Mấy hôm nay có một số ý kiến than phiền về đề thi tốt nghiệp Toán Lý, cho là khó, người thì cho là không phản ánh trình độ, rồi lại cho là không cần đối với công nhân, người làm kinh tế, kỹ sư,....
Tạm bỏ qua đề khó dễ, phản ánh được trình độ được hay không, mà tôi không phải là chuyên gia ra đề thi không đủ lý lẽ để bàn. Cảm nhận cá nhân thấy, có tiến bộ hơn nhiều so với cách thi cũ.
Nhân chuyện này bàn một chút về kiến thức cần hay không cần. Nhìnchung mọi kiến thức đều cần. Bớt stupid đi một chút, thông minh lên một chút là năng lực cải thiện số phận cá nhân tăng lên, số phận dân tộc cũng theo đó mà lên.
Thật khó nói kiến thức gì cần hay kiến thức gì không cần. Tuy nhiên, có ba vấn đề cần đảm bảo trước hết là phương pháp suy nghĩ, kỹ năng mềm và nhân cách.
Nhân cách phải dựa trên rèn luyện kỹ năng sống. Phương pháp phải dựa trên kiến thức cụ thể. Như vậy phải có một yêu cầu kiến thức nền tảng chung để xây dựng phương pháp và kỹ năng. Thực ra kiến thức gì không quan trọng, miễn là có thể rèn luyện phương pháp và kỹ năng trên đó. Khi đã có phương pháp và kỹ năng tốt, mỗi cá thể sẽ tốn ít thời gian nhất và có thể học những điều mình cần, dù điều đó mới và xa lạ thế nào.
Tuy nhiên, nền kiến thức chung cần thiết là lý do "hiệu quả": 1. Hạn chế tranh cãi, giải thích dài dòng trong giao lưu 2. Có những kiến thức cần học trước, vì thay đổi trật tự tiếp thu kiến thức có thể đưa một người lên đài vinh quang hay dưỡng trí viện. 3. Có những kiến thức mà nếu người ta không biết, sẽ mất khả năng tiếp thu cái mới.
Có 5 mảng kiến thức, nhiều người cho rằng khó và vô ích, tôi cho rằng nếu không biết sớm, sau này sẽ khó tiếp thu, nếu dạy đúng lúc sẽ vô cùng dễ và một người không biết những cái đó sẽ là thiệt thòi cho bản thân họ.
Thứ nhất là calculus để biết được lẽ đời biến thiên và xu hướng động . Thứ hai là thuyết tập hợp là cơ sở của logic. Thứ ba xác suất: quy luật và ngẫu nhiên. Vật lý cổ điển: nói lên cái tất định. Vật lý lượng tử: nói về cái bất định.
Với người suy tư ưa khoa học có thể thêm 3: Thứ nhất là hình học và topo. Thứ hai là Thuyết tương đối. Thứ ba là Sự sống và tâm linh.
Thời tôi trẻ, ai không biết 5 yếu tố đầu tôi xem như không qualify để nói chuyện nghiêm túc. Nhưng đúng ra, có lẽ các tư tưởng này nên đưa vào chương trình phổ thông và các kỳ thi. Ba yếu tố sau nên để bổ sung vào các lớp honor.
Nguyễn Ái Việt (Debrecen, VIDI72)
No comments:
Post a Comment