Sau các vụ khủng bố của IS nhằm vào máy bay Nga và các vụ tấn công đẫm máu ở Paris, Nga và Pháp ngay lập tức
gia tăng cường độ chiến dịch không kích nhằm vào tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi
giáo (IS) tại Syria.
Trong khi đó, hành động của Trung Quốc -
quốc gia có 1 công dân bị IS hành quyết và 3 công dân khác thiệt mạng trong
vụ khủng bố Mali ngày 20/11/2015 - vẫn chỉ dừng lại ở tuyên bố "tăng cường
hợp tác với quốc tế".
Chính phủ Trung Quốc né tránh trả lời vấn
đề này, trong khi truyền thông lý giải nguyên nhân là do sự khác biệt giữa những
giá trị cốt lõi về lợi ích quốc gia mà Bắc Kinh cần "cân, đo, đong, đếm"
nếu tham chiến.
Dưới đây là bài diễn thuyết của của Thượng tướng Lưu Á
Châu - Chính ủy ĐH Quốc phòng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc - phân tích
cách thức mà xã hội Trung Quốc phản ứng với 1 sự kiện khủng bố phương Tây, cụ
thể là vụ 11/9.
Tôi là người kế thừa văn hóa Trung Quốc,
cũng là người phê phán văn hóa Trung Quốc. Trong quá khứ, trước hết tôi là người
kế thừa văn hóa Trung Quốc, sau đó mới là người phê phán. Hiện tại, tôi là người
phê phán, sau mới là người kế thừa văn hóa Trung Quốc.
Lịch sử phương Tây là quá trình "bỏ
ác theo thiện". Lịch sử Trung Quốc lại là quá trình "bỏ thiện theo ác".
Phương Tây cổ đại cấm đủ điều, chỉ có bản
năng con người là không cấm. Trung Quốc cái gì cũng không cấm, chỉ cấm bản năng
của con người.
Người phương Tây dám thể hiện chính mình
và tư tưởng cá nhân, cũng dám "khoe" bản thân lõa thể. Người Trung Quốc
chỉ biết "mặc quần áo". "Mặc quần áo" cho tư tưởng. Mặc quần
áo dù sao cũng dễ hơn cởi quần áo.
Hegel nói: "Trung Quốc không
có triết học." Tôi nhận định Trung Quốc hàng ngàn năm qua chưa từng
sinh ra tư tưởng gia. Tư tưởng gia mà tôi nói tới, là những người có cống hiến
trọng đại cho tiến trình văn minh nhân loại như Hegel, Socrates, Plato...
Lão Đam (Lão Tử) có phải là tư tưởng gia
hay không? Chỉ dựa vào cuốn Đạo đức kinh 5.000 chữ có thể trở thành
tư tưởng gia được không? Chưa kể tới Đạo đức kinh có vấn đề.
Khổng Tử có thể xem là tư tưởng gia chăng?
Hậu nhân chúng ta "kiểm duyệt" ông
thế nào? Tác phẩm của ông chưa từng cung cấp cho người Trung Quốc một thể hệ
giá trị quan về nội tâm có thể đối kháng được quyền lực thế tục. Cái ông đem lại
là "tất cả xoay vòng quanh quyền lực".
Nếu như Nho học là tôn giáo, thì đó là
"ngụy tôn giáo"; nếu là tín ngưỡng, thì đó là "ngụy tín ngưỡng";
còn nếu là triết học, thì đó là triết học của xã hội bị "quan trường hóa".
Xét từ ý nghĩa này, Nho học là có tội đối
với người Trung Quốc. Trung Quốc không thể có tư tưởng gia mà chỉ có chiến lược
gia. Xã hội Trung Quốc là một xã hội binh pháp. Dân tộc của chúng ta chỉ tôn
sùng chiến lược gia.
Một nhân vật có sự nghiệp chẳng mấy thành
công như Gia Cát Lượng lại được người ta hoài niệm. Ông không có hùng tâm tráng
chí, dùng người cũng không đúng đắn. Có tư liệu còn chỉ rõ ông là kẻ lộng quyền.
Nhưng một người như thế lại được nâng lên
tầm cao đáng giật mình. Đây cũng là một kiểu phản ánh tâm linh của dân tộc
chúng ta.
Trong một hình thái xã hội như thế, có 3
loại hành vi trở nên phổ biến:
1. Ngụy biện
Con trai tôi năm nay (2010-PV) thi đỗ vào khoa
báo chí một trường đại học. Khoa này là một trong những khoa báo chí xuất sắc
nhất ở Trung Quốc. Tôi bèn bảo con trai đưa giáo trình để tôi xem. Xem xong tôi
nói, thứ này không đáng để đọc.
Trong giáo trình có một khẳng định: Trung
Quốc phát minh ra thuốc súng. Sau khi thuốc súng truyền tới châu Âu đã "phá
vỡ những thành trì phong kiến thời Trung cổ" ở châu Âu.
Thật là nực cười, anh phát minh ra thuốc
súng đi phá vỡ thành trì phong kiến của người ta, vậy thành trì của
chính anh tại sao không bị phá? Ngược lại còn kiên cố hơn?
Khi thảo luận vấn đề Đài Loan tại ĐH Quốc
phòng, có một quan điểm khá "ăn khách": Đài Loan là một "chiếc
khóa". Nếu không giải quyết được vấn đề Đài Loan thì "chiếc khóa"
sẽ chặn "cửa lớn" của Trung Quốc. Trung Quốc sẽ không có đường ra biển
lớn.
