Monday, November 7, 2016

Hội nghị cựu sinh viên quốc tế Hungary 2016

13h ngày 26 tháng 10 hội nghị cựu sinh viên quốc tế Hungary khai mạc tại phòng họp chính của Viện hàn lâm khoa học Hungary.

Ông Bộ trưởng giáo duc và nguồn nhân lực chào mừng và nêu lí do, mục đích hội nghị.:

Hội nghị mời các đại biểu xuất thân từ hơn 40 nước đã học tập tại Hungary.Sau khi học có người về nước, có người đi ra thế giới, có người ở lại Hung và trở thành công dân Hungary, trở thành bác sĩ trưởng, công dân danh dự của thành phố, nhiều người đã có đóng góp xuất sắc ở các nơi họ làm việc trên thế giới và họ luôn luôn duy trì tình bạn tình hữu nghị vô giá của Hungary với các dân tộc.
Nước Hung, dân Hung nhiều khi cảm thấy cô đơn trên thé giới vì dân số và ngôn ngữ, nhất là những ngày này ,có nhiều vấn đề của châu Âu và tị nạn nên nhiều người có cảm giác Hungary có xu hướng khép cửa ,không hội nhập.

Không phải như vậy, ông nói, nước Hung, dân tộc Hung luôn cởi mở, luôn là bạn của các dân tộc khác. Mọi người đến Hungary từ mọi nền văn hóa,tín ngưỡng, dân tộc đều được chào đón thân thiện. Đã có 350 ngàn người tốt nghiệp tại Hungary, trong số này có 1/3 là từ các nước đạo Hồi.

Từ 2013 chính phủ Hungary khởi đông chương trình thức tỉnh quan hệ với các nước đã bị tương đối chìm lắng.
Trong chương trình này hiện ở Hungary có 3000 sv ngoại quốc đang học, hiện mỗi năm chính phủ Hung dành 3 trệu đô la cấp học bổng cho sv ngoại quốc.
Qua các bạn ngồi đây, ông nhấn mạnh, chuyển đến các bạn không ngồi đây, các bạn đã học tập ở Hungary và qua các bạn truyền đạt với các bạn trẻ các nước rằng rất đáng, nên học tại Hungary. Có thể thu thập kiến thức toàn diện tại Hungary.

Dân tộc Hung, nước Hungary luôn luôn rộng mở, chào đón mọi người từ các nước, các nền văn hóa đến Hungary một cách hợp pháp, Hungary duy trì mở rộng quan hệ đồng minh,kinh tế,văn hóa với tất cả các nước.

Tiếp theo ,viện trưởng viên hàn lâm khoa học H Vadasz Laszlo, (đồng thời là nguyên Chủ tịch Hội toán học thế giới) phát biểu:

Các bạn đến Hungary vào những ngày này là những ngày kỉ niệm 60 năm cuộc cách mạng vì tự do của dân tộc Hung. 1956 là khởi động quá trình của sự biến đổi, lúc bấy giờ nhiều người sống ở Budapest đã ra quảng trường và biểu tình khi mà quân LX được đài Kosuth tường thuật đang tiến đến. Khi bước vào tòa nhà này (Viện hàn lâm Khoa học) các bạn gặp bức tượng người đàn ông đầu hơi cúi, đó là một viện sĩ đã bị bắn chết trước nhà quốc hội.

Cuộc cách mạng 1956, ông nói, đấu tranh vì một thế giới tốt đẹp hơn, thế giới mà con người được tự do tư tưởng, được phát ngôn và được lựa chọn công việc mình muốn ở mọi nơi mà không bị đàn áp, lo sợ.
Các bạn đang ngồi trong tòa nhà đã xây dựng 150 năm, các bạn là minh chứng cho nền đào tạo Hungary là có trình độ thế giới không chỉ lĩnh vực khoa học mà cả các kiến thức khác trong cuộc sống.

Tiếp theo , bà thư kí nhà nước(thứ trưởng) giới thiệu về phát triển xã hội Hung những năm qua.
Ô Bodis Jozsef chủ tịch hiệp hội hiệu trưởng các đại học Hungary giới thiệu mô hình đảm bảo chất lượng đại học Hung theo hiệp ước Bologna.

Tiếp theo, ô thư kí nhà nước giới thiệu về việc đăng cai Olympic 2024 tại Budapest. Vì:
Budapest có điều kiên cơ sở hạ tầng
Hungary đã có 175 huân chương vàng Olympic
Trung Âu là trung tâm thể thao nhưng chưa có Olympic nào
Làng Olympic sẽ được xây dựng ở Csepel.

Buổi tối những người tham dự hội nghị được đi thăm nhà Quốc hội Hungari và dự tiệc chiêu đãi tại phòng săn bắn trong nhà QH. Chủ trì bữa tiệc là ông Bộ trưởng Bộ khoa học công nghệ Hungary. Ông phát biểu nhấn mạnh Hungary rất coi trọng tình bạn với nhân dân các nước đã đang và ngày càng là nước cởi mở (nyitott ország).

