Tôi rất thích thơ Petőfi. Một trong những bài tôi thích nhất trong thời gian tôi và em quen nhau là bài " Kérdezd : szeretlek-e?" Tôi đã chép lại bài thơ này và định sẽ gửi cho em một ngày... khi tôi và em "thành đôi", thuộc về nhau và yêu nhau với Tình yêu như nhà thơ đã viết. Bài thơ bắt đầu từ những dòng tận đáy lòng của nhà thơ, từng lời, từng chữ như nói thay cho tôi vậy :
Szeretettel baráraimnak
"Kérdezd : szeretlek-e? s megmondom én hogy
Szeretlek, mert ezt mondhatom;
De oh ne kérdezd : mennyre szeretlek?
Mert én azt magam sem tudom!
Azt tudni csak, hogy mély a tengerszem,
De milyen mély? nem tudja senki sem.
Mondhatnék esküt, hosszu és nagy esküt,
Az ég felé tartván kezem,
Hogy szívem minden dobbanása érted
És egyedül érted leszen,
Hogy öröklámpa benne a hüség,
Mely még ott lenn a föld alatt is ég.
S mondhatnék átkot, hosszu és nagy átkot,
Mely, mint a villám, érjen el,
S égesse, tépje lelkemet legmélyebb
Pokolba mártott körmivel,
Ha elfeledlek téged, kedvesem,
Sőt ha rólad csak megfeledkezem.
Nem mondok esküt és átkot. Jaj annak,
Jaj, akit ez tart vissza csak.
Én eskü s átok nélkül is örökre
Lelkem lelkében tartalak,
Ott fogsz te állni magas-fényesen,
Mint a tejút a legmagasb egen.
S örök hűségem, oh ez a hűség is
Még a te érdemed csupán;
Hogy szerethetne más többé, akit te
Megszeretél, dicső leány?
Ki egyszer már a mennybe szállt vala,
Nem látja azt a föld többé soha!"
Pest, 1847.
Và đây là trang đầu với tên bài thơ (của bản viết tay ở trên)
Có giả thuyết cho răng Petofi không chết trong chiến tranh như mọi người đã tưởng mà bị đày đi Xiberi, xây dựng gia đình rồi chết ở đó.
ReplyDeletePetőfi chết lúc 26 tuổi, quá trẻ. Mình ko biết chuyện nhà thơ bị đày đi Xibêri.
DeleteXung quanh cái chết của Petofi có khá nhiều giả thuyết. Có dạo, hồi mình dạy ở KLTE, có nhà nghiên cứu tuyên bố tìm được xương của Petofi, rước về Hung rất linh đình. Thuyết Petofi chết trong chiến tranh là có nhân chứng kể lại là nhìn thấy Petofi bị một tên lính đuổi theo và chạy khỏi chiến trường.
DeleteVề thuyết Petofi sống sót cũng có vài version nhưng không có nhân chứng
Tôi đã type theo nguyên bản của bài thơ (trong cuốn II. Petofi Sándor Osszes kolteményei mà Phan Nguyễn Khánh tặng cho tôi). Tuy nhiên, đã tự ý sửa lại dòng thứ 7 (từ dưới lên) vì cho rằng có lỗi in ấn. Các bạn cho biết như vậy có đúng ko? (nguyên văn: "Mint a tejút a legmagasb egen.") Tôi cũng đã xem bản chép tay khi còn ở Hungari, và hồi đó không biết tôi đã chép từ đâu, nhưng cũng như vậy ("legmagasb egen").
ReplyDeleteKhông phải lỗi đâu. Tuy nhiên sửa cũng chẳng sai. Lý do là legmagasb là dạng viết gọn của "legmagasabb", nhưng chắc ngày nay ít dùng.
DeleteKoszi. Như vậy là mình sẽ sửa lại như trong sách.
Delete