Quan điểm này là ngụy biện. Tôi có thể phản
bác lại trong một câu.
Tây Ban Nha sau khi trở thành cường quốc
trên biển đã không hề chặn nước láng giềng Bồ Đào Nha cũng trở thành cường quốc
đại dương.
Eo biển Dover (Calais), Pháp chỉ cách lãnh
thổ nước Anh 28 hải lý, Anh có ngăn cản Pháp trở thành cường quốc trên biển hay
không?
Mấu chốt khiến Trung Quốc mất đi đại dương
chính là các thế hệ thống trị trong lịch sử không có quan niệm "hải quyền".
2. Đối ngoại mềm mỏng, đối nội tàn nhẫn
Văn minh châu Âu và văn minh Trung Quốc gần
như cất bước cùng nhau, nhưng châu Âu hình thành nhiều quốc gia nhỏ, trong khi
Trung Quốc hình thành một đại đế quốc thống nhất.
Nói tới điều này, chúng ta thường cảm thấy
vui mừng. Kỳ thực, việc châu Âu hình thành nhiều quốc gia chính là một cách thể
hiện lục địa này có tự do tư tưởng.
Mặc dù bọn họ chia thành nhiều nước nhỏ,
nhưng, ít nhiều những gì có liên quan tới văn minh nhân loại đã được sinh ra từ
chính những quốc gia tách rời này.
Còn chúng ta làm được gì cho văn minh thế
giới?
Thống nhất giang sơn chắc chắn có liên hệ
tất yếu với thống nhất tư tưởng. Xã hội chiến lược là xã hội mang tính hướng nội.
Tôi từng nghiên cứu kỹ lưỡng những khác biệt giữa Mỹ - Trung: Trung Quốc ở các sự
vụ quốc tế về cơ bản là mềm mỏng, đối với sự vụ trong nước thì cứng rắn.
Nước Mỹ ngược lại, cứng rắn trong lĩnh vực
sự vụ quốc tế, mềm mỏng ở các vấn đề quốc nội.
Tôi không nhớ tôi đọc được vấn đề này
trong cuốn sách nào, nhưng có một kết luận: Đó là do bất đồng văn hóa quyết định.
Văn hóa Trung Quốc là khép kín, hướng nội; văn hóa Mỹ là cởi mở, hướng ngoại.
Quan niệm "nhất thống" cũng là một
tư tưởng theo kiểu hướng nội. Điều này giải thích vì sao chúng ta là "cừu"
trước các thế lực ngoại xâm, nhưng lại là "sói" trước chính đồng bào
của mình.
[...]
Người Trung Quốc muốn dân mình đánh mình,
đó mới gọi là dũng mãnh!
3. Thấp hèn, thô tục
Tinh thần thấp hèn tất dẫn đến hành vi thấp
hèn. Tinh thần cao quý sẽ đưa tới hành vi cao quý.
Khoảng 20 năm trước, ở khu tập thể tôi sống
phát sinh một chuyện thế này: Một đôi vợ chồng đòi ly hôn. Ông chồng đưa "tình
mới" về nhà, cãi cọ ầm ĩ. Bà vợ chạy lên nóc nhà định nhảy xuống.
Người vây xung quanh đứng xem rất đông. Có
người hào hứng hét lên: "Nhảy đi! Nhảy đi!" Sau đó
bà vợ được cảnh sát cứu xuống, những người xem thậm chí còn thấy tiếc nuối.
Tôi thở dài trở về nhà, bật tivi xem. Truyền
hình đang phát một câu chuyện ở châu Âu. Tại nước nào đó, tôi nhớ mang máng là
Hungary, 70 năm trước có một thợ mỏ trẻ tuổi chuẩn bị làm đám cưới.
Lần cuối cùng người này xuống mỏ trước hôn
lễ, tai nạn sập hầm xảy ra khiến anh ra đi mãi mãi. Cô dâu không tin người mình
yêu đã ra đi nên mỏi mòn chờ đợi suốt 70 năm.
Gần đây người ta tu sửa lại hầm mỏ đã phát
hiện ra một thi thể chính là chú rể khi trước. Do trong hầm không có không khí,
thi thể chú rể lại ngâm trong nước chứa khoáng chất nên vẫn giữa được sự trẻ
trung như 70 năm trước. Còn cô dâu khi ấy đã trở thành một bà lão tóc bạc trắng.
Bà ôm thi thể người yêu khóc thảm thiết và
đưa ra quyết định tiếp tục hoàn thành hôn lễ.
Đó là một cảnh tượng chấn động lòng người:
Tân nương 80 tuổi trong bộ váy cưới trang trọng màu trắng, tóc bà cũng trắng
như tuyết. Người yêu của bà, vẫn trẻ trung như vậy, được đặt nằm trong cỗ xe ngựa.
Hôn lễ và tang lễ cử hành đồng thời, khiến
bao người phải rơi nước mắt.
Sự kiện dễ dàng khảo nghiệm tiêu chuẩn đạo
đức của dân tộc chúng ta nhất chính là sự kiện 11/9 ở Mỹ. Vụ 11/9 dù không thay
đổi thế giới, nhưng đã thay đổi nước Mỹ. Đồng thời, thế giới cũng rất khó quay
trở về thời điểm "trước 11/9".
