BALATON

(NCTG) Mặc dù không có biển, nhưng Hungary là xứ sở có nhiều sông hồ, trong số đó, nổi tiếng nhất là dòng sông xanh Danube (Duna) và hồ Balaton, thường được gọi là "Biển Hồ" của nước Hung.

 

 Balaton, một ngày hạ - Ảnh: Trần Lê

Nằm cách thủ đô Budapest chừng 100 cây số về hướng Tây Nam, Balaton chẳng những là hồ lớn nhất trong số hơn 1.200 hồ lớn nhỏ tại Hung, mà còn là hồ có diện tích rộng nhất của vùng Trung Âu.

Cái tên Balaton ngày nay xuất phát từ chữ "blato", tiếng Slave cổ có nghĩa là đầm lầy. Với diện tích gần 600 km2, dài 78 km, rộng từ 1,3-12,7km, độ sâu trung bình 3-3,6m, điểm sâu nhất 12,5m, Balaton trở thành trung tâm nghỉ ngơi và giải trí của nước Hung từ thế kỷ XVIII, XIX.

Hàng năm, tại vùng hồ, trung bình có 2.000 giờ nắng, tạo nên nhiệt độ mùa hạ ở hồ là 25-27 độ, khiến Balaton cũng là nơi nghỉ mát và tắm, bơi được ưa chuộng nhất vùng Trung Âu.

Balaton và vùng lân cận là khu nghỉ mát sơn thủy hữu tình nổi tiếng nhất, cũng như là tụ điểm du lịch được khách nước ngoài ưa chuộng nhất của nước Hung, sau thủ đô Budapest.

Tại đây, du khách vừa có thể nghỉ ngơi, giải trí, ngâm mình tắm ven hồ, hoặc tham gia các chuyến du lịch sinh thái ở các khu rừng rậm lân cận để có cảm giác gần gũi thiên nhiên, cũng như, tìm hiểu những di tích lịch sử, văn hóa, những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Hung.

Ở vùng quanh hồ, có rất nhiều bảo tàng ngoài trời ghi dấu ấn xưa và nay, những thành quách, nhà thờ, tu viện từ thời Trung cổ, mà nổi tiếng nhất là tu viện dòng tu Beneditine từ thế kỷ XII, được đưa vào danh sách Di sản Văn hóa Thế giới của UNESCO, cũng như những khu cư dân, làng bản được bảo tồn y hệt như mấy trăm năm về trước, để du khách tìm hiểu cuộc sống và sinh hoạt của người dân cách đây vài thế kỷ.

Xin điểm qua một vài địa danh rất đáng chú ý quanh hồ Balaton, là những "vệ tinh" mà du khách không thể bỏ qua khi tới nghỉ ngơi thăm thú ở vùng hồ.

Lâu đài cổ Festetics tại Keszthely

Rất đáng kể là lâu đài cổ Festetics tuyệt đẹp tại thị trấn Keszthely gần Balaton, được xây vào năm 1745 với cả thảy 100 phòng, đứng thứ tư trong số các lâu đài cổ ở Hung, từng là nơi cư ngụ của dòng họ quý tộc Festetics giàu có nổi tiếng ở Hungary, là nơi thu hút nhiều du khách ngoại quốc.

Gần Keszthely, có hồ nước nóng tự nhiên Hévíz rất được ưa chuộng, nước khoáng trong hồ và lớp bùn đen dưới đáy hồ có tác dụng trị bệnh phong thấp và những bệnh liên quan đến hệ thần kinh; tác dụng chữa bệnh của nước hồ này đã được phát hiện từ năm 1730.

(Cần nói thêm là trên khắp đất nước Hungary - đặc biệt là một số vùng gần hồ Balaton - có rất nhiều hồ hay suối nước nóng, trong đó một số có chứa sẵn khoáng chất. Từ hàng ngàn năm nay, tổ tiên người Hung đă tin rằng việc ngâm mình trong nước khoáng có tác dụng trị bệnh.

