Tuesday, January 6, 2015

Những dòng sông

Mỗi dòng sông luôn gắn liền với 1 nền văn hóa. Từ những dòng sông nổi tiếng nhiều nền văn minh đã được hình thành trên thế giới.

Sông Amazon
Con sông dài nhất Nam Mỹ, chảy qua 6 quốc gia, 3 múi giờ và 4.980 dặm. Là nguồn nước ngọt lớn nhất thế giới - khoảng 1/5 lượng nước chảy trên trái đất và cũng là nguồn nước của 1 dải thực vật, động vật phong phú. Francisco de Orellana (Tây Ban Nha) là nhà thám hiểm đầu tiên đã khám phá dọc con sông này vào năm 1540 để tìm kiếm "vùng đất của quế". Và ông đã phát hiện ở đây những trang trại, các khu định cư với hệ thống thủy lợi phức tạp và những nữ chiến binh Amazon mà con sông từ đó có tên như ngày nay.

Sông Mississippi
Dòng sông "Big Muddy" hùng mạnh là con sông lớn thứ hai trên thế giới. Có lưu vực hơn 1,2 triệu dặm vuông với nhánh từ 33 tiểu bang và 2 tỉnh của Canada. Con người đã dựng nhà dọc theo bờ của nó từ 5.000 năm trước. Con sông này đã chứng kiến nhiều biến đổi từ khi các nhà thám hiểm xuất hiện, những người buôn bán lông thú và sau đó là những người dân đinh cư cùng với sự ra đời của tàu thủy chạy động cơ hơi nước vào năm 1812. Tất cả đã góp phần làmm thay đổi bộ mặt nước Mỹ cho đến ngày nay.

Sông Nile
Ai Cập nằm giữa sa mạc Sahara. Nhưng sông Nile - dài 4.225 dặm - đã biến vùng này thành 1 ốc đảo, một quốc gia trù phú và 1 kỳ quan của thế giới cổ đại với việc kiểm soát các vùng nước của sông và việc xây dựng Thung lũng của các nhà vua, đền thờ Ptolemy và kim tự tháp ở Giza. Từ năm 3100 trước CN, Ai Cập đã trở thành quốc gia lớn đầu tiên trên thế giới và hiện nay vẫn là 1 trong những nước châu Phi quan trọng nhất.

Sông Dương Tử
Con sông dài nhất châu Á này chảy theo hướng Nam từ cao nguyên Tây Tạng, là nguồn của hơn 700 nhánh sông trên đường đi ra biển. Nó đã chứng kiến hoạt động của con người qua nhiều thiên niên kỷ, đóng vai trò biên giới giữa những vương quốc đồng thời là một tuyến đường thủy và thương mại quan trọng cho tới nay. Sông Dương Tử với 2 bên bờ là những cung điện, thành phố, kênh rạch, đền thờ nằm rải rác với những địa danh nổi tiếng nhất bao gồm khu vực Tam Hiệp và đập Tam Hiệp  khổng lồ.

Sông Hằng
Từ 1 động băng trên dãy Himalaya chảy về phía Đông, qua trung tâm của miền Bắc Ấn Độ và đổ ra vịnh Bengal, con sông dài 1.557 dặm này cung cấp nước cho 1 vùng nông nghiệp, công nghiệp rộng lớn. Nó còn là nguồn năng lượng, con đường vận tải, nguồn nước ngọt cho sinh hoạt và các nghi lễ tôn giáo từ rửa tội đến an táng. Sông Hắng có ý nghĩa thiêng liêng đối với người theo đạo Hindu vì được coi như hiện thân cho 1 nữ thần, 2 bên bờ sông là những địa điểm hành hương và các thánh địa như Varanasi và Allahabad.