Khi vụ khủng bố trên xảy ra, ở đất nước
chúng ta, ít nhất là trong một khoảng thời gian, một bầu không khí "kém
lành mạnh" lan tỏa khắp nơi.
Tối 12/9, có người gọi điện cho tôi nói rằng,
sinh viên trường ĐH Bắc Kinh và ĐH Thanh Hoa đang khua chiêng gõ trống.
Tôi nói đội tuyển bóng đá Trung Quốc ngày
7/10 mới thi đấu. Đó là trận cuối cùng gặp Các tiểu vương quốc Ả-Rập thống nhất
(UAE), nếu thắng sẽ lọt vào vòng chung kết World Cup.
Một lúc sau tôi mới biết thì ra các sinh
viên Trung Quốc đang ăn mừng tòa tháp đôi của Trung tâm Thương mại Thế giới
(WTC) tại Manhattan bị máy bay khủng bố đâm vào.
Trung Quốc có một đoàn đại biểu nhà báo,
khi ấy đang làm việc tại Mỹ. Khi nhìn thấy tháp đôi bị đâm trúng, nhóm ký giả
này không đừng được đã vỗ tay hoan hô.
Đây là một dạng thẩm thấu văn hóa. Không
thể chỉ trích bọn họ vì hành động như vậy, bởi bản thân họ đã không thể tự kiểm
soát được bản thân nữa. Kết quả nhóm này bị Mỹ tuyên bố "vĩnh viễn không
hoan nghênh".
Tôi ở Không quân Bắc Kinh, mấy ngày ấy có
nhiều người trong bộ đội tới thăm, tôi đều hỏi cách nhìn của họ về sự kiện
11/9. Tất cả đều nói: "Nổ rất hay".
Về sau tôi mới nói, đó là điều đáng buồn.
Nếu những người như thế yêu Trung Quốc, vậy Trung Quốc còn cứu được không? Truyền
thông thì không cần nhắc tới, vì nơi không có thời sự nhất ở Trung Quốc chính
là trên mặt báo.
Năm 1997, công nương Diana qua đời trong vụ
tai nạn giao thông. Bạn không cần biết Diana là người thế nào, Hoàng gia Anh ra
sao, nhưng chí ít nhân vật này có "giá trị thời sự". Các tờ báo lớn
trên thế giới đều đăng thông tin đó trên trang nhất, chỉ có báo Trung Quốc
không đăng.
Ngày hôm đó, dòng tít lớn nhất trên báo
chí Trung Quốc là "Các trường trung học, tiểu học ở Bắc Kinh khai giảng".
Bài báo này chẳng khác đưa tin "Ngày hôm nay người dân Bắc Kinh ăn cơm"
là mấy, giá trị chỉ có vậy.
Tối ngày thứ hai sau vụ 11/9, tôi xem
chuyên mục "Phỏng vấn tiêu điểm" trên truyền hình với hy vọng được
nghe một số bình luận về sự kiện này. Kết cục, chương trình tối hôm đó nói về...
tăng cường tự thân xây dựng chi bộ đảng ở nông thôn như thế nào.
Anh muốn xem gì? Đều không có. Cái anh
không muốn nghe thì nhất định nói cho anh nghe. "Những cái miệng quốc gia"
(các MC nổi tiếng - PV) đương nhiên không có tội tình gì.
Bao người thiệt mạng trong vụ 11/9 đều là
vô tội. Thứ mất đi là sinh mạng, điều tôn nghiêm nhất trên thế giới. Bản thân
những sinh mạng này không liên quan gì tới chính phủ Mỹ.
Chúng ta đối đãi với người khác bằng thái
độ như vậy, nhưng người ta không dùng thái độ đó đối xử với chúng ta. Đối chiếu
rõ ràng nhất chính là vụ thảm án Dover.
Năm đó, một nhóm người Phúc Kiến trốn
trong xe chở động vật từ eo biển Dover vượt biên vào Anh. Do bị thiếu không khí
vì phải ở trong xe kín vài chục giờ đồng hồ, đa số đều bị ngạt chết, chỉ còn 2
người sống sót.
Sau khi vụ việc bung bét, Đại sứ quán
Trung Quốc không có lấy một người ra mặt. Cuối cùng, người dân Anh ở Dover phải
đứng ra cử hành đám tang và truy điệu những người thiệt mạng.
Rất nhiều trẻ em đã tới tham gia, trong
tay chúng cầm đồ chơi do Trung Quốc sản xuất. Nhân tiện nhắc tới, trên thế giới
hiện nay có tới 90% đồ chơi là "Made in China".
Phóng viên hỏi các em nhỏ: "Vì
sao tới tham gia lễ truy điệu?", đám trẻ trả lời rằng:"Vì bọn
họ cũng là người, đồ chơi mà chúng cháu cầm trong tay có thể do một trong số họ
góp phần làm ra". Trong cả lễ truy điệu ấy không có một người
Trung Quốc nào.
Thế nào gọi là văn minh, thế nào là không
văn minh? Tôi vẫn đang suy nghĩ.
Khen ngợi khủng bố mới thực sự là khủng bố
Văn hóa Trung Quốc giáo dục ra người Trung
Quốc. Đầu tiên, xem nhẹ tính mạng của bản thân thì mới coi người khác và tính mạng
của họ như trò đùa. Tự thân không có quyền lực để quý trọng sinh mạng của mình,
cũng không cho phép người khác có.
