế khô.

Bạn cho nguyên liệu thông qua máy ép trái, xen kẽ cà rốt với củ nghệ và gừng (để có được nhiều nước ép nhiều nhất) sau đó uống luôn hoặc rây qua lưới. Bạn có thể trộn quế và pha loãng với nước nếu muốn.

Lê Minh (Debrecen.VIDI69) st

Sinh vật giúp tiêu hủy rác nhựa

TTO: Công trình do nhóm kỹ sư ĐH Stanford kết hợp với nhóm nghiên cứu ĐH Thanh Hoa (TQ) thực hiện vừa được công bố trên tạp chí khoa học của Hiệp hội Hóa học Mỹ (ACS).

Ngành công nghiệp sản xuất nhựa đã tăng trưởng gấp ba lần trong 25 năm qua, để lại hậu quả nặng nề tương ứng.

Bên cạnh tái chế, các nhà khoa học cố gắng tìm những phương pháp sinh học để xử lý rác, hoặc tìm những động vật có thể tiêu hóa nhựa. Một số vài loài nấm hoặc vi khuẩn được phát hiện có thể "đảm đương" trọng trách này nhưng tiến trình xử lý diễn ra khá chậm.

Sau ba năm miệt mài, nghiên cứu sinh Anja Brandon tại ĐH Stanford và giáo sư hướng dẫn Craig Criddle đã tìm thấy loại vi khuẩn trong ruột sâu gạo có khả năng bẻ gãy polyme nhanh gấp nhiều lần.

Mealworm tiêu hóa miếng xốp nhựa rất tốt trong điều kiện pha cám lúa mì - Ảnh: ANJA BRADON

Sâu gạo, còn gọi là sâu quy (có ba giống với ba kích cỡ lớn nhỏ khác nhau: superworm, mealworm, miniworm) được biết đến là thức ăn cho chim, sinh sản nhanh.

Trước đó, có vài nghiên cứu chỉ ra sâu gạo chỉ tiêu hóa một số loại nhựa nhiệt dẻo (polystyrene). 

Hai thầy trò Brandon đặt nghi vấn và bắt đầu cho kiểm tra sâu gạo trên polyethylene (loại nhựa phổ biến hiện nay), ngoài ra còn thiết lập các nhóm đối chứng ăn nhựa pha cám lúa mì để tăng hiệu quả tiêu hóa và nhóm chỉ ăn cám.

Sau 32 ngày thí nghiệm, hơn 90% sâu sống sót, tiêu thụ 0.87gram nhựa (trên 1.8gram ban đầu). Trong khi đó, nhóm ăn nhựa polystyrene chỉ tiêu thụ 0.57gram.

Nhóm ăn nhựa pha cám tỏ ra vượt trội khi ngấu nghiến 1.1gram polyethylene và 0.98 gram polystyrene. Phản ứng hóa học trong ruột sâu gạo đã chuyển khoảng 50% nhựa thành khí CO₂. Phân của sâu gạo được nhóm nghiên cứu đánh giá là an toàn cho đất trồng.

Cuối thí nghiệm, nhóm nghiên cứu phẫu thuật sâu gạo và tìm thấy điểm khác biệt về hệ vi sinh vật trong ruột giữa các nhóm sâu đối chứng. Nhóm đặt giả thuyết rằng sâu gạo đã tự thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột để phù hợp với chế độ ăn bất thường.

Hiện tại, các nhà khoa học tranh cãi rằng sâu gạo không độc quyền tiêu hóa nhựa mà bản chất linh hoạt của hệ vi sinh đường ruột đã cho phép chúng chuyên biệt hóa với một số chất khá nhanh.

Nhóm ước lượng quần thể một ngàn con sâu gạo có thể tiêu thụ khoảng 0.3gram nhựa mỗi ngày, mặc dù không nhanh như chớp nhưng vẫn hơn ngồi chờ nhựa phân hủy dưới bãi chôn lấp.

TƯỜNG HÂN (28/5-2018)
Kim Thanh st

Chết khát

Bình thường, người ta mất mỗi ngày từ 3-5 lít nước. Khi không được tiếp nước, cơ thể chỉ còn giải pháp là giới hạn mất nước: đóng một chút "cửa xả" của quả thận. Đây là trạm tinh lọc cơ thể. Bình thường nó lọc máu, loại độc chất, muối thừa và dồn tất cả vào nước tiểu. Nó cần tiêu thụ 1-2 lít nước vào việc này. Trong lúc "túng thiếu", nó có thể tự giới hạn, chỉ dùng chừng 0,5 lít để thải độc.

