Về 2 quê hương (1)

Tôi là người từng đến Hungary vào thời trai trẻ để rồi yêu mến đất nước này như quê hương thứ 2. Tuy ko thể so được về thời gian bởi lẽ những năm tháng trôi qua ở Hung hết sức ngắn ngủi nhưng những gì để lại trong tôi, làm nên sự gắn bó, thì đến nay ko hề thay đổi.

Người Việt và người Hung từng là dân của 2 nước XHCN từ sau Chiến tranh Thế giới thứ 2, vì lẽ này hay lẽ khác mà bỗng thành anh em. Trải qua nhiều biến đổi, tôi muốn nhìn lại, kể từ xa xưa, những điều xác thực, dù từ góc nhìn nào, nếu liên quan đến đất nước và con người thuộc 2 miền đất này đều làm tôi quan tâm.

Những điều tôi viết và trích sau đây từ những trang sách mà tôi cho rằng những người dịch đã rất cố gắng để truyền đạt một cách trong sáng nhất nội dung từ nguyên tác của các tác giả.

Con người là chủ nhân của đất nước. Họ là ai ? Tính cách gì tạo nên bản sắc của mỗi dân tộc? Từ tập tục, lối sống và thành tựu đến tâm hồn... với những chuyện bình thường và khác thường tạo nên cuộc sống xưa nay.

Xem cũng là soi chiếu, để biết người và ta, để thấy và ngẫm, làm cho diện mạo biến đổi với cái tâm ngày mỗi sáng hơn...

Tôi sẽ bắt đầu với quê hương thứ 2, tuy ko phải là nơi tôi sinh ra, nhưng lại là nơi tôi ngưỡng mộ hơn nhiều!
--------------
Người Hung - Milyenek a magyarok?

Nước Hung hiện tại: Nếu nghe người Hung trò chuyện, chúng ta dễ cho rằng người Hung về bản chất là bi quan. Vì tình hình xã hội và chính trị đều tồi tệ. Ở đâu cũng gặp thói quan liêu và nạn tham nhũng, các quy định của EU khắt khe tới mức ko thể sống nổi, cánh tả thì giáo điều, cánh hữu thì hay kích động, tình hình y tế thảm hại...

Điểm qua tin tức:
- Giá bánh mì, sữa, xăng dầu liên tục tăng.
- Công ty giao thông tp trên bờ vực phá sản.
- Một nước nghèo khoáng sản, ruộng đất thì bán rẻ cho người nước ngoài.
- Thủ đô là cái vòi hút hết sức sống của tỉnh lẻ.
- Dân chúng uống các thức uống từ các loại hóa chất pha tạp thay vì rượu vang.
- Âm nhạc ưa chuộng là nhạc Digan. Thanh niên thích uốn éo theo nhạc máy.
- Các nhà khoa học danh tiếng đa số là người Do Thái buộc phải bỏ đất nước ra đi.
- Môn thể thao của dân tộc là bóng đá thì èo uột.
...

Người Hung nhận ra: sự hổ thẹn lâu nay bắt nguồn từ thời sơ sử...
Dân tộc này vốn chẳng biết kiếm sống bằng cách tử tế, họ học cách canh tác từ người Slav hiền lành, học kỹ nghệ từ người Swabia tháo vát, học làm vườn từ người Serbia. Và điều đó cũng chỉ diễn ra khi châu Âu văn minh buộc họ phải buông thanh kiếm khát máu đã khiến thế giới Công giáo phải run sợ. Cái tên "Hungarus" là tên của sắc dân hậu duệ của người Hung Nô, những kẻ du mục đã để lại phía sau họ bao nhiêu máu đổ, rất nhiều thành phố bị thiêu rụi, vô số dân lành bị sát hại.

Rồi người Hung dừng lại ở vùng lòng chảo Karpat, họ đi đánh thuê cho ông chủ nào trả nhiều tiền hơn. Thời đó từng lưu truyền lời cầu nguyện mà dân Đức và dân Pháp hốt hoảng lắp bắp: "Cầu Chúa hãy cứu chúng con khỏi mũi tên của dân Hung!"

(còn nữa)

viết theo Lackfi János-Milyenek a magyarok? (Giáp Văn Chung dịch)