Lỗ Tấn từng phê phán tâm thái bàng quan
cũng được "luyện" thành từ đó. Người Trung Quốc thấy người khác bị giết,
không ai không hào hứng kích động.
Giai cấp thống trị cũng cố tình đưa người
ra giữa đám đông để hành hình. Giai cấp bị trị thì hưởng thụ cảm giác "hưng
phấn" của nhà thống trị trong đám đông.
Đặc biệt là khi phạm nhân bị xử tử bằng
lăng trì, người xem đông "như rừng như biển" suốt 3 ngày 3 đêm. Ngay
cả quán sá cũng mang ra đó mở hàng, đao phủ tay còn nhuốm máu vẫn cầm bánh bao
rao bán.
Ngày nay không còn lăng trì nữa, nhưng
thói quen xét xử giữa công chúng vẫn còn.
Ngày xưa người dân đi xem xử tử Đàm Tự Đồng
và nhóm Lục quân tử (sự kiện Mậu Tuất biến pháp 1898 - PV) như trẩy hội thì làm
sao trận Giáp Ngọ (1894) không thất bại?
Còn hậu duệ của bọn họ thì thế nào? [...]
Anh thực hiện được "4 hiện đại hóa"
thì có tác dụng gì? Buổi sáng tôi thường xem tivi trong khi tập thể dục. Sản phẩm
"chạy" nhất trong tiết mục quảng cáo của Thời sự Buổi sáng là gì? Cửa
chống trộm.
Đó là bi kịch của một dân tộc. Chúng ta sống
như ở trong lồng. Khi tôi sống tại Thành Đô thì ở trong căn hộ của mấy đời
Chính ủy Không quân trước đó.
Vừa vào nhà nhìn qua thì, trời ơi, như ở
trong ngục vậy! Cửa sổ và ban công đều được lắp các tấm lưới chống trộm. Tôi
cho bỏ hết.
Gần đây có một cuốn sách tiêu đề Trung
Quốc có thể nói "Không". Tôi nói, đúng là anh có thể nói
"không", nhưng anh nói khi đứng sau cánh cửa chống trộm. Đó không phải
là dũng cảm, mà là yếu hèn.
Kiều Lương (Thiếu tướng, tác giả quân đội
nổi tiếng Trung Quốc - PV) nói rất hay:"Những người ái quốc mà đến trông
thấy phường trộm cắp chó gà còn phải tránh đường để đi, lại có hào khí can đảm
nói 'không' với các cường quốc phương xa!"
Cần nhìn nhận nước Mỹ khách quan, toàn diện
Mỹ là quốc gia như thế nào?
Trước đây tôi từng nghe một câu mô tả: Những
gì tốt nhất và tồi tệ nhất trên thế giới cộng lại chính là New York. Dùng câu
này để nói về nước Mỹ ngày nay phải chăng cũng phù hợp?
Thế hệ quân nhân chúng ta là những quân
nhân gánh vác hy vọng tương lai của đất nước. Không thể làm phái thân Mỹ,
nhưng cũng không thể đơn giản là phái chống Mỹ, mà phải là phái
hiểu Mỹ thành thục.
Biết đối thủ mới chiến thắng được đối thủ.
Hạ thấp đối thủ chính là hạ thấp bản thân. Thác Bạt Hoành (Hiếu Văn Đế triều Bắc
Ngụy - PV) đổi tên nước Nhu Nhiên thành Nhu Nhu, ý là "sâu bọ", rồi ông
bị chính Nhu Nhiên đánh bại, khác nào "không bằng cả sâu bọ".
Mỹ không mong Trung Quốc hùng mạnh, cũng
giống như Trung Quốc không hy vọng Mỹ "xưng bá". Quan hệ Mỹ - Trung có
xung đột, nhưng cũng có lợi ích chung nhất định.
Làm thế nào để hóa giải xung đột, phát triển
lợi ích chung mới là điều mà các nhà ngoại giao Trung Quốc cần phải nỗ lực thực
hiện.
Trung Quốc muốn phát triển thì không được
đoạn tuyệt giao lưu với thế giới. Thế giới hiện tại vẫn là đơn cực. Chỉ có Mỹ
suy yếu mới xuất hiện thế giới đa cực. Chúng ta không thể đoạn tuyệt với Mỹ,
cũng không thể ôm kỳ vọng lớn vào Mỹ.
Hiện tại không phải là thời cơ thích hợp
nhất để đối đầu với Mỹ. Lợi ích quốc gia phải là chuẩn mực cao nhất cho hành động
của chúng ta.
Chúng ta cần nhẫn nại. Nhẫn nại không phải
là mềm yếu. Chỉ có khuất phục mới là mềm yếu.
Mỹ đương nhiên không muốn Trung Quốc trỗi
dậy, không muốn kinh tế Trung Quốc đi lên. Nhưng chúng ta cần nhớ: Đấu tranh với
đối thủ thì anh nhất định phải cho đối phương chứng kiến cục diện mà họ không
muốn thấy nhất.
Người Mỹ hy vọng người Trung Quốc nội chiến
thì chúng ta đã nội chiến thật. Mỹ không "cười lăn cười bò" mới lạ.
Đương nhiên, nếu chỉ "nằm gai nếm mật, nhẫn nại chờ thời" thì cũng
không được.
Trung Quốc trong vai trò nước lớn có thể
giống như một võ hiệp thời cổ đại, giấu mình trong thâm sơn cùng cốc tu luyện
võ công, đợi ngày "quyết chiến" với kẻ địch hay không?
