Hôm nay mình ngồi xem mới thấy có lẽ phải có
một quy định về tên các trường đại học. University rất nhiều nào là FU,
HUST, HUET, HUS,....Có lẽ người Việt Nam không biết thế nào là
University hay sao, cứ trên đại học là phải University, chứ bị gọi là
Institute và College hay School là thấy xấu hổ hay sao. Chưa chắc các
cán bộ giảng dạy thấy xấu hổ, chắc chắn các thầy Hiệu trưởng muốn oai
hơn. Ở nhiều nước University phải thỏa mãn ít nhất 2 tiêu chí: a)
có đủ các ngành khoa học, xã hội, công nghệ,...b) có nghiên cứu ở một
mức nào đó. Theo tiêu chí a. Thì University Thủy Lợi, Khoa học Tự nhiên,
Ngoại ngữ, Công nghệ không có nghĩa lý gì cả. Nếu theo tiêu chí b. có
lẽ lại càng ít nữa.
Mặt khác tên Bách khoa hay thế, đang là thương
hiệu, cứ để Polytechnique Institute. Can cớ gì biến thành đại học Khoa
học Công nghệ Hà Nội, vô danh tiểu tốt, không ai biết là trường Mít Xoài
nào. Nếu cho rằng College, School, Institute, École là nhỏ bé, hãy nghĩ
tới MIT, CALTECH là Instite, các trường lớn của Pháp là École.
Hôm
nay có một đàn anh yêu cầu tôi ghi địa chỉ thế này Department of
Physics, Hanoi University of Science, Vietnam National University, nghe
rất quái gở.
Nguyễn Ái Việt (Debrecen,VIDI69)
Hoang Xuan Bach: Anh mà "cổ hũ" thế này thì xóm anh không được vinh danh "xóm văn hóa" mất thôi
ReplyDeleteNguyen Xuan Hoai Đây là chuyện dài tập anh ơi, tương truyền rằng khi thêm chữ science vào là do lãnh đạo trường ný nuận rằng sao lại chỉ có technology? trường làm nghiên cứu KH nhiều như thế cơ mà, phải thêm chữ science vào (hehe cụ này cứ nghĩ hội MIT, CALTECH, UTS, ... nó không làm khoa học chỉ mỗi CN thôi); quái gở hơn nữa còn có đại học trong đại học ví dụ University of Engineering and Technology (cái tên này đã trúc văn trắc rồi) trong Vietnam National University :) Cái này (về việc loạn tên tiếng Việt, tiếng Anh của các trường đại học) hình như một lần phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã nhắc nhở và chỉ đạo phải rà soát chỉnh sửa rồi nhưng chưa có tiến triển gì vẫn là chuyện hài dài tập :^)
ReplyDeleteNguyễn Việt Long: Chuyện hài University nằm trong University nói lâu rồi, cả PTT Vũ Đức Đam cũng lên tiếng nhưng chưa thấy sửa chữa gì.
ReplyDeleteThanh Tran-Trong: Hình như nhiễm từ Liên Xô :)
ReplyDeleteNguyễn Việt Long: LX nào vớ vỉn thế. Trước đây University vẫn dịch là ĐH Tổng hợp, ví dụ ĐH Tổng hợp Lomonosov, ĐH Tổng hợp Oxford, Bây giờ bỏ chữ Tổng hợp đi nên lẫn lộn lung tung.
DeleteTuan A. Phung: Đây chỉ là một trong vô số những chuyện hiểu sai & dùng bậy những khái niệm ngoại văn lâu ngày đâm ương bướng quyết không chịu dùng đúng. Cáo đáng xấu hổ là đây là bệnh của giới khoa bảng Việt về chính những khái niệm & định nghĩa căn bản của hoạt động của mình mà không sửa được. Có thiếu gì người giỏi ngoại ngữ, học hành tốt nghiệp nước ngoài trong các tổ chức này đâu mà cứ phải "Đại Học" thì mới to, mà đã to tức thị là University!
ReplyDeleteNguyen Ai Viet: Đơn giản gọi school, college, institute là xong.
ReplyDeleteThanh Nguyen Huu: Một trong các dấu hiệu của đột quỵ là méo tiếng, thấy quen quen Aiviet Nguyen ơi :(
ReplyDeleteNguyen Ai Viet: Bác có ý này hay quá
DeleteLe Truong Tung: Chắc phải có thông tư nhà nước hướng dẫn khi nào thì dịch là School, khi nào là Institute, khi nào là College, khi nào là University - và khi đó tiếng Việt gọi là gì nữa. Khó nhỉ, anh Aiviet Nguyen hướng dẫn ai đó làm luận văn Tiến sỹ về đề tài "Đặt tên trường đại học Việt nam bằng tiếng Anh và tiếng Vệt trong bối cảnh toàn cầu hóa" đi. Hy vọng trước năm 2020 có kết quả để áp dụng. Hiện không có quy định gì thì Việt nam mình đang chọn cách dễ: chỉ một ngành (chuyên ngành) thì gọi là Học viện (Institute), nhiều ngành thì gọi là Trường Đại học (University), nhóm nhiều trường đại học chuyên ngành thì gọi là Đại học (State University - gọi là Đại học quốc gia hoặc đại học vùng), cao đẳng thì gọi là College, trường phổ thông thì gọi là School.
