[Triết lý GD] Nguyên lý Tháo Lắp của Hướng Dương và Elon Musk
1. Một trong 3 phương pháp giáo dục chủ đạo của Hướng Dương là Tháo Lắp. Quá trình học tập trọn đời của một cá nhân đều liên quan tới tháo và lắp. Bắt đầu là tháo lắp đồ chơi, đồ gia dụng, tiến tới tháo lắp tri thức, văn bản và phát kiến. Tình cờ tôi tìm thấy bài báo này nói về bí quyết học tập của Elon Musk, có vẻ trùng với nguyên lý Tháo Lắp của Hướng Dương.
2. Elon Musk là một con mọt sách, mỗi ngày đọc 12 tiếng và tới 2 cuốn sách. Tuy nhiên, nếu chỉ đọc mà không biết cách đọc, đọc xong lại không biết sắp xếp như đa số người đọc sách, thì đọc vô ích, có khi lại ngộ chữ lẩn thẩn. Elon Musk làm điều đó dễ dàng, đọc nhiều vẫn sáng láng, sắc bén, sử dụng dễ dàng.
3. Hai kỹ năng giúp Elon Musk có trí tuệ và thành công siêu phàm là: đọc sách và tụ tập các chuyên gia. Đọc sách sẽ giúp ông tụ tập được các bạn bè là chuyên gia giỏi trong các lĩnh vực mà ông sẽ triển khai công việc. Nếu không đọc sách chỉ "dựa hơi" làm sao biết ai là chuyên gia và có chuyên gia nào thèm chơi với loại ấm ớ. Ngược lại, có bạn bè giỏi sẽ giúp ông có động lực và định hướng đọc sách tốt hơn.
4. Mỗi ngày Elon Must đọc sách 12 tiếng. Và điều quan trọng là ông biết cách sắp xếp kiến thức theo hình cây, mà ở thân rễ là các nguyên tắc chính. Ông từng nói "“It is important to view knowledge as sort of a semantic tree -- make sure you understand the fundamental principles, ie the trunk and big branches, before you get into the leaves/details or there is nothing for them to hang on to.”
Điều này hoàn toàn phù hợp với mô hình cây tri thức 37 của Hướng Dương.
5. Quan niệm của Elon Musk là trở thành expert generalist, là người có thể nghiên cứu rất sâu về các lĩnh vực khác nhau để có thể có năng lực chuyển và ứng dụng các tri thức ở các lĩnh vực khác nhau, thay vì các học truyền thống chỉ đi sâu và thành chuyên gia trong một lĩnh vực. Những người thành công trong quá khứ như Feynman, Neumann, Picasso, Leonard da Vinci, Poincare,... đều là những người học theo cách này.
6. Tất nhiên, ai cũng muốn giỏi nhiều lĩnh vực, nhất là ngày nay, mọi công việc đều phải kết hợp các tri thức rất tiên tiến, đòi hỏi nghiên cứu sâu ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Đa số phải tạm hài lòng trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực hẹp để có thể hiểu sâu, do không đủ năng lực và thời gian. Tuy vậy, ngày nay trở thành expert generalist trở nên khả dĩ do có các công cụ công nghệ tuyệt vời và nếu theo phương pháp phù hợp. Thậm chí trong tương lai gần, điều đó càng trở nên bắt buộc.
7. Theo Elon Musk có hai nguyên tắc:
i. Tháo dỡ (Deconstruct) tri thức thành các nguyên lý cơ bản.
ii. Lắp ghép (Reconstruct) các nguyên lý cơ bản trong các lĩnh vực mới thành các tri thức mới
Ở đây việc dịch hai từ Deconstruct-Reconstruct là Phá hủy-Xây dựng lại thành Tháo dỡ-Lắp ghép, rõ nghĩa và dễ hiểu là theo nguyên lý Hướng Dương.
8. Tháo dỡ các tri thức đến khi chúng trở thành các "nguyên tố cơ bản", sẽ cho phép chúng ta xây dựng bất cứ thiết chế mới nào dựa trên các "nguyên tố cơ bản" đó. Đó là tư duy của thuyết nguyên tử, mô hình quark trong vật lý. Một cách tổng quát hơn, chúng ta cũng có các "nguyên tố cơ bản" của tri thức, tư duy, đó là các "nguyên lý cơ bản" mà Elon Musk tìm kiếm. Khi có "nguyên lý cơ bản" bạn sẽ học những điều mới rất nhanh, và nhớ rất lâu và chắc do liên hệ được với các tri thức đã biết.
9. Điều Elon Musk chưa nói tới là phương pháp Tháo dỡ và Lắp ráp theo nguyên tắc 37 mà tôi đã phát triển trên 20 năm nay, có thể áp dụng cho mọi người, và đã thành công với nhiều người, bất kể trong lĩnh vực nào, phục vụ công việc hay chỉ nâng cao hiểu biết, học tập, nghiên cứu và bất cứ lứa tuổi nào.
Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)
No comments:
Post a Comment