Ngày thứ hai hội nghị đoàn đươc chở đến trường đại học kĩ thuật và kinh tế Budapest (BMGE) Khi tôi học ở đây trường có tên là ĐH kỹ thuật Budapest (BME).

Xe dừng trước cổng chính, còn thời gian chiêm ngưỡng tòa nhà và nhớ lại kỉ niệm năm nào. Tòa nhà hàng trăm năm tuổi trước mặt tôi uy nghi, đẹp lộng lẫy như một lâu đài lớn soi bóng xuống dòng sông Duna. Tòa nhà và khu trường chiếm diện tích rất lớn ở khu vưc bằng phẳng suốt đoạn dài đẹp nhất bên bờ Buda của Budapest. Người Hung các thế hệ trước, khi quy hoạch thành phố đã dành đất đẹp nhất để xây dựng công trình văn hóa giáo dục vô cùng tự hào, mà tới nay đã khoảng 250 năm. Tòa nhà được bảo dưỡng tốt, chân các cột ở cổng chính là các tượng đá lớn các"nữ thần kĩ thuật"miêu tả các nữ thần cầm trên tay bánh xe răng cưa,máy đo trắc địa, cầm sách, cầm bút làm bài thi? Các tượng này do các công ty xí nghiệp tặng năm 2007 theo biển khắc dưới chân tượng.

Vào trong tòa nhà gặp hai cột lớn có gắn biển đồng, biển bên trái ghi tên ba cựu sinh viên của trường được giải Nobel đó là các ông Wigner Jeno nobel vật lí 1963,Gabor Dénes nonel vật lí 1971 và Olah Gyorgy Nobel hóa học 1994. Biển đồng cột bên trái là tên của 18 cá nhân và đội dành huân chương vàng olympic là sinh viên của trường.


Đứng từ hành lang phòng họp tầng hai nhìn sang Pest mà mắt không muốn rời bởi so với trước đây bên bờ Pest được sang sửa lộng lẫy với các tòa nhà kiến trúc lạ mắt nhưng hài hòa. Tòa nhà đại hoc Corvinus tinh tươm cổ kính đối diện bẻn bờ Pest doc sông Duna càng cho thấy sự coi trọng văn hóa giáo dục của người Hung.Trong hội thảo buổi chiều có đại biểu da đen ,nguyên bộ trưởng ở nước ông, đầy tự hào tự giới thiệu" tôi tốt nghiệp BME nhưng sau học đại học kinh tế Các Mác ,ông chỉ sang bên kia sông.... (ĐHKT Marx Karoly nay là Corvinus)

10h sáng hội nghị bắt đầu phiên sáng tại phòng diszterem tầng hai tòa nhà trung tâm Trường đại học kinh tế kĩ thuật Budapest(BMGE).

Ông Veszpremi Karoly hiệu phó BMGE phát biểu chào mừng : Các đại biêu đang ngồi ở tòa nhà trung tâm của ĐHKTKT Budapest nơi dòng Duna đang chảy không ngừng, dòng sông này tượng trưng cho tình hữu nghị không bao giờ cạn, chảy qua nhiều nước châu Âu như mạch máu anh em của Hungary với các dân tộc châu Âu và thế giới, nhìn qua cửa sổ các bạn thấy những cây cầu đẹp đẽ, các cây cầu này do kĩ sư tốt nghiệp trường BMGE thiết kế và chỉ đạo xây dựng, là một trong những minh chứng cho việc đào tạo kĩ thuật của trường... Việc học ở BMGE giúp trang bị kiến thức để sv thành công, tiến xa trong sự nghiệp.

Tại sảnh nghi lẽ tâng 1 nơi sẽ diễn ra tiệc trưa, các ban chú ý nhìn xuống sẽ thấy một bia đá gắn xuống sàn ,đánh dấu nơi diễn ra cuộc mít tinh đầu tiên của sinh viên và thầy giáo BMGE khởi đầu cho cuộc cách mạng 1956, những ngày này 60 năm trước.

Các bạn học ở Hung ngoài kiến thức chuyên môn chắc chắn xây dựng được tình bạn tình hữu nghị giữa các dân tộc, điều kiện thành đạt của cuộc đời...

