Monday, November 13, 2017

Machu Picchu (4)


Mount Machu Picchu in the background. In the foreground is the quarry, which the stones were chosen from.

Machu Picchu dường như đã có người ở từ rất lâu, trước cả khi người Inca bành trướng đế chế ra khắp vùng Tahuantinsuyo mà sau đó người Tây Ban Nha sẽ cướp bóc trong suốt hơn 1/4 thế kỷ. Phân tích bằng carbon 14 cho thấy niên đại là khoảng 3.500 năm (với sai số gần 500 năm).

Main gate


El Templo del Sol/Temple of the Sun - The temple is built on a granite outcropping. This is the window that faces the summer solstice, on December 21.

Nhiều nhà khảo cổ nhận định rằng đã có một "đài quan sát thiên văn" tại Machu Picchu từ thiên niên kỷ thứ 4 TCN. Như thế, các giáo sĩ đền Mặt Trời đã sống cùng thời với những vị vua đầu tiên của người Sumer ở vùng Lưỡng Hà.

Các vết tích giúp xác định chính xác niên đại của Machu Picchu không nhiều. Lối kiến trúc có thể đưa ra một khái niệm về thời gian lại quá độc đáo nên không thể tìm thấy ở đâu khác, cho dù bắt chước không hoàn hảo. "Điều khiến người ta kinh ngạc nhất tại đây là cách xây dựng những bức tường. Thậm chí người ta còn không biết đá được lấy từ đâu nữa. Còn về cách gắn kết đá với nhau, tôi không biết có người thợ nào hiện nay có thể làm được công việc đó" - Wanatabe cho biết. Người ta rất kinh ngạc trước tay nghề lão luyện của những người tạo ra chúng: những khối đá gắn kết thật hoàn hảo đến mức làm người ta nghĩ rằng chúng được "nấu chảy" rồi đổ khuôn trước khi xây.

Fine stonework inside the temple. Trapezoidal doors are a trademark of the Incas.


Stone gate


Stone wall


Stone stair

Bên cạnh những bức tường mà sự hoàn hảo đã khiến nhiều tay thợ xây lâu đài cung điện sau này phải ganh tỵ, bên cạnh các cửa sổ hình thang bí ẩn có mái vòm là một khối đá hình dạng kỳ dị gây thắc mắc cho mọi người từ năm 1911. Khối đá nặng hàng chục tấn này nằm sừng sững trong một cái sân nhỏ bên rìa Machu Picchu. Có 3 bậc thang đã mòn dẫn lên đấy. "Từ 60 năm nay có 2 giả thuyết được nêu ra về khối đá này. Một số người cho rằng đó là một lọai đê neo của thần Mặt Trời, số khác nghĩ rằng đó là bệ hành lễ của những trinh nữ bị hiến tế cho thần mặt Trời" - Wanatabe cho biết.

Có một cái gì đó ma quái phảng phất trong khối đá đó, tựa hồ như nó vẫn còn giữ hồi ức về linh hồn của những trinh nữ bị hiến tế. "Tôi tin vào giả thuyết bệ hiến tế. Quả thật sẽ đáng ngạc nhiên nếu một đền thờ thần Mặt Trời quan trọng như Machu Picchu lại không có một bàn thờ linh thiêng dành cho nghi lễ đó" - Wanatabe nhận định. Còn một khối đá khác nằm đối diện với "bức tường 3 cửa sổ" nhìn ra khoảng không có thể cũng mang chức năng tương tự.

Có rất nhiều giả thuyết về vai trò của thành phố Machu Picchu vào thời hoàng kim của nó. Sử gia Carlos Troll thắc mắc phải chăng đó là một khu giam giữ những người thợ trồng coca, còn Edgar Diaz lại nghĩ rằng đó là trường học của các hoàng tử Inca, nơi các thầy cả và những nhà thiên văn dạy cho các thành viên trong hoàng tộc về nghệ thuật cầm quyền. Đặc biệt hơn, Simone waisbard còn tưởng tượng đó là một nhà tiêu khiển để thực hành các nghi thức hành lạc thiêng liêng. quả thật là các chuyên gia không hề thiếu óc tưởng tượng. Nhưng như Wanatabe kết luận, theo những gì được biết đến nay, mọi giả thuyết đều có thể chấp nhận được vì chưa có đủ thông tin.

Temple of the Three Windows

Những bậc thang huyền thoại

Dù tuổi thọ bao nhiêu, dù có các nghi lễ gì đã diễn ra ở đây, báu vật Machu Picchu giữa cái nền rừng rậm và sương mù vẫn là một trong những bí ẩn khảo cổ đẹp nhất, đáng chú ý nhất và thú vị nhất trong thời đại chúng ta.

2 comments:

  1. Machu Picchu was built around 1450-1460. Its construction appears to date to the period of the two great Inca rulers, Pachacutec Inca Yupanqui (1438–71) and Túpac Inca Yupanqui (1472–93).
    (Wikipedia)

    ReplyDelete
  2. Những góp nhặt này chỉ là 1 phần về Machu Picchu. Tôi muốn có được tất cả những gì mà người ta đã biết/nghiên cứu và phát hiện về thành phố bí ẩn này, kể cả những giả thuyết hoang tưởng nhất. Giá mà tôi có thể làm được điều đó, còn bây giờ chỉ là cố gắng gom góp từng chút để dựng lại những gì thuộc về thành phố huyền thoại này như người xưa đã xây dựng nó từ những viên đá vậy. Và như thế, công trình này cũng như những kim tự tháp Ai Cập, sẽ là một đề tài bất tận của chúng ta.

    ReplyDelete