Sau 100 giờ không được uống, cái chết đã gần kề vì nước chiếm 70% khối lượng cơ thể, là chất sống còn vì nó duy trì máu ở trạng thái lỏng. Trong giai đoạn này, nước trong máu bị mất đến 20%, nên máu đặc hơn, khó di chuyển, tạo nguy cơ nghẽn mạch. Nó cũng rất khó vận chuyển ôxy và chất bổ dưỡng đến các tế bào, khiến chúng phải chết dần dần. Nguy hiểm nhất là độc chất tich tụ trong máu.

Nguyễn Đình Hiếu (KTNN No.967)

Cần biết: Những dấu hiệu của người sắp bị đột quỵ

Phát hiện sớm cơn đột quỵ chỉ 1 phút cũng có thể cứu sống một người và tránh làm não bộ bị tổn thương vĩnh viễn.

Giống như cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ (hay thường gọi là tai biến mạch máu não) xảy ra khi mạch máu bị nghẽn tại đoạn mạch chảy đến một phần quan trọng nào đó của cơ thể.

Khi bị đột quỵ, não là bộ phận bị thiếu ôxy, khác với nhồi máu cơ tim, đột quỵ không kèm theo sự đau đớn.

"Đó thực sự là điều khó hiểu. Thông thường, khi bị đau người ta mới đi cấp cứu, trong khi đột quỵ lại thường không có đau đớn gì", Royya Modir, Phó GS Khoa thần kinh của Trường ĐH Y California San Diego cho biết.

Vì vậy, cần phải biết những dấu hiệu cảnh báo của đột quỵ. Có thể không rõ ràng, nhưng hết sức quan trọng.

Triệu chứng biểu hiện phổ biến được diễn tả nhiều nhất là "đột ngột". Thông thường, một cơn đột quỵ đến rất nhanh. Một vài thay đổi diễn biến rất nhanh chỉ trong vài giây.

Do đó, cần tìm hiểu các triệu chứng để có thể giúp người khác một cách kịp thời.

1. Gương mặt không bình thường
Nếu thấy sự khác biệt vì thấy trong gương khuôn mặt của mình bị biến dạng thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một cơn đột quỵ sắp xảy ra. Khuôn mặt như bị sưng, tê liệt, lệch sang một bên do não không nhận đủ máu.

2. Bạn tỉnh táo nhưng hành vi như người say rượu
Nói lắp, câu nói bị méo mó, lắp bắp, là dấu hiệu não bộ đang hoạt động không đúng chức năng. Nếu thấy thay đổi khác thường bất kỳ nào trong cách giao tiếp, trong lời nói cũng nên cảnh giác.

"Bạn có thể cảm thấy khó nói như bình thường, khó ra hiệu cho người khác hoặc nói lắp bắp. Đó là lúc cần gọi cấp cứu ngay.

Còn nếu bạn thấy ai đó có triệu chứng này, hãy yêu cầu họ nói lại một câu gì đó. Nếu họ nói năng khó khăn, hãy gọi cấp cứu", Phó GS Modir nói.

3. Không thể cầm chặt thứ gì đó
Nếu bạn cảm thấy không thể nhấc hoặc giữ thứ gì đó vì cánh tay quá yếu và phải cần sự giúp đỡ.
"Một dấu hiệu không rõ ràng, có thể (đột nhiên) bạn không thể cầm cái remote hoặc không thể đánh máy. Hoặc cánh tay có cảm giác nặng nề thì đó là dấu hiệu đột quỵ.

Hãy thử kiểm tra bằng cách đưa 2 tay thẳng lên. Nếu cánh tay tự nhiên buông thõng thì đó chính là dấu hiệu đột quỵ.

4. Cảm giác quay cuồng
Khi bạn không thể cảm nhận cảm giác ở 1 chân và có cảm giác quay cuồng, đứng không vững. Bạn gặp khó khăn khi đi lại, thậm chí bị mất thăng bằng khi đứng. Bạn thấy chóng mặt dù không có gì tác động xung quanh.

Đó là những biểu hiện không nên bỏ qua mà cần đi kiểm tra y tế càng sớm càng tốt.

