Lan man từ chiếc Ikarus-250...

 Chiếc busz huyền thoại của Hungary mang trong mình bộ máy từ phương Tây. Nó là biểu tượng cho hình thái XHCN đậm chất của người Hung: tự do và phóng khoáng, 1 sản phẩm tiêu biểu của Kádár-korszak.

Cũng như các nước XHCN khác thuộc khối Đông Âu*, Hungary khôi phục sau Chiến tranh Thế giới thứ 2 và phát triển trong tầm ảnh hưởng của LX. Do bị chi phối/chỉ đạo bởi đường lối của LX nên ko tránh khỏi hạn chế từ lỗi hệ thống mà 1 trong những nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ là bởi ko có được 1 động lực phát triển mạnh mẽ như các nước trong thế giới tư bản phương Tây.

Trong những năm 70, điều này ko thể nhận ra, nhưng đến nay, tôi đã tìm thấy nó từ nhiều nguồn, trong đó có phần đúc kết và phân tích rất rõ ràng, sắc sảo và thuyết phục của cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu.

Trong cuốn sách của mình*, ông Lý Quang Diệu đã trình bày thế giới quan của mình trên phạm vi toàn cầu, những nhận định được phân tích từ hiểu biết sâu rộng của ông bao trùm từ châu Á đến châu Âu, qua đó tập trung vào vai trò của Mỹ và sự trỗi dậy của TQ để thực hiện mưu đồ bá chủ thế giới của Tàu đỏ. Theo ông, đây là 2 quốc gia sẽ có những chính sách/hành động ảnh hưởng tới thế giới trong thế kỷ 21.

Thế giới phương Tây với ưu thế vượt trội trong thế kỷ 20, sẽ vẫn là lực lượng đi đầu của thế giới với Mỹ là cường quốc số 1 trong vai trò duy trì ưu thế vốn có để bảo đảm quyền lợi của Mỹ và các đồng minh của Mỹ. 

Khác với sự hung hăng của Tàu đỏ, Mỹ vẫn được nhiều quốc gia tin tưởng vì là 1 cường quốc hòa bình.

Dù sức mạnh của Mỹ suy giảm qua từng giai đoạn biến động do kinh tế hay chiến tranh, nhưng sau từng biến cố, người Mỹ lại tìm thấy ý chí và sức mạnh để phục hồi vị thế dẫn đầu của mình.

Thành công của Mỹ nằm ở nền kinh tế năng động, được duy trì bằng khả năng phi thường, vừa hiệu quả vừa liên tục sáng tạo/đổi mới.

Lý Quang Diệu còn khẳng định sự tin tưởng của mình vào nước Mỹ bởi xh Mỹ là 1 xh mà Tàu đỏ ko bao giờ sánh được. Nước Mỹ là 1 thế giới tự do, đầy sức sống và những ý tưởng mới mẻ. Trải qua nhiều thế kỷ, Mỹ thu hút những thiên tài từ khắp nơi trên thế giới. Giấc Mơ Mỹ đã tạo nên dòng chảy của những người nhập cư, xh Mỹ cho họ cơ hội, và từ đây Mỹ đón nhận sự đóng góp của họ trong quá trình sáng tạo trên mọi lĩnh vực, từ công nghệ mới, sản phẩm mới và cả những cách làm ăn mới trong điều kiện và hoàn cảnh thay đổi...

Vì thế, sức hấp dẫn của Mỹ là vô cùng lớn. Lý Quang Diệu cũng thừa nhận điều này khi ông bày tỏ rằng: ông ủng hộ việc cấp học bổng cho sinh viên Singapore du học ở Anh hơn vì những sinh viên này sẽ trở về Singapore chứ ko ở lại như các sinh viên du học ở Mỹ.

Ngoài điều này, quyền lực mềm mà Mỹ có được, chủ yếu là từ lợi thế ngôn ngữ. Và còn những trung tâm phát triển của Mỹ, đây là những điểm sáng vì tạo được sức mạnh/nguồn lực cạnh tranh đáng kể. Nổi bật ở bờ Đông phải kể đến Boston, New York, Washington, bờ Tây có Berkeley, San Francisco, ở miền Trung và Nam thì có Chicago và Texas. Tất cả đều xuất sắc, cạnh tranh lẫn nhau khắp cả nước. Tất cả đều tạo nên 1 xh  đa dạng với 1 tinh thần cạnh tranh luôn sản sinh ra ý tưởng mới và sản phẩm mới bền vững với thời gian.

Khi người Mỹ có vẻ xuống dốc trên một số lĩnh vực so với các đối thủ mạnh mẽ khác. Họ lập tức thay đổi/áp dụng các biện pháp cần thiết: giảm quy mô, giảm biên chế đồng thời cải thiện năng suất thông qua công nghệ. Họ lại thấy tương lai mà sự thịnh vượng ko phải được tạo ra bằng cách thức cũ, mà bằng sức mạnh trí óc, bằng sức sáng tạo, nghệ thuật, kiến thức và sở hữu trí tuệ.

Và nước Mỹ tiếp tục tồn tại như thế... với 1 nền vh tôn vinh những người dám nghĩ dám làm.

*: Tên gọi của tổ chức gồm các quốc gia thành viên của Hiệp ước Warszawa (một liên minh quân sự do Liên Xô lãnh đạo)

** : One Man's View Of The World (xb tại Singapore năm 2013)