Trường BMGE chào mừng hội nghị.....
Bà Dr Orsolya Pacsay Tomassich phó thư kí nhà nước về quốc tế và EU bộ nguồn nhân lực dẫn chương trình giới thiệu ông Dr Palkovics Laszlo (PL) Bộ trưởng Giáo dục & nguồn nhân lực phát biểu:

Ông PL giới thiệu về nền giáo dục Hungary. Năm 2015, Hungary có 450 ngàn sv trong đó hơn một nửa là sv toàn thời gian (chính quy)....gd đại học là ngành mạnh và thành công nhất của kinh tế Hung. Trong đào tạo sau đại học sẽ có 20 % là phần thời gian tại nước ngoài... Hungary hướng tới 15% sinh viên là sinh viên đến từ nước ngoài..
Hungary tăng tính cạnh tranh và hợp tác quốc tế trong gd đại học, gd ĐH Hung tăng cường hợp tác với công nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp. Hungary có kế hoạch chuyển đổi giáo dục nghề thành giáo dục đại học và đào tạo B.Eng.. Sẽ có nhiều hình thức sở hữu trường ĐH... Hungary không phát triển kinh tế dựa trên sự bóc lột tài nguyên thiên nhiên và hủy hoại môi trường do vậy gd Hungary đào tạo tài nguyên con người có trình độ phát triển kinh tế...phát triển năng lượng mới, kĩ thuật mới, sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng mặt trời, phát triển công nghệ sử dụng nước góp phần giải quyết những vấn đề cấp bách về nước ở nhiều nơi trên thế giới....

Tiếp theo, bà Katalin Toth phó thư kí nhà nước về đối ngoại bộ nông nghiệp Hungary giới thiệu về nông nghiệp Hung và chương trình học bổng nhằm giúp các nước khó khăn về lương thực đào tạo cán bộ phát triển nông nghiệp. Hungary hiện có 255 sv sau đại học từ 39 nước đang theo học....Bà giới thiệu cụ thể về chương trình học bổng cho tới năm 2022. Đợt nộp hồ sơ năm nay hết hạn 28/2/2017...(những ai quan tâm có thể liên hệ qua web).


Tiếp theo, Dr Taysir Farhat thứ trưởng ngoại giao Palestin phát biểu về những giúp đỡ to lớn của nhà nước Hung và dân Hung đối với Palestin. Ông kể về những kỷ niệm đẹp, không phai mờ của ông, những ngày ở Hung. Kỷ niệm về sự chân thành, thân thiện về sự sẵn sàng giúp đỡ của người Hung, về thức ăn ngon của Hung, sâu sắc không bao giờ quên...

Hội nghị chia về 5 tổ thảo luận tại các phòng của nhà K dùng tiếng Hung và English có buồng phiên dịch đồng bộ nếu đại biểu nào có yêu cầu.

Ô Bokor Jozsef (BJ) giám đốc nghiên cứu Viện máy tính và điều khiển Hungary (SZTAKI) điều hành tổ kĩ thuật và năng lượng. Phiên thảo luận không ràng buộc, các đb có thể phát biểu mọi vấn đề.

… Viện sĩ hàn lâm BJ phát biểu khai mạc với vẻ mặt đượm buồn, sau khi chào mừng giọng ông chùng xuống nói như khóc: "Tối hôm qua trong tiệc tối tôi được biết (qua nv thông báo) người bạn Việt Nam của tôi, ông Phạm Thượng Cát, đã qua đời. Mặc dù đã biết là ông bị ung thư nhưng tin quá đột ngột. Ô Cát là con người tài năng, ô đã viết một cuốn sách về điều khiển hoc......
(TsKH Phạm Thượng Cát lhs khóa 66-72 )

Tổ thảo luận sôi nổi về nền học vấn Hungary, một đại biểu đặt vấn đề là Hung chú trọng đào tạo nền tảng cơ bản vững chắc, trên cơ sở đó đi sâu vào nghề nghiệp, nhưng công nghiệp lại chỉ có 5% chỗ làm việc cho những người này và 95% chỗ làm lại yêu cầu thành thạo thực hành nghề nghiệp. Vậy giải quyết như thế nào? Chính phủ Hung đã lĩnh hội vấn đề này và như ô bộ trưởng GD đã nêu trong phiên sáng: Hungary có kế hoạch chuyển đào tạo nghề thành đào tạo đại học. Vẫn có trường tuyển chọn người làm nghiên cứu phát triển, nhưng đa số là nghề nghiệp ứng dung (đào tạo nhanh đáp ứng thị trường lao động nhưng những người này vẫn có thể học thêm để nghiên cứu phát triển nếu phát sinh nhu cầu).

Cũng đề cập tới lời tt Obama: Trong những năm tới 7,80% thị trường lao động ở Mỹ cần nhân công có trình độ đại hoc.
Đào tạo ĐH hung cũng đang theo xu hướng này.

Ông Nemeslaki Andras chủ tichj quỹ Tempus giới thiệu quỹ Tempus được lập ra nhằm hỗ trợ trao đổi sinh viên Hung và các nước. Ông giới thiệu sức mạnh khoa học kĩ thuật Hungary, Hungary thuộc nhóm 20 đứng đầu về số giải Nobel theo tỉ lê dân số, Hungary cống hiến cho nhân loại các phát minh mà ai cũng biết : diêm an toàn, bút bi, khối Rubic v.v.  Các cơ sở đào tạo Hungary cung cấp nhân lưc có trình độ/đẳng cấp cao...

