Wednesday, November 10, 2021

Về những ngóc ngách của văn hoá tinh thần (1)

 Thái độ hay đức tính

    1.  Hôm qua nghe Lê Thẩm Dương nói về giáo dục năng lực có 3 vấn đề: Tri thức, Kỹ năng và Thái Độ. 

    2. Nhiều nhà hàn lâm không thích ông này do cách nói (6B) băm bổ, bỗ bã và búa bổ. Nhưng sinh viên thích ông này như điên, ắt hẳn cũng phải có giá trị. 

      3. Tôi không có vấn đề gì với ông này, mà thấy ở TS Dương có ưu điểm đáng phải học tập, tuy rằng phong cách của tôi khác hẳn và không bao giờ nghĩ rằng phải chạy theo thị hiếu của sinh viên. Và ý kiến đánh giá của các thầy đối với TS Dương cũng không hẳn thoát khỏi sự đố kị thường tình của nhân thế đối với những cái hay mà mình không thể có. 

      4. Điểm hay của Lê Thẩm Dương là bao giờ cũng đi vào ngóc ngách của vấn đề, và cô đọng trong các luận điểm, rõ ràng và khúc chiết, đơn giản hợp lý đến bất ngờ. Điều đó hơn đứt các thầy nói dài chẳng biết luận điểm thực sự là gì.  Điểm thứ hai, mọi quan điểm của ông đều có sở cứ. Thí dụ như khi sinh viên hỏi: đang học có nên yêu hay không. Ông không đơn giản đưa ra ngay ý kiến có hay không mà bắt đầu xuất phát từ đầu tư. Tất nhiên sinh viên có thể dùng lập luận của ông để rút ra kết luận khác với ông nhưng phù hợp với mình hơn. Theo tôi như vậy là cách tư duy khách quan hiếm có. Có lẽ sinh viên thấy đa số thầy cô thiếu hai điều đó, nên thích cũng là hợp lý.

      5.  Về nội dung, tôi cũng đồng ý với TS Dương, nhưng không thực sự thích dùng chữ Thái Độ, có vẻ mang tính phản ứng tức thời. Ví dụ: "thái độ của anh ta là ủng hộ hay phản đối khi nghe vấn đề A hay B".  Có lẽ chữ này gần đây trở nên thời thượng do dịch từ chữ Attitude. Không biết ai dịch đầu tiên chữ này thành Thái độ, chắc mượn của Tàu. Không đến nỗi sai, nhưng không hẳn đúng. Tôi thích dùng chữ Virtue (đức tính) hơn. Đức tính mới có thể giáo dục, thái độ phụ thuộc vào hoàn cảnh. Uống tý bia, trúng số, thị trường chứng khoán trồi sụt hay được gái đẹp khen thái độ có thể trở nên khác hẳn, không liên quan đến giáo dục.

     6. Tôi vẫn cho con người có 3 năng lực: Trí năng, Lương năng và Kỹ năng. Có lẽ nên theo đó thì hay hơn. Và có vẻ như không hoàn toàn trùng với Tri thức, Kỹ năng và Thái độ (Đức tính).

Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)

No comments:

Post a Comment