Friday, July 31, 2020

Tư liệu: Ảnh nhà quan đầu thế kỷ 20

Bức ảnh về gia đình ông Ngô Đình Khả - quan Thượng Thư Bộ Lễ kiêm Phụ Đạo Đại Thần và là cố vấn của vua Thành Thái.


* Gia đình ông Khả có 9 người con:

(Con của vợ đầu):

- Tổng đốc Ngô Đình Khôi.

- Ngô Đình Thị Giao.

(Con của vợ hai):

- Tổng Giám Mục Ngô Đình Thục.

- Tổng thống Ngô Đình Diệm.

- Ngô Đình Thị Hiệp (thân mẫu Hồng y Nguyễn Văn Thuận).

- Ngô Đình Thị Hoàng (thân mẫu của vợ nghị sĩ Trần Trung Dung).

- Ngô Đình Nhu.

- Ngô Đình Cẩn.

- Ngô Đình Luyện.

(Ảnh chụp khoảng năm 1905).

Fact: Ngô Đình Khả (1850–1925) là một quan đại thần nhà Nguyễn. Năm 1905 ông thăng chức Tổng quản Cấm thành, bảo vệ vua Thành Thái. Năm 1907, lúc ông đương kim phụ chánh tại triều, vua Thành Thái có hành vi chống Pháp nên bị chính quyền Bảo hộ dưới sự vận động của khâm sứ Ferdinand Lévecque đòi truất vua Thành Thái và đày vua Thành Thái sang châu Phi, lấy cớ nhà vua bị bệnh tâm thần. Lúc đó tại triều hầu hết các đại thần đều ký vào thỉnh nguyện đó. Chỉ riêng có quan phụ đạo đại thần Ngô Đình Khả nhất quyết không chịu ký tên. Vì vậy dân gian có câu truyền: "Đày vua không Khả. Đào mả không Bài."

Sau việc đó, vua Thành Thái bị Pháp đầy ra đảo Réunion. Còn ông Ngô Đình Khả cũng xin từ chức Thượng thư về sống ẩn dật trong trang trại tại Huế, mất năm 1925.

Nguồn: Lam Khac Van - Lịch sử hiện đại: Chiến tranh và cách mạng

Ảnh chụp ở giữa là ông Ngô Đình Khả, bên trái là bà Phạm Thị Thân bế cô con gái nhỏ là Ngô Đình Thị Hiệp, áo trắng ngoài cùng là cô con gái lớn Ngô Đình Thị Giao, kế cạnh ông Khả là các con trai Ngô Đình Thục, Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Khôi.

7 comments:

  1. Quy Phuong Nguyen: Lời dẫn “Ảnh nhà quan...” ở đầu bài hay. Ông quan này cũng đâu có bé

    ReplyDelete
    Replies
    1. Quy Phuong Nguyen, thật ra, ảnh này rất quý, bởi các thông tin từ bức ảnh và những chi tiết chú giải kèm theo rất giá trị.

      Delete
  2. Nguyen Q Quy: lúc nầy hết quan rồi. Chân các con không giày, đen đúa, như dân nghèo
    nhà ông ngoại tôi, kg quan, chỉ là nhà dân khá giả, thời đó, hoành tráng hơn nhà cha ông Diệm

    ReplyDelete
    Replies
    1. Nguyen Q Quy, dù sao cũng là dòng dõi quyền quý mà.

      Delete
    2. Nguyen Q Quy: ý tôi nói là ô Khả là ng thanh liêm, nên dù từng là quan, kg đục khoét, như lũ cách mạng

      Delete
  3. Phan Văn Hải: Tấm ảnh quý. Hiện nay những người trong ảnh còn ai nữa không nhỉ?

    ReplyDelete
  4. Thai Do: " Bộ trưởng" liêm khiết ngày xưa, do đó sau này N.Đ.Diệm và N.Đ.Nhu cũng vậy....(Thượng thư bộ...
    tương đương chức Bộ trưởng ngày nay, có khi hơn vì lúc đó rất ít...)

    ReplyDelete