5. Đau đầu
Cảm giác đầu đau như búa bổ là không bình thường với một người không thường xuyên bị đau đầu.
Đau đầu do đột quỵ là 1 dấu hiệu khi bộ não bị vỡ động mạch, mạch máu bị vỡ trong não, gây đột quỵ do xuất huyết. Hiếm xảy ra nhưng dấu hiệu này có thể gây chết người.

6. Mắt mờ đi
Một cơn đột quỵ bất ngờ có thể làm cho khung cảnh trở nên tối tăm. 1/4 những người bị đột quỵ bị mất thị giác trước hoặc sau cơn đột quỵ. Một số người vẫn nhìn được mờ mờ tùy thuộc vào cơn đột quỵ tấn công thế nào.
Trong trường hợp như vậy, bạn không nên tự lái xe mà hãy đến BS kiểm tra ngay.


Kim Thanh st (An lạc từ tâm)

Cần biết: Thủ thuật mới của những kẻ lừa đảo

Cây ATM nuốt mất thẻ của bạn, bạn vội tìm người giúp đỡ, nhưng đây có thể là chiêu của kẻ trộm chỉ chờ bạn đi để đánh cắp thẻ.

1. Tiền rơi

Một cậu bé trên phố chạy lại nói bạn làm rơi tiền và đưa nó cho bạn. Bạn cố gắng nhớ xem mình đã làm rơi khi nào, chưa kịp cảm ơn thì cậu bé biến mất. Đột nhiên cha mẹ cậu bé đến lu loa rằng bạn lấy tiền của đứa trẻ. Họ bắt bạn trả tiền và còn bồi thường.

Rơi vào tình huống đó, hãy nhớ rằng khả năng tiền bị rơi được trả lại là rất hiếm. Đầu tiên bạn cần kiểm tra lại mình có đánh rơi tiền hay không. Không bao giờ lấy tiền hoặc đồ của người khác nếu nó không phải của bạn.

2. Để đồ của bạn cho người lạ

Bạn mua một chiếc TV và đang trên đường ra xe. Nhân viên bảo vệ ngăn bạn ở lối ra để kiểm tra hàng và biên nhận. Đột nhiên, một người bán hàng đến nói với bạn rằng chiếc TV có lỗi kỹ thuật và họ dẫn bạn đến nơi khác đổi cái mới. Bạn để đồ lại cho anh chàng bảo vệ trông và đi theo. Nhưng người bán hàng đột nhiên biến mất, cả người bảo vệ cũng đã lặn tăm cùng với hàng của bạn.

Để tránh thảm cảnh này, bạn không nên để đồ lại cho người lạ. Khi mua món đồ có giá trị, nên đi cùng bạn bè.

3. Trúng thưởng

Bạn được một mã số trúng thưởng. Để nhận giải, bạn gọi đến một số điện thoại và họ xin thông tin cá nhân của bạn và nói sẽ gọi lại sau. Hoặc sẽ có những mánh khóe khác ví dụ như yêu cầu bạn chuyển tiền vận chuyển để nhận được món hàng trúng thưởng... Sẽ chẳng có món quà hay trúng thưởng nào cả, mà bạn dễ bị đánh cắp thông tin cá nhân, hoặc bị lừa tiền bạc.

Rơi vào tình huống đó, đừng nhận những gì miễn phí. Nếu thật sự bạn trúng thưởng, hãy kiểm tra thật kỹ.

4. Thẻ bị nuốt

Chúng ta từng nghe những kẻ trộm dùng các thiết bị đặc biệt đọc được số thẻ hoặc dùng các camera để theo dõi bạn thao tác ngân hàng. Nhưng hiện nay chúng đã có những chiêu trò mới. Kẻ xấu này sẽ đặt một băng keo trong khe cắm khiến thẻ dễ bị kẹt. Bạn nghĩ cây ATM bị hỏng nên đi tìm người giúp, trong khi đó kẻ cắp thì đã tranh thủ lấy thẻ của bạn.

Rơi vào tình huống đó, đừng bỏ đi trong khi thẻ của bạn còn ở lại. Bạn hãy gọi đến tổng đài chặn thẻ. Và tốt hơn, hãy rút tiền trong trụ sở ngân hàng. Nếu rút ngoài cây phải kiểm tra kỹ khe cắm và bàn phím.

