Sự giàu có của ngôn ngữ Tiktak

Hôm ấy Tổng thống Donald Trump - rảnh rỗi như mọi ngày sau phát đi một loạt tin Twitter - tìm việc gì để giết thời gian. Cậu con rể thuyết phục Trump đến một hòn đảo xa xôi, đầy rừng rậm, nơi mà theo cậu có một bộ tộc tên là Tiktak mới được phát hiện ra, nhưng họ đã biết Tổng thống Trump vĩ đại như thế nào. Nghe bùi tai ngài quyết định làm một chuyến đi chơi thám hiểm.

Khi vào làng, đến trước đám đông với tù trưởng ở giữa sân làng, đoàn tuỳ tùng đông đúc của Tổng thống mới nhận ra rằng không ai biết bộ tộc này nói tiếng gì và ai nói chuyện được với họ. Khi trao đổi thử, may quá, hoá ra tù trưởng biết một chút tiếng Anh. Ông ta nhận là tự học trong quá trình nói chuyện với con rể tổng thống.

Trump hỏi tù trưởng có muốn nghe về các kỳ tích vĩ đại cuả ông không. Tù trưởng trả lời là có. Trump nhờ tù trưởng dịch cho cả bộ lạc nghe. Tù trưởng đồng ý.
Trump kể hơn mười lăm phút không nghỉ về quá trình phấn đấu của chàng trai Donald thông minh, làm giàu từ hai bàn tay trắng, chỉ nhờ sự chân thành, vẻ đẹp trai, nhân hậu mà hết hoa hậu này đến người mẫu khác vây quanh. Ông tạm ngừng. Tù trưởng giơ tay cao, hướng về phía bộ lạc và nói "I'esua!". Cả bộ lạc vỡ oà, tiếng vỗ tay như sấm, tiếng huýt sáo lảnh lót. Một lát sau, khi không gian yên lại, mọi người lại hướng về, chăm chú nhìn tổng thống.

"Thế thôi á?" Tổng thống thì thầm hỏi tù trưởng.
"Tiktak là một ngôn ngữ hết sức giàu có, súc tích". Tù trưởng đáp bằng tiếng Anh. "Chúng tôi có thể kể những câu chuyện dài chỉ bằng vài câu ngắn gọn. Xin ngài hãy tiếp tục. Câu chuyện đang hay."
Trump tiếp tục kể về chuyện ông thành công như thế nào trong kinh doanh. Đã chìa cánh tay cho những cổ đông cùng công ty để cứu họ ra khỏi cảnh vỡ nợ sau khi công ty chung phá sản, nhưng họ từ chối vì tình ưu ái quá sâu đậm của ông. Hơn hai mươi phút trôi qua ông mới kể xong. Tù trưởng một lần nữa giơ cao hai tay, hướng về đám đông và nói "Qhuoong I'esua!". Lại một lần nữa tiếng hoan hô như sấm nổi, từng đợt, từng đợt rền vang.

Tổng thống kể đến chuyện tranh cử năm 2016 ông đã chiến thắng trong cuộc tranh cử như thế nào. Mặc dù sau khi biết người bạn chân thành Putin của ông đã làm nhiều điều, nhưng không có ông, không thể có người thắng cử. "Tano Qhuoong I'esua!" là lời dịch lại hơn một giờ độc thoại của tổng thống. Riêng lần này, đám đông đã không còn kiềm chế được bản thân. Họ như phát rồ và tiếng động lớn đến mức hơn 100 dặm xung quanh hòn đảo không còn bóng dáng của bất kỳ động vật nào nhiều năm sau.

Mãn nguyện, ngài tổng thống quay về Mỹ. Ông vẫn hơi băn khoăn về sự giàu có của ngôn ngữ Tiktak. Sao tiếng Anh lại không thể như vậy. Tối hôm đó, ông tổ chức một bữa tiệc thân mật với Mike Pence và nội các. Cuối buổi, ông tự thưởng cho mình một ly, lững thững đi về phòng. Thấy ông đầu bếp riêng, Trump đứng lại tán chuyện, nhân tiện hỏi ông đầu bếp gốc ở đâu. Ông đầu bếp thú nhận là ông không phải là người Mỹ gốc mà là ngưỡi Tiktak. Giờ lại đến lúc tổng thống ngạc nhiên. Ông hỏi:
- Tano nghĩa là gì trong tiếng Tiktak?
- Ồ, Tiktak là một ngôn ngữ rất giàu có, rất súc tích. Tano có  nghĩa là ghê gớm, vĩ đại, rất nhiều, quá cỡ, ... Rất khó có thể dịch nghĩa chính xác của nó!
- Hay nhỉ! Thế Qhuoong có nghĩa là gì?
- Ồ! Lại một từ rất khó. Nó có thể là bao hàm tất cả, tất cả các hình thức. Kiểu như thế. Tiếng Anh không có từ tương đương!
Tổng thống nhoẻn miệng cười. Ông cảm thấy dễ chịu. Có thế chứ. Ông bắt đầu hứng khởi.
- À thế còn I'esua?
Ông đầu bếp rạng rỡ:
- À từ này thì dễ quá. Nó nghĩa là phân bò.

Đoàn Hồng Nghĩa (ELTE.vidi90)