Tiếp theo , các cựu sinh viên tham luận:
Ô Max Sinulu nguyên người phát ngôn quốc hội cộng hòa Nam phi
Ô Benjamin Dagadu thứ trưởng bộ năng lượng và dầu mỏ Ghana.
Ô Cheng Xinyue Trưởng khoa toán và thống kê đại học công nghệ trùng khánh Trung Quốc
Ô Washington Alberto Lãnh sự danh dự Hungary, Chi lê
Ô Salha Falah Luật sư Palestine

Các cựu sinh viên bày tỏ tình cảm với đất nước con người Hungary. nhắc lại những kỷ niệm thời sinh viện, cám ơn nước Hung đã tạo nên các bước đi của cuộc đời...

Buổi trưa tiệc Bufe tại sảnh nhà trung tâm K epulet BMGE

Chiều, hội nghị chia thành 5 tổ thảo luận:
Tổ Y tế do Dr Miklos Rethelyi trưởng ban Unesco Hungary điều hành
Tổ Nông nghiệp do Dr Eva Kondorosi viện sĩ hàn lâm điều hành
Tổ Kĩ thuật và Năng lượng do Dr Jozsef Bokor viện sĩ hàn lâm điều hành
Tổ Khoa học con người và Nghệ thuật do Dr Eniko Bollobas trưởng bộ môn Mỹ học(american studies) trường ĐH Eotvos Lorand điều hành

Tổ Kinh doanh và Chính trị do Dr Laszlo Gyorgy nhà kinh tế trưởng, Viện nghiên cứu kinh tế "cuối thế kỷ" điều hành.

Hai ngày hội nghị dày đặc chương trình trôi qua nhanh chóng bên hai bờ Duna êm đềm. Buổi chia tay được tổ chức tại Vigado nhà hát thính phòng lớn thứ hai Hungary. Nhà hát nằm bên bờ Pest trực tiếp nhìn ra cầu Xích( Lanchíd). Bà Novak Katalin trưởng phòng đối ngoại học viện âm nhạc Liszt Ferenc giới thiệu nhà hát lịch sử này được xây dựng năm 1859. Nơi đây, nhạc sĩ Hung thiên tài Liszt Ference đã từng biểu diễn. Các thành viên hội nghị và khách mời được thưởng thức tài nghệ của các cựu sinh viên Hungary trong bản " Romanian folk dance" của Bartok Bela do cựu sv người Brasil và Moroko biểu diễn trên piano và violonxen. Đặc biệt, thính phòng lặng đi trong bản nhạc quen thuộc "Vũ khúc Hungary"(Hungarian Rhapsody) của Liszt Ferenc do hai nghệ sĩ cựu sv Hungary người Nhật bản cùng biểu diễn trên một đàn Piano.

Tiệc tối tại phòng lớn trong tiếng nhạc của ban nhạc sv học viên âm nhạc Liszt Ferenc làm bầu không khí lưu luyến lúc chia tay càng thêm níu kéo, ban tổ chức đã cố gắng ghi lại giờ phút đó bằng cố gắng sắp xếp chụp ảnh chung hơn 200 người đứng chật cầu thang nhà hát Vigado.


Thật là một sự kiện sâu sắc đầy tình cảm, ngây ngất như bản Đa núp xanh. Kek Duna keringo...du dương muốn nghe mãi trong cuộc đời.

Viet Pham (FB/Hội Hữu nghị Việt - Hung)

7 comments:

  1. Viet Pham: Tản mạn bên lề hội nghị (1)

    Hội nghị cựu sinh viên hungary đã kết thúc, tôi đã facebook những diễn biến chính trong hai ngày hội nghị để các bạn trong HỘI HỮU NGHỊ VIỆT HUNG và các bạn khác có thông tin để nhớ lại một thời ,ngõ hầu giới thiệu đất nước con người Hung với con cháu và những người quen biết nhằm kích lệ thêm những người sẽ tới Hungary học tập, vì không phải đâu cũng cho ngoài kiến thức còn đầy ắp tình cảm, hưởng thụ sự thân thiện, chân thành , được truyền cho lòng yêu tự do, công lý, học tập sự lương thiện của con người...sự trung thực trong mọi việc của đời sống... và cũng từ tình cảm tốt đẹp đó mà Hội HNVH gắn bó các thành viên, nếu so sánh với các hội khác,cho dù ,cũng như bất cứ đâu xã hội vẫn là xã hội và xã hội luôn muốn và thử nghiệm để cuộc sống ngày càng tốt hơn và như lẽ tự nhiên, luôn có những ý kiến trái chiều...

