Bài viết chỉ dành cho người chịu cực và chịu chơi
Có lần tui ở Mexico, đi ngang 1 vùng đất xấu xơ xác chỉ có xương rồng mọc, anh hướng dẫn nói là nông dân ở đây họ tận dụng cây các tút (xương rồng) để nuôi con khó-chi-niu-l (cochineal). Ngang 1 trang trại lớn, tui bắt ảnh dừng xe để vô thăm, ảnh nói họ không cho vô đâu. Tui nói mày cứ dừng xe lại, tao vô xin, không cho thì ra. Xong tui xuống, đứng nói chuyện với anh bảo vệ đang cầm súng, tui nói tiếng Anh bảo vệ nói tiếng Spanish, bất đồng ngôn ngữ, anh bảo vệ mặt hung tợn, mọi người trên xe lo lắng vì khu vực này cũng nổi tiếng là mafia và tội phạm, ngang qua thì đi nhanh chứ còn ở đó mà dừng lại hỏi chuyện. Tui đang ra dấu gần mỏi tay thì xe ông chủ về, ổng xuống xe hất hàm hỏi, thằng châu Á này là ai, tới đây làm gì. Tui cười nói I'm from Vietnam, thấy big farm nghĩ là có big boss nên vào coi mô hình gì hay thì học đem về nước cho nông dân làm, nước tao nghèo quá, giúp tao đi. Ổng nhìn nhìn 1 lúc thì hất hàm, bảo anh bảo vệ mở cửa cho đoàn tui vô.
Ổng mời tui ly welcome drink là 1 cốc rượu tequila to đùng, nói mày hết 1 phát thì tao mới nói chiện, ai chịu chơi thì mới chịu làm, mới đáng để chia sẻ. Tui ngửa cổ 1 phát sạch, cầm ly đổ trên đầu tức ý nói không còn giọt nào nè. Ổng cũng 1 phát sạch ly. Trong đoàn không ai dám uống nên ổng trề môi kiểu coi thường, xong nắm tay mình ên tui dắt ra phía sau hướng dẫn. Vừa đi vừa nói chuyện, 1 lúc thì cả 2 xiêu vẹo vì xỉn, không rõ ổng nói đúng hay tui có nghe nhầm không, nội dung trò chuyện ở dưới. Ông chủ này nhìn hầm hố, hồi trẻ có vượt biên sang Mỹ làm việc, dạng bất hợp pháp nên nửa chừng vượt biên về lại. Sau có người chỉ ổng nuôi con rệp son (cochineal) để SX màu đỏ yên chi, dùng trong son môi, phấn má hồng, nhuộm vải, vẽ tranh, màu đỏ thực phẩm... Những bức tranh giá trị lớn ở các bảo tàng, các nhà thờ ở châu Âu hay Trung Tây Á, thường có màu đỏ là màu đỏ red carmine từ con rệp son, bền màu cả ngàn năm. Người giàu họ chỉ sử dụng mỹ phẩm đỏ carmine tự nhiên vì màu sang lại không độc.
Rệp son chỉ bám hút nhựa trên cây xương rồng. Nuôi 90 ngày thì thu hoạch, ngâm nước sôi cho trôi phấn sáp đi, sấy khô, nghiền mịn thành bột đỏ. Xưởng của bác này lớn, cả mấy trăm công nhân. Ngoài farm riêng, bác còn thu mua rệp khô của những người khờ khạo chỉ biết nuôi trồng chứ không biết chế biến. Doanh số à, cái này bí mật, nhưng đủ tao mua vài hòn đảo ở Caribe để nghỉ hưu, he said. Cách trồng xương rồng, cách nuôi con rệp son, cách chế biến, cách bán cho các hoạ sĩ, các nhà thiết kế, những người sản xuất vải, son môi, thực phẩm, cách tìm mối XK.... This that this that. Vốn trí nhớ tốt, tui nghe 1 lúc thì đã nắm được bí quyết.
Khi tạm biệt, tui bảo please chờ chút, tui nhảy lên xe lục tìm quà. Trong vali chẳng còn cái gì ngoài 1 hộp xì gà Cohiba mua ở Cuba, định đem về nước cho mấy thằng bạn nhậu, nhưng lấy tặng luôn. Ổng happy, xe chạy rồi mà ngoái lại vẫn thấy nhìn theo vẫy tay khí thế.
Chuyện này đã lâu, quên béng, nay đi ngang 1 tỉnh ở VN, thấy cây xương rồng mọc nhiều, xuống coi thấy có rệp son bám thành mảng, vậy là ở VN cũng có rệp son, có thể là khác con conchineal nhưng cũng có dịch đỏ đẹp, có thể khai thác lấy màu. Xong tui chợt nghĩ, hay là mình chỉ cho đứa nào nó sản xuất bột màu đỏ yên chi này nó làm giàu ta. Làm giàu bằng sản xuất, chỉ cực thôi chứ không khó. Ai nói khó là do không chịu được cực.
* Ai chịu khó và chịu chơi thì nghiên cứu thêm. Con này chỉ sống trên cây xương rồng nơi đất cát cằn cỗi bạc màu, không sống được ở bất cứ cây nào khác. Nơi nào nắng càng nhiều thì màu son nó càng rực rỡ. Cây xương rồng không cần tưới hay phân bón gì, chi phí không nhiều. Đất nơi đó lại xấu, không trồng được gì, người ta cho mượn không cũng có.
Ăn Trưa Cùng Tony
No comments:
Post a Comment