Kho tàng văn học dân gian: Trời sinh ra thế

Học hành giúp ta biết nhiều chữ nghĩa hơn người dốt nát. Nhưng nếu lạm dụng chữ nghĩa mà không thấu đáo mọi việc thì rốt cục cũng chẳng hơn gì mấy.

Xưa có ông nhà giàu sinh được 2 cô con gái, cô chị gả cho một anh làm ruộng, cô em gả cho một anh học trò. Một hôm thong thả, bố vợ vợ dẫn 2 chàng rể đi ăn giỗ làng kế bên. Đang đi, ông bố nghe tiếng ngỗng kêu, mới hỏi:
- Sao tiếng nó to thế nhỉ?
Anh học trò nói chữ:
- Tràng cảnh tắc đại thanh .
Anh làm ruộng nói:
- Trời sinh ra thế!
Đi thêm một đoạn, thấy con vịt bơi dưới ao, ông bố lại hỏi:
- Sao nó nổi được?
Anh học trò lại nói chữ:
- Đa mao thiểu nhục tắc phù.
Anh làm ruộng lại nói:
- Trời sinh ra thế!
Đến đầu làng rẽ vào nhà ăn giỗ, thấy hòn đá to nứt làm hai nằm bên vệ đường, cha vợ lại hỏi:
- Sao hòn đá lại nứt đôi thế?

Anh rể nhỏ đáp ngay : Phi nhân đả tất thiên đả .

Anh rể lớn vẫn chỉ : Trời sinh ra là thế !

Đến lúc về nhà, 3 bố con ngồi uống rượu, bố khen con rể học trò hay chữ, chê con rể làm ruộng dốt.
Anh con rể làm ruộng tức mình mới hỏi người học trò:
- Tôi thì dốt thật, mà chú nói: "Tràng cảnh tắc đại thanh" là nghĩa làm sao?
Anh học trò đáp:
- Nghĩa là cổ dài thì tiếng to.
Anh làm ruộng bẻ lại:
- Thế con ếch, con ễnh ương cổ đâu mà tiếng cũng to?
Rồi lại vặn:
- Chú nói: "Đa mao thiểu nhục tắc phù" nghĩa là sao?
Anh học trò đáp:
- Nghĩa là nhiều lông ít thịt thì nổi.
Anh làm ruộng lại bẻ:
-Thế thì cái thuyền lông đâu, thịt đâu mà cũng nổi?
Rồi hỏi tiếp : Hòn đá nứt đôi chú nói "phi nhân đả tất thiên đả" là nghĩa gì ?
Anh học trò trả lời :  Không người đánh thì trời đánh .
Anh làm ruộng vặn lại : Vậy chứ cái L. mẹ chú có ai đánh đâu mà cũng nứt làm hai, tôi nói "Trời sinh ra thế" không đúng à?
Ông bố nghe vậy mới gật đầu nói:
- Ừ, ra dốt đặc còn hơn hay chữ lỏng.