(Phần cuối)
Nhờ sự hỗ trợ và động viên của bạn bè, tôi đã hoàn thành việc phụ đề bộ phim „Bản báo cáo thành tích" của bạn tôi, Stephan Koester.
Đây không phải là phim lịch sử chiến tranh về ngày 30.4, dù Stephan là một nhân chứng rất đặc biệt trong sự kiên đó. Stephan khác hẳn mọi phóng viên chiến trường, vì anh là phóng viên trá hình và không ăn lương. Anh khác hẳn những người lính miền Bắc, vì anh đến từ phương tây tư bản, anh khác hẳn những người lính miền Nam vì anh yêu Việt Cộng….
Cũng có thể vì vậy mà anh có một cái nhìn đặc biệt về ngày 30.4.: „Cuộc chiến tranh tàn bạo nhất thế kỷ 20 kết thúc êm như một điều thần kỳ chính vì ý nguyện của tất cả những người trong cuộc. Cả một dân tộc đã nhận ra rằng đến lúc phải thôi bắn giết! Điều thần kỳ này không phải do đám chính trị làm nên, không hề vì thắng lợi của cách mạng, chẳng phải vì bọn cường quốc đánh cờ trên lưng Việt Nam, chẳng phải vì ai bán đứng ai cả.“
Với „Bản báo cáo thành thích“, tác giả chủ yếu muốn nêu hai chủ đề:
Đầu tiên Stephan kể về sư ngây thơ chính trị và cái giá phải trả cho sự tỉnh ngộ (Đoạn nói về những bất đồng với các đồng chí của anh sau khi ở VN về). Phim làm vào năm 1982, khi Stephan 34 tuổi, đã nhận thức được qua chuyến đi Việt Nam nhiều điều mà năm 1975 anh còn mơ mộng. Hoạt động trong phong trào thiên tả, anh rất quen với cách tuyên truyền tô hồng bôi đen, nhưng với tư cách của một người trí thức, anh thấy xấu hổ và đặt câu hỏi, sao lại phải dàn dựng sự thật? (Đoạn quay phim ở Bình Thới).
Stephan dùng phần lớn của phim để âu yếm kể về Xuân, người yêu của anh trong thời khắc lịch sử đó. Tôi không nghĩ là mình nhầm, khi coi „Bản báo cáo thành tích“ là một lời xin lỗi của Stephan gửi Xuân, vì đã đánh mất tình yêu. Nếu xem kỹ sẽ thấy Stephan không đổ lỗi chính quyền Việt Nam đã bắt anh về nước, đã không đổ lỗi cho Xuân về những nôn nóng, giận hờn. Stephan tự nhận lỗi cho sự đổ vỡ.
Tháng 8.2016, câu lạc bộ điện ảnh Cologne có tổ chức hội thảo về phim „Bản báo cáo thành tích“, không phải vì ý nghĩa chính trị của nó, mà vì cách viết kịch bản và sử dụng tư liệu của Stephan. Ban giám khảo Liên hoan phim Biennale 1983 đã đánh giá nó là một bước ngoặt trong việc lên kịch bản phim tài liệu, kết hợp các yếu tố tự sự, kể chuyện, chất thơ trong một câu chuyện tình hiếm có. (Auf der Berlinale uraufgeführt, markiert sein Video-Film einen Wendepunkt der Dokumentarfilm-Dramaturgie, in dem er autobiographische, poetische und essaistische Elemente in einer ungewöhnlichen Liebesgeschichte vereint.)
Vì tính đặc biệt của phim nên những người dịch đã cố gắng dịch sát nghĩa, đảm bảo truyền đạt tư tưởng của tác giả, không nhất thiết phải bám từ. Mọi ý kiến đóng góp đều được trân trọng. (Bật phù đề tiếng Việt ở góc phải, bên dưới)
Xin cảm ơn Le Gems, Hương Huong Thao Nguyen đã góp công dich. Cảm ơn Ho Nga Hue, Thanh Lien Le và Manh Hung Le đã quan tâm giúp đỡ.
Xem phim có phụ đề tiếng Việt ở đây: https://www.youtube.com/watch?v=3nz0oiRl-us
Phần 3 đọc ở đây:
https://www.facebook.com/tho.nguyen.9231/posts/2162707463747315
Köln 22.04.2018
No comments:
Post a Comment