5. Vật lạ trên kính chắn xe

Hãy cẩn thận nếu có vật cản trên kính chắn xe. Tội phạm sử dụng phương pháp này để tấn công bạn hoặc giật túi trong khi bạn đang chú tâm loại bỏ vật cản trên xe. Phương pháp này được tội phạm dùng vào ban đêm ở các bãi đậu xe.

Trong tình huống đó bạn không cố gắng tháo vật khỏi kính chắn gió, mà nhanh chóng vào trong xe và lái đến nơi an toàn mới loại bỏ.

6. Wifi miễn phí

Hãy cẩn thận khi cố truy cập wifi công cộng. Kẻ lừa đảo tạo mạng miễn phí với tên các trung tâm mua sắm, khách sạn. Chúng sẽ đòi hỏi dữ liệu cá nhân của bạn mới cho phép truy cập và từ đó có thể lấy thông tin của bạn.

Nếu muốn dùng wifi miễn phí, tốt hơn hết đến một quán cà phê, nhà hàng và hỏi nhân viên.

7. Ưu đãi

Bạn đã bao giờ nhận cuộc gọi từ các công ty khác nhau cung cấp dịch vụ của họ. Ví dụ một ngân hàng với các khoản vay cực kỳ ưu đãi, một chuyến du lịch hoặc tham gia trải nghiệm spa làm đẹp miễn phí.

Nếu làm việc với ngân hàng, hãy đến các ngân hàng lớn. Và chẳng có ngân hàng nào tính phí trước cả. Tương tự, những cái gì miễn phí đều tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo, hãy cảnh giác với các chiêu trò của spa hay công ty bảo hiểm...

8. Kẻ trộm

Trộm thường giả vờ là nhân viên của các dịch vụ khác nhau đến kiểm tra ngôi nhà bạn. Trong thực tế chúng đến để có thể tìm kiếm thứ gì có giá trị và sẽ đánh cắp sau này.

Đừng mở cửa nếu bạn không mong đợi bất cứ ai đến. Nếu là thành viên một tổ chức nào đó, hãy gọi điện đến công ty đó để hỏi trước khi mở cửa.

9. Lừa đảo bên ngoài các trung tâm mua sắm

Khi bạn ra khỏi trung tâm mua sắm, một cô gái xinh đẹp đến hỏi bạn thử một loại nước hoa mới. Bạn ngửi và thích mùi, người phụ nữ xịt lên cổ bạn nhưng không may vào mắt. Đột nhiên một người đàn ông chạy đến giật túi của bạn.

Sẽ có nhiều kiểu lừa đảo khác ở ngoài đường, bên ngoài các trung tâm mua sắm. Cố gắng tránh xa dù thấy nó thú vị thế nào.

Bảo Nhiên - VNExpress
Trương Quang Minh - gépész (BME.VIDI72) st

Great people of our time: HEBERT GEORGE WELLS (1866-1946)

Nhà tiên tri của kỷ nguyên vũ trụ

Vào đầu thế kỷ 20, các nhà văn Anh đã giành được sự kính trọng to lớn, không chỉ ở xứ sở của họ mà là trên toàn thế giới. Nhiều người đọc sách báo hơn trước. Các nhà văn đã được trả công xứng đáng và được ngưỡng mộ hơn. Dân chúng nhận ra họ ở bất cứ nơi nào họ đến. Họ là những nhân vật nổi tiếng.

Có nhiều tên tuổi trong số những nhà văn ở thời kỳ này: Thomas Hardy, Joseph Conrad, Henry James. Họ hầu hết được gọi là "những người có giáo dục". Bởi vì, họ có thể nắm được kiến thức về nền thi ca vĩ đại của quá khứ. họ trở thành "người nhà" với những ngôn ngữ như Hy Lạp, La Tinh. Đó chính là những phương tiện thích dụng của những người "có học".

Song, có một nhà văn hiểu rất ít về những điều đó. Ông ta phải dày công tự học, và tiến hành một cuộc tranh đấu cực kỳ vất vả để chiếm lĩnh học vấn. Chủ đề sách của ông là khoa học, và ông đặc biệt thích thú sinh học. Tên nhà văn này là Hebert George Wells.

