GIẤC MỘNG CỦA EMESE VÀ HUYỀN THOẠI VỀ CON CHIM THIÊNG TURUL (Phần 1)
Đó là hai sự tích đẹp nhất của lịch sử Hungary, thời kỳ Chinh phục Đất nước (honfoglalás), mà có lẽ không một người Hung nào không thuộc nằm lòng, từ lời kể của cha mẹ thuở ấu thơ tới những trang sách đầu đời về huyền sử dân tộc Hung.
Biết được câu chuyện này, có thể cảm nhận được, đối với người Hung khái niệm dân tộc (nemzet) thiêng liêng biết nhường nào: đó là tập hợp của những người con cùng xuất phát từ một cội nguồn, một bà mẹ, và được thụ thai, chào đời một cách huyền bí.
Giấc mộng của Emese là một trong những truyền thuyết đầu tiên của người Hung về nguồn gốc của đại thủ lĩnh Álmos. Thời điểm xuất hiện của nó được cho là khoảng năm 860-870, nhưng chắc chắn là trước năm 997, khi người Hung dần cải đạo sang Công giáo.
Truyền thuyết này còn đặc biệt ở chỗ, nó mang tính chất rất cổ sơ, và được đưa vào các cuốn sách sử cổ nhất của nước Hung, bên cạnh câu chuyện về nguồn gốc của dòng họ Árpád, triều đại quân chủ đầu tiên của Vương quốc Hungary (1000-1301).
Cả “Gesta Hungaroruma” (Hành sự của người Hung) của sử gia vô danh Anonymus đầu thế kỷ 13, cả “Chronicon Pictum” (Biên niên sử bằng tranh, 1360) của Kálti Márk có lẽ đã đều dựa theo một văn bản chung từ trước đó để ghi nhận lại sự tích này của người Hung.
Cái tên Emese theo ngôn ngữ Hung cổ có nghĩa là “bà mẹ”, và có lẽ ko phải ngẫu nhiên, về sau bà được coi là “mẫu hậu” của tất cả người Hung cổ đại. Con trai của bà, Álmos (819-895), là đại thủ lĩnh tiên khởi của người Hung thế hệ Chinh phục Đất nước.
Chuyện kể rằng, giữa thế kỷ thứ 8, đầu thế kỷ thứ 9, các bộ lạc du mục người Hung vẫn phiêu bạt trên con đường di cư vô định của mình từ Châu Á xa xôi, về hướng Tây. Khi đó, tù trưởng các bộ tộc Hung là Ügyek có một người vợ là nữ thủ lĩnh xinh đẹp Emese.
Vào lúc đó, người Hung đã và đang trải qua muôn vàn gian khổ để kiếm tìm quê hương mới cho mình. Cần hình dung rằng, họ cứ vừa đi vừa tìm, chứ không hề có phương hướng hoặc mục tiêu nào cụ thể. Tương truyền, khi ấy, các bộ tộc Hungary còn đang lang bạt ở Levédia.
Một đêm nọ, chìm vào giấc ngủ, Emese có một giấc mơ kỳ lạ: một con chim Turul (nửa đại bàng, nửa chim ó) rất to - được coi như sứ giả của Thượng đế - xõa cánh trên bà. Chim có gương mặt mang dáng dấp của con người, và mang tới thông điệp của Đức Chúa trời.
Đó là, đứa con trong bụng bà sẽ bá chủ một vùng đất lạ. Người con ấy sẽ dẫn dắt dân tộc Hung khỏi vùng Levédia, tới vùng đất mới mà họ sẽ gây dựng thành quê hương, và con cháu của ông sẽ trở thành những vị quân vương đứng đầu một xứ sở vinh quang.
Tỉnh dậy, Emese cảm thấy mình được thụ thai. Khoảng năm 819, bà sinh một con trai, được đặt tên là Álmos, theo tiếng Hung cổ nghĩa là “được nhận từ Đức Chúa trời” - Anonymus thì cho rằng cái tên ấy có nghĩa là Thánh. Ông là cha của Đại vương công Árpád sau này.
Đúng như theo giấc mơ báo mộng, Álmos trở thành một trong 7 thủ lĩnh chính của các bộ tộc Hungary thời Chinh phục Đất nước. Ông cùng người con là Árpád đã dẫn dắt các bộ lạc Hung vào vùng bồn địa Kárpát (Carpathian) năm 895, khởi đầu sự nghiệp vinh quang của dân tộc Hung.
Đại thủ lĩnh tiên khởi Álmos của các bộ lạc Hungary
(còn tiếp)
Nguyễn Hoàng Linh
No comments:
Post a Comment