"Chúng ta không là những người mà mọi người muốn thấy. Chúng ta là những người mà chúng ta muốn trở thành. Đổ lỗi cho người khác luôn dễ dàng. Trong cả cuộc đời bạn có thể đổ lỗi cho cả thế giới nhưng bạn phải chịu trách nhiệm về nhũng thành công và thất bại của mình."
Câu này tricky ở chỗ "Nem azok vagyunk, akiknek az emberek látni szeretnének" chưa không phải là "Nem azok vagyunk, akiket az emberek látni szeretnének". Ngô Việt có giải thích ý này và điều chỉnh câu dịch thế nào?
ReplyDeleteĐúng như AV nói, cây=u này không phải là "Nem azok vagyunk, akiket az emberek látni szeretnének" mà là "Nem azok vagyunk, akiknek az emberek látni szeretnének" và dịch như trên là đúng vì nếu nói rõ hơn thì câu đó là ""Nem azok vagyunk, akiknek az emberek látni szeretnének bennunket". Cấu trúc ngữ pháp ở đây là lát ni valakit valakinek". Ở đây "muốn thấy." không phải là "muốn nhìn thấy" mà là muốn chúng ta là người như thế nào.
ReplyDeleteTrong tiếng Việt, do dân tộc ta còn "sơ khai" về suy nghĩ, phản ánh ở năng lực ngôn ngữ, nên không thể phân biệt được "Chúng ta không là những người mà mọi người muốn thấy" hay ""Chúng ta không là những người mà mọi người muốn nhìn thấy". Hai câu này trong tiếng Việt có ý nghĩa như nhau và mọi người đều hiểu giống như "akiket". Chí ít là đối với đại đa số người Việt.
ReplyDeleteVì vậy để dịch thoát ý của tác giả phải mất công hơn một chút. NV phân tích đúng, câu trên là "valakinek az emberek látni szeretnének látni valakit". Ví dụ "người ta muốn nhìn thấy Bác Hồ với tư cách là cha già dân tộc" hay "tôi muốn nhìn thấy con tôi trở thành phi công" hay "anh ấy muốn người ta nhìn mình với tư cách là nhà vật lý nguyên tử". Như vậy cấu trúc trên có thể dịch là "với tư cách là" hoặc "trở thành". Như vậy, nếu cần dịch sao cho không đánh đố, đảm bảo người đọc không hiểu theo nhiều cách mà mình không kiểm soát được, có lẽ nên dịch thế này: "Chúng ta chẳng phải là những kẻ mà người ta muốn thấy chúng ta trở thành".
Đây lại là vấn đề cân đối giữa việc phải giải thích thật rõ ràng với việc rút gọn câu, làm cho câu gọn gàng hơn, nhất là trong các danh ngôn, châm ngôn kiểu này. Theo phương án của mình thì người đọc có thể phải suy nghĩ một chút nhưng câu ngắn gọn hơn. Ngược lại, câu của AV thì rõ nghĩa hơn nhưng dài hơn. Câu này trên FB khá nhiều người "like", chứng tỏ mọi người đều hiểu cả.
ReplyDelete