Với nguồn tài nguyên và dân số, cùng với
văn hóa của Trung Quốc, Trung Quốc không có khả năng hùng mạnh như Mỹ, chưa kể
nước Mỹ vẫn đang tiến lên không ngừng.
Vẫn là Mao Trạch Đông nói đúng: "Đánh
vẫn phải đánh, đàm vẫn phải đàm, hòa vẫn phải hòa."
Con người cần phải mưu trí. Đấu tranh về
ngoại giao càng cần mưu trí. Phải "dắt mũi" được người khác chứ không
phải bị người ta "dắt mũi".
Khrushchyov (cựu Tổng bí thư đảng Cộng sản
Liên Xô-PV) chính là một người mưu trí. Trong một lần đại hội, Khrushchyov
"to gan" phê phán Stalin.
Có người đưa vụ việc lên báo chất vấn
Khrushchyov rằng ông cũng là một nhân vật trong nhóm quyền lực cốt lõi thời
Stalin cầm quyền, vậy tại sao không đứng ra phê phán từ thời đó?
Đáp lại, Khrushchyov đọc to câu hỏi một lần,
sau đó hô lên trước đám đông: "Là ai đã gửi câu hỏi này? Hãy đứng
ra đây!..." Ở phía dưới xao động một hồi nhưng không có ai bước
ra.
Khrushchyov bèn nói: "Các anh
xem, trong tình hình dân chủ, không cần e sợ như thế này mà đồng chí gửi câu hỏi
còn không dám đứng ra, vậy trong bầu không khí thời kỳ Stalin, có ai dám đứng
lên phê phán ông ấy?"
Cả hội trường liền vỗ tay.
Trong cuộc đấu với nước Mỹ, chúng ta cần
có mưu trí như Khrushchyov. Khi cần ẩn nhẫn thì ẩn nhẫn. Giống như Đặng Tiểu
Bình từng nói với Thủ tướng Canada Pierre Trudeau:
"Taoguangyanghui (chiến lược ngoại
giao 'ẩn nhẫn' của ông Đặng-PV) mà chúng tôi nói đến, bao gồm bất chấp thể diện
cũng phải duy trì quan hệ với quốc gia phát triển nhất trên thế giới."
Đại ý của Đặng Tiểu Bình là, Trung Quốc nhất
định phải "đồng bước" cùng văn minh thế giới, không được xa rời văn
minh thế giới. Khi cần đấu tranh thì quyết không nhượng bộ.
Sùng bái Mỹ là không đúng, thân Mỹ không
đúng và ghét Mỹ cũng không đúng.
Chính phủ Mỹ, các chính khách và người dân
Mỹ có điểm tương đồng, cũng có khác biệt. Anh phải có trí tuệ cao độ để phân biệt
điều đó.
Trong quá khứ, nhân dân Mỹ giúp Trung Quốc
thoát ách thực dân, cống hiến to lớn đưa xã hội Trung Quốc tiến bộ. Giữa hai nước
không có xung đột về lợi ích căn bản.
Ngày nay, lợi ích quốc gia của Mỹ trải khắp
toàn cầu, giữa hai nước đã có xung đột nảy sinh. Nhưng chúng ta vẫn phải dùng
tâm thế đạo đức để đánh giá sự vật, không được kích động.
Điểm đáng sợ thực sự của nước Mỹ ở đâu?
Mặc dù Mỹ có quân đội hùng mạnh nhất thế
giới, công nghệ tiên tiến nhất, nhưng tôi cho rằng điều này không đáng sợ. Nghe
nói máy bay tàng hình của họ bay qua Trung Quốc rất tự do, nhưng điều đó cũng
không có gì đáng ngại.
Những điều đáng sợ của Mỹ không nằm trong
số đó.
Năm 1972, tôi theo học ĐH Vũ Hán. Trong tiết
chính trị, một thầy giáo giảng rằng:"Mỹ là đại diện cho các nước tư bản
chủ nghĩa 'giãy chết', giống như Mặt trời xuống núi, hơi thở đã rất yếu ớt."
Tôi - một sinh viên công-nông-binh trang bị
"tận răng" - lập tức phản bác: "Thưa thầy, em cảm thấy
thầy nói không đúng.
Nước Mỹ dù không giống như Trung Quốc - là
Mặt trời mọc đằng Đông lúc 8, 9 giờ sáng, nhưng họ cũng không phải là hoàng
hôn, mà là Mặt trời giữa trưa."
Câu nói của tôi làm thấy giáo giận tím mặt
nói: "Em dám nói những lời như vậy ư!"
Thầy giáo không hỏi tôi vì sao trả lời như
vậy, nhưng đã dùng ngay một chữ "dám". Tâm lý ở trong đó rất dễ dàng
đoán định.
Chính "quốc gia tư bản chủ nghĩa 'giãy
chết'" đã lãnh đạo cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật mới của thế giới thập
niên 1990 của thế kỷ trước.
Khi tôi tốt nghiệp đại học cũng là lúc
Trung Quốc cải cách mở cửa. Tôi lại có một quan điểm: Mỹ là quốc gia do hàng nghìn hàng vạn
người không yêu tổ quốc của chính mình tập hợp thành, nhưng bọn họ đều yêu nước
Mỹ.
