Tiên học Lễ, hậu học Văn,
1. Mấy hôm nay dân tình nhốn nháo về câu phát biểu của GS Trần Ngọc Thêm "Nên bỏ cái khẩu hiệu Tiên học Lễ, Hậu học Văn". Những người bênh GS Thêm có vẻ hiểu khá sâu, khá đúng dụng ý. Những người chống đối có vẻ chẳng hiểu gì, thậm chí không cố gắng hiểu.
2. Đáng lẽ thì tôi cũng không bận tâm tham gia. Nhưng tôi với GS Thêm có chút quen biết. Tuy không đi lại thường xuyên, nhưng đều có trọng thị, anh cũng đã tặng tôi sách, đã ngồi song ẩm với nhau đủ chuyện. Anh Thêm là trong số rất ít người, tôi thấy đáng nói chuyện. Rất uyên bác, am hiểu văn hóa và rất khoa học, suy luận sắc bén, là trí thức có tầm cỡ. Vì vậy khi phát ngôn tức là đã có tính toán. Vì vậy, tương tri tương đắc tức là phải nói đỡ cho anh một câu.
3. Trước hết, mọi người nhầm ở một điểm: Bản thân mệnh đề "Tiên học Lễ, Hậu học Văn" không có vấn đề. Vấn đề ở chỗ lấy nó làm khẩu hiệu, làm triết lý cho giáo dục Việt Nam, nâng thành quốc sách, định kiến. Chắc chắn mọi người đã bị sốc ngay từ phát đạn đầu, nên không đọc hoặc đọc với định kiến nên không hiểu bài viết rất rõ ý của anh.
4. Mọi chân lý dù đúng mười mươi, nhưng đặt không đúng chỗ đều có thể có tác dụng phản động. Người Việt Nam ta là chuyên gia về sử dụng chân lý một cách thớ lợ. Tôi thấy Tiên học Lễ, Hậu học Văn không có gì sai, nhưng cũng chẳng hay ho gì lắm, và đặc biệt nó đã được dùng làm lá chắn ngăn cản sáng tạo, tư duy, thay đổi.
5. Kể ra thì có thể nói ba ngày không hết chuyện về vấn đề này. Nhưng nói thể là đủ, người có thể hiểu cũng sẽ hiểu. Người không chịu hiểu có nói thêm cũng chỉ tốn công vô ích.
Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)
No comments:
Post a Comment