Mekong
Là sông dài thứ 11 trên thế giới với chiều dài 3.000 dặm, Mekong chảy qua những cánh đồng, những trang trại nuôi cá và vườn cây trái của Trung Quốc, Myanmar, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Đây là dòng sông mang lại nguồn lợi lớn cho các quốc gia trong vùng. Đồng bằng sông Cửu Long màu mỡ vẫn là vựa lúa với nhiều nét văn hóa đặc trưng của người Việt ở miền Nam.

Danube
Các thủy thủ Hy Lạp đã dùng dòng sông này như con đường thương mại của họ từ thế kỷ thứ 7. Trước đó người La Mã đã dùng Danuvius (tên Latinh) làm ranh giới phía Bắc của họ, xây dựng các khu định cư Vidobona (Vienna), Aquincum (Budapest) và Singidunum (Belgrade) trên các bờ sông để chống lại các đoàn quân man rợ. Từ con đường thương mại quan trọng thời Trung cổ này đã hình thành hai đế chế lớn Áo và Hungary.

Sông Columbia
Uốn lượn 1.200 km từ nhũng dãy núi đá đến Thái Bình Dương trong tiểu bang Oregon, dòng sông này được biết đến từ cuộc thám hiểm của Clark Lewis vào năm 1805 và cuộc đổ xô đi tìm vàng những năm 1860.

Sông Rhine
Với tên gọi "sông Rhine anh hùng", con sông này bắt nguồn từ vùng núi Thụy Sĩ, qua Tây Đức đến vùng biển Bắc gần Rotterdam. Nó chảy qua những lâu đài, vườn nho và những vách đá cheo leo. Vị trí trung tâm của sông Rhine là nguyên nhân của nhiều cuộc chiến. Nó cũng được sử dụng làm ranh giới vào thời đế chế La Mã. Chính Julius Caesar đã vượt sông Rhine vào năm 53 trước CN. Ngày nay với cảnh quan tuyệt đẹp và rượu vang làm cho nhiều vùng nằm dọc 2 bên bờ của nó trở thành những điểm đến nổi tiếng của khách du lịch.

Sông Orinoco
Christopher Colombus ghi nhận về con sông dài 1.300 dặm lần đầu tiên vào năm 1498, nhưng người ta không xác định được nguồn gốc của nó mãi cho tới năm 1951. Hiện nay, sông nằm ở Colombia và Venezuela; đồng bằng của nó rộng 340.000 dặm vuông với các nhánh gồm hàng trăm con sông và đường thủy. Vùng gần thượng nguồn là quê hương của hơn 1.000 loài chim cộng với nhiều loài cá, từ cá da trơn khổng lồ đến cá piranha hung dữ.

Volga
Là con sông dài nhất châu Âu và là đường thủy chính của nươc Nga. Nó là tuyến thương mại quan trọng kể từ khi người Bulgar và Khazar định cư dọc theo bờ sông vào thời Trung Cổ. Được gọi là "Mẹ Volga" ở Nga, dòng sông đã giúp mở mang nước Nga về phía Đông, vận chuyển hàng hóa và tưới tiêu cho những thảo nguyên rông lớn.

Sông Thames
Mặc dù chứng cứ khảo cổ cho thấy đã có nhiều người đi dọc sông Thames từ 400.000 năm trước, người La Mã tìm thấy khu định cư quan trọng nhất của Londinium chỉ cách đây 2.000 năm. Sông Thames không dài (220 dặm) nhưng là 1 con sông hùng mạnh. Nó là con sông có tác động mạnh mẽ nhất trên thế giới. Vào những năm 1700, London là cảng sầm uất nhất thế giới khi hàng hóa được vận chuyển trên sông Thames từ khắp nơi thuộc Đế chế Anh. Ngày nay, nó là 1 con sông chảy chậm với 44 cửa cống, sông Thames rất nổi tiếng với những cung điện, vô số ngôi làng và 2 thành phố đại học lừng danh hàng đầu thế giới.
(Từ bài "12 con sông mang tính biểu tượng" của Nguyễn Văn Sơn, KTNN No.879)

No comments:

Post a Comment