ReplyDeleteNguyen Ai Viet: Thực ra ĐHQG dịch là National University khác với State University, Đại học Nhà nước (ý nói nhà nước tài trợ 100%). Ở một số tiểu bang XYZ họ phân biệt University of XYZ và XYZ State University. Cố nhiên University of XYZ thường cao hơn và không dùng funding nhà nước 100%.
DeleteLe Truong Tung: Ở Mỹ, hiểu nôm na State University là "A state university system in the United States is a group of public universities supported by an individual state".
Deletehttps://en.wikipedia.org/wiki/State_university_system
Nguyen Ai Viet: Tuy nhiên ta có một vấn đề là tư nhân không đủ sức thành lập Đại học mà chỉ đủ sức làm một số ngành thôi. Lại có một số trường ĐH thoát thai từ trung cấp nên có từ đào tạo nghề tới TS. Một số bác làm Học Viện nhưng lại sợ lẫn với Viện nên tự dịch là Academy :) Ngay ở trong ĐHQG, mấy Khoa trực thuộc ĐHQG đều tự xưng là School, thành thử mấy Trường càng có động lực tự nâng mình thành College.
DeleteNguyễn Việt Long: Có những trường như Mỏ Địa chất thì theo tên gọi đâu có phải đa ngành mà cũng đặt là Ha Noi University of Mining and Geology (HUMG)
Deletehttp://www.humg.edu.vn/vi/chun-u-ra-ca-trng-i-hc-m-a-cht
Le Truong Tung: Mỏ địa chất là đại học đa ngành. Đang dạy cả Công nghệ Thông tin, Quản trị kinh doanh, Kế toán, Xây dựng...
DeleteNguyễn Việt Long: Nếu thế thì phải bỏ cái tên Mỏ ĐC đi chứ.
DeleteNguyen Chuong: Còn có Vietnam Academy of Sciences & Technology cùng với một cái Academy nữa mới được phong lên dựa theo mô hình Liên Xô cũ khi mà đang tan dần. Đúng là sắp đột quỵ thì méo tiếng thật
ReplyDeleteNguyễn Minh Tuấn: Không biết bạn Aiviet Nguyen nói trường Bách khoa đổi tên có thật không? Nếu là thật thì thằng chó nào nghĩ ra vậy, và thằng chó nào quyết định cho đổi vậy. Nếu đổi tên thật thì từ nay mình sẽ vận động những người đã học BK không bao giờ về trường nữa.
ReplyDeleteHải Nguyễn Thúc: Tên tiếng Việt vẫn giữ là Đại học Bách Khoa Hà Nội, chỉ có tên giao dịch tiếng Anh trước đây là HUT (Hanoi Univ. of Technology) nay thêm chữ Science nữa (HUST) cho bằng chị bằng em. Mình chưa bao giờ được BGH các nhiệm kỳ hỏi ý kiến về chuyện này nên cũng không biết có quy định của Bộ GD&ĐT là tất cả các trường đầu mối của Bộ phải dùng từ University hay không? Chuyện này bên các ĐHQG và ĐH vùng còn lằng nhằng về các tên goi Rector, President nữa. Vừa là thích oai, nhưng cũng là biểu hiện của sự mặc cảm, thiếu tự tin.
DeleteNguyễn Minh Tuấn: Cái tên không quan trọng bằng cái chất. Tên ĐHBKHN đã nổi tiếng cả 60 năm rồi, nay đổi hoặc thêm (dù là bằng tiếng Anh) thì cũng chỉ là cái danh hão, mà thực chất bây giờ thế hệ lãnh đạo mới của trường mở các dạng học, các loại liên kết, cấp bằng vô tội vạ làm mất uy tín của trường. Các năm trước nói đến BKHN mọi người còn nể trọng, nay nói tốt nghiệp BKHN họ: Ôi dào!
DeleteNguyen Ai Viet: Tâm lý ảnh hưởng phương pháp "chính danh" của cụ Khổng. Con gái hỏi mình: Ba ơi tên con nghĩa là gì? Tên mọi người đều nói có nghĩa này nghĩa nọ. Mình nói: You will make the meaning for your name.
ReplyDeleteCòn nữa: chất lượng cao, tài năng,.... cũng bị lạm phát.
Nguyen Binhduong: Vì người Việt rất thik danh mà. Thùng rỗng kêu to cho oai
ReplyDeleteLe Truong Tung: Trong lịch sử phát triển, cả hệ thống giáo dục đại học VN hình thành như một trường đại học khổng lồ, mà Bộ chính là Ban Giám hiệu - cho nên mới có các trường đại học mang tên Mỏ địa chất, Sư phạm, Nông nghiệp, Công đoàn, Công nghiệp, Dầu khí, Ngoại ngữ, Kinh tế - tức tên trường kèm theo tên lĩnh vực đào tạo - mỗi trường giống một khoa trong trường lớn. Sau đó thì để thêm thu nhập (kiểu như kế hoạch B), dân mình lại sính bằng cấp - nên trăm hoa đua nở cơi nới tung tóe. Chẳng hạn hiện nay đại học Bách khoa Hà nội dạy cả các ngành Quản trị Kinh doanh, Tài chính Ngân hàng, Ngoại ngữ (http://www.thongtintuyensinh.vn/Truong-Dai-hoc-Bach-khoa...), còn đại học Nông nghiệp thì dạy Kỹ sư Công nghệ Thông tin
ReplyDelete