Sài Gòn, "Hòn ngọc Viễn Đông"?

Thành phố, đô thành Sài Gòn một thời, như chúng ta hay nhớ (nhưng ít người biết) với hoài cảm xen tiếc nuối "Hòn ngọc Viễn Đông" đã từng như thế nào?

Có lẽ đó là khái niệm mà những người như cố thủ tướng Lý Quang Diệu hình dung rõ nhất. Còn chúng ta, hãy trở lại năm 1975 với 1 nhận xét của 1 người nước ngoài: "ở đây, trên những thửa đất trống trơ là những chiếc lều tôn tồi tàn, lụp xụp, làm bằng vỏ thùng, mảnh bìa, mảnh sắt. Không còn là cảnh nghèo nữa mà là cảnh lưu manh hóa. Bản thân thành phố cũng không có gì đáng ưa. Nếu những đại lộ lớn không phải hoàn toàn không có những vẻ hấp dẫn nhỏ ở những hàng cây lớn che khuất các tòa nhà thì những đường phố thẳng tuồn tuột và hình thù những ngôi nhà khác đối với con mắt thật buồn tẻ, xấu xí, với kiến trúc hỗn độn, lai tạp. Chẳng phải Phương Đông mà cũng chẳng phải Phương Tây, đúng là một thành phố thuộc địa." (Vercors, Pháp)