Vào thời đó rất nhiều lãnh đạo một mặt thì
mắng Mỹ, nhưng mặt khác lại đưa con cái sang Mỹ học hành. Sự khác biệt rất lớn!
Vậy, điểm đáng sợ của Mỹ là gì? Cá nhân
tôi cảm thấy có 3 điểm:
1. Giới tinh anh của Mỹ không thể xem thường
Chế độ cán bộ và cơ chế tranh cử của Mỹ
cho phép bảo đảm những nhà quyết sách của nước này là nhóm tinh anh.
Bi kịch của Trung Quốc, từ lớn như quốc
gia cho tới nhỏ như từng cơ quan thì tình trạng phổ biến là, người có tư tưởng
không quyết sách, người quyết sách không có tư tưởng. Người có đầu óc thì không
có chức quyền, có chức quyền thì không đầu óc.
Mỹ thì ngược lại, hệ thống hình tháp của họ
vừa hay phù hợp để "nâng" giới tinh hoa lên cao.
Vì vậy, thứ nhất, Mỹ không phạm sai lầm.
Thứ hai, Mỹ ít phạm sai lầm. Thứ ba, nếu phạm sai lầm Mỹ cũng nhanh chóng sửa đổi.
Chúng ta phạm sai lầm, đó là thứ nhất. Thứ
hai, thường xuyên phạm sai lầm. Thứ ba, phạm sai lầm rồi rất khó sửa sai.
[...]
Đối với một dân tộc hùng mạnh mà nói, tầm
quan trọng của lãnh thổ đã giảm xuống, thay vào đó là theo đuổi "quốc thế"
(vị thế quốc gia-PV).
Người Mỹ không có yêu sách về lãnh thổ đối
với bất kỳ quốc gia nào. Họ không quan tâm tới lãnh thổ, những gì Mỹ làm trong
toàn bộ thế kỷ XX là tạo dựng vị thế.
Thế nào gọi là "tạo thế"? Bên cạnh
kinh tế lớn mạnh chính là lòng dân! Có lòng dân thì quốc gia sẽ có sức "ngưng
tụ", mất đi lãnh thổ cũng có thể lấy về. Không có lòng dân thì anh có lãnh
thổ cũng sẽ để mất.
Nhiều lãnh đạo quốc gia chỉ nhìn 1 bước.
Nước Mỹ hành động thường tính trước 10 bước.
Chính vì như vậy, mỗi một sự kiện trọng đại
trên thế giới kể từ sau Thế chiến II đều làm gia tăng vị thế của nước Mỹ. Nếu
chúng ta để họ "dắt mũi" thì rất có khả năng sẽ đánh mất tất cả
"vốn liếng" chiến lược.
Trọng tâm chiến lược của Mỹ sẽ không chuyển
dịch sang châu Á, nhưng không có nghĩa là họ không bao vây Trung Quốc.
Rất nhiều người chỉ nhìn vào Mỹ bao vây
Trung Quốc về quân sự, cũng như chỉ nhìn thấy chênh lệch giữa Mỹ-Trung về công
nghệ và vũ khí mà không thấy được ở tầm chiến lược, đặc biệt là sự mất cân bằng
ở bình diện ngoại giao còn nghiêm trọng hơn cả tụt hậu về khí tài.
Việc ngoại giao của Trung Quốc đối với Mỹ,
hoặc là có hình thức mà không có giới hạn, hoặc là có chi tiết mà không có toàn
cục.
Sau sự kiện 11/9, Mỹ tấn công Afghanistan
trong vòng 2 tháng, áp sát Trung Quốc từ phía Tây. Áp lực quân sự từ Nhật Bản,[...],
Ấn Độ cũng không giảm.
Nhìn từ bên ngoài, Trung Quốc giành được một
số lợi ích từ vụ 11/9, nhưng những lợi ích này có thể sẽ biến mất chỉ sau 1,2
năm nữa.
Tôi nhận định sự bao vây chiến lược đối với
Trung Quốc là một dạng khác, không phải quân sự mà vượt qua quân sự.
Những năm gần đây, các quốc gia xung quanh
chúng ta đều lần lượt cải cách chế độ xã hội, [...]. Nga, Mông Cổ đã thay đổi;
Kazakhstan cũng vậy, bên cạnh các quốc gia đi trước là Hàn Quốc, Philippines,
Indonesia...
Mối đe dọa này đối với Trung Quốc còn nguy
hiểm hơn đe dọa quân sự. Đe dọa về quân sự chỉ là hiệu ứng trong thời gian ngắn,
trong khi sự bao vây bởi các quốc gia "dân chủ" như trên mới là ảnh
hưởng dài hạn.
2. Nước Mỹ khoan dung và rộng lượng
Bạn nên tới châu Âu trước rồi qua Mỹ. Bạn
sẽ nhận thấy sự khác biệt lớn: Buổi sáng tại châu Âu trên phố hầu như không có
người, trong khi đường phố ở Mỹ có rất nhiều người tập thể dục, thậm chí cả
ngày đều như vậy.
Tôi có một nhận định: Rèn luyện là một loại
phẩm chất. Rèn luyện thân thể đại diện cho một dạng văn hóa cầu tiến. Muốn biết
một quốc gia có mạnh mẽ hay không thì nhìn vào số lượng người tập luyện thể dục
là rõ.
Người Mỹ có thể lấy quốc kỳ làm quần để mặc
lên người. Tôi cũng mua một chiếc như vậy ở Mỹ và mặc thường xuyên.
