Ngoại trưởng Trân Văn Đỗ ( bào đệ LS Trần V Chương; Thúc phụ của Bà Ngô Đ Nhu <Trần Lệ Xuân..
Đại diện Pháp .. ký kết hiệp định Geneve là TT Mendes France.; VNDCCH.. Tạ Quang Bửu.; Quốc Gia VN là Ngoại trưởng Trần Văn Đỗ... và CS Tàu là Chu Ân Lai...
"Paris, 30 Aout 1983
Kính gởi Thiếu tướng Đỗ Mậu,
Thưa Thiếu tướng.
Tiếp được thư Cụ tôi rất mừng, thường gặp anh em vẫn nhắc đến Cụ, nhưng chỉ biết Cụ đã qua bên Mỹ.
Nhắc Hội nghị Genève thì thật không mấy ai biết bề trong thế nào. Ai cũng tưởng trong bàn Hội nghị bàn cãi kẻ nói qua người nói lại như đi chợ trả giá... Nhưng sự thật chẳng có bàn cãi gì trong phòng Hội nghị cả.
Riêng về phần tôi, Cụ Diệm sau khi được bổ nhiệm lập Chính phủ-18 Juin 1954, Cụ mời tôi lại giúp. Và trước khi về nước hôm 20 Juin, Cụ nhờ tôi đi thay giáo sư Nguyễn Quốc Định.
Tôi cũng sang Genève, hỏi nhân viên Phái đoàn thì họ nói lúc này nghỉ hè các Trưởng phái đoàn đều vắng trừ Việt Minh, Lào, Cao Miên. Không có tin tức gì các phái đoàn nói chuyện với nhau, không ai đá động gì đến ta cả. Trong lúc đó có tin ngoài hành lang nói đến việc chia xẻ đất đai. Tin đồn không biết thiệt hư, ở đâu ra. Phía Pháp, trước khi tôi qua Genève ông Tổng trưởng Guy la Chambre (Ministre des Etats Associés) hứa có tin gì thì sẽ cho mình biết, nhưng không bao giờ cho mình biết gì cả. Bởi vậy nên lối 3, 4 Juillet hai ông Nguyễn Ngọc Bích, Nguyễn Mạnh Hà đến trụ sở hỏi tôi có bằng lòng gặp Phạm Văn Đồng không. Tôi nói tôi không có complex chi cả, gặp ai cũng được, đâu cũng được, lúc nào cũng được. Hôm sau tôi đi với ông Nguyễn Hữu Châu qua trụ sở Việt Minh gặp Phạm Văn Đồng có mặt Hoàng Văn Hoan, Trần Công Tường. Chào hỏi xong, ông Đồng nói đến vấn đề chia xẻ đất. Tôi hỏi chia chỗ nào-trả lời: lối vĩ tuyến 13-rồi đem bản đồ ra chỉ về đường đi từ Pleiku xuống An Khê. Hỏi thì tôi trả lời không có ý kiến. Đồng nói: nhưng chia chỉ tạm thời vì tính sẽ có Tổng tuyển cử để thống nhất. Hỏi: trong vòng sáu tháng. Tôi trả lời: chưa có ý kiến gì vì mới tới. Ngày hôm sau, Đồng sang đáp lễ, không nói gì khác. Nhờ vậy mà tôi mới biết việc họ bàn tính với nhau, định đoạt số phận mình mà không cho mình biết.
Chỉ vài giờ sau khi tôi nói chuyện với bên Việt Minh thì báo chí tung ra: “La rencontre des frères ennemis”. Vì đây là lần đầu mà hai bên gặp nói chuyện riêng với nhau.
Tôi về nhà một lát thì phái đoàn Pháp, kế đến phái đoàn Mỹ xin lại gặp tôi.