    Nv còn nhớ GsTskh NHUNG TRAN VAN nguyên thứ trưởng bộ GD ĐT thường nhắc câu" kicsi a bors de eros" ( hạt tiêu bé nhưng cay) khi tiếp khách người Hung để minh chứng cho nền giáo dục và khoa học mạnh của Hungary tuy bé ( 10 triệu dân) nhưng có tới 15 giải Nobel và 175 huân chương vàng thế vận hội.
    Ô bộ trưởng giáo dục( bộ nguồn nhân lực) cũng nói trong hội nghị là người Hung nhiều khi thấy cô đơn vì tiếng Hung ít người nói quá.
    Nhưng bé nhưng nhiều khi lại cay ngọt nồng nàn....
    Tôi dám đánh cuộc rằng bất cứ bạn nào khi vô tình gặp người nói tiếng Hung ở vietnam: Vũng tàu, Hạ long,tàu hỏa,sân bay.... đều tự tham gia câu chuyện của họ , ít nhất là "itt van a kém" hay ertem( ở đây có gián điệp, tôi hiểu)..và tự nhiên được nụ cười và sự thán thiện.. đặc biệt nếu không phải người Hung nhưng nói magyarul thì cảm thấy thán thiết..
    Trong hội nghị nv cũng có thêm nhiều bạn bè không phải người Hung do nói tiếng hung mà thấy gần gũi ... Trong giờ nghỉ giải lao có một bạn Mĩ latin đến nói chuyện tiếng hung (hội nghị dùng tiếng Anh chính thức) giới thiệu là giám đóc công ty du lịch Bolivia. A cho xem ảnh du thuyền, giới thiệu công ti của ảnh và mời chúng tôi đến thăm, chân thành miễn phí hoặc giá rẻ...
    Chắc là thế nào cũng phải đến chỗ anh...

    ReplyDelete
  2. Viet Pham: Tản mạn bên lề hội nghị (2)

    Một số bạn Lào hàng xóm của chúng ta, chúng tôi cũng gặp trong hội nghị và tất nhiên là Magyarul tiếng hung, thân thiện kể chuyện với nhau tôi nói là đã đến vienchan luongprabang..bạn trao đổi địa chỉ liên lạc và khẩn khoản nói lần sau đến Lào nhớ thế nào cũng tìm bạn để bạn đưa đi chơi.. trong các bạn Lào có đại sứ Lào tại Hung và thứ trưởng bộ nông nghiệp Lào(nói tiếng Hung). Tôi cũng tưởng tượng thú vị biết bao nếu đi chơi ở Lào và cùng nói với nhau bằng ngôn ngữ "bí mật" kicsi de eros...magyarul..
    Kể chuyện với bạn về năm nào đó gặp mấy bạn Lào ở trại hè, bạn và tôi chặt cành cây làm súng cao su vào rừng bắn chim như ở nước mình,cũng may không bắn được con nào...Lúc đó, mới sang Hung nên cũng chưa có ý thức lắm về bảo vệ môi trường.Sau này ý thức bảo vệ môi trường ngấm dần qua các môn học, qua xã hội Hungary... thấy thấm thía sự giới thiệu trong hội nghị " Giáo dục hungary không giáo dục sự phát triển kinh tế dựa trên sự bóc lột, tàn phá tài nguyên thiên nhiên mà giáo dục nâng cao kĩ năng, trí tuệ của con người"!
    Hiện đồng bằng Cửu long mất dần nước, có thể một phấn là do đập thủy điện ở TQ và L? nhưng vn cũng xây cả loạt thủy điện lớn nhỏ , đã có đánh giá thực sự đúng và đủ lợi ích kinh tế của mọi người? đã có đánh giá tác động môi trường đầy đủ?, nhất là những thủy điện nhỏ do tư nhân xây dựng trong những vùng đẹp như mơ trước đây để lấy lượng điện nhỏ nhoi. Còn có các dự án kinh tế xâm phạm môi trường như Formosa?...chỉ kinh tế thôi,có đáng làm khi tàn hại kinh tế của hàng triệu người..
    Nhìn dòng Duna êm đềm chợt nhớ cuộc tranh luận gay gắt khi chính quyền đã quyết việc xây dựng thủy điện Bos Nagymaros biên giới Hung Slovak ( khi ấy là chxhcn tiệp khắc)..Do vấp phải sự chống đối vì lo ngại xâm phạm môi trường hạ lưu Duna nên dự án bị trì hoãn và bị bác bỏ sau thay đổi chế độ...
    Trao đổi với các bạn Lào về ấn tượng khi tôi thấy thủy điện do TQ xây dựng gần Luongprabang , ... nhưng cũng cảm nhận mình chỉ là ý kiến nhỏ nhoi, nhưng do gd Hungary khuyến khích sự đánh giá khách quan khoa học nên cùng các bạn thấy vậy...