Tôi mặc nó là để kỳ thị nó, để trút giận,
giống như một dạng giải tỏa và thỏa mãn về tâm lý. Người Mỹ mặc nó là một kiểu
chế giễu, nhưng bản chất khác nhau.
Người Mỹ có thể đốt quốc kỳ của họ giữa đường
phố. Đới Húc (Đại tá không quân, Viện trưởng Viện nghiên cứu hợp tác và an ninh
hải dương Trung Quốc, bạn của tác giả-PV) nói: "Nếu một quốc gia
ngay cả quốc kỳ của mình cũng tự đốt được, thì anh còn lý do gì để đốt quốc kỳ
của họ?"
3. Sức mạnh vĩ đại của tinh thần và đạo đức
Đây là điều đáng sợ nhất.
Sự kiện 11/9 là một thảm họa. Khi thảm họa
ập đến, thứ đầu tiên gục ngã là thân thể, nhưng cái đứng vững là linh hồn. Có
những dân tộc khi gặp tai họa, thân thể chưa đổ nhưng linh hồn đã tiêu biến.
Trong sự kiện 11/9 phát sinh 3 sự việc đều
cho phép chúng ta nhìn thấy sức mạnh của người Mỹ.
Thứ nhất, sau khi phần đỉnh tòa nhà WTC bị máy
bay đâm vào, khói lửa bốc lên, tình hình vô cùng nguy cấp. Mọi người thông qua
lối thoát hiểm để ra ngoài nhưng không quá hoảng loạn.
Mọi người đi xuống, nhân viên cứu hỏa xông
lên; đôi bên nhường đường cho nhau, không ai đâm vào ai. Khi có phụ nữ, trẻ em,
người mù tới, mọi người tự giác nhường lối cho họ đi trước. Thậm chí một chú
chó cũng được nhường lối đi.
Nếu tinh thần của một dân tộc không mạnh mẽ
đạt tới trình độ nào đó thì họ tuyệt nhiên không thể có những hành động như thế.
Đối diện với tử vong vẫn bình tĩnh như vậy, nếu không phải là thánh nhân thì
cũng tiệm cận với thánh nhân rồi.
Chuyện thứ hai, ngày tiếp theo sau vụ 11/9, thế giới
đã biết đây là hành động của các phần tử khủng bố Ả-Rập. Rất nhiều siêu thị,
nhà hàng của người Ả-Rập bị những người Mỹ phẫn nộ đập phá. Các thương nhân người
Ả-Rập cũng bị tấn công.
Trong thời khắc đó, một nhóm người Mỹ đã tập
hợp lại và tới các siêu thị, nhà hàng của người Ả-Rập để đứng gác, đến các khu
dân cư của người Ả-Rập đi tuần, ngăn chặn bi kịch leo thang.
Đây là một tinh thần như thế nào? Trung Quốc
tự cổ đã có truyền thống báo thù. Tôi sống ở Thành Đô. Đặng Ngải (tướng Ngụy thời
Tam Quốc-PV) phá Thành Đô xong, con trai Bàng Đức (tướng Ngụy-PV) đem nam phụ
lão ấu cả nhà Quan Vũ giết sạch.
Những cuộc báo thù tanh máu không hiếm
trong lịch sử Trung Quốc.
Chuyện thứ ba, chiếc máy bay Boeing 767 rơi xuống
Pennsylvania vốn dĩ có mục tiêu là Nhà Trắng, sau đó hành khách trên máy bay chống
trả bọn khủng bố mới làm máy bay rơi xuống. Bởi thời điểm đó bọn họ đã biết tin
tòa nhà WTC và Lầu Năm Góc bị máy bay đâm vào.
Các hành khác đã nhanh chóng quyết định,
không thể không làm gì mà phải quyết tử với khủng bố. Cho dù là trong tình thế
như vậy, họ vẫn làm một việc: Bỏ phiếu thông qua việc "liều chết" với
những tên khủng bố.
Vào thời khắc sinh tử cũng không áp đặt ý
chí của mình lên người khác. Sau đó tập thể đồng tình, họ mới hành động. Thế
nào gọi là dân chủ, đây chính là dân chủ.
Tư tưởng của dân chủ đã ăn sâu vào sinh mạng,
huyết mạch, cốt tủy của họ. Một dân tộc như thế, họ không cường thịnh thì ai cường
thịnh; một dân tộc như thế, họ không thống trị thế giới thì ai thống trị thế giới.
Tôi thường suy tư rằng: Vũ khí tân tiến,
công nghệ mới nhất, lực lượng vũ trang hùng mạnh nhất thế giới nằm trong tay những
người như thế rất phù hợp. [...] Cho dù nằm trong tay Trung Quốc, Trung Quốc có
thể làm được gì cũng không biết chắc được.
Nước Mỹ có nhiều kinh nghiệm thành công
đáng để chúng ta tham khảo, học hỏi. Sau vụ 11/9, Mỹ không thành lập "Ủy
ban 11/9", cũng không thành lập bộ chỉ huy khẩn cấp gì đó.
Tôi rất phản đối những điều không thực tế.
Sau khi tôi tới Không quân Thành Đô, hoặc là không họp, hoặc là ít họp. Những
cuộc họp không thể tránh thì họp nhanh. Việc đầu tiên tôi làm là thay đổi
"học tập Thường ủy" thành tự học. Cầm văn bản đọc thì gọi gì là học!
