Nói là hồi xưa , nhưng thật ra thì có xa xôi gì lắm đâu . Hồi đó tôi đã bắt đầu “Nhổ giò” theo cách nói dân gian : “ Thằng nầy coi lớn đại bây !” Nghĩa là khoảng năm 1972-1973 .
Bắt đầu qua khỏi hai mươi tháng Chạp là xóm tôi bắt đầu xôm tụ , bắt đầu lo dọn tết . Đầu tiên là quét vôi . Hồi đó làm gì có sơn nước . Hể tết đến là bắt đầu mua vôi cục , hay còn gọi là vôi Càn Long về ngâm để quét . Tôi còn nhớ mãi một kỷ niệm để đời mà không bao giờ quên được .
Số là mấy năm trước Nội tôi thường ngâm vôi rồi lọc vôi , pha màu sẳn tôi chỉ có nhiệm vụ quét và bắt chỉ sát chân tường cho đẹp , vì nội nói trong nhà chỉ có tôi là khéo tay nhứt vì hai bàn tay nó có quá trời hoa tay .
Ấy vậy mà chủ quan không hỏi trước sau . Mua 20 kg vôi tôi mang bỏ hết vào lu với mấy miếng A dao , xong rồi mới đổ nước vào . Nhìn vôi sôi sùng sục bốc khói tỏa hơi nóng rồi nước khô dần , hể nước sôi khô nước là tôi châm nước miết , một hồi vôi nở cứng ngắt , cái lu kêu rắc xong bể vỡ vụn ra gần cả chục miếng tiêu đời cái lu nước bằng sành . Tôi bị nội tôi chửi một chặp là ĐỒ NGU . Mà thiệt tình là ngu thật . May là cái lu để sát mé sông bờ kinh rạch ruột ngựa nên chỉ mượn cái vá lùa hết xuống mé sông cho rảnh nợ .
Quét vôi xong là bắt đầu mua sơn Bạch Tuyết màu dương nhạt về để sơn một bộ cửa cái và hai bộ cửa sổ . Nhà cất kiểu mặt dựng hồi xưa model là như vậy . Người sang thì cửa gỗ thau lau làm kiểu bánh ú thì dễ sơn . Còn nhà tôi thì dùng kiểu lá Sách . Nội tôi nói có khe hở để gió lùa vô cho mát , nên khó sơn thí mồ tổ , phải dùng cọ chọt vô khe lá sách cho đầy rồi mới pha sơn loãng vuốt lại cho bóng láng , đặc quá thì nó đùn .
Nhờ nhà xài cửa lá sách , mà sau nầy tôi đi chơi đêm hoặc ham binh xập xám ở trụ sở NDTV về khuya khỏi cần kêu mở cửa . Vì kêu là lạng quạng ăn roi mây , chớ hổng phải giởn mặt nhà cầm quyền là Ông nội tôi được .
Cửa lá sách . Có hai chốt chịu trên, dưới cửa đóng . Còn khoá chính nằm ở giữa cài ngang bằng một cây sắt tròn 12 hoặc 14 ly . Nên khi muốn mở cửa dễ ẹt chỉ cần dùng sức kéo mạnh cửa ra ngoài xong dùng hai ngón tay khều cây sắt chốt gài mấy cái là xong . Thời đó hiếm có trộm chớ bây giờ mà tôi mở vài ngày tụi nó để ý , xong là nó dọn nhà sạch sẽ . Chắc tôi bị Nội cạo đầu bằng búa . Sau khi quét dọn sơn sửa xong là đi Cholon mua bông giấy về để giăng treo trên nóc la phông nhà . Loại bông giấy làm bằng chất liệu giống như khăn giấy cuộn của hãng Mai Lan hồi xưa mõng te như tờ giấy quyến . Chính giữa nhà cũng có treo một trái châu hình tròn màu ngũ sắc cũng bằng loại giấy nói trên . Chơi sang thì để luôn , sang năm thay cái mới , còn nếu hà tiện thì xếp lại cất vào tủ thờ sang năm mang ra treo tiếp . Có nhà thì treo lên vách bộ truyện tranh của hoạ sĩ Lê Minh hay của ông hoạ sĩ nào đó tôi cũng quên rồi : như Lưu Bình Dương Lễ hay Nàng Út Ống Tre , Phạm Công Cúc Hoa .v.v...
Tết hồi xưa chỉ cần có nồi hột vịt thịt kho to chà bá lửa . Để ăn cho hết mùng , vì hồi đó chợ nghỉ tết dài lắm , chắc hết hạ niêu , mới nhóm chợ lại , chớ không như bây giờ chợ bán hà rằm , suốt năm chỉ nghỉ có ngày mồng một . Còn buổi chiều 30 thì khoảng 2 giờ là đường phố vắng như chùa bà đanh , nhắm mắt cũng không đụng người . Rồi gà vịt thì dưới quê mang lên . Chỉ mua hoa quả trái cây để cúng .
Hồi đó mâm ngũ quả thường có nãi chuối sau nầy người ta dị đoan nói chuối là chúi nhũi rồi bỏ dần , nên nó không còn nằm trên mâm ngũ quả cúng ông bà ngày tết của người dân Nam Kỳ lục tỉnh nữa , mà thay vào nào là bưởi , nho , bôm , lê chẳng hạn .
Hồi nhỏ tôi rất khoái màn đốt pháo , đám tụi tôi canh me đến viên pháo gần cuối , nhiều khi chưa kịp nổ là nhào vô chụp đại . Có lúc bị pháo nổ trên tay đau rát thí mồ , hên mà không gây thương tật , vì thời đó pháo phong nhồi bằng lưu huỳnh ít thuốc , nên nó nổ tiếng hơi nhỏ và ấm chớ không như sau năm 75 pháo gì mà nổ to như súng đại liên , nên con nít nghịch pháo bị tét tay hoài .
Xóm tôi hồi xưa là xóm nghèo của dân chạy giặc tản cư . Tay làm hàm nhai , làm ngày nào , xào ngày nấy . Nhưng trong xóm thì tài xỉu , bầu cua lắc ngày hai cử sáng chiều . Buổi sáng lắc gần chợ Ngã Ba , chiều thì dời xuống xóm bến đò Phú Định . Đèn đuốc sáng trưng , người ta đi lại dập dìu , nếu có quay phim tư liệu chắc nước ngoài họ không thể nào tin được , đó là một vùng cận ven đô , một khu nhà nghèo , của một quê hương có chiến tranh, thuộc phạm vi Đô Thành Saigon của những năm đầu thập niên 1970 .
Ông bà ngày xưa thường nói : Tháng giêng là tháng ăn chơi , có lẻ vì thế mà hầu như cả tháng giêng, người dân xóm tôi đích thực là chỉ lo mỗi cái việc ăn chơi , rượu chè , bài bạc , chớ hiếm khi nào nhắc , hay nói đến việc làm giàu , hay than nghèo , than khổ , còn tôi nói thật lòng thời đó tôi cũng đam mê bầu cua , tài xỉu với 13 lá dữ lắm, cũng hơi hư thôi , chớ may là chưa hỏng , vẫn còn xài được . Nội tôi hồi xưa khó lắm , nhưng khó tuỳ theo chuyện , vẫn cho anh em tôi chơi xả láng với câu phương châm : Chơi cho biết mùi đời , biết thói hư tật xấu , hơn , thiệt để sau nầy né tránh , chớ hồi nhỏ không biết gì, sau nầy khôn lớn , lao vô món nào mê luôn món đó là rục tùng , hết còn thuốc chửa . Hỏng biết đó có phải là một nét đặc trưng về sắc dân Saigon , về những anh Hai lúa của cái xứ Nam Phần Lục Tỉnh hay không ? Gợi một thời để nhớ ....
Trần Ngọc Hiếu
Saigon
No comments:
Post a Comment