    ReplyDelete
  3. Viet Pham: Tản mạn hội nghị ( tiếp theo).
    Cuộc sống như vốn có, bên niềm vui luôn phảng phất nỗi buồn, bên nỗi buồn luôn an ủi bởi tia vui, cuộc đời ,cũng như tạo hóa luôn hướng tới sự cân bằng, âm dương cân bằng là gốc của tạo hóa ,khi vui ở hội nghị xin kể các nỗi buồn đầy tình cảm:
    Trong buổi tiệc tai phòng săn bắn nhà quốc hôi,tôi vào và chọn chỗ ở bàn trống cuối phòng với mục đích để chụp được toàn cảnh căn phòng sang trọng, lộng lẫy,cổ kính với những bức họa tyệt vời.
    Đến ngồi cạnh tôi là hai người Hung. Sau giới thiệu được hân hạnh biết là Giáo sư Bokor Jozsef (BJ)viện sĩ viện hàn lâm khoa học , Giám đốc khoa học viện tính toán điều khiển Hungary và ông Kodolanyi Gyula chủ bút tạp chí Hungarian Review tạp chí được phát cho người tham gia hội nghị.
    Chuyện trò , gs BJ giới thiệu là đã hướng dẫn thành công 14 nghiên cứu sinh ,nhưng chưa có nghiên cứu sinh việt nam nào. Ô đề nghị tôi giới thiệu cho ông ncs vn ông sẽ nhận ngay ,theo lời ông, Ô kể ông có một người bạn việt nam là ô Cát. Khi thôi cho ông biết là ông Cát đã mất, ông sửng sốt và đứng bật dậy đầu cúi, tay phải đặt lẻn ngực chỗ trái tim và mặt thặt buồn, tôi cũng đứng dậy theo ông. Sau phút tự mặc niệm ông kể là ông và ông Cát có liên hệ thường xuyên, ô Cát có viết nhiều bài báo và viết một quyển sách.... biết ô Cát ốm nhưng không ngờ bệnh quái ác đã cướp đi người bạn của ông nhanh thé.
    Chiều hôm sau GS BJ chủ trì thảo luận tổ ở nhóm kĩ thuật.Trong lời khai mạc ,sau khi chào mừng các đại biểu với vẻ mặt đượm buồn gần như khóc nóii là có tin buồn đó là việc ông Cát mất. Gs nói ô Cát là người tài năng, ông đã viết một cuốn sách và lãnh đạo ban biên tập tạp chí chuyên môn có uy tín..
    (TSKH Phạm Thượng Cát BME khóa 67- 72)
    Trong hội nghị ,có đại biểu chủ động tìm tới chia sẻ với tôi tự giới thiệu là giám đốc một công ty IT,Ô có bạn học là ô Hà Thế Minh,và ông rât buồn là ô Minh đã mất sớm, Ô Minh đã tạo dựng được công ty tin học lớn ở việt nam.. Ông cũng thường xuyên liên hệ với ô Minh,nhưng chia li buồn quá.. Tôi bồi hồi kỉ niệm vè ấn tượng khi tôi được xem phim trên băng VHS lần đầu tại phòng ô Minh kí túc xã điện cao tầng BME năm 80. Kĩ thuật phát triển nhanh và bây giờ chả còn đầu quay băng VHS và ô Minh cũng đã đi xa...
    ( Ô Hà Thế Minh ,nguyên chủ tịch hội đòng quản trị công ty CMC)

