Điều khó hiểu

Có điều gì đó khó hiểu về hiện trạng kinh tế Việt Nam. Tôi không phải là người bi quan nhưng cũng không quá lạc quan. Tất nhiên tôi luôn có xu hướng suy nghĩ tích cực, quan trọng nhất là có giải pháp gì để cải thiện tình hình. Tuy nhiên, trước thềm Đại hội Đảng lần này, có mấy điều bất thường tôi không hiểu. Trước tới giờ thói quen của nhà ta là nói tin tức lạc quan hơn sự thực, nhất là khi có Đại Hội Đảng. Lần này thì tin tức xấu liên tục được đưa ra: nợ công lớn, công khố rỗng, cấu trúc kinh tế phụ thuộc nước ngoài (TQ)
Tôi không nghĩ rằng điều trái lệ thường này là tình cờ. Đừng có bảo ông Bộ trưởng A, B, C,... nào đó là mạnh dạn, thẳng thắn, nói ra sự thật. Bộ trưởng là đảng viên gộc, Ủy viên TW, phát ngôn gì cũng phải theo chỉ đạo của cấp trên, của tổ chức. Mang danh BT, tức là tin chính thức của Chính phủ. Công bố điều gì cũng phải có mục đích, phục vụ công việc. Công bố vào lúc nào cũng phải cân nhắc về ý nghĩa và tác động.
Tôi không nghĩ triển vọng của Việt Nam chỉ toàn màu tối, mặc dù đúng là đội ngũ lãnh đạo kém, thể chế lạc hậu. Năm 2015, Price Waterhouse Cooper, xếp hạng sức mạnh kinh tế của Việt Nam ở bậc 32 toàn cầu và cho rằng Việt Nam sẽ xếp hạng 22 vào năm 2050 do sức tăng trưởng vào loại đứng đầu. Như vậy triển vọng không dở. Nói về nợ công, Nợ công của Việt Nam, tính theo % GDP, theo số liệu mới nhất đứng thứ 80/168 trên thế giới cũng là loại làng nhàng bậc trung. Nợ ngoài 54/205 với tổng là 68 tỷ. Các nền kinh tế chói sáng trên thế giới và khu vực có nợ nhiều hơn VN cũng khá nhiều. Như vậy thì cứ bình tĩnh. Theo WB, Việt Nam có GDP tính theo PPP đứng thứ 35 thế giới (xấp xỉ như đánh giá của PwC) với tổng $551 tỷ. Nếu tính theo current price đứng thứ 45 , với tổng $200 tỷ. Cố nhiên phải tính trên đầu người mới ra mức sống thực (VN đứng khoảng 138, cũng thực tế thôi). Nhưng quy mô lớn cũng có vai trò tạo sự hấp dẫn thế mạnh tăng trưởng cho nền kinh tế. Thêm nữa thời gian tới VN nếu vào TPP, luật chơi, phát triển sẽ lành mạnh hơn. Như vậy, chỉ có một trở ngại lớn nhất, đáng kể nhất là thể chế. Tuy nhiên đó không phải là điều tôi muốn lưu ý, vì chẳng có gì là lạ.
Có điều lạ là Nhà nước ta ít khi có thói quen công bố những điểm kém, trừ một trường hợp cần quy khuyết điểm cho một số cá nhân nào đó. Không bao giờ có chuyện nhìn nhận chiến lược, chính sách, agenda sai.
Một điểm nhỏ tôi cũng không thể hiểu: GDP là 200 tỷ. Với mức thuế hiện nay, thế đếch nào mà ngân khố chỉ có 2 tỷ? Ừ thì 2 tỷ, nhưng cuối năm sẽ thu thêm tiền thuế mấy chục tỷ. Đảo nợ và trả tiền lãi, nợ gốc bất quá dăm tỷ là nhiều. Thế thì kêu ca, lè nhè béo gì? Hay là không thu được thuế hay thu vào rồi đổ đi đâu?

Nguyễn Ái Việt (Debrecen,VIDI72)