Bậc thầy của tôi: Picasso

     Nếu các nhà văn, nhà thơ 'khắc họa' một thế giới đa dạng theo "cái tôi" của mình thông qua 'chữ nghĩa', thì các họa sĩ còn cực đoan hơn nữa, cô độc hơn nữa trong từng thế giới riêng biệt khi thể hiện bằng những mảng màu và đường nét trên những bức tranh của họ. Chúng ta đều biết về các danh họa nổi tiếng thế giới và Việt Nam. Cuộc đời của họ, danh phận của họ không giống nhau, nhưng họ đều say mê sáng tác và thể hiện bằng mọi cách những sáng tạo của mình...

     Với họa sĩ Nguyễn Gia Trí, “… vẽ là phải tự mình suy nghĩ, tự mình đi. Cứ soi vào tâm mình thì không bao giờ lạc lối. Nghệ sĩ chân chính thì không bao giờ lạc lối cả. Vì khi anh tìm tòi, thì lạc vào đâu cũng thú vị. Cho dù lạc vào địa ngục, cũng là thấy được địa ngục. Vì anh luôn luôn đi tìm một cách vô tư trong sáng. Cái học nguy hiểm nhất là đi theo đuôi người khác, hoặc lạc vào tiền tài danh vọng."  Ông nói: "Tranh không phải chỉ có hai chiều, mà còn có chiều sâu nữa, chiều sâu của tác giả." 
     Với riêng tôi,  Picasso bao giờ cũng là một danh họa vĩ đại nhất. Tôi đã nói đến ông ở bài viết của Ái Việt về Csontváry Tivadar và cũng vừa đề cập đến ông thêm một lần nữa khi post comment sau comment của Ái Việt về viết lách. Ông là minh chứng cho tài năng và sáng tạo với rất-rất nhiều thể nghiệm thành công qua nhiều thời kỳ với nhiều phong cách/'trường phái' khác nhau. Một trong những thành công nổi tiếng nhất và cũng là một trong những bức tranh đầu tiên của ông làm tôi phải đặc biệt chú ý lẫn khâm phục trong những năm tôi ở Hungary là bức "Guernica" (thời kỳ của chủ nghĩa cổ điển & siêu thực - trường phái Tân cổ điển: neoclassicism). Ông đã tạo ra một giai đoạn mới, những tiền đề của hội họa. "Thời kỳ Van Gogh, Gauguin và Cézanne ... họa sĩ bắt chước thiên nhiên một cách trực tiếp. Còn đến Picasso trở đi, thì làm ngược lại. Trước kia khung tranh là một cái cửa sổ, bên trong là thiên nhiên. Nay thì tranh là tranh. Trước kia tạo không gian ba chiều trên mặt phẳng, nay chỉ có hai chiều vì nó thật hơn." (Nguyễn Gia Trí)

     Tác phẩm:      Guernica
     Tác giả:     Pablo Picasso

     Năm:       1937

     Type:      Oil on canvas

     Kích thước:        349 cm × 776 cm 

       Bảo tàng:               Museo Reina Sofia, Madrid, Spain

                                                 Szeretettel barátaimnak   
                                 
 
 Chúng ta đã đi vòng quanh một đồ vật, một con người để quan sát và tổng hợp các hình ảnh đó lại chưa? Câu hỏi này trước "Lập thể" đã từng xuất hiện. Những mô-típ xuất hiện nhiều trong tranh, tượng của thổ dân châu Phi, Ai Cập và Nam Mỹ đã chứng thực cho cách nhìn này. Cứ cho là được dẫn dắt của bản năng. Nhưng cảm giác bản năng của những người thổ dân đó lại chính là nguồn hứng khởi cho các nghệ sĩ ở thời gian đầu của thế kỷ 20. Họ đã học nó. Họ đã cảm thấy tính đặc biệt của cách nhìn đó. Cách nhìn mang đầy tính chọn lọc. Và như vậy, chủ nghĩa Lập thể đã từng là một chủ nghĩa nghệ thuật tiên phong trong việc phá vỡ cấu trúc không gian. Vì không gian 2 chiều hay 3 chiều chỉ là những định kiến. Không gian có thể là đa chiều. Lập thể đã ra đời như thế. Ban đầu nó xuất hiện trong hội họa sau đó lan rộng ảnh hưởng tới các loại hình nghệ thuật khác như kiến trúc hay văn học... (trong văn học, đó là những sáng tác theo nhiều lớp, các câu chuyện đan chéo lồng vào nhau)
     Ngôn ngữ quan trọng nhất mà chủ nghĩa Lập thể đóng góp chính là quan điểm: trong nghệ thuật Lập thể, cấu trúc của các vật thể bị phá vỡ và tái tổ chức theo một chiều hướng trừu tượng. Nguyên lý chính để nhận biết hình dáng cụ thể của một đồ vật là từ một điểm nhìn. Nhưng họa sĩ đã nhìn nó từ nhiều hướng và thể hiện trên tranh các góc nhìn đó.

     Picasso là họa sĩ có nhiều góc nhìn táo bạo. Ông đập nát toàn bộ tính truyền thống của thị giác. Năm 1907, Picasso cho ra đời tác phẩm "Những cô gái vùng Avignon" (Les Demoiselles d'Avignon) - với ảnh hưởng của những mặt nạ Hy Lạp và sự pha trộn những yếu tố nghệ thuật từ châu Phi.

     Tác giả: Pablo Picasso

     Bảo tàng: Museum of Modern Art

     Thời kỳ: Cubism (Lập thể)

     Sáng tác: 1907

     Media: Oil paint

                                  Szerettetel barátaimnak    

 
  Và từ những khai phá ban đầu, cho tới ngày nay sức cuốn hút của chủ nghĩa Lập thể vẫn tồn tại. Nó vẫn luôn được làm mới, đi sâu vào bản chất của sự vật trong ảo ảnh. Đó chính là những đóng góp lớn nhất của chủ nghĩa Lập thể.
(Viết, tổng hợp & chọn lọc) - Click vào hình để xem rõ hơn