    ReplyDelete
  4. Viet Pham:Hungary nổi tiếng thế giới về nước khoáng, Budapest có rất nhiều nhà tắm nước khoáng. Tôi được PGS Hoàng BMGE mời đi Szechenyi Furdo. Thật là một cung điện lộng lẫy cổ kính đẹp mắt đến mê hồn, ngoài nước khoáng chữa bệnh khung cảnh tạo ra sự lịch sự để chiêm ngưỡng tuyệt tác của kiến trúc, sự tuyệt vời của hội họa sự tinh tế hài hòa của các công năng công trình.
    Ô Hoàng cũng báo cho tôi tin ngỡ ngàng là ô Molnar Karoly nguyên Hiệu trưởng và ô Detreiko nguyên hiệu phó BMGE đã mất.
    Nỗi buồn ập đến trong tôi vì mong muốn gặp lại hai ông sẽ không bao giờ thành hiện thực, Thời gian nhanh trôi đi, công việc lôi cuốn làm người ta vô tình, thông tin trở thành đột ngột, kỉ niệm vẫn ấp ủ ấm áp trong lòng.
    Khi sang lại hungary hơn 10 năm trước tôi có kỉ niệm là được cả hiệu trưởng Molnar BMGE và hiệu phó Detreiko mời cơm, nhưng điều đặc biệt nhất là các phu nhân hiệu trưởng và hiệu phó cùng tham dự và các bà đã chọn quán thức ăn Hung ngon nhất(theo các bà) .
    Viêc được cả hiệu trưởng cùng hiệu phó mời cơm cũng đã đặc biệt trong tiếp tân , nhưng sự hiên diện của các bà là biểu hiện của tình cảm, tình cảm ấy thực giá trị, không dễ có được đối với một sinh viên sau 30 năm quay lai trường cũ...
    ( Hiệu trưởng rector Gs Molnar Karoly (MK) nguyên là viện sĩ viên hàn lâm , Chủ tịch hiệp hội các trường đại học Hungary,Sau là bộ trưởng phụ trách khoa học kĩ thuât và nghiên cứu trong chính phủ Hungary)
    Ngoài ra ông còn là chủ tịch hội đỗng quản trị nhà máy điện nguyên tử Paks.
    Tôi cứ miên man suy nghĩ, không biết bệnh ung thư cướp mất ông có liên quan gì tới nhà máy điện hạt nhân không. Mặc dù nghiêm ngặt các quy tắc an toàn nhưng tại phòng thí nghiệm hạt nhân như tại viện vật lí KFKI nơi tôi đã làm viêc, đều có đặt máy đo phóng xạ tại cổng vào. Những ai bị máy báo có chỉ số phóng xạ cơ thể cao đều bị bắt buộc nghỉ dài hay ngắn theo độ nhiễm.
    Và cũng thở phào là những ngày này chính phủ đã dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận...
    Những nỗi buồn nhưng đầy tỉnh cảm của ngưòi hung và việt xin được chuyển đến người thân,bạn bè,đồng nghiệp của các vị đã mất trong câu chuyện trên.
    Cũng xin thắp nén hương theo phong tục việtnam để nhớ các thày,các bạn Hungary và Việt nam đã khuất. Trong tình cảm hungary và vietnam hòa lẫn, sâu đậm để luôn sản sinh ngọt ngào trong cuộc sống.

    ReplyDelete
  5. Viet Pham: Tản mạn hội nghị (tiếp theo)

    Hai nước tuy xa khoảng cách ,nhưng ngày nay những đặc sản của hung cũng có thể mua ở việt nam như gan ngỗng, szalami,kolbasz,ớt bột, rồi các loại rươu hung như sâm banh,vang,unicum, tokaj... Có nhiều doanh nghiệp Hung và Việt nhập rượu Hung vè vn. Đời sống khấm khá lên, dân vn ngày càng thích rượu vang và tiến tới sành điệu hơn. Sự sành điệu của người tiêu dùng làm doanh nghiệp phấn khởi vì bán được hàng sành điệu. Nhưng thé nào là sành điệu, trong bữa ăn uống chai gì mới là biết uống? múa rìu qua mắt thợ, nhưng cũng xin "múa "theo kiến thức thu thập được vè rượu trong hội nghị theo kiểu đi một ngày đàng, học một sàng khôn, với mong muốn để người tiêu dùng sành điệu sẽ uống vài loại trong một bữa,mới igazi thật là sành điệu, như thế thì doanh nghiệp phấn khởi vì bán được nhiều...
    Từ Rượu trong tiếng việt có một từ, ngoài tửu cũng đồng nghĩa , có lẽ vì truyền thống ta chỉ có loại nước có cồn được nấu từ ngũ cốc, rồi trên cơ sở rượu này có rượu pha tạp pí lù như rượu rắn,rượu cam,rượu quýtt, cafe. tắc kè, bìm bịp... vô số loại....
    Lại có cả loại "Minh mạng thang", ông uống bà khen ,mà các bạn Hung cũng rất thích, mời uống xong thé nào cũng xin một chai để thủ mang vè dùng dần.... Rượu Minh mạng hay ở chỗ nếu uống mà " Mười thang Minh mạng vẫn chưa ngửng đầu " thì cũng là đến lúc gàn " Núp sau nải chuối, ngắm gà khỏa thán" rồi.
    Rượu vn rất ngon , chỉ tiếc chưa có công nghiệp và thương hiệu như sa kê, mao đài. Nhưng ngon nhất có lẽ vãn là " Quốc lủi" bằng chứng là khi liên hoan với các bạn hội việt hung có cả các bạn hung ,thì vò rượu hạ thổ bốn năm dung tích 10 lít do nhà tôi nấu bằng phương pháp và dụng cụ truyền thống( ống dẫn bằng tre, nồi đất) được uống nhiều nhất, các bạn hung khen vào họng êm dịu như nước, mặc dù cũng có đủ cô nhắc, whiskey , rum , votka nga, nhưng quốc lủi vãn được tợp nhiều nhất.. Uống quốc lủi thì phải dùng chén hạt mít mới sành. Trước khi uống phải nâng chén bằng hai tay giơ lên ngang mặt để chào mâm,rồi tợp một ngụm phải hết chén.
    Rượu là thứ mê hoặc loài người, cũng chẳng biết tại sao, đến dân Nga cách mạng như thế mà Gỏbachop lệnh hạn chế uống votka mà cũng chả nổi, Rồi Elsin cũng cứ phải tợp vài ly votka cũng cất từ lúa mì giống rượu ta từ gạo hoặc ngô rồi mới sáng suốt chỉ đạo trên ghế tổng thống.. Các cụ ta thật sáng khi tâm đắc : "Một trà một rượu một....." Trà thì uống sáng"Bình minh nhất trảm trà" còn rượu thì uống cả ngày phải chăng để phục vụ cái ..thứ ba?

