Dạy và học Toán

 Tư duy và đam mê Toán học ở trẻ em,

      1. Tôi nghi ngờ việc dạy toán cho trẻ em bắt đầu bằng cộng trừ nhân chia. Nhất là ở ngày nay, khi có máy tính, bài toán, môi trường sống cũng đã khác, con người thực tế không cần phải tính toán như trước đây. Điện thoại di động, máy tính đều có sẵn calculator. Trong khi đó dạy toán bắt đầu bằng 4 phép tính có lẽ bắt đầu từ trước đây 300-400 năm. Tất nhiên, nếu tư duy Toán học dựa trên 4 phép tính, thì đó là một việc phải học từ bé. Nhưng tôi mơ hồ đoán là không phải vậy, mặc dù không có một lý lẽ nào. 

    2. Có lẽ nghi ngờ của tôi bắt đầu từ trải nghiệm cá nhân. Tôi không phải là học sinh giỏi toán ở bậc Tiểu học. Tôi không thể nào theo dõi được các chủ đề như cộng trừ trong phạm vi 10, 20 kéo dài cả năm và gần như không bao giờ nghe giảng vì chán. Cô giáo lớp 1 ghi vào sổ liên lạc về tội không nghe giảng. Sau một vài năm đến lớp 3, tôi nhớ phải thực hiện các dãy tính dài dằng dặc. Tôi không nhớ lần nào tôi ra đáp số đúng. Mặc dù vậy, tôi không phải là học sinh nhận thức kém hay lười. Tôi nhớ năm 8 tuổi, tôi đã đọc hết, nhớ nhiều đoạn, chi tiết gần như thuộc lòng. Theo quan sát của tôi, bây giờ trình độ của học sinh tiểu học khá hơn trước nhiều nhưng ít em nào có năng lực đọc, nhớ và tóm tắt như vậy. 

     3. Tôi chỉ bắt đầu khá Toán khi học hình học, đại số, số học. Và sau này, Toán vẫn là thế mạnh của tôi khi tiếp cận mọi vấn đề. Có lẽ tư duy Toán học của tôi không dựa trên 4 phép tính. 

     4.  Tư duy ứng dụng công nghệ dựa trên câu hỏi "Làm thế nào. Dạy trẻ tư duy công nghệ dựa trên tối thiểu 5 điểm  i) Nhận thức quy luật, ii) Phân tích vấn đề phức tạp thành đơn giản, iii) Quy trình, iv) Thao tác và v) Giải pháp. Dạy trẻ về Khoa học dựa trên i) Quan sát, ii) Tìm quy luật, iii) Phân tích định lượng, iv) Tổng hợp đơn giản thành phức tạp, v) Liên tưởng. 

     5. Riêng về Toán học thì tôi không rõ nên bắt đầu bằng kỹ năng, tri thức hay bằng phương pháp.

     6. Theo quan niệm của tôi, hiện nay giáo dục nên chuyển từ bottom up sang top down. Nên xác định bài toán trước khi đi vào khác khái niệm. Học sinh sẽ phải có cảm hứng trước khi đi vào những vấn đề kỹ năng và kiến thức. 

    7. Có lẽ ngày nay sẽ càng có nhiều trẻ như tôi, không ngu nhưng không thích học Toán vì chán, và đặc biệt cuộc sống ngày này có quá nhiều điều thú vị cho trẻ em làm. 

    8. Có lẽ dạy Toán sẽ phải bắt đầu khác việc cộng từ nhân chia  như cách chúng ta đã làm từ mấy trăm năm nay chứ nhỉ?

Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)