Bố Lạc

Ngày bé mình được dạy về Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng đánh cọp. Thích ông này. Nhất là xưng hiệu Vương bằng tiếng Việt. Bố Cái là cha mẹ tiếng Việt cổ. Thầy cô sách vở dạy thế. Tin thế. Rồi chim Lạc, đoạn này hơi nghi nghi vì làm sao biết mấy con chim đuôi dài trên trống đồng ngày xưa họ gọi thế nào. Sách vở nào nói, làm gì có máy ghi âm. Nhưng thấy sách có nói Lạc hầu, Lạc tướng, ruộng Lạc, không thấy nói Lạc nghĩa là gì chỉ biết ta chính là con Lạc cháu Hùng.
Đọc sự tích người Tráng mới thấy Bố và Lạc đều là chữ của người Tráng. Hơn thế nữa, nó còn có sách vở chữ nghĩa để lại chứ không phải chép nhờ sách Tàu, những thứ Thái Bình Hoàn Vũ ký hay Thủy Kinh Chú gì đó.
Pho Kinh của người Tráng còn lại là Bố Lạc Đà. Bố là nhân vật được trọng vọng nhất cao nhất trong bộ tộc. Lạc là cái gì cũng hiểu biết thông thạo minh triết. Đà là đỉnh cao (nghi sông Đà cũng lấy đó mà ra).
Cảm giác gần giống như đến Tây Hồ, nghe chuyện cáo trắng, rồi lại thấy trâu vàng, lại có chuyện nhà đẻ 9 đứa con.
Bố Lạc Đà là một pho kinh của đạo Mo (còn gọi là Ma giáo) của người Tráng, có cả phần sáng thế, sinh ra loài người, vần điệu khá hay có ảnh hưởng tới thơ ca nước Sở để sinh ra Khuất Nguyên.
Người Tráng cũng có trống đồng và truyền thuyết sinh trăm trứng. Anh hùng dân tộc của Tráng là Nông Trí Cao lập nước Đại Lịch Bắc chống Tống, Nam cự Đại Việt. Sau thua tướng Địch Thanh, chạy vào Đại Lý rồi mất ở đó.
Rất tò mò xem đạo Mo có những gì. Nếu cũng lại có Tam Tòa Thánh Mẫu, Ngũ Vị Tôn Ông, bà chúa Sơn Trang, thì đúng là người Việt có một giao lưu văn hóa với người Tráng rất mạnh.

Nguyễn Ái Việt (Debrecen,VIDI72)