    ReplyDelete
  6. Viet Pham: tản mạn (tiếp)

    Nhưng rượu ta không thể thay thế được thứ nước lên men từ nho có độ cồn nhẹ đấy là bor tiếng hung hay rượu vang tiếng ta.
    Dân ta bây giờ uống vang nhiều, một phần do dễ uống ,phụ nữ cũng uống được, không như rượu ta chủ yếu là cho cánh đàn ông. Vang lại còn được cho là bổ vì gốc là nho ,nhiều vitamin lại còn được cho là trẻ hóa, tốt cho tim mạch.
    Nhưng uống thé nâo là ngon và sành?
    Trình độ uống vang của tôi thuộc loại mù cang chải , mặc dù cũng được uống nhiều vang Hung kể cả nhiều lần được uống trong hầm rượu Eger thung lũng đàn bà đẹp (szep aszonyok volgye) tôi đoán là có tên như vậy là mọi phụ nữ đến đó đều đẹp hết theo câu ngạn ngữ Hung" nincs csunya no csak nem eleg a bor" không có gái xấu, chỉ chưa đủ nhiều rượu".
    Bằng chứng trình độ "mù" của tôi là lần tại Hà nội Mr Thép(Hồng) mời đi nếm rượu vang. Có khoảng hai chục loại giá từ mười đến hơn trăm đô, mỗi người được phát phiếu , nếm xong cho điểm theo cảm nhận ngon, xong chủ tiệc công bố giá để biết, tôi cho loại gần 20 đô là ngon nhất còn loại hơn trăm là xoàng.. mà đúng thì phải "tiền nào của nấy" chứ?, chứng tỏ trình độ mình còn "hạn chế".

    ReplyDelete
  7. Viet Pham: tản mạn (tiếp)

    Lại còn cứ đinh ninh là trong một bữa ăn không được uống nhiều loại rượu vì nó kỵ nhau, rồi mù tịt vì loại vang nào dùng cốc nào.
    Chính thế trong bữa tiệc ở nhà quốc hội tôi chú ý xem các ban hung uống thế nào. Vì bữa tiệc được bày biện và nghi lễ sang trọng có các phục vụ rót rượu rất kiểu cách chắc phải là mẫu mực của sành điệu.
    Hóa ra bữa tiệc có bốn món thì ba loại rượu được rót vào ba ly khác nhau đều là ly chân cao, còn một ly là nước.
    Đầu tiên là món khai vị, là món thịt gà salat , rượu vang trắng Rajnai Rizling 2013 được rót vào ly nhỡ
    Món xúp thì không rót rượu
    Món vịt quay thì được mời dùng với vang đỏ trong ly to loại vang Szekszardi Pinot noir 2014
    Tráng miệng và kéo dài chuyện trò là nhờ nhiều ly(ly nhỏ) Tokaj sweet Samorodi 2011.
    Như vậy trong bữa dùng ba loại. Nếu khách hàng sành điệu như vậy thì các doanh nghiệp bán được nhiều, thay vì chỉ dùng một loại.
    Mà công nhận Tokaj hợp với tráng miệng lúc không phải" Trà dư "mà đích thị là" Tửu hậu" "góp cho bữa tiệc thêm vui vẻ, sôi động chuyện trò" rượu vào lời ra" và Tokaj được tiếp theo yêu cầu của câu chuyện trên đà dang dở...
    Miêu tả cách uống mà bây giờ mới chú ý, trước đây cũng đã được uống nhiều nhưng chưa để ý sự tinh tế trong ẩm thưc Hungary mà cũng là nét văn hóa đẹp, Giá các doanh nghiệp cũng nghiên cứu đưa nghi lẽ, văn hóa uống vang vào ta thì hay.
    Gì hay thì học , trong bũa tiệc tôi thấy ngồi bàn tròn 10 người theo kiểu trung quốc . Trước ở châu Âu hay ngồi bàn chữ nhật dài ,rõ ràng là bàn tròn 10 người dễ phục vụ hơn, người ngồi dễ tiếp xúc nhau hơn và bình đẳng hơn, chắc vì thế tiêc trong nhà quốc hội truyền thống cũng thay bàn chữ nhật thành bàn tròn
    Tản mạn hầu chuyện các bạn cho cuối tuần vui vẻ, chỉ có rượu chưa nhiều . nem eleg a bor !

    ReplyDelete