Hồi phục sau chiến tranh

Chiến tranh nói chung có tác động kích thích đối với sự phát triển kinh tế. Tất nhiên không tính trường hợp bị tiêu diệt hoàn toàn hoặc kiệt quệ không gượng dậy nổi. Vì vậy tiếp theo chiến tranh thường có những pha hồi phục hậu chiến ngoạn mục.

Điều này có thể giải thích do sự xuất hiện những nhu cầu mới, vòng lưu động vốn tăng tốc, tạo ra các giá trị gia tăng lớn hơn, tích lũy vì thể tăng trưởng. Tất nhiên chiến tranh bao giờ cũng có looser và winner. Nếu tổng thể tăng trưởng, looser thua thiệt, winner sẽ thắng lớn, tối thiểu bằng tổng tăng trưởng và thua thiệt của looser.

Người thắng cuộc chiến không có nhất thiết là người thắng trong hậu chiến và người thua cuộc chiến cũng có thể chiến thắng trong hậu chiến. Tất nhiên, có nhiều yếu tố phụ thuộc vào hành xử của các bên như chuyện Tái ông thất mã, chứ không có món quà ăn sẵn. Tuy vậy, có một điều chắc chắn, chiến tranh sẽ tạo cơ hội cho những kẻ đứng ở cuối hàng đợi, vốn chẳng có cơ hội gì trong điều kiện ổn định. Dùng được cơ hội hay vẫn tiếp tục đứng cuối hàng đợi vì luôn xếp mình phải đi sau một bóng áo nào đó là câu chuyện hồi sau sẽ rõ.

Nguyễn Ái Việt (DEBRECEN.vidi72)