Đặc biệt, mỗi loại nước khoáng ở Hung có đặc tính chữa một loại bệnh riêng biệt nào đó. Ví dụ như, nước khoáng ở Hajdúszoboszló - một thị trấn nổi tiếng với những "thủy cung", công viên nước - có tác dụng làm cho các vết mổ mau lành. Ngoài ra, cũng có những loại nước khoáng dành cho những người gặp những vấn đề về bệnh phổi, bệnh viêm khớp, v.v...)

Rảo bước qua bờ Bắc của Balaton, du khách tới Balatonfüred, được phong danh hiệu "thành phố nghỉ mát chữa bệnh" đầu tiên trên nước Hung, đồng thời, vì nền văn hóa rượu vang nổi tiếng, còn được danh hiệu "Thành phố Quốc tế của Nho và Rượu". Thành phố rất quan trọng này của du lịch Balaton, không những được lưu tâm vì có phong cảnh rất nên thơ, mà còn nổi tiếng với Dạ hội Anna được tổ chức thường niên vào mùa hè kể từ năm 1825.

 Tu viện cổ ở Tihany

Đến Tihany, nơi hẹp nhất của hồ Balaton và có thể đi phà qua bờ bên kia, chúng ta được chứng kiến một thị trấn mang ý nghĩa lịch sử tôn giáo và Giáo hội đặc biệt, với tu viện xây từ năm 1055 và tờ quyết định xây dựng tu viện này là văn bản cổ nhất của Hungary, cũng như với vô số nhà thờ, bảo tàng... xây theo trường phái Baroque từ thời Thổ Nhĩ Kỳ.

Balaton còn là địa điểm mà những người mê câu cá rất ưa chuộng, với loại cá măng nhỏ, dưới 1 cân rưỡi, thích hợp cho các món rán đặc sản của vùng Balaton, cũng như chép có vị đặc biệt, dùng để nấu món xúp cá (halászlé) nổi tiếng của Hung.

Quanh hồ Balaton là những vùng quê trồng nho, với những ruộng nho bạt ngàn và những thương hiệu rượu nho rất nổi tiếng ở Hung như Boglár, hay là Köröshegy.

Balaton cũng được du khách biết đến như nơi tổ chức những sự kiện thể thao sông nước lớn vào mùa hạ, như bơi vượt hồ, đua thuyền, hoặc những chuyến du lịch chuyên đề như tìm hiểu sông nước, ẩm thực vùng ven hồ, hoặc đi vào các hầm rượu tìm hiểu cách chế rượu nho.

Cái hay là không ít du khách nước ngoài đã chọn phương án rất dân dã và ít tốn kém là thuê nhà của dân địa phương, để được dịp tìm hiểu cuộc sống của dân Hung và nghệ thuật ẩm thực của nước Hung trực tiếp qua những bàn tay nội trợ của chủ nhà mến khách.

Lần lại lịch sử, trong thập niên 50-70 thế kỷ trước, mấy chục năm trước ngày nước Đức thống nhất và Hung còn là một nước XHCN, chính tại vùng hồ Balaton, người dân hoặc các gia đình Đông và Tây Đức đã có dịp gặp gỡ, hàn huyên, mừng tủi vì vận nước chia cắt. Đến giờ, dân du lịch Đức, đa phần là các ông bà về hưu, khi xuống Balaton, vẫn còn hồi tưởng đến thời kỳ đó như những ngày tháng đẹp đẽ của họ.

Năm nay, cho dù thời tiết thất thường, nhưng cái nóng nực của mùa hạ đã đến Hungary rất sớm, khiến ở vùng hồ Balaton, đến nay, nhiều gia đình đã treo biển "Hết chỗ", chứng tỏ sự quan tâm và sức hấp dẫn của Balaton chưa hề thuyên giảm, cho dù trong vùng Trung Âu, ngày càng nhiều những điểm du lịch đang chờ đợi khách thập phương mỗi dịp hè về...

Nguyễn Hoàng Linh (Budapest, 2006)