Người Pháp hỏi tôi nói chuyện với Phạm Văn Đồng có chi lạ cho họ biết với. Tôi nói tôi đi thăm ông Đồng cũng như đi thăm các ông-thăm xã giao. Họ nói có nhiệm vụ trình tôi một cái Note Verbale. Tôi đọc thấy đại ý: Pháp, Mỹ và Anh đã gặp nhau vào lối 27 Avril (nếu tôi không nhầm) và định là chia vào khoảng 18 vĩ tuyến thì có thể nhận được. Tôi trả lời tờ Note Verbale và nói: “Tôi cảm ơn ông nhưng tôi đã biết rồi. Tiếc các ông hứa cho tôi biết tài liệu, chi tiết các cuộc tiếp xúc của ông mà từ khi tôi qua đây tới nay tôi không có tin tức gì cả.”
Một giờ sau, người Đại diện phái đoàn Mỹ lại cũng đưa tôi tờ Note Verbale đó!
Biết chắc được sự kiện về giải pháp chia xẻ đất nước, tôi phải định lại kế hoạch. Bàn cãi gì cũng vô ích. Bạn với thù họ đã thỏa thuận với nhau rồi để chia đôi đất nước. Việt Minh vừa thắng Điện Biên Phủ, Pháp kiệt quệ chỉ muốn rút quân về, Mỹ không chịu giúp. Ta chưa đủ sức, quân đội mới phôi thai. Không có cách gì chống cự lại, không chịu cho họ chia đôi đất nước.
Nên gặp Thủ tướng Pháp Mendès France. Tôi nói các ông tính chia nước chúng tôi, tôi không thể chống lại được. Tôi chỉ có thể phản đối cái giải pháp đó. Tôi sẽ phản đối kịch liệt, nhưng nếu Pháp đã bị thất bại vì Pháp cứ từ 1946 đến nay khư khư không trả độc lập cho chúng tôi. Cho đến giờ này vẫn còn nói đến “Độc lập trong Liên Hiệp Pháp”, nghĩa là không ngoại giao, không Quốc phòng làm sao dân chúng tôi chấp thuận được, cho nên tuy họ biết Việt Minh là Cộng Sản họ cũng chịu tranh đấu dưới quyền chỉ huy Việt Minh thành một thứ Liên Minh Quốc gia Cộng Sản để lấy độc lập thật sự mà các ông không chịu trả cho chúng tôi.
Bây giờ chia đôi đất nước tôi. Phía trên Cộng Sản nếu các ông còn giữ Nam Việt Nam trong Liên Hiệp Pháp nữa thì không sớm thì muộn miền Nam sẽ rơi vào tay Cộng Sản nữa.
Vậy xin yêu cầu ông trả cho miền Nam cái Độc Lập thật sự. Tôi yêu cầu ông long trọng tuyên bố tại nơi đây. Nếu tôi không được lời tuyên bố đó và hứa hẹn long trọng đó thì tôi xin thưa thật với ông tôi bỏ Genève mà về ngay lập tức, Ông Mendès France nói: “Est ce une menace?” Tôi nói tôi không phải nhà Ngoại giao chuyên môn nên nghĩ sao nói vậy. Ông Mendès France nghĩ ngợi rồi nói: “Xin ông cho người qua Văn phòng tôi để bàn về lời tuyên bố đó”. Tôi nhờ ông Nguyễn Hữu Châu thương thuyết hơn ba ngày mới xong. Tờ tuyên bố của ông Mendès France tôi đưa về cho Cụ Diệm.
Để trả lời tiếng đồn rằng tôi đã khóc tại Hội trường sau khi có quyết nghị chia đôi đất nước thì Cụ thấy tôi như trình bày trên đây là quyết nghị chia tôi biết trước 15 ngày mà đã biết rằng chỉ còn có thể phản đối mà thôi, không phải là một sự đột ngột bất ngờ mà mình nghẹn ngào vì bất lực như một người bị ăn hiếp đau đớn quá không làm gì được mà phải khóc! Lời phản đối bàn tính trước cân nhắc từng chữ, từng dấu phẩy, chớ không gặp sự bất ngờ làm xúc động con người đến khóc.
Chuyện khóc không có, chắc là báo chí thêu dệt. Mà dù có khóc đi nữa cũng không có xấu, nhục nhã gì mà phải chối cãi. Nhưng tôi muốn trình sự thật để Cụ rõ.
Nay kính
Trần Văn Đỗ".
Fb A Phạm
No comments:
Post a Comment