Shaman có phải là bệnh hay không?

Tôi quyết định gọi chung các nhà ngoại cảm, ông đồng bà cốt, thầy mo và các thầy tâm linh là shaman (theo hướng hội nhập quốc tế).
Người ta đã tiến hành nghiên cứu, từ theo dõi mô tả, phân tích, thậm chí xét nghiệm tâm lý đối với các shamans thuộc hơn 40 nền văn hóa khác nhau trên thế giới với các kỹ thuật, nghi lễ khác nhau để tìm ra những quy luật chung sau khi loại bỏ yếu tố thần bí. Ý kiến khá đa dạng và phân cực.
Tuy vậy, trong một công trình được cite nhiều nhất và có tính khách quan nhất của Peters, đã khẳng định shamans không phải là một thể trạng lộn xộn về bệnh tâm thần, nhưng cũng không phải bình thường.
Có một số thuật ngữ:
Trance: Trạng thái lên đồng
Ecstasy: Trạng thái ngây ngất
Medium: Người có căn đồng. Đồng thực chất là môi trường truyền thông tin.
Frenzy: Trạng thái kích động.
Các công trình đứng đắn nghiên cứu về shamanism rất nhiều. Xem ra người ta hiểu về vấn đề này khá kỹ, có hệ thống khái niệm khá hoàn chỉnh.

Nguyễn Ái Việt (Debrecen,VIDI72)