Wells sinh năm 1866, lúc mà các phát minh khoa học đã mang lại những biến đổi to lớn cho thế giới. Máy móc đã hoạt động trên đồng ruộng và trong xưởng máy. Hơi nước đã cung cấp năng lượng cho tàu hỏa và tàu thủy. Hơi nước đã mang các bánh xe lăn đi khắp nợi. Con người đã đi xa và ngày càng xa hơn. Nhờ những điều kỳ diệu của máy móc, con người đã bắt đầu kiểm soát được thế giới họ đang sống.

Con người đã tìm đến khoa học hầu tìm ra câu trả lời trước những vấn đề đặt ra với chính họ, như họ đã có lần tìm đến tôn giáo. Ở nước Anh, chỉ có rất ít người bằng lòng với câu trả lời mà giáo lý Ki-tô mang đến cho họ. Họ kỳ vọng rằng khoa học sẽ mang lại những câu trả lời với những vấn đề về sự mở đầu và kết thúc cuộc sống của con người trên Trái Đất. Họ đặt niềm tin vào khoa học.

Song lại có quá ít nhà văn tìm cách hiểu những thay đổi vĩ đại sắp đến. Ngày nay khoa học đã làm cho con người dễ thở hơn, giàu có hơn, đầy đủ tiện nghi hơn. Khoa học có thể chữa khỏi bệnh tật và chiến thắng trong chiến tranh. Nhưng điều gì sẽ làm cho nó thực sự có ý nghĩa đối với tương lai của loài người?

Bởi vì Wells được học để tư duy như một nhà khoa học, nên ông đã nhận thức tương lai của loài người dưới ánh sáng của tri thức khoa học. Khi ông cố tưởng tượng con đường tới Mặt Trăng hoặc cuộc chiến tranh giữa các vì sao, thì chính là ông đã tưởng tượng tới những sự kiện có cơ sở khoa học. Kể từ khi khoa học giúp con người đi xa, thì rồi nó cũng có thể giúp họ đi xa hơn. Điều đó đã giúp những cuốn sách của ông trở thành "Tin mừng". Ông dường như có thể nhìn thấu tương lai và dẫn dắt người đọc cùng với ông chia sẻ những kỳ vọng ở tương lai.

Wells là một chú bé dũng cảm, đã tự mình tạo ra những gì tốt đẹp nhất cho một thời niên thiếu vất vả. Cha mẹ ông đều làm người hầu trong một biệt thự làng quê đẹp đẽ ở miền Nam nước Anh. Sau khi sinh những đứa con, họ cũng đã có được một cửa hàng trong một thời gian ngắn, song vận may đã không mỉm cười với họ. Dù họ biết cậu con trai của họ thông minh tuyệt vời, nhưng họ không thực sự hiểu nổi cậu bé. Tất cả những gì cha mẹ ấp ủ nơi Wells chỉ là một công việc ổn định với tiền công đủ sống.

Khi "Bertie" (tên gọi trong nhà của Wells) 13 tuổi, cậu, cũng như những anh em khác, được gửi tới làm việc ở một cửa hàng, ở đó cậu có thể học cách buôn bán. Nhưng trái tim cậu chẳng mảy may mơ tưởng tới chuyện thương mại. Cậu đọc sách vào những lúc lẽ ra cậu phải làm việc. Đến nỗi cậu đã nhận thấy chẳng đứa bạn nào chia sẻ tâm sự với cậu, chúng cười vào mũi chàng phụ việc trẻ tuổi, kẻ đã tiêu phí thời gian vào việc nghiên cứu và cãi vã vớ vẩn.

Dù biết rằng sẽ chẳng có gì tốt đẹp hơn, cậu cũng không thể dứt bỏ cuộc sống của một anh phụ việc cửa hàng ngày càng trở nên cực khổ. Rút cục cậu bỏ về nhà với cha mẹ. Bà tìm cho cậu một việc khác, rồi lại một việc khác nữa. Nhưng mỗi lần như thế, thì một điều tương tự lại xảy ra. Cậu bé là một kẻ không thành đạt. Cậu chán ghét thế giới xung quanh, và công việc đã không làm cậu vui lòng. Rồi cha mẹ bắt cậu phải học thương mại, họ sợ con trai họ sẽ luôn luôn là một kẻ thất bại.

Wells gần như đã cầm chắc nỗi thất vọng. Nhưng cuối cùng, đến năm 17 tuổi, anh đã tự tìm cho mình một vị trí quan trọng trong cuộc đời: nhà giáo đồng thời là học trò. Anh đã tìm được một ngôi trường mà ở đó, anh có thể thực hiện được con đường của riêng mình bằng cách dạy cho những học trò với kiến thức tự mình nghiên cứu.