Tôi đấu tranh với thế lực thủ cựu. Sức lực
cá nhân tôi có hạn nhưng không thể không đấu tranh, cho dù sứt đầu mẻ trán cũng
không nản.
Ví dụ, thường ở trong bộ đội tôi không ăn
cơm. Ngày nào về nhà được thì tôi mang theo lương khô chứ không ăn trong quân.
Tôi tới sư đoàn 33, ở Không quân Bắc Kinh cũng như vậy. Nếu không thể không ăn
thì tôi ăn đơn giản.
Dù nói rằng uống nửa lít rượu không đổ được
hồng kỳ, ăn một bữa cơm không sập được giang sơn. Nhưng cái gì nhiều quá, lãng
phí quá, để tích tiểu thành đại thì rất khó nói.
Khi nghiên cứu nước Mỹ, chúng ta nên nắm
chắc nội hàm của nó. Không được chỉ nhìn những cái nhỏ, mà phải xem cái lớn.
Có một câu nói hay: Thường nghị luận khuyết
điểm của người khác thì bạn là kẻ dưới đáy chuẩn mực đạo đức; thường nghị luận
khuyết điểm của nhân loại thì bạn chính là tư tưởng gia.
Lời kết
Qua bài diễn thuyết 3 tiếng đồng hồ ngày
hôm nay, mục tiêu mà tôi theo đuổi là sự giải phóng con người. Nếu nói rằng tôi
đến đây để gặp gỡ mọi người thì không bằng nói rằng mọi người tới để "nhận
biết" tôi.
Tôi đã rất phóng khoáng trao gửi "toàn
bộ bản thân" cho các bạn, tôi thể hiện tư tưởng cá nhân trước các bạn. Đặc
biệt, những điều tôi nói về phương Tây, về nước Mỹ cũng không tách rời chủ đề
cuộc thảo luận này.
Có 2 điều tôi muốn bổ sung. Thứ nhất, tôi
là một người trung thành với chủ nghĩa dân tộc. Mọi điều tôi nói ra đều vì cái
tốt cho quốc gia, dân tộc.
Trong bất cứ tình huống nào, tôi cũng xem
lợi ích dân tộc là tối cao. Vì điều đó, tôi chấp nhận đổ máu, sứt đầu mẻ trán.
Trong đầu tôi vẫn thường hiện lên cảnh tượng trong chiến tranh Triều Tiên:
Mùa đông năm 1951, đơn vị của cha tôi tấn
công quân Mỹ. Do vũ khí thua kém Mỹ nên buộc phải mai phục trong đêm tại vị trí
gần quân địch nhất. Một liên đội yên lặng chờ đợi cả một đêm.
Đêm đó trời đổ tuyết lớn, lạnh vô cùng.
Lúc trời sáng, còi hiệu xung phong vang lên, nhưng hơn 100 chiến sĩ mai phục ở
đó không có một ai đứng dậy. Tất cả bọn họ đã chết vì lạnh.
Cho đến chết họ vẫn giữ đội hình chiến đấu.
Về sau Chủ tịch Mao khi nghe báo cáo, ông lập tức bỏ mũ, đứng dậy rất lâu không
nói gì.
Chiến tranh biên giới Trung-Ấn 1962, máy
bay Trung Quốc tiêu diệt một đơn vị của Ấn Độ. Đơn vị này ngày xưa từng thuộc
biên chế quân đội Anh, tham gia cuộc Chiến tranh nha phiến lần thứ 2, hỏa thiêu
Viên Minh Viên.
Chủ tịch Mao nhận tin qua điện thoại, đập
bàn đứng dậy, nói: "Quốc nhục trăm năm!"
Đồng thời, mọi người cũng nên nhận thấy,
tình hình Trung Quốc so với phương Tây không giống nhau.
Có những việc mặc dù nhìn thấy rồi, nhưng
lại không thể dễ dàng đạt được. Cũng có những việc còn chưa nhìn thấy. Có những
khác biệt về quan niệm chỉ có thời gian qua đi mới rút ngắn khoảng cách được.
Lần đầu tiên gặp gỡ các cán bộ cấp doanh
trở lên ở căn cứ Côn Minh, tôi đã vô cùng thẳng thắn, mạnh dạn nói nhiều như vậy.
Đó là những thành quả nghiên cứu của tôi. Tôi chịu trách nhiệm với phát biểu của
mình.
Chỗ nào nói đúng, các vị hãy ghi nhớ lấy;
còn chỗ nào nói sai, mọi người hãy "vào tai này lọt tai kia", xem như
chưa nghe thấy.
Mỗi con người là một cá thể, mỗi cá thể đều
được tự do. Tôi không thể áp đặt tư tưởng của mình lên mọi người. Tôi cũng
không thể yêu cầu tư tưởng của mọi người phải thống nhất đến một tư tưởng nào
đó. Đó là điều không thể.
Thế nhưng chúng ta lúc nào cũng muốn theo
đuổi mục tiêu này. Đó là điều hết sức mơ hồ, trên thực tế không thể thực hiện
được.
Trích từ Bài
diễn thuyết tướng Lưu nói tại căn cứ quân sự Côn Minh ngày 10/5/2010
Lê Minh (Debrecen,VIDI69) st (theo Trí Thức Trẻ)
Tôi rất thích nội dung bài viết này, chỉ không biết bản dịch có trung thực hay không?
ReplyDelete