Ảnh: Kha Thành Trí Đạt
Khu chế xuất (KCX) Tân Thuận (300ha) là 1 trong những ý tưởng từ nhóm chuyên gia kinh tế của TP.HCM ra đời trong "đêm trước đổi mới" mang tên "Nhóm thứ 6" lừng lẫy một thời. Công lao, tâm huyết, những gian truân của họ đã để lại dấu ấn trong sự phát triển của thành phố và cả nước.
Nằm trên 1 vùng đất nghèo nàn chua mặn thuộc Nhà Bè, KCX Tân Thuận là KCX đầu tiên của Việt Nam ngay sau khi hình thành đã nhanh chóng được đánh giá là KCX đạt tầm quốc tế, được xếp hạng là KCX tốt nhất khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Thành công của KCX Tân Thuận thời đó đã thu hút 1 đợt rất đáng kể các nhà đầu tư nước ngoài trong thời kỳ đầu mở cửa, tạo tiền đề cho sự phát triển một cách có hệ thốngcác khu công nghiệp ngày nay.
CT&D là 1 trong số những nhà đầu tư nước ngoài đầu tiên đến Việt Nam và là 1 trong số không nhiều những nhà đầu tư chấp nhận gắn bó lâu dài với mảnh đất này, họ thật sự coi Việt Nam là quê hương thứ 2 của họ. Họ không ăn xổi ở thì, cũng không hề nói xã giao để lấy lòng, họ đã thể hiện bằng hành động thực tế.
Tiến sĩ Lê Văn Năm, nguyên liến trúc sư trưởng TP>HCM nhớ lại, khi chuẩn bị đầu tư, ông Lawrence S. Ting đã hỏi rất nhiều về quy hoạch phát triển của thành phố và lịch sử hình thành vùng Sài Gòn - Gia Định. Ông Lê Văn Năm đã trình bày cho ông Ting về định hướng phát triển thành phố lúc đó đặt trọng tâm mở rộng về phía Đông và Đông Bắc, kéo dài đến Biên Hòa, Nhơn Trạch, quốc lộ 51 tiến ra biển. Hướng phát triển về phí Nam cũng có đặt ra nhưng còn khá e dè. Tiến sĩ Năm rất ngạc nhiên khi nghe ông Ting nói rằng vẫn còn 1 hướng đang bỏ ngỏ, đó là phát triển về phía Nam và ông ta rất chú ý đến vùng đất trũng sình lầy thuộc Nhà Bè. Tiến sĩ Năm cho rằng, ông Ting đã có 1 tầm nhìn xa, "tương đồng với Thủ tướng Võ Văn Kiệt" về hướng phát triển mở rộng của TP.
Bí thư thành ủy lúc đó là ông Võ Trần Chí đã viết trong hồi ức của mình như sau: "KCX Tân Thuận là do VN mời gọi và ông (Ting) hưởng ứng, nhưng đại lộ Nguyễn Văn Linh và khu đô thị Phú Mỹ Hưng không phải do VN đề xuất mà từ chính ông (Ting) và ông Phan Chánh Dưỡng, từ liên doanh giữa CT&D và IPC (Công ty TNHH MTV phát triển công nghiệp Tân Thuận)". Ông Võ Trần Chí còn đánh giá rất cao thành công của Nhà máy điện Hiệp Phước, 1 dự án mà ông cho là "còn mang tính phiêu lưu hơn". Nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư Nguyễn Mại thì cho rằng ý tưởng xây dựng khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng và đại lộ Nguyễn Văn Linh "chưa một ai trong chúng tôi nghĩ đến".
Một đề án rất táo bạo được hình thành. Đó là quy hoạch tổng thể khu đô thị Nam Sài Gòn rộng 2600ha. Chính ông Ting đã đề xuất và tổ chức cuộc thi quốc tế thu hút các nhà kiến trúc nổi tiếng trên thế giới tham gia, lết quả là Công ty Skidmore, Owings & Merrill (SOM) đã được Thủ tướng Võ Văn Kiệt phê duyệt. Bản đồ án này đã đoạt Giải thưởng kiến trúc đô thị lần thứ 42 của Tạp chí Kiến trúc tiến bộ Mỹ (PA) năm 1995. Tiếp đó, bản đồ án lại được Viện Kiến trúc Mỹ trao Giải thưởng danh dự về thiết kế đô thị, đây là lần đầu tiên 1 đồ án đô thị châu Á đoạt giải thưởng danh tiếng này. Đồ án Nam Sài Gòn không những đạt các chuẩn mực quốc tế về cư trú, về văn hóa, giáo dục, giải trí, các tiện ích công cộng và môi trường mà còn giữ được sự hài hòa với thiên nhiên, bảo tồn và tôn tạo các yếu tố thiên nhiên, mang đậm yếu tố sông nước và khí hậu của Nam Bộ khi tận dụng được cảnh quan tự nhiên, nhất là hệ thống kênh rạch để tạo thành một vùng không gian giao hòa với thiên nhiên của khu đô thị, những dải đất ven mặt nước được đề xuất sử dụng với mục đích công cộng để mọi người đều được hưởng thụ vùng không gian này. Các cụm dân cư có kích thước nằm trong bán kính đi bộ được tách biệt bởi hệ thống kênh rạch. Một phần diện tích đáng kể được sử dụng cho các công trình văn hóa và phúc lợi phục vụ cho nhu cầu của người dân thành phố. Đồ án này cũng xác lập giới hạn phát triển nhằm giữ lại vùng đất nông nghiệp, bảo tồn hệ sinh thái, tránh việc đô thị hóa tràn lan trong tương lai.
Như vậy, chúng ta cũng có thể thấy được mục đích dài hạn và đặt lợi ích của cư dân trong khu vực và của thành phố là trên hết, hoàn toàn không hề "tư hữu hóa" không gian công cộng như có người đã chỉ trích.
Hoàng Hải Vân (Thanh Niên)
Hoàng Hải Vân: Khu đô thị Nam Sài Gòn chia thành 21 phân khu, Công ty TNHH phát triển Phú Mỹ Hưng được giao 5 phân khu dọc theo tuyến đường Nguyễn Văn Linh. Khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng được phát triển trong phạm vi đó, các phân khu còn lại do “ta” làm. Đến thời điểm này, Công ty TNHH phát triển Phú Mỹ Hưng mới thực hiện được một phần của 5 phân khu. Phần của “ta”, tức là phần lớn diện tích của đồ án khu đô thị Nam Sài Gòn, theo ông Phan Chánh Dưỡng thì “bây giờ không còn ai nhớ đến”. Theo ông, người ta coi đó là quy hoạch cũ rồi, nên mạnh ai người nấy làm, không tuân theo quy hoạch đó nữa...
ReplyDelete