Phân định và định phận

Hôm trước dư luận rộ lên về vụ dịch lại Nam Quốc Sơn Hà. Phần lớn theo thuyết âm mưu, ai đó tay sai cho TQ. Các Trư Bát Giới vác đinh ba đập lung tung. Mấy hôm nay dư luận đã bình tĩnh, nên quyết định trở lại bàn về hai chữ "phân định" và "định phận". Có hai dị bản khác nhau ở chỗ thay chữ "định phận" bằng "phân định". Thực ra mặt chữ "phân" và "phận" là một. Vì vậy có thể phiên âm là "phận định" và cũng có thể là "định phân". 
Theo tiếng Việt hiện đại thì "phân định" là "xác định, phân xử", trong đó "chia chác" chỉ là một loại "phân định". Tuy nhiên, đây là trong một bài thơ chữ Hán, không thể tùy tiện lấy nghĩa Hán-Việt mà tán bậy được.
Chữ "phân-phận" có hai nghĩa: một là "phân chia, phần chia" hoặc "danh phận, số phận, thân phận, vị thế". Chữ Hán cũng như chữ Việt, tổ hợp sẽ quyết định âm vị mang nghĩa nào. Tra thử :
Định phận:
1. Minh Hy tông thực lục, quyển số 33 có câu: Quân thần ký hữu định phận, quan lý khởi dung đảo trí. Nghĩa là: Vua tôi đã có "định phận", giày mũ há có thể đảo lộn. Hàm nghĩa thứ bậc, danh phận
Phân định
2. Trong truyện Từ Tuyên sách Tam Quốc Chí của Trần Thọ viết "Thần văn đế vương dụng nhân, độ thế thụ tài, tranh đoạt chi thời, dĩ sách lược vi tiên, phận định chi hậu, dĩ trung nghĩa vi thủ." Nghĩa là: Thần nghe bậc đế vương dùng người, theo thời mà kén tài, vào thời tranh đoạt, lấy sách lược làm hơn, khi đã phận định, lấy trung nghĩa làm đầu.
Như vậy, "phận định" và "định phận" đều có cùng một nghĩa vị thế danh phận xác định, không nhấn mạnh nghĩa chia chác và nhất loạt nên phiên âm là "phận" không phiên ra chữ "phân" để khỏi bị ám ảnh bởi từ Hán Việt hiện đại.

Nguyễn Ái Việt (Debrecen,VIDI72)