Monday, November 20, 2023

Câu chuyện Trung Đông: Israel, Palestine và Jerusalem (1)

Cuộc chiến lần này nổ ra sau khi Israel đuổi 6 gia đình Palestine ra khỏi vùng sinh sống của họ thuộc Đông Jerusalem. Hamas tuyên bố đứng về phía người Palestine. Người Palestine cũng biểu tình phản đối Israel ngay gần Bức tường Than khóc, còn người Israel cũng đổ về Jerusalem để kỷ niệm ngày họ giành được Đông Jerusalem. Hamas đã bắn tên lửa vào vùng đất của Israel từ đêm 10/5 buộc Israel phải kích hoạt vòm chống tên lửa và phản ứng bằng những cuộc ko kích.

Câu hỏi: Tại sao Israel như cái gai đối với cộng đồng Hồi giáo Ả Rập? 

Cả 3 tôn giáo: DT giáo, Hồi giáo (HG) và Kitô giáo đều có chung 1 nguồn gốc tôn giáo độc thần (cách nay 4000 năm) từ vị tổ phụ Abraham (sống ở Hebron vào thiên niên kỷ 2 TCN). Sau đó dân tộc DT định cư tại phía Tây bán đảo Ả Rập với David là vị vua đầu tiên của họ và thủ đô/trung tâm của người DT lúc đó là Jerusalem. Cho đến nay, đây vẫn là nơi tranh chấp giữa Israel và Palestine.

Sau đó người DT bị đế quốc Babylon đô hộ. Rồi họ lại bị người La Mã thống trị. Lịch sử mất nước của người DT kéo dài 1000 năm cho đến khi Jésus xuất hiện. Ông tiến vào thành Jerusalem trên lưng 1 con lừa (Kinh Cựu Ước ghi rõ). Điều này người DT đã được biết trước nên họ tụ tập xung quanh ông để nghe Jésus thuyết giảng về sự giải phóng khỏi chế độ La Mã. Nhưng ông đã bị quân La Mã bắt, bị đóng đinh câu rút trên thánh giá.

Nhiều người DT tin rằng Jésus đã chết, nhưng nhiều người khác thì ko tin bởi họ biết rằng: Chúa sẽ phục sinh và sẽ cứu vớt họ. Những người này tách ra với 1 giáo lý riêng (Tân Ước) với lễ Giáng Sinh khi Chúa ra đời và lễ Phục sinh khi Chúa sống lại. Đây là đạo Thiên Chúa (Kitô) của phương Tây. Họ đi khắp nơi để giảng đạo và loan tin: Chúa đã phục sinh. Vì thời này vẫn thuộc về Đế chế La Mã nên bằng tiếng Latinh, việc truyền đạo được lan truyền dễ dàng hơn (cũng có câu con đường nào cũng dẫn tới La Mã là theo ý này) và đến năm 380, Kitô giáo trở thành tôn giáo lớn nhất của đế chế rồi trở thành quốc giáo của La Mã với Vatican là kinh đô của Kitô giáo.

Như vậy, DT giáo ra đời cách đây 3000 năm. Kitô giáo hình thành từ 2000 năm và HG cách đây 1400 năm, cũng trên bán đảo Ả  Rập. Nơi HG giáo ra đời liên quan đến người có tên Muhammad, ông này vẫn lấy đạo gốc từ Abraham để tạo nên đạo Hồi. HG thừa nhận hầu hết những người như Chúa Jésus, Abraham nhưng duy nhất là sự khác biệt cốt lõi (2 điểm):

- Muhammad chỉ nhận mình là nhà tiên tri, là sứ giả của Thượng Đế, là người phát ngôn của Thượng đế (truyền đạt y lời của Thượng Đế, ko phải là Thượng Đế). Kinh Koran là kinh gốc mà Thượng Đế ban cho, là kinh nguyên sơ nhất, trọn vẹn nhất. 

- Người theo đạo Hồi cho rằng: kinh Cựu ước của DT và Tân ước của Kitô bị bóp méo nên có sự mâu thuẫn về đức tin giữa các dân tộc theo 3 tôn giáo này. Người HG cho rằng: DT giáo và Kitô giáo là dị giáo. Ngược lại, những người theo DT giáo và Kitô giáo cho rằng: người theo đạo Hồi là cực đoan.

Chính vì những mâu thuẫn như vậy nên xảy ra chiến tranh, bởi một khi sự tranh chấp trở thành xung đột lớn thì tôn giáo là thế giới ko có trái tim. Người DT bị mất đất và phải sống phiêu dạt/lưu vong trong 2000 năm do bị đế quốc Babylon, La Mã, Ottoman đô hộ cho tới khi chịu thảm họa diệt chủng của phát xít Đức.

The Cave of the Patriarchs or Tomb of the Patriarchs, known to Jews by its Biblical name Cave of Machpelah (Ảnh chọn từ net)

Người DT là 1 dân tộc kiên cường, họ ko bao giờ ngừng phản kháng, ko bao giờ chấp nhận đầu hàng và ko bao giờ quên tổ tiên của mình. Dù họ bị người La Mã dồn vào chung trong 1 vùng đất có cả 3 tôn giáo ở trên (Palestine) với mục đích đồng hóa và triệt tiêu DT giáo và sự tồn tại của người DT.

Palestine nằm trong lòng đế chế Ottoman, 1 đế quốc hùng mạnh đã thống trị cả châu Âu và 1 vùng rộng lớn của Trung Đông. Các vị vua từ Thổ Nhĩ Kỳ đã đánh bại Ba Tư, Ai Cập, Hy Lạp, Bulgaria, Rumani, Hungary… Gruzia, Armenia, Ukraina và chiếm 1 phần nước Nga tạo nên đế quốc theo đạo Hồi lớn mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ. 

Vì muốn bảo vệ Thiên Chúa giáo và giành lại Jerusalem, châu Âu đã phát động cuộc chiến Thập tự chinh với đội quân tiên phong của những hiệp sĩ Pháp*, và sau đó với sự tham gia của Anh, Bồ Đào Nha (từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 13). Sau khi các cuộc thập tự chinh bị Ottoman đánh bại, Thiên Chúa giáo ở châu Âu bị Ottoman đe dọa và đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt. Vì vậy, châu Âu luôn phải lập các liên minh thần thánh để bảo vệ thế giới Kitô giáo trước sự xâm lăng của đạo Hồi.

Cuộc chiến tôn giáo thời Trung cổ

(còn nữa)

(*): Đạo quân Thập tự chinh đầu tiên là lực lượng với thành phần chủ yếu từ Tổ chức Hiệp sỹ dòng Đền/Order of Knights of Templar.

No comments:

Post a Comment