Sunday, May 3, 2020

Ấn Độ: Từ hôm qua đến ngày mai (4)

NỀN VĂN HÓA 5.000 NĂM CỦA ẤN ĐỘ (Các bạn trở lại phần trước ở đây)

Vishwanath S. Naravane

Cũng trong thời kỳ đó, dưới sự lãnh đạo của đảng Quốc Đại Ấn Độ (thành lập năm 1885), phong trào đấu tranh giành độc lập dâng lên mạnh mẽ. Tinh thần yêu nước mà phong trào này dấy lên được phản ảnh trong văn học thời kỳ này. Khi Mahatma Gandhi trở về Ấn Độ sau cuộc chiến đấu anh dũng chống lại chủ nghĩa chủng tộc ở Nam Phi, đời sống Ấn Độ mở sang 1 chương mới. Vị Mahatma (thánh) này nghiên cứu mọi mặt đời sống ở Ấn Độ, tuy mối quan tâm hàng đầu của ông là các vấn đề chính trị và xh. Ba nhà văn lớn nhất thời kỳ này - Bharati tiếng Tamil, Premchand tiếng Hindi và Sharat Chatteriji tiếng Bengal - đã thể hiện các tư tưởng của Gandhi trong thơ ca và tiểu thuyết của mình.

Sang thế kỷ 20, bao trùm lên nền vh Ấn Độ là 1 thiên tài mênh mông: Rabindranath Tagore, một trong những thi hào và triết gia vĩ đại nhất của lịch sử thế giới. Bằng tính cách và sự nghiệp của mình, Tagore đã in dấu ấn lên mọi lĩnh vực sáng tạo: thi ca, âm nhạc, sân khấu, tiểu thuyết, truyện ngắn và cả hội họa. Ông là nhà văn đầu tiên ngoài thế giới phương Tây được tặng giải thưởng Nobel về văn học. Ông đã sáng lập trường ĐH quốc tế Vishva - Bharati và khởi xướng nhiều quan niệm hiện đại trong giáo dục. Cả 1 thế hệ văn nghệ sĩ Ấn Độ đã chịu ảnh hưởng của Tagore. Gandhi và Tagore được coi một cách chính đáng là những người đặt nền móng cho nước Ấn Độ ngày nay.


Rabindranath Tagore


Ngày 15.8.1947, Ấn Độ trở thành 1 nước độc lập. Vậy là, như lời Jawaharlal Nehru, Ấn Độ đã "giữ đúng lời hẹn với vận mệnh của mình" sau 1 thế kỷ đấu tranh. Việc chia cắt đất nước vì những lý do tôn giáo, tiếp theo sau là cuộc đổ máu và vụ ám sát Mahatma Gandhi là những đòn choáng váng và đau đớn. Nhưng Ấn Độ đã nhanh chóng vượt qua được cơn chấn thương này và bắt đầu xây dựng tương lai của mình như 1 nước có chủ quyền, đảm nhận vị trí xứng đáng của mình trong cộng đồng các dân tộc.

Từ sau ngày độc lập, Ấn Độ đã giành được những tiến bộ đáng kể trong nhiều lĩnh vực văn hóa. Trong hầu hết 14 thứ tiếng chính ở Ấn Độ (kể cả tiếng Anh là 15 thứ tiếng) đã có những tác phẩm văn học xuất sắc. Satyajit Ray được thừa nhận là 1 trong những đạo diễn điện ảnh vĩ đại nhất thế giới. Cũng giành được những vị trí tương tự trong âm nhạc cổ điển Ấn Độ có Ravi Shankar và Ali Akbar Khan; trong hội họa có Jamani Ray và M.F. Hussain; trong múa cổ điển có Balasaraswati. Đó mới chỉ kể ra 1 số ít trong số các nghệ sĩ lỗi lạc đã làm giàu nền vh Ấn Độ trong mấy thập kỷ gần đây.

Chọn lọc, tiếp thu và thích nghi các yếu tố bên ngoài với mình là 3 đặc điểm của vh Ấn Độ trong suốt lịch sử của nó. Nền vh Ấn Độ đã phải đương đầu và vượt qua nhiều gian đoạn khủng hoảng và hoang mang. Ngày nay, ở kỷ nguyên khoa học và công nghệ, nó lại đứng trước những thách thức mới đòi hỏi phải có những sự thích ứng mới. Đặt ra trước mắt các nhà tư tưởng và văn nghệ sĩ Ấn Độ là vấn đề sau đây: làm thế nào gìn giữ được những nhân tố lâu bền trong các giá trị thẩm mỹ và tinh thần đã vượt qua được sự thử thách của năm mươi thế kỷ, đồng thời thể hiện lại truyền thống đó trong bối cảnh ngày nay? Chiều hướng tương lai của nền vh Ấn Độ sẽ tùy thuộc ở khả năng của họ đương đầu được với thách thức trên đây một cách vừa khôn khéo vừa táo bạo.


Nghệ thuật múa cổ điển Bharatanatyam ở bang Tamil Nadu. Vũ điệu này bắt nguồn từ những nghi lễ cổ xưa trong các ngôi đền ở miền Nam Ấn Độ

(còn nữa)
các bạn xem tiếp phần sau ở đây

No comments:

Post a Comment