Sunday, November 18, 2018

Vật lý và thiết bị thể thao

Cách đây vài năm tôi có chat chơi với GS Dam Thanh Son về thiết bị thể thao và vật lý. Sau đó tôi có dẫn một số cán bộ nghiên cứu CNTT sang tham quan các phòng tập luyện của Đại học TDTT Từ Sơn thì thấy đây là một thị trường còn nguyên và rất tiềm năng cho vật lý kết hợp với CNTT. Phần CNTT không khó. Phần vật lý khá lý thú và đa dạng, quyết định chất lượng chính của sản phẩm.
Vấn đề như sau: quỹ đạo của bóng, cầu trong các bộ môn bóng đá bóng chuyền, golf, tenis, bóng bàn, bóng rổ,... phụ thuộc vào điểm tiếp xúc, lực, hướng gió,... Tương tự, hiệu quá trong các môn điền kinh, đối kháng phụ thuộc vào khoảng câch, thời điểm, tần số, góc tới thậm chí vào tham số của giày, găng và các dụng cụ khác.
Máy tập phải tính được chính xác quỹ đạo, tốc độ, độ cao, xa và hiển thị các tham số và đề nghị điều chỉnh. Cứ luyện thật nhiều khắc thành tối ưu. Một trong những ví dụ kinh điển về ứng dụng thiết bị luyện tập là năm 1973 tuyển thủ bóng bàn Hungary Jonyer Istvan liên tiếp loại các tuyển thủ Trung Quốc, Nhật được đáng giá cao hơn giành ngôi vô địch thế giới nhờ cú giật thuận tay kiểu “bánh sừng bò” sở trường không ai đỡ được. Tuy nhiên chỉ hai năm sau các tuyển thủ Nhật đã khắc chế được “bánh sừng bò”. Lý do là dựa trên các đoạn phim, người Nhật đã chế được một chiếc máy phun bóng ra với độ xoáy tốc độ giống như cú giật của Jonyer. Máy này còn được đặt tên là Jonyer. Chỉ cần luyện một vài ngày với Jonyer với tốc độ phun bóng 60-120 trái trong 1 phút, các tuyển thủ Nhật đã khống chế được “ bánh sừng bò” ngon lành.
Ngày nay, với công nghệ sensor, thực tại ảo hoặc tăng cường, chúng ta không cần phun bóng thật khỏi mất công nạp và thu hồi bóng. Người tập sẽ có cảm giác bóng đập vào vợt như thật. Thậm chí dựa trên cú đánh trả của chúng ta mà tính toán tạo ra cú bóng phản đòn ác hiểm hoặc nhiều khả năng nhất.
Máy tính cũng có thể mô phỏng các tình huống đối kháng như phạt góc trong bóng đá với bố trí người khác nhau để cầu thủ tập chọn nhảy lên cho hiệu quả nhất.
Trong các bài tập võ như tập với mộc nhân trong Vịnh Xuân hay tập với bao cát trong boxing đều có thể dùng máy. Hoặc trong chạy ở các cự ly khác nhau, guồng chân thế nào là tối ưu. Các cú đấm của Tyson hoặc các cú swing của vô địch thế giới về golf đều có thể luyện và embed vào ngƯời tập. Rõ ràng các bài toán này không hề dễ giải. Vấn đề là tìm các bài toán giải được. Mỗi lời giải sẽ mang lại cho các nhà vật lý những phần thưởng lớn hơn nhiều so với các giải thưởng khoa học.


Nguyễn Ái Việt (Debrecen.VIDI72)

No comments:

Post a Comment