Bệnh vĩ cuồng của làng CNTT

 Dân CNTT, đặc biệt là các bạn trẻ, đang mắc chứng bệnh vĩ cuồng, ngày càng phổ biến. Ra trường vài năm, biết được vài công nghệ, làm mà không có chỉ dẫn chi tiết, không có cái gì ra hồn. Nhưng bắt đầu khụng khiệng. Nói toàn Bill Gates, Nguyễn Hà Đông,... Ý tưởng thì vô bổ lăng nhăng. Đáng lo nhất là thấy không có cái gì đáng để mình làm, nghe không thấy gì, đọc không hiểu gì, làm không học được gì.
Cách đây vài năm, có một cô sinh viên báo chí nói thẳng với tôi "Cháu thấy đội CNTT không biết nghe. Vừa dốt vừa kiêu căng vô lối. Chưa thấy đội nào hết hy vọng như thế." Ngẫm nghĩ cũng thấy có lý nào đó.
Tại Summit 2015, Nguyễn Mạnh Hùng, TGĐ Viettel nói: Giỏi CNTT thì kém sáng tạo. Muốn làm được, dựng được việc, trả lời những vấn đề khó, phi truyền thống, có lẽ không nên giao cho dân CNTT.
Cũng là theo logic đó.
Tôi có tính hay động viên học trò theo kiểu Mỹ "cháu giỏi lắm, đặc biệt lắm". Nghĩ lại sự tự tin là quan trọng đối với người trẻ tuổi. Nhưng có anh bạn tôi người Sing nói là đối với người trẻ không nên khen quá, sẽ có hại, đặc biệt người Á Đông. Giống như ông nông dân mời ngồi vào bàn ông sẽ đặt chân lên bàn.
Cách đây hơn 1 tuần, tôi nói với một em CNTT về một ý tưởng gì đó của em đang định "làm": Ý tưởng không hình thành bằng tưởng tượng như thế. Chú chưa bao giờ nghĩ đến vấn đề này, nhưng chú đảm bảo với cháu người ta làm từ tám đời. Thậm chí bất cứ ý tưởng điên rồ quái gở nhất cũng có người đã làm. Cậu ta không tin cho rằng tôi coi thường. Tôi mới nói về quy trình hình thành một ý tưởng phải đọc sách cơ bản, rèn luyện kỹ năng, đọc bài tổng quan, phân tích kỹ bài gốc, tham chiếu các bài mới liên quan. Xong xuôi, mới chứng minh bằng Google ra một loạt các bài liên quan. Bài toán của cậu ta người ta đã giải quyết rất sâu, phức tạp hoàn mỹ hơn nhiều.
Thường những người ít bỏ công nghiên cứu thích làm lớn hay sa vào căn bệnh thiếu thực tế, đặt ra các bài toán vô nghĩa. Có một số em đề xuất với tôi làm một ứng dụng định vị nhờ mạng di động, thông qua bản đồ của các Wifi access point.  Cách làm này đắt tiền hơn dùng luôn GPS mà lại rủi ro vì người ta thay đổi Wifi thường xuyên. Tôi vừa giải thích về chuyện này hơn 1 tháng trước, hôm qua lại nghe một em khác cũng đang làm vấn đề này. Người mắc chứng vĩ cuồng không biết nghe nên đặt câu hỏi, nêu vấn đề cũng rất kém.
Tôi có giải thích về cách dùng các nguồn tư liệu preprint arXive, thì bị put down, "preprint chưa phải là bài báo, không có giá trị". Những thứ giản dị như thế này cứ phải giải thích trong môi trường vĩ cuồng, rất mệt.

Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)
28 June 2015