Wells đã làm việc rất có kết quả trong thời gian ở đó. Anh đã vượt qua hết kỳ thi này đến kỳ thi khác, cho đến khi đạt được vị trí của người nghiên cứu khoa học ở ĐH Luân Đôn. Nhưng sau đó cuộc đời của ông vẫn là một cuộc vật lộn gian khổ, không kiếm đủ tiền để sống, còn sức khỏe thì luôn bị đe dọa. Ông đau ốm thường xuyên, đôi lúc tưởng đã cầm chắc cái chết. Trong túi ông thường chỉ có một hai đồng penny (đồng xu Anh). Nếu không được bạn bè giúp đỡ, chắc ông đã chết vì đói.

(còn nữa)

Hãy đi du lịch Hungary

Thế giới bí ẩn dưới lòng đất ở Budapest

Rất ít người biết rằng có thể lặn dưới lòng thủ đô Hungary, nơi phần lớn dân cư đang sống lại nằm ngay trên mỏ đá vôi bỏ hoang Kőbánya.

Vô số tòa nhà ở Budapest, bao gồm cả tòa nhà Quốc hội xây từ 1902 theo kiến trúc tân Gothic (ảnh) cũng được xây phía trên mỏ đá vôi ở quận Kőbánya. Khu vực "quận mỏ đá vôi" này nằm ở phía bờ đông Pest của thành phố.

Trải qua nhiều thế kỷ từ thời Trung Cổ kéo dài tới nửa sau thế kỷ 19, việc khai thác mỏ đã tạo nên một hệ thống hầm chứa ngầm dài tới 32 km và nằm sâu 30m so với mặt đường.  

Khi các giếng khoan và hầm bị ngập vào giữa thập niên 1990, chính quyền địa phương yêu cầu một nhóm nhỏ thợ lặn xuống để dọn dẹp khu vực dưới nước. Và họ nhận ra một số hầm có điều kiện lý tưởng để lặn. 

Một trong những thợ lặn thường xuyên là kỹ thuật viên địa phương, Kornel Domjan, bắt đầu lặn để khôi phục các chấn thương sau một lần bị trần rơi đè lên người năm 2003. Khi một đồng nghiệp gợi ý anh học lặn để làm lành vết thương nhanh hơn cũng như tạo sự tự tin khi làm việc trên các tòa nhà, anh bắt đầu lặn ở các bờ biển Croatia, Đài Loan, Ai Cập... mà không biết mình có thể lặn ở chính thành phố quê hương, chỉ cách nhà anh 4 km. 

"Một hàng xóm lần đầu đề nghị tôi lặn dưới lòng Budapest vào năm 2009. Tôi đã rất nóng lòng muốn tìm ra cách được lặn ở đó". Domjan chia sẻ. Anh liên lạc với Attila Bolgar, chuyên gia dạy lặn ở công ty địa phương, người giới thiệu anh tới các địa điểm lặn ngay giữa lòng thành phố Budapest. 

Theo Domjan, khi được lặn giữa lòng thành phố quê hương, bạn sẽ luôn thôi thúc mình tìm hiểu về lịch sử của nó. Nhờ có hệ thống hầm mỏ này, Budapest bên trên mặt đất trở thành một nơi hoàn toàn khác biệt. 

Hiện có 4 địa điểm lặn ở khu hầm mỏ bị bỏ hoang Kőbánya. Chỉ có một điểm tên là Park kút (Giếng Park) là dễ tiếp cận nhất với các thợ lặn có chứng chỉ lặn cơ bản. "Đó là vì các căn hầm và bậc thang ở Park kút mở nên có không khí luồn vào làm bên dưới thoáng đãng, và nó cũng là một chỗ an toàn.

Các điểm khác đều đóng cửa và chỉ có thể tiếp cận nếu bạn là thợ lặn kỳ cựu và có chứng chỉ cao cấp hơn. Nhiệt độ nước ở đây thường giữ ở mức 12 độ C.

Tại Park kút, thợ lặn có thể lặn sâu 17 m so với mặt nước (nghĩa là sâu hơn mặt đường 47 m). Tốn 40 phút bạn mới có thể khám phá các căn hầm trong khu mỏ trong khi các trang thiết bị máy móc vẫn còn lại. "Khi lặn ở đây bạn sẽ biết được cách người ta khai thác đá vôi như thế nào", Bolgar cho hay.

Theo Bolgar, lần cuối cùng đá vôi còn được khai thác ở Budapest là vào cuối năm 1890. Khi đó, các thợ nấu rượu và bia đã sử dụng một số nơi ở mỏ để chưng cất và lên men nguyên liệu. Các hầm hiện được dùng làm nơi lặn cũng từng được những thợ nấu rượu đào sâu thêm để tạo giếng lấy nước sạch. 

Ngày nay, phần mỏ không bị ngập nước được mở cửa tự do cho khách tham quan vài lần một năm, đôi khi còn là chỗ tổ chức các cuộc thi chạy, đua xe. 

Theo Zita Szederkenyi, trưởng hiệp hội làm rượu bia Dreher Brewery, các nhà sử học ước tính một triệu m3 đá vôi được khai thác từ khu mỏ Kőbánya. Mặc dù khu mỏ là nơi bí ẩn, người dân vẫn chứng kiến nó hàng ngày bởi vô số tòa nhà đã được xây dựng cũng nhờ chính khối đá vôi được khai thác từ lòng đất đó. Tổng diện tích của khu mỏ vẫn chưa có số liệu chính xác. Hệ thống hầm chứa không chỉ nằm dưới khu làm rượu bia mà còn mở rộng ra nhiều phía của quận Kőbánya.

Sau khi lặn ở một trong những hành lang của hầm chứa cũ ở nhà máy bia rượu, Domjan chia sẻ là từng thấy một hòn đá bị đào ra bởi các thợ mỏ hơn một thế kỷ trước nhưng không bao giờ cắt được để làm gạch xây. Nó nhắc anh nghĩ về việc thế giới lòng đất này được hình thành ra sao. 

"Tôi thấy mình thật may mắn khi ban ngày có thể nhìn ngắm các tòa nhà Budapest ấn tượng và đêm xuống lại được lặn ở nơi tìm ra nguyên liệu xây nên những công trình vĩ đại đó", Domjan chia sẻ.

Hương Chi (theo BBC) - VNExpress

Trương Quang Minh - gépész (BME.VIDI72) st

Magyarország világörökségi helyszínei (7)

Fertő / Neusiedlersee kultúrtáj (2001)

A Fertő-tavat az UNESCO 1979-ben egyedi természeti értékei miatt bioszféra rezervátummá nyilvánította, hiszen Európa nemzetközi jelentőségű vadvize és a kontinens legnagyobb sósvizű tava, az eurázsiai sztyeppe tavak legnyugatibb képviselője. A Világörökség Bizottság mindazonáltal - Magyarország és Ausztria példamutató együttműködésben és közös irányelvek szerinti előterjesztése alapján - a Fertő-tavat / Neusiedlerseet az azt övező településekkel együtt 2001-ben mint kultúrtájat vette fel a Világörökségi Listára. Vitathatatlan: a tó környéke 8000 év óta különböző kultúrák találkozópontja, melyen az emberi tevékenység és a földrajzi környezet evolúciós szimbiózisának eredményeként egy egyedi kulturális tájegység alakult ki. A vidéknek a természeti értékek mellett figyelemre méltó a népi építészete, több jelentős 18-19. századi kastélya pedig jelentős kulturális látnivalót jelent. A tó háromnegyede Ausztriában fekszik, a régiót azonban mégis olyan természeti egységnek tekinthetjük, amelyre nincs nagy hatással a földrajzi megosztottság.

A Fertő nádasa és a balfi dombok

A világörökségi felterjesztésben magyar oldalról a Fertő-Hanság Nemzeti Park Fertő-tavi részének teljes területe, valamint Fertőboz, Fertőrákos településközpont műemléki jelentőségű része és kőfejtője, a fertődi Esterházy-, a nagycenki Széchenyi-kastély és környezetük szerepelt (az ütközőzónához tartozó települések: Balf, Nagycenk, Hidegség, Fertőhomok, Hegykő, Fertőszéplak, Sarród, Fertőújlak). Az osztrák fél a Neusiedlersee Seewinkel Nationalpark vizes élőhelyeinek területét és a műemléki védelem alatt álló Rust szabad város belvárosát terjesztette fel.

Fertő–Hanság Nemzeti Park 

A kócsagvár

A Fertő-tó / Neusiedlersee terület geológiai és geomorfológiai érdekességek egyedülálló változatosságát tárja elénk. Számos részre osztják a klimatikus határok, így a viszonylag kicsiny területen belül rendkívüli módon változatos állat- és növényvilág létezik: kontinentális alföldi sztyeppei tó, szub-mediterrán dombok és szub-alpin hegyek, értékes szikes puszták, valamint előfordulnak magashegységek is.

A klimatikus feltételek mellett a talaj és a víz magas sótartalma járul hozzá a mintegy 20 ezer éves Fertő-tó / Neusiedlersee és a környező tájegység biológiai sokféleségéhez. A sósvízi élőhelyeket egész Európában a tenger közelében lehet megtalálni, míg kontinentális sósvizek csak Európa keleti részén és a Kárpát-medencében fordulnak elő. A tó nagyon sekély: a vízmélység ugyan állandóan változik, de az átlag az egy métert sem éri el és a legmélyebb részeken sem haladja meg a 180 cm-t. Emiatt nagyméretű a vízszintingadozás, sőt, már az is előfordult, hogy a tó kiszáradt (legutóbb 1865-1871 között). A Fertő-vidék sajátossága továbbá a sűrű náddal borított nagy felszín, a kb. 80 sós mocsárfolt és a dombvidéki szőlők, ugyanis a területet hosszú időre visszatekintő bortermelési hagyományok jellemzik.

A régészeti feltárások az i.e. VI. évezredig tudták visszakövetni a térség történetét: településmaradványok, a korai újkőkorszak embereinek nagy kiterjedésű, állandó falvai váltak ismertté. A terület későbbi lakói a kelták, majd a rómaiak voltak. 1900-ban a Fertő tó déli vidékén egy Marcus Aurelius (161-180) idejéből származó gyógyfürdő maradványaira és egy rómaiak által használt forrásra leltek, Fertőrákoson pedig két római villa romjait tárták fel.

A középkor folyamán városok és falvak hálózata alakult ki, ide értve az osztrák oldalon például Rust, Purpach, Mörbisch am See és Breitenbrunn településeket, magyar oldalon Fertőrákost, Balfot, Hidegséget, Fertőbozt és Hegykövet. A táj impresszív természeti változásai a helyi lakosok képzeletében ma is mondák, mesék és legendák formájában gazdagítják a terület kulturális örökségét.

A pestisoszlop Hegykőn

A fertőszéplaki kálvária

A tó körüli települések főutcáján ma is dominál a XVIII. század építészeti öröksége. Ekkor épült a fertődi Esterházy és a nagycenki Széchenyi Kastély is, melyek különleges értéket képviselnek e kulturális tájegységben.

A nagycenki kastély

A Fertő-tó / Neusiedlersee régió jelenlegi formájában tehát egy folyamatos és dinamikus fejlődés eredménye, mely szemléletes példája annak, hogy a különböző emberi kultúrák hogyan tudták lakótereiket ezzel a különleges és változatos természeti környezettel szimbiózisban kialakítani. Ez a természeti és földrajzi feltételek mellett a föld használatának, valamint az állattenyésztésnek és a szőlő kultúrának az eredménye.

Fertőbozi autóbusz-megálló

Fertőszéplak a kálváriáról nézve

A múzeumvasút végállomása Nagycenken

Magyar szürkemarhák legelnek Sarród határában

A világörökség magyar oldalához tartozik:

• Fertő–Hanság Nemzeti Park fertő-táji teljes területe,
• a következő part menti települések: Fertőrákos – Sopronból Balf – Fertőboz -Nagycenk – Hidegség – Fertőhomok – Hegykő – Fertőszéplak – Fertőd (az Eszterházy park teljes területével) – Sarród – Fertőújlak.

A világörökség osztrák oldalához tartozik:

• a Fertőzug (Seewinkel)
• a következő tóparti települések: Ruszt (Rust) – Fertőmeggyes (Mörbisch) – Oka (Ausztria) (Oggau) – Fertőfehéregyháza(Donnerskirchen) – Feketeváros (Purbach) – Fertőszéleskút (Breitenbrunn) – Sásony (Winden am See) – Nyulas (Jois) – Nezsider(Neusiedl am See) – Védeny (Weiden am See) – Pátfalu (Podersdorf) – Ilmic (Illmitz) – Mosonbánfalva (Apetlon).

Unesco.hu, Wikipedia