Phần mềm chứng khoán

--- Nhân vật chính của câu chuyện bên dưới là một thần tượng của lớp trẻ VN cũng như vang danh trong giới đầu tư/chứng khoán. Tôi sẽ không nêu tên, cũng như không trả lời các câu hỏi về nhân thân của nhân vật, các bạn cũng đừng đoán mò làm gì, ảnh hưởng đến tình cảm giữa chúng ta.

Tôi có một anh bạn quen hoàn toàn tình cờ - anh ấy được ai đó giới thiệu, gọi điện cho tôi, rồi hẹn đi càfe. Đến nơi nói chuyện một lát mới được mở mang thêm anh ấy là siêu sao một thời của phố Wall, từng tham gia phái đoàn đầu tiên của Mỹ đi đầu tư vài trăm triệu đô tại Tàu vào cái thời mà chắc tôi chưa mặc quần.

Anh ấy vào VN, làm một tờ tạp chí về thông tin chứng khoán, mở một công ty cung cấp phần mềm terminal chứng khoán. Phải nói rất bài bản. Nhân viên giỏi, tiếng Anh tiếng U như gió, trình độ cả về CK, CNTT và thông tin thị trường đa kênh. Nói chung khi nghe bạn sẽ có cảm nhận đang đọc một quyển tiểu thuyết của John Grisham, Jeffrey Archer hoặc Sidney Sheldon về những con người kiệt xuất họ làm business thế nào. Cũng phải thôi.

Nghe xong tôi hỏi anh bạn mới quen:
- thế em giúp anh được gì ? anh làm quá bài bản, thế nào cũng thành công lớn. Em không biết gì về CK, về CNTT thì anh đã có cả hệ thống mà là đem từ Tây về.

Anh bạn yên lặng một lúc, cân nhắc rồi nói:
- nhưng nó không ... chạy em ạ!
- sao thế?
- anh cũng không biết! anh định nhờ em xem tại sao, nếu được làm cộng sự với anh, quản lý cả công ty và tờ tạp chí, mời em vào partner luôn!
- anh bỏ bao nhiêu vào đây rồi ?
- đến giờ là khoảng 2 triệu rồi em. Em vào coi như anh chuyển cho em 50%.

Cha mẹ ơi, sao có kho vàng trên trời rơi xuống thế được.
- thôi để thế này, em tìm hiểu giúp anh lý do vì sao anh nhé, không cần chia chác gì đâu.

Thế là bắt đầu cuộc hành trình gần 2 tuần đi học CK VN là cái gì, làm ăn ra sao, làm giàu thế nào, ... Hang cùng ngõ hẽm, đại gia đến nghèo khó, tiểu nhân đến đại hiệp.

2 tuần sau mình quay lại.
- không làm được đâu anh!
- vì sao thế?

Câu hỏi triệu đô đã có câu trả lời triệu đồng
- vì đây là thị trường theo định hướng XHCN
- là sao?
- là thông tin có và không có giá trị gì hết.
- là sao?
- là vì thông tin ở đây có thể tự nhiên sinh ra, không cần nguồn gốc cũng như vô giới tính. Từ báo cáo tài chính, hđ mới ký, tình hình sản xuất, thống kê thị trường, ... đều là đồ có thể giả thật bất chừng. Em đọc vài chục cái rồi, kiểm chứng với chủ sở hữu rồi. Anh và khách hàng anh chưa đánh nhau đã biết là nằm ở bên thua cuộc rồi!

... (càfe) ... (thời ấy mình còn thuốc lá và uống bia thay càfe)
- OK, got it! So what you think?
- anh còn bao nhiêu tiền quăng ra đường được mà không tiếc ?
- à cũng còn một ít!
- em nghĩ thế này, chính giờ anh cứ tiếp tục đánh bóng, làm theo kiểu VN, xem có bán được gì thì bán, không thì thu hẹp dần, rồi xem đầu tư vụ khác.

Hai năm sau mọi thứ đóng cửa, vài năm sau anh bạn lên đường rời VN.

Câu nói mà anh ấy tâm đắc nhất là: "Nhà đầu tư đến VN thì đầy tiền, thiếu kinh nghiệm. Nhà đầu tư khi rời VN đầy kinh nghiệm, nhưng hết tiền". Có lẽ lấy câu này làm moral of the story được.

Đoàn Hồng Nghĩa (ELTE,VIDI90), Sạt nghiệp [Sách crowd sourcing mỗi người viết một mẩu]