Ngày xưa,
người Việt dùng chữ Hán, chữ Nôm - ko cần viết hoa, từ
khi dùng chữ Latinh thì
mới có khái niệm viết hoa. Liên quan đến
viết hoa có cách viết tên riêng (ko phải tiếng Việt)
gồm 8 trường hợp:
1. Giữ
đúng nguyên ngữ dùng chữ cái Latinh.
2. Chuyển
sang hệ chữ Latinh nếu nguyên ngữ thuộc hệ
thống chữ cái khác (ví dụ: Lomonosov, Moskva).
3. Phiên âm nếu
nguyên ngữ ko phải là chữ ghi từng âm bằng
chữ cái (ví dụ: Tokyo, Kyoto).
4. Dùng tên riêng (phổ
biến) thay cho tên riêng
(ko phổ biến) của nguyên ngữ
(ví dụ: Hungary thay cho
Magyarország, Bangkok thay cho Krung Thep).
5. Sông núi, địa
danh thuộc nhiều nước có tên riêng khác nhau thì dùng địa danh phổ biến nhưng
cũng vẫn
có thể dùng theo nguyên
ngữ địa phương (ví dụ: Danube/Duna/Donau/Dunares).
6. Dùng lối
dịch nghĩa phù hợp cho tên riêng hoặc bộ phận
tên riêng (có nghĩa). Ví dụ:
Biển Đen, Guinea xích đạo.
7. Ko thay đổi
những tên riêng đã trở thành quen thuộc (ví dụ: Pháp, Hi Lạp), nhưng cần
thay đổi khi có yêu cầu đặc biệt
(ví dụ: thay Ý bằng Italia, thay Úc bằng Australia) tuy vậy vẫn phải
chấp nhận sự tồn
tại trong những phạm vi sử
dụng khác nhau (ví dụ: La Mã/Roma).
8. Tên riêng trong các ngôn ngữ
dân tộc thiểu số VN cũng thuộc
trường hợp ko phải tiếng Việt.
Như trên, vẫn có nhiều trường hợp khó thống nhất (ví dụ: Shakespeare/Xêchxpia/Sếch-xpia; Moskva/Moscow/Moscou/Matxkva/Matxcơva/Mát-xcơ-va/Mạc Tư Khoa, v.v.)
Như trên, vẫn có nhiều trường hợp khó thống nhất (ví dụ: Shakespeare/Xêchxpia/Sếch-xpia; Moskva/Moscow/Moscou/Matxkva/Matxcơva/Mát-xcơ-va/Mạc Tư Khoa, v.v.)
Do đó, viết
hoa vẫn còn nhiều rắc rối,
vẫn lúng túng và lung
tung. Ngay cả các từ mặt trời
hoặc quả đất nếu
là danh từ chung thì ko
viết hoa, song sách báo
vẫn in Mặt trời/Mặt
Trời; Quả đất/Quả
Đất; vẫn gây sự nhầm lẫn
cho học sinh và quần chúng sử dụng Tiếng
Việt.
(Tóm lược
từ KTNN)
Quả Đất, Mặt Trời, Mặt Trăng, Sao Kim, Sao Hỏa là các danh từ riêng chỉ địa danh, do đó viết hoa tất cả các âm vị. Quy ước này có một lịch sử rất tức cười. Trước đây, vốn người ta chỉ viết hoa chữ cái đầu tiên thôi. Như Quả đất, Quảng bình, Hà nội, Trung quốc,.... Nhưng sau đó có việc nhập các tỉnh với nhau. Phú yên + Khánh hòa = Phú khánh thì ông Khánh hòa dỗi. Muốn bình đẳng thì phải viết Phú Khánh. Từ đó đồng loạt quy định tên các tỉnh viết hoa tất cả các âm vị Hà Sơn Binh,Thừa Thiên Huế, như vậy kéo theo tất cả các địa danh khác đều viết hoa tất cả các âm vị, rồi đến các thiên thể. Như vậy phải viết Sao Hải Vương (Hải Vương Tinh).....
ReplyDeleteNhưng Niu tơn, Anh xtanh, Lê nin.
DeleteAV đã chỉnh lại đúng điều mà tác giả của bài viết trên (KTNN) bị nhầm lẫn ở phần cuối về danh từ chung và đây là điều gây nhầm lẫn